R
Raahel - jeden z 72 aniołów rządzących 72 kwinariami zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah. Raamiel ("drżący przed Bogiem") - anioł sprawujący władzę nad gromem. Według nie których źródeł okultystycznych, Raamiel jest aniołem upadłym (� Ramiel). Ra'asjel X (Rasziel, Suj'el) - w The Sword of Moses M. Gastera, Ra'asjel X jest aniołem przy woływanym w zaklęciach magicznych. Rabacjel - jeden z trzech książąt rządzących trzecim niebem (zob. Szósta i siódma księga Moj żeszowa). Rabdos ("berło") - niegdyś wysoki dostoj nik niebiański, zdolny zatrzymać gwiazdy w ich odwiecznym biegu, obecnie demon du szący ludzi. Rabdosa może zmusić do posłu szeństwa jedynie anioł Brieus (zob. Conybeare, The Testament of Solomon; Shah, The Secret Lore of Magic). Rabia - w mandaizmie, jeden z dziesięciu ut hri (aniołów); uthri towarzyszą słońcu w jego codziennej wędrówce po nieboskłonie. Rab-un-naw - w mitologii arabskiej, anioł światłości, porównywany z perskim --� Parwar digarem. Rachaniel - anioł, którego imię zostało zapi sane po hebrajsku na piątym pentagramie pla nety Saturn. Wzywając Rachaniela, inwokant powinien recytować wersety z Księgi Powtó rzonego Prawa (zwłaszcza 10, 17). Rachel ("owca") - w kabale, określenie Sze chiny jako niebiańskiej panny młodej dążącej do powtórnego zjednoczenia z Bogiem. Rachel jest jedną z czterech matriarchiń, sprawujących władzę nad prowincjami nieba zarezerwowa nymi dla córek, żon i sióstr żydowskich patriar chów (zob. Scholem, Major Trends in ]ewish My sticism; Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 5, s. 33). Rachiel - w kabale, jeden z wysokich dostoj ników niebiańskich zajmujących się sprawami ludzkiej seksualności (zob. Masters, Eros and Evil). W The Magus Barretta, Rachiel jest jednym z trzech aniołów piątku (dwaj pozostali to Ana el i Sachiel). Rachiel jest także jednym z duchów władających planetą Wenus (zob. The Secret Gri moire of Turiel). W Ozar Midrashim (t. 1, s. 86) Rachiel jest aniołem chóru � ofanim. Rachmiasz - jeden z 70 aniołów amuletów porodowych (zob. Ksiega Razjela; Budge, Amu lets and Talismans). Rachmiel ("miłosierdzie") - w tradycji rabi nackiej, anioł miłosierdzia (� Gabriel); tak że jeden z 70 aniołów amuletów porodowych oraz "anioł zarządzający", przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Univer sal Jewish Encyclopedia, s. 314; Ksiega Razjela). W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316) Rachmiel jest jednym z aniołów strzegących bram Wschod niego Wiatru. Rachsjel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych. Racicjel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący pierwszej sali (pała cu) nieba. Racucjel - anioł strzegący trzeciego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. l, s. 116). Rad'adael - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący szóstej sali (pałacu) nieba. Radueriel (Radweriel H') - jako niebiański pisarz i "anioł zapisujący", porównywany lub utożsamiany z Dabrielem, Wretilem i Prawui lem. W niektórych źródłach Radueriel jest wy mieniany wśród ośmiu wielkich książąt anio łów tronowych, którzy przewyżają rangą na wet Metatrona. Radueriel jest aniołem poezji i zwierzchnikiem muz. W Talmudzie Chagiga 13a czytamy, że "z każdego słowa, które wy chodzi z jego ust, rodzi się śpiewający anioł". Ponieważ zazwyczaj za stwórcę aniołów uwa ża się Boga, zdolńość ta i przywilej czynią Ra dueriela kimś wyjątkowym wśród niebiań skich hierarchów. Hebrajska Księga Henocha po dobną moc przypisuje Szechinie, nazywając ją "rodzicielką najpotężniejszych aniołów". Rael - w okultyzmie, środowy anioł zamie szkujący trzecie niebo; także jedna z inteligencji planety Wenus. Przywołując Raela, inwokant powinien być zwrócony twarzą na północ (zob. de Abano, Heptameron; Malchus, The Secret Gri moire of Turiel). Rafał lub Rafael (Rofael, "Bóg uleczył") anioł chaldejskiego pochodzenia; pierwotnie no sił imię Labiel. W tradycji pobiblijnej Rafał jest jednym z trzech archaniołów. Po raz