Scenariusz akademii z okazji rocznicy uchwalenia

Konstytucji 3-go Maja

Narrator, 5 uczniów recytujących wiersze i chórek (ilość osób w chórku dowolna).

Narrator (cytuje fragment Konstytucji)

Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory,         w jakiej się Europa znajduje i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła – wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencję polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc na błogosławieństwo oraz na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętność sprawować mogą, dla dobra powszechnego i ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą Konstytucję uchwalamy i tę całkowicie za świętą i nienaruszalną deklarujemy...

Jest to wstęp do Konstytucji uchwalonej 3 maja 1791 roku. W dniu dzisiejszym kontynuujemy tradycję obchodzenia rocznicy tego niezwykle ważnego wydarzenia. Tradycja ta jest wpisana i głęboko zakorzeniona w naszej historii narodowej.

Recytator: wiersz W. Dalewskiej Dniu Trzeci Maja

Dniu Trzeci Maja, dniu nam święty,
hołd ci należy nieść,
choć dziś narodu cel wytknięty,
pamięci twojej cześć!
W sercach ci trzeba wznieść Ołtarze
Za jasny wspomnień kwiat,
który rokrocznie niesiesz w darze z minionych dawnych lat...
Święto przeszłości - świętem dla nas, bo nas nie spodli wróg.
Czcić je będziemy po wieczny czas,
Tak nam dopomóż Bóg!

Chórek: śpiewa I zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja

Witaj majowa jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie,

uczcimy ciebie piosenką, która w całej Polsce słynie.

Witaj Maj, Trzeci Maj, u Polaków błogi raj! (ref.2x)

Narrator:

Po pierwszym rozbiorze Polski światła cześć społeczeństwa polskiego dążyła do przeprowadzenia reform skupiając się w obozie zwanym patriotycznym.

Przeciwnicy reform - opozycja magnacka,  nadal zamierzali korzystać z protekcji Rosji. Król     i stronnictwo dworskie dążyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił zbrojnych. Walka pomiędzy tymi stronnictwami miała się rozegrać na Sejmie, który rozpoczął obrady w 1788 roku.

Recytator: wiersz J. Szczepkowskiego Opowiedz nam, moja Ojczyzno

Opowiedz nam moja ojczyzno jak matka dzieciom ciekawym,
o latach znaczonych blizną, na wiekach chwały i sławy!
Wytłumacz nam, tak jak umiesz, skąd czerwień i biel sztandarów,
niech ludzie żyją tu w dumie, że taki wydał ich naród!
A jeśli wieka historia i dla nas ma trochę miejsca,
Bądź w wiernych mi najwierniejsza i mnie weź sobie do serca!

Chórek: śpiewa następną zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja

Nierząd braci naszych cisnął, gnuśność w ręku króla spała,

A wtem Trzeci Maj zabłysnął – i nasza Polska powstała.

Wiwat Maj, Trzeci Maj, wiwat wielki Kołłątaj! (2x)

Narrator:

Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczono uchwaleniem nowej Konstytucji w dniu 3 maja 1791 roku. Stanowiła ona krok naprzód w ważnych kwestiach społecznych i dziele reformy państwa. Znosiła wolną elekcję, konfederacje, rokosze i liberum veto i należała do zdecydowanie postępowych.

Recytator: wiersz Franciszka Karpińskiego Na dzień 3 maja

Rzucajmy kwiat po drodze, kędy przechodzić mają

Szczęścia narodu wodze, co nowy rząd składają

Weźmy weselne szaty, Dzień to kraju święcony.

Jakże ten król nasz bogaty! Skarb jego - serc miliony.

Uczcie się, dzieci nasze, nucić tę pieśń wraz z nami,

Ażeby wnuczki wasze śpiewały ją wiekami...

Chórek: śpiewa kolejną zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja

Ale chytrości gadzina młot swój na nas gotowała

z piekła rodem Katarzyna Moskalami kraj zalała.

Chociaż kwitł piękny maj, rozproszono biedny kraj. (2x)

Narrator:

27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie. Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja    i wzywał carycę do udzielenia pomocy Targowiczanom celem przywrócenia dawnego porządku. W ten sposób doszło do wojny polsko-rosyjskiej. Mimo sukcesów wojsk polskich pod Zieleńcami i Dubienką nastąpił odwrót ich w stronę Wisły. Król, myśląc, że ocali Polskę, przystąpił do targowiczan. Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793 roku, a następnie po ostatnim zrywie niepodległościowym - Powstaniu Kościuszkowskim, doszło do III rozbioru Polski w roku 1795, który zlikwidował państwo polskie na 123 lata.

Recytator: wiersz Franciszka Karpińskiego Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta

Ojczyzno moja, na końcuś upadła! Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę !...
Ta, co od morza aż do morza władała, kawałka ziemi nie ma na mogiłę...
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza! W tym ciele była milionów dusza...

Chórek: śpiewa ostatnią zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja

Wtenczas Polak ze łzą w oku smutkiem powłókł blade lice,

i Trzeciego Maja w roku wspominał lubą rocznicę

Wzdychał ciągle: Boże daj, by zabłysnął Trzeci Maj! (2x)

Recytator: fragment Koncertu Jankiela z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza

Mistrz zawsze patrzył w niebo, czekając natchnienia.

Spojrzał z góry, instrument dumnym okiem zmierzył,

Wzniósł ręce, spuścił razem, w dwa drążki uderzył,

Zdumieli się słuchacze... Razem ze strun wiela

Buchnął dźwięk, jakby cała janczarska kapela

Ozwała się z dzwonkami, z zelami, z bębenki.

Brzmi Polonez Trzeciego Maja! – Skoczne dźwięki

Radością oddychają, radością słuch poją,

Dziewki chcą tańczyć, chłopcy w miejscu nie dostają –

Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość się uniosły,

W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły

Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej sali

Zgodzonego z narodem króla fetowali –

Gdy przy tańcu śpiewano: Wiwat król kochany!

Wiwat sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!...

              Narrator:

Konstytucja Trzeciego Maja była drugą w świecie po amerykańskiej, a pierwszą w Europie demokratyczną ustawą zasadniczą. Chociaż nie przetrwała zbyt długo, to jednak w naszej świadomości narodowej trwa zawsze i pozostanie w niej na wieki.

Na zakończenie chór śpiewa pieśń Jak długo w sercach naszych

Jak długo w sercach naszych, choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych Ojczysta miłości tkwi,
Stać będzie kraj nasz cały, stać będzie Piastów gród,
Zwyciężył Orzeł Biały, zwycięży polski lud.

Jak długo z gór Karpackich brzmi polskiej pieśni ton,
Jak długo na Wawelu Zygmunta bije dzwon,
Stać będzie kraj nasz cały …

Jak długo Wisła wody na Bałtyk będzie słać,
Jak długo polskie grody nad Wisłą będą stać,
Stać będzie kraj nasz cały …

2