pierwszy pojawił się w Księdze Tobiasza (pozakanonicz nej w judaizmie, apokryficznej w protestantc zmie, kanonicznej w katolicyzmie). W księdze tej Rafał jest towarzyszem i przewodnikiem mło dego Tobiasza, podczas jego wędrówki z Medii do Niniwy. Dopiero u kresu podróży Rafał wy jawia Tobiaszowi swoją prawdziwą tożsamość "Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, któ rzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed maje stat Pański' (zob. `l� 12, 15; sceny z tej księgi są tematem kilku drzeworytów Biblii Koloń skiej). W etiopskiej Księdze Henochn (20, 22, 40), Rafael jest "jednym z Czuwających", przewod nikiem po szeolu (tj. piekle) oraz "jedną z czte rech obecności, ustanowionych nad wszystkimi chorobami i ranami córek i synów człowie czych". [Rafał jest też jednym z czterech na zwanych z imienia aniołów (trzej pozostali to Michał, Gabriel i Sariel), których wymienia es seńska Regula Wojny (zob. Tyloch, Rękopisy z Qumran nad Morzem Martwym, s. 219). W lite raturze apokryficznej, Rafał jest jednym z anio łów, którzy zasadzili rajski ogród (zob. Siedem niebios i ziemia, s. 39); aniołem, który w raju wyjawiał Adamowi "pewne sekrety mistycz ne'; jednym z aniołów, którzy pochowali Abla i Adama, oraz aniołem, który z polecenia Boga ukarał upadłego Azaela (zob. Graves, Patai, Mi ty hebrajskie, s. 85, 97, 107) - przyp. thzm.] Ra bi Abba powiada w Zoharze, że "Rafał uzdrawia ziemię, i za jego sprawą [...] ziemia udziela schronienia człowiekowi, którego on także le czy z jego chorób". W kabale i Talmudzie Joma 37a Rafał jest jednym z trzech aniołów (dwaj pozostali to Michał i Gabriel), którzy odwiedzili Abrahama (por. Rdz 18). Rafael miał wówczas "za zadanie usunąć dolegliwości patriarchy związane z obrzezaniem" (zob. Cohen, Talmud, s. 77; Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 171). W The Legends o f the Jews Ginzberga Rafał jest aniołem, którego Bóg posłał, aby uleczył staw biodrowy Jakuba wywichnięty w czasie walki z bezimiennym aniołem (lub Bogiem) w Penuel (anioł ten jest zazwyczaj identyfikowany jako Michał, Metatron, Uriel lub Samael). Według in nej legendy Rafał był aniołem, który po potopie podarował Noemu "księgę mądrości', będącą najprawdopodobniej słynną Księgą Razjela (por. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 117, 123). W hierarchii niebiańskiej Rafał piastuje wiele wysokich stanowisk: jest regentem Słońca, wo dzem chóru cnót, gubernatorem Południa, strażnikiem Zachodu, księciem drugiego nieba, nadzorcą wieczornych wiatrów, stróżem Drze wa Życia w Edenie, jednym z sześciu aniołów skruchy, a także aniołem modlitwy, miłości, ra dości i światłości. Przede wszystkim jednak, jak wskazuje już samo jego imię, jest aniołem zdro wia. [W tradycji katolickiej Rafał jest również aniołem podróży oraz aniołem pocieszycielem męczenników za wiarę (zob. Fryszkiewicz, Rzecz o Aniołach..., s. 51) - przyp. tłum.] We dług niektórych źródeł Rafał był także aniel skim doradcą Izaaka (zob. Barrett, The Ma gus, t. 2). Anioł należy do co najmniej czterech chórów niebiańskich: serafinów, cherubinów, panowań i potęg. Według XV-wiecznego okul tysty, Trithemiusa von Spanheima, jest on jed nym z siedmiu aniołów Apokalipsy. Rafała wy mienia się także wśród dziesięciu świętych se firot; w kabale jest on aniołem szóstej sefiry (Tiferet). Jakkolwiek anioł, który "poruszał wo dę" w sadzawce Betesda, nie jest nazwany z imienia (zob. J 5), wielu egzegetów, począw szy od św. Hieronima, utrzymuje, że był nim Rafał (zob. Fryszkiewicz, Rzecz o Aniołach..., s. 51). Dość niespodziewanie (być może dlate go, że był przewodnikiem po szeolu), na ofickiej tablicy astrologicznej Rafał został przedstawio ny jako ziemski demon, "podobny do węża" (zob. Orygenes, Przeciw Celsusowi, s. 306; Legge, Forerunners and Ri�als of Christianity, t. 2, s. 70). Na obrazach takich malarzy, jak Botticini, Lor rain, Pollajuolo, Ghirlandaio, Tycjan czy Rem brandt, Rafał jest przedstawiany z kosturem pielgrzymim i rybą w ręku; jako uskrzydlo ny święty, spożywający wieczerzę z Adamem i Ewą; jako "towarzyski duch" (określenie Mil tona w Raju utraconym V, 271); jako "sześcio skrzydły serafin"; a także jako jeden z siedmiu aniołów obecności Bożej (o aniołach tych wspo mina William Blake w poemacie Milton). Le gend związanych z Rafałem jest bardzo wiele, warto jednak przytoczyć jeszcze jedną, pomie szczoną w The Testament of Solomon Conybeare'a. Otóż, gdy Salomon modlił się o pomoc w bu dowie Swiątyni, Bóg posłał Rafała, aby poda rował królowi magiczny pierścień. Pierścień, na którym była wyryta pięcioramienna gwiazda. dawał właścicielowi władzę nad demonami Tak więc Salomon zdołał ukończyć budowę Świątyni dzięki "niewolniczej prac�' demonó�� (� Asmodeusz). Raftrna'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, "Angels" w: A Dictionary of 1� lam). Ragat - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej, anioł (cherubin lub serafin) wzywany podczas obrzędów magicznych. Ragiel -� Raguel Raguel (Raguil, Rasuil, Rufael, Surjan, Akrasjel - "przyjaciel Boga") - w tradycjach o He nochu, jeden z siedmiu archaniołów. Raguel jest aniołem Ziemi oraz strażnikiem drugiego (lub czwartego) nieba. "Dokonuje [on] zemsty na świecie dostojników niebiańskich", co zdaniem większości komentatorów oznacza, że Raguel wykonuje na aniołach wyroki boskiego sądu. Mimo tak poważnej funkcji kult Raguela (oraz kilku innych aniołów, w tym Uriela) został po tępiony przez synod rzymski w 745 r. (zob. Gu riewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, s. 110). W Pracownikach morza Hugo Raguhel (Raguel) jest demonem, który jedynie "podaje się za świętego" i którego papież Zachariasz "zdemaskował i wyrzucił z kościelnego kalen darza, wraz z innymi demonami noszącymi imiona Oribel i Tobiel" (� Tubuas). Tischen dorf opublikował fragment zakończenia tzw. rękopisu E Apokalipsy św. Jana, którego nie ma w kanonicznej wersji tekstu. Brzmi on na stępująco: "Wtedy Pan pośle anioła Raguela, mówiąc: Idź i zatrąb na aniołów zimna i śniegu i lodu, i wylej gniew mój na tych, którzy stoją po lewicy" (misję Raguela poprzedzało oddzie lenie owiec od kozłów). W gnostycyzmie Ra guela utożsamiano z aniołem o imieniu Telesis. W słowiańskiej Księdze Henocha Raguel (jako Raguil, Rasuil lub Samuil) jest aniołem, który jeszcze za życia przeniósł wiekowego patriar chę do nieba (por. Rdz 5, 24; wyczyn ten przy pisywano także � Anafielowi). [Według in nych źródeł Raguel (Raguil, Rasuil) był jednym z dwóch aniołów, którzy towarzyszyli Heno chowi w drodze do nieba i na ziemię; drugim był Samuil lub Semil (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 51-52) - przyp. tłum.] W jedno aktowej operze The Masque o f Angels, wystawio nej w Nowym Jorku w lutym 1966 r., Raguel był aniołem chóru księstw. Rahab ("gwałtowność"",zarozumiałość"; hebr. sar szel jam - "książę pierwotnego morza') w Księdze Hioba (26,12), w Psalmie 89 (11) oraz w Księdze Izajasza (51, 9), Rahab jest mitycznym potworem morskim, symbolizującym Egipt jako ziemską potęgę zła; jest także aniołem pychy i bezczynności (por. Iz 30, 7). W Talmudzie Bawa Batra 74b, Rahab jest "księciem [aniołem] mo rza" (zob. Cohen, Talmud, s. 77); w tradycji okul tystycznej demonem morza jest Kupospaston (zob. Conybeare, The Testament of Solomon, gdzie Kupospaston jest potworem morskim lubują cym się w zatapianiu statków). Według legendy Bóg zgładził Rahaba, kiedy ten w dniu Stworze nia odmówił rozdzielenia wód wyższych od wód niższych; ponownie [sic!] Bóg unicestwił Rahaba za próbę przeszkodzenia Izraelitom w ucieczce przed wojskami faraona i przejściu przez Morze Czerwone. Według innej legendy Rahab zwrócił Adamowi mistyczną Księgę Razje la, po tym jak zazdrośni aniołowie wrzucili ją do morza (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 27, 45; Ginzberg, The Legends o f the Jews, t. 5, s. 26). W Talmudzie Babilońskim Rahab jest porówny wany lub utożsamia�y z Lewiatanem, Behemo tem i aniołem śmierci (zob. midrasz Genesis Raba 283; Talmud Sanhedryn 108b). W poemacie Bla ke'a Jerusalem Rahab jest Wielką Nierządnicą, potrójną boginią nieba, ziemi i piekła. W innym poemacie tego samego autora, Vala or The Four Zoas, Rahab "zasiada w trybunale sądzącym Je zusa". Rahaba nie należy mylić z Rachab, nie rządnicą z Jerycha, babką Dawida, która ocaliła swe życie, dopuszczając się zdrady i ukrywając izraelskich zwiadowców (por. Joz 2), co jednak nie przeszkodziło Dantemu umieścić ją pośród wybranych w raju (Pieśń IX). Rahabiel - anioł przywoływany w żydow skich zaklęciach magicznych, wraz z Fanielem, Arielem, Lahabielem i Rafałem (zob. M. Gaster, Proceedings of the Society of Biblical Archeology, s. 339). Rahatiel � Rahtiel Rahawiel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący drugiej sali (pałacu) nieba. Rahdar - geniusz (anioł) zodiaku rządzący znakiem Raka; funkcję tę pełni wspólnie z Fa kielem (zob. Levi, Transcendental Magic, s. 413). Rahmiel (Rachmiel, Rahamael) - anioł miło sierdzia; także jeden z aniołów miłości (--> Zad kiel; Zehanpurju; Teliel; Anael; Haniel). Imię Rahmiela uważano za amulet przeciwko uro kowi ("złemu oku"). Według legendy Rah miel (Rhamiel) to anielskie imię św. Franciszka z Asyżu, który, wstąpiwszy do raju, został, po dobnie jak Henoch i Eliasz, przemieniony w anioła (zob. Montgomery, Aramaic Incanta tion Texts from Nippur, s. 97; The Douce Apoca lypse; Trachtenberg, Jewish Magic and Supersti tion, s. 99, 140; Schrire, Hebrew Amulets). Rahtiel (Rahatiel) - w legendach żydowskich, anioł gwiazdozbiorów (podobnie jak Kakabel). W hebrajskiej Księdze Henocha, kiedy Metatron wyjawia rabiemu Iszmaelowi imiona planet, Rahtiel "wprowadza je w odpowiedniej kolejno ści' (por. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 1, s. 140). Rahzeil - anioł w mitologii mandajskiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandai'tes des Coupes de Khouabir). Rakujel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316). Ramal - jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych. Ramamel - jeden z licznych aniołów strzegą cych bram Wschodniego Wiatru (zob. Ozar Mi drashim, t. 2, s. 316). Ram Awatar (Rama, Ramachandra, Ramaćan dra) - w mitologii wedyjskiej, siódmy z dzie sięciu � awatarów. Ram Chastra (Ram Chwastra) - w mitologii Parsów, odpowiednik mandajskiego uthra (anio ła) Ajar Ziwa, który "przenosi dźwięk" i "mąci powietrze" (zob. Drower, The Mandaeans of Iraq and Iran). Ramiel (Remiel, Fanuel, Uriel, Jerahmiel, Jere miel) - w syryjskiej Apokalipsie Barucha Ra miel, jako "opiekun prawdziwych wizji', tłu maczy wizje Barucha i wyjawia mu, że jest anio łem, który rozgromił wojska Sennacheryba (wyczyn ten przypisuje się także Urielowi, Mi chałowi i Gabrielowi). Ramiel jest władcą gro mu (podobnie jak Uriel) oraz przewodnikiem dusz, które u kresu czasów zdążać będą na Sąd Ostateczny (podobnie jak Zehanpurju). W tra dycjach o Henochu Ramiel (Remiel) jest jednym z siedmiu archaniołów stojących przed tronem Boga, ale także wodzem aniołów upadłych (zob. etiopska Księga Henocha 6, 20). W Księgach Sybilli Ramiel jest "jednym z pięciu aniołów, które wiodą dusze ludzkie na sąd" (pozostali czterej to Arakiel, Uriel, Samiel i Azjel). W Raju utra conym (VI, 472) Ramiel walczy w zastępach Sza tana i pierwszego dnia bitwy w niebie, wraz z Arielem i Ariokiem, ginie z ręki Abdiela. Wie lu badaczy twórczości Miltona (m.in. Keightley i Baldwin) przez dłuższy czas sądziło, że autor Raju utraconego "wymyślił anioła Ramiela", po dobnie jak Ituriela, Zofiela i Zefona, jednak imiona te wymieniają liczne (znane Miltonowi) teksty apokryficzne i talmudyczne. Ram Izad - w mitologii staroperskiej, anioł wykonujący "płatne usługi" (zob. The Dabistan, s. 156). Rampel - anioł sprawujący władzę nad głę bokimi wodami i pasmami górskimi (zob. M. Gaster, The Sword of Moses). W Alfabecie ra biego Akiby anioł gór jest jednym z bezimien nych "wspaniałych, strasznych i potężnych wo dzów zastępów anielskich, którzy radowali się przed obliczem Boga i wychwalali Stwórcę w dzień pierwszego szabatu". Rasamasa - anioł zodiaku sprawujący wła dzę nad znakiem Ryb; funkcję tę pełni wspólnie z Wokabielem (zob. Levi, Transcendental Magic). Rasesijasz - jedno z wielu imion anioła Me tatrona. Rasuil � Raguel Rasz (Raszin Rast) - w mitologii staroper skiej, anioł sprawiedliwości oraz anioł służebny Mitry (zob. The Dabistan, s. 145). Rasziel (Zawael) - anioł sprawujący władzę nad trąbami powietrznymi i trzęsieniami ziemi (� Sujel). Raszin Rast � Rasz Ratanael - anioł, "który przebywa w trzecim niebie". Według Conybeare'a (The Testament or Solomon), Ratanael jest jedynym aniołem zdol nym udaremnić nikczemne knowania żeńskie go demona o imieniu Enepsigos (por. hebrajska Księga Henocha 17). Raum (Rajm) - przed upadkiem Raum był aniołem chóru tronów. Obecnie jest wielkim hra bią piekła. Ukazuje się pod postacią kruka. W zakres jego obowiązków wchodzi burzenie miast oraz pozbawianie ludzi godności i za szczytów. Dowodzi 30 legionami złych duchów. Reprodukcje pieczeci Rauma zob. w: Waite, The Book of Black Magic and of Pacts, s. 178. W Diction naire Infernal De Plancy'ego (wyd. 1863) demon ten jest przedstawiony z trzema głowami: czło wieka, kota i żmii. Zdaniem De Plancy'ego Rau ma niesłusznie utożsamia się z Haborymem, de monem pożarów (zob. Słownik wiedzy tajemnej, s. 152). Raumel - piątkowy anioł przebywający w pią tym niebie, przywoływany z północy (zob. Bar rett, The Magus). Rawadlediel - w literaturze Hejchalot (Ma ase Merkawa), anioł strzegący piątej sali (pała cu) nieba. Razjel ("tajemnica Boga", "anioł tajemnic" Racjel, Akrasjel, Galizur, Sarakael, Suriel) "anioł tajemnych światów i wódz najwyższych tajemnic" (zob. M. Gaster, The Sword of Moses). W kabale Razjel jest personifikacją sefiry Cho chma (mądrość), drugiej z dziesięciu świętych sefirot. W tradycji rabinackiej Razjel jest legen darnym autorem Księgi Razjela (Sefer Raziel), "w której zawiera się cała mądrość ziemska i niebiańska". Jakkolwiek prawdziwy autor Księgi Razjela nie jest znany, zazwyczaj uważa się, że był nim jeden z dwóch średniowiecznych kabalistów żydowskich: Izaak Ślepy lub Eleazar z Wormacji. Legenda głosi, że kiedy Razjel po darował swą księgę Adamowi, inni aniołowie, z zawiści, wykradli ją i wrzucili do morza. Wówczas Bóg nakazał Rahabowi, pierwotnemu potworowi i demonowi głębin, wyłowić bez cenną księgę i zwrócić ją Adamowi, co też Ra hab posłusznie uczynił. [Jak czytamy w Zoharze, "gdy Pierwszy Człowiek opuszczał Ogród Edeński, wziął Księgę, ale ona uleciała z jego ręki. Zapłakał Adam przed Bogiem i jął się mod lić, i Bóg wrócił Księgę jego dłoniom, tak by Synowie Człowieczy nie zapomnieli i nie za tracili owej Mądrości, i by mogli dokładać sta rań, aby rozpoznać swego Pana" (zob. Opowieści Zoharu, s. 58) - przyp. tłum.] Później Księga Razjela trafiła w ręce Henocha (który, jak się uważa, przypisał sobie jej autorstwo i nazwał ją Księgą Henocha). Następnym jej właścicielem był Noe, a po nim król Salomon, który, zdaniem demonologów, właśnie Księdze Razjela zawdzię czał swą wiedzę i znajomość magii (zob. De Plancy, Dictionnaire Infernal). Według midraszy Noe zbudował arkę dzięki wskazówkom za wartym w tej samej księdze (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 1, s. 154-157; Jastrow, He brew and Babylonian Traditions). [Według innej wersji tej legendy anioł Razjel podarował Ada mowi i Noemu dwie różne księgi. "Na Sefer Raziel, księgę tajemnic przekazaną Adamowi, składają się receptury lekarstw i mistyczne roz ważania [...]. Księga tajemna wręczona Noemu, Sefer ha-Razin, zawiera informacje o czarach, se gulot i amuletach, a także opisy siedmiu nie bios, przez które odbywa swą podróż mistyk Maase Merkawa" (zob. Unterman, Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, s. 230) - przyp. tłum.] W Zoharze czytamy, że "w środku Księgi [Razjela] znajdował się obraz Wiedzy służącej do rozpoznawania tysiąca pięciuset kluczy [do tajemnic świata], które nie zostały przekazane Najwyższym Świętym [tj. aniołom]" (zob. Opo wieści Zoharu, s. 58). Z kolei według Targumu do Księgi Koheleta 10, 20, "Każdego dnia anioł Razjel stojąc na górze Horeb rozgłasza sekrety ludzi całej ludzkości, a jego głos rozbrzmiewa po całym świecie" (zob. Graves, Patai, Mity he brajskie, s. 52). W kabale Razjel jest jednym z dziesięciu (dziewięciu) archaniołów świata berija (kreacji); w świecie tym każda sefira ma swojego archanioła, który nią rządzi; pozostali archaniołowie świata berija to: Metatron, Caf kiel, Cadkiel, Kamael, Michał, Haniel, Rafał, Ga briel i Sandalfon (zob. Mathers, The Kabbalah Unveiled; Westcott, An Introduction to the Study of the Kabbalah, s. 54-55). Według Majmonidesa (Miszne Tora) Razjel jest wodzem chóru erelim oraz heroldem Boga i anielskim doradcą Ada ma. Sławny XIII-wieczny kabalista, Abraham ben Samuel Abulafia, podpisywał swoje trakta ty jako "Razjel" (także jako "Zechariasz"). Razwan - w mitologii arabskiej, "skarbnik raju" i "oddźwierny niebios' (zob. The Dabistan, s. 385). Razziel - anioł siódmej godziny nocy, służą cy pod Mendrionem (zob. Waite, The Lemege ton). Rechodiasz - jeden z czterech aniołów, któ rych imiona znajdują się na drugim pentagra mie Słońca (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). Rectores Mundorum - w mitologii chaldej skiej, boscy regenci, niebiańskie moce władające światem (zob. Auden, Chaldean Oracles of Zoro aster). Recucjel � Rezozjel. Regent - w Paradise Lost (V, 698), upadły anioł należący do zastępów Szatana. Jest on wo dzem lub jednym z potężnych regentów, którzy zbuntowali się przeciw Bogu. [W polskim tłu- maczeniu ftaju utraconego M. Słomczyńskiego brak tego określenia - przyp. tłum.] Region - anioł przywoływany podczas ob rzędów magicznych, zwłaszcza w zaklęciu mie cza (zob. Waite, The Lemegeton; Mathers, The Greater Key of Solomon). Rehael - anioł chóru potęg. Sprawuje władzę nad zdrowiem i długowiecznścią, a także wzbu dza w dzieciach szacunek dla rodziców. Rehael jest jednym z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz. W kabale aniołem pokrew nym Rehaela jest Ptechout (zob. Barrett, The Ma gus, t. 2; Ambelain, La Kabbale Pratique). Rehauel - jeden z 72 aniołów zodiaku (zob. Runes, The Wisdom of the Kabbalah). Reijel - anioł chóru panowań, jeden z 72 anio łów noszących boskie imię Szemhameforasz. Reiwtip (Rirwtip) - w zaklęciach Mojżeszo wych, anioł służebny -� Alimona. Rekabustira - duch przywoływany w mod litwach magicznych oraz w zaklęciach "sporzą dzania i używania latającego dywanu". Przy wołując Rekabustira, inwokant wielokrotnie wypowiada jego imię, za każdym razem opu szczając jedną sylabę: Rekabustira, Kabustira, Bustira, Stira, Ira, Ra (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). Rektakon - anioł przywoływany w błogosła wieństwie soli. Rektakona wspominają również liczne księgi czarów i traktaty magiczne. Rekuel - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszo wej, wódz chóru księstw. Według innych źró deł, funkcję tę pełnią Nisroch (IZaj utracony), Anael, Cerwiel itd. Rekujel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca (zob. Barrett, The Magus). Relail - w mitologii arabskiej, władca piąte go nieba (zob. Moore, The Love of Angels). Remfa - w teogonii egipskiej, wódz chóru tronów i duch (geniusz) czasu. W hermetyzmie Remfa jest jednym z siedmiu geniuszy plane tarnych oraz geniuszem (archaniołem) planety Saturn (zob. Christian, The History and Practice of Magic, t. 1, s. 317; t. 2, s. 475); -3 Orifiel. Remiel (Ramiel, Rumael) - w etiopskiej Księ dze Henocha 20, jeden z siedmiu archaniołów stojących przy tronie Boga. W przekładach Czwartej Księgi Ezdrasza anioł ten nosi imię Je remiel lub Uriel i opisywany jest jako "jeden ze świętych aniołów, których Bóg ustanowił nad tymi, którzy [z martwych] powstają". W Apokalipsie Barucha Remiel jest aniołem, któ ry rozgromił wojska Sennacheryba (por. sło wiańska Księga Henocha; Księgi Sybilli). Reno - w kabale, anioł pokrewny � Wehuela. Resz (Rasz?) - indo-perski anioł wspomnia ny w Historia Religionis Veterum Persarum Hyde'a. Reszit Hajalalim (Raszit ha-Galgalim) - w ka bale żydowskiej, Reszit jest aniołem służebnym, przez którego "płynie esencja boskości". Anioł ten sprawuje władzę nad primum mobile, a zatem pełni funkcję zazwyczaj przypisywaną Metatro nowi (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels). Rezozjel - w Pirke Hejchalot, anioł strzegący trzeciego nieba. Rhamiel (Rahmiel) - anielskie imię św. Franciszka z Asyżu, który po wstąpieniu do raju, został przemieniony w anioła miłosierdzia. Swięty Franciszek jest także aniołem apokali psy; jako taki, ma przestrzegać wiatry, aby nie niszczyły świata, "dopóki nie zgromadzą się wybrani" (zob. The Douce Apocalypse). Richol - anioł chóru potęg, przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa). Ridja (Matariel) - książę (anioł) deszczu (zob. Cohen, Talmud, s. 77). Według Talmudu Taanit 25b, "Ridja, anioł o wyglądzie trzyletniej jałówki z rozszczepioną wargą, rozkazuje Te hom [słodkim Podziemnym Wodom]: "Niech wytrysną twe źródła!", a Wodom Wyższym na kazuje: "Niech spadnie deszcz!"" (zob. Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 40). Ridwan - w tradycji islamu, anioł strzegący wejścia do raju ziemskiego (zob. Hastings, En cyclopaedia of Religion and Ethics, t. 4, s. 618). W tej samej roli, strażnika ogrodu Edenu, Ri dwan występuje w sztuce Rem�ego de Gour monta Lilit. Riehol - w kabale, anioł zodiaku, władca znaku Skorpiona; funkcję tę pełni wspólnie z Saisajelem (zob. Levi, Transcendental Magic). Riff - cherubin w powieści Danielsa, Clash of Angels. Rifion - w literaturze Hejchalot (Maase Mer kawa), anioł strzegący piątej sali (pałacu) nieba. Rigal - jeden z 70 aniołów amuletów poro dowych. Imiona wszystkich 70 aniołów podano w Apendyksie. Rigzjel - w traktacie Izaaka ha-Kohena, Ema nacje lewej strony Rigzjel jest siódmą z dziesięciu świętych � sefirot. Rijel - w kabale, jeden z 72 aniołów zodiaku. Rikbiel JHWH - anioł naznaczony nad bo skim rydwanem (Merkawa), czyli boskimi ko łami; także jeden z siedmiu wodzów chóru gal galim. W tradycjach o Henochu Rikbiel zajmuje w hierarchii anielskiej miejsce wyższe niż Me tatron, co czyni go jednym z ośmiu wielkich koronnych książąt sądu niebiańskiego (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 1, s. 139). Rimezin - anioł czwartej godziny nocy, słu żący pod Jefiszą (zob. Waite, The Lemegeton). Rimmon (hebr.: "ryczący' lub "wyniosły") niegdyś archanioł, obecnie jest mało szanowa nym w piekle "demonem niższego rzędu". Pier wotnie Rimmon był aramejskim bóstwem, któ rego kult rozwinął się w Damaszku. W tradycji okultystycznej demon ten jest "naczelnym leka rzem piekieł" oraz ambasadorem piekła w Rosji (zob. De Plancy, Słownik wiedzy tajemnej, s. 58, 157). Jak czytamy w Drugiej Księdze Królew skiej (5, 18-19), Elizeusz zezwolił Aramejczyko wi Naamanowi oddawać pokłon temu bóstwu, kiedy wraz z panem swoim wchodzi do świąty ni Rimmona. Z kolei Bates (The Bible Designed to Be Read as Living Literature) uważa, że oddanie pokłonu Rimmonowi należy interpretować jako "zaakceptowanie nagannych obyczajów w celu ocalenia życia". W dawnych religiach semickich Rimmon (Hadad) był bogiem burzy; u Akadyj czyków nosił on imię Im; u Asyryjczyków Barku (błyskawica); u Kasytów - Teszub. Jego symbolem był owoc granatu. W mitologii babi lońskiej Rimmon był bogiem gromu, przedsta wianym z trójzębem w ręku (zob. Forlong, En cyclopedia of Religions). [Milton wymienia Rim mona jako jednego z upadłych aniołów (zob. Rąj utracony I, 543) - przyp. tłum.] Risnuch - według Leviego (Transcendental Magic), geniusz (duch) uprawy roli. Zdaniem Apoloniusza z Tiany (Nuctemeron), jeden z geniuszy godziny dziewiątej. Riswan (Ruswon) - w Odach Hafiza, "nie biański portier". Hafiz mówi o "straszliwego Riswana tronie". Rochel - anioł rzeczy zaginionych. W kabale jego aniołem pokrewnym jest Chontare. Rochel jest także jednym z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz. Roelhaifar - anioł, którego imię znajduje się na piątym pentagramie planety Saturn. Wzy wając Roelhaifara, inwokant powinien recyto wać fragmenty z Księgi Powtórzonego Prawa (najlepiej wers 10, 17). Rofael � Rafał Rofokale - często zwany Lucifuga Rofokale, premier państwa piekielnego (zob. Praktyka taje mnej wiedzy magicznej, s. 36; Grand Grimoire). Ro fokale sprawuje władzę nad bogactwami i skar bami tego świata. Jego podwładnymi są: Baal (Bael) - król Wschodu, Agares - jeden z ksią żąt piekła, niegdyś anioł chóru cnót, oraz Mar bas (zob. Rachleff, Okultyzm w sztuce, s. 232). Rogzjel ("gniew Boży') - w Maseket Gan Eden and Gehinnom, jeden z siedmiu aniołów kary (zob. New Jewish Encyclopedia, s. 593 Rombomare - w kabale, anioł pokrewny Lauwiasza. Romiel - w mistyce żydowskiej epoki Geo nim, anioł sprawujący władzę nad jednym z dwunastu miesięcy (zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition). Roreks - w The Testament of Solomon Cony beare'a, duch (anioł) wzywany w zaklęciach przeciwko Alatowi, demonowi chorób. Rosabis - anioł (geniusz) metali i jeden z ge niuszy godziny jedenastej (zob. Apoloniusz z Tiany, Nuctemeron). Rosier - niegdyś niski rangą anioł chóru pa nowań, obecnie demon służący w piekle (zob. Michaelis, Admirable History of the Possession and Conversion of a Peni3ent Woman). [Według Mi chaelisa Rosier jest demonem, który "kusi za po mocą miłości" (zob. Rachleff, Okultyzm w sztuce, s. 233) - przyp. tłum.] Roupa'il - anioł w mitologii mandajskiej (zob. Pognon, Inscriptions Mandaites des Coupes de Khouabir). Rsasjel - jeden z 70 aniołów amuletów po rodowych. Ruach Piskonit - jedno z wielu imion anioła Metatrona. Ruba'il - w tradycji islamu, anioł siódmego nieba, wódz aniołów przybierających ludzką postać i sławiących Ałlaha (zob. Hastings, Encyclopaedia of Religion and Ethics, t. 4, s. 619). Rubi - cherubin, "drugi anio3" w The Loves o f the Angels Moore'a. Rubiel - anioł przywoływany (wraz z Urie lem i Barachielem) w modlitwach o powodzenie w grach hazardowych. Aby osiągnąć pożądany skutek, należy zapisać imię Rubiela na czystym pergaminie. Ruchiel - w hebrajskiej Księdze Henocha, anioł ustanowiony nad wiatrem. Rudiel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący trzeciej sali (pałacu) nieba. Rudosor - anioł szóstej godziny nocy, służą cy pod Zaazonaszem (zob. Waite, The Leme geton). Rufael - jedna z form imienia Rafael (Rafał) lub zniekształcenie imienia � Raguel. W etiop skiej Księdze Henocha Rufael rozmawia z Micha łem o upadku aniołów. Rugzjel (Dalkiel) - anioł, który służy w siód mej "warstwie' piekła i "karze dziesięć naro dów" (zob. Baraita de Massechet Gehinnom). Ruhiel - w legendach żydowskich, anioł sprawujący władzę nad wiatrem. Jest także jed nym z wysokich dostojników niebiańskich, któ rzy, "kiedy spotykają Metatrona, drżą ze stra chu i padają na twarz" (zob. Ginzberg, The Le gends of the jews, t. 1, s. 140). Ruja'il - w mitologii arabskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, "Angels" w: A Dictionary of Islam). Rumael (Ramiel) - w tradycjach o Henochu, jeden z upadłych aniołów. Ruman - w tradycji islamu, anioł służący w piekle, przed którym stawić się muszą wszy scy zmarli. Ruman spisuje wszystkie złe uczyn ki popełnione przez nich za życia, za które zo stali skazani na wieczne pot�pienie. Następ nie anioł ten przekazuje dusze grzeszników -ł Monkerowi i --� Nakirowi, którzy wymie rzają im stosowną do winy karę (zob. New Je wish Encyclopedia; Hastings, Encyclopaedia of Re ligion and Ethics, t. 4, s. 617). Rumiel - anioł strzegący szóstego nieba; tak że jeden z 70 aniołów amuletów porodowych (zob. Pirke Hejchalot; Ksiega Razjela; Budge, Amu lets and Talismans, s. 225). Rumjal (Rumael) - w etiopskiej Księdze He nocha, zły, upadły archanioł, jeden z dwustu aniołów, których Szatan nakłonił do buntu. Ruswon (Riswan) - w mitologii muzułmań skiej, anioł, który dzierży klucze do raju (zob. De Plancy, Dictionnaire Infernal)...
kama2e