Inne Planety 12.pdf

Jacek Sobota

recenzje

felietony

opowiadania

”Wyznania idioty”

ranking

konfabulantów

Witajcie!

Nie ma co ukrywaæ – sk³amaliœmy! Niewa¿ne

z jakich powodów – taktycznych (uœpienie

czujnoœci przeciwnika), ¿artobliwych (czyli

wulgarnie pisz¹c: dla jaj), b¹dŸ przez wro-

dzon¹ przekornoœæ – tego ujawniæ nie mo¿e-

my (tajemnica dziennikarska). Jednak bijemy

siê w pierœ! O co chodzi? O to, ¿e w poprzed-

nim numerze poinformowaliœmy o œmierci In-

nych Planet. Bo to mia³ byæ ostatni numer,

po¿egnalny popis redaktorów, uwiecznionych

zreszt¹ na pijackich zdjêciach z redakcyjnej

stypy. Nawet wstêpniak zosta³ napisany 1 li-

stopada – widocznie jednak 1 listopada po-

myli³ nam siê z 1 kwietnia; tym samym pog³o-

ski o zgonie IP okaza³y siê przedwczesne. I

teraz trzeba wszystko prostowaæ...

Nasza wina, nasza wina, nasza bardzo

wielka wina! Jako pokutê wyznaczyliœmy so-

bie zredagowanie tego numeru pod egid¹ Pla-

nety K³amców. To taki przytyk redakcji pod

w³asnym adresem. Có¿ – trzeba ponosiæ kon-

sekwencje swych krêtactw. W przeciwieñstwie

do „Faktów i mitów” – umiemy przyznaæ siê

do b³êdu i do uprawiania na naszych ³amach

manipulacyjnego procederu. To kolejny spo-

œród jak¿e licznych atutów naszego fanzinu.

Planeta K³amców to oczywiœcie nazwa

myl¹ca i... k³amliwa. Nie chodzi bowiem o

¿adn¹ planetê, lecz o specjalne wiêzienie or-

bitalne. Jest to sztuczny, geostacjonarny obiekt

bêd¹cy zak³adem zamkniêtym dla szczególnie

ciê¿kich przypadków, wymagaj¹cych forsow-

nego leczenia. To miejsce reedukacji, resocja-

lizacji i fandomizacji krn¹brnych redaktorów

IP, którzy w ramach czynnej samokrytyki po-

stanowili wzi¹æ udzia³ w penitencjarnym eks-

perymencie i dobrowolnie poddaæ siê karze.

Mamy siê grzecznie nawracaæ. Na co?... Id¹c

po kolei: G³uch na alkoholizm. Ostrowski na

abstynencjê. Barczyk na monogamiê. Guzek

na Marcina Dañca. Witkowiak na kult Bogini

Matki. Protasiuk na „Sztuczn¹ inteligencjê”.

A przebywaj¹cy w osobnym karcerze sta³y

wspó³pracownik Sobota na pisanie pochwal-

nych recenzji z kiepskich ksi¹¿ek. I nie zapo-

minajmy o Szydzie – „ten typ” (to cytat z listy

dyskusyjnej) powinien zaprzestaæ pisania

wstêpniaków i nawróciæ siê na antyklerykal-

ny feminizm, robi¹c coœ spektakularnego – np.

wydaj¹c ksi¹¿kê w wydawnictwie „Runa”.

A poza tym jest super! Na rynku panuje

widoczne o¿ywienie. Có¿ jednak z tego, skoro

iloœæ nie zawsze idzie w parze z jakoœci¹. W

zesz³ej dekadzie wychodzi³o ma³o ksi¹¿ek, ale

jak znamienite by³y to tytu³y: „Quietus”, „Walc

stulecia”, „Opuœciæ Los Raques”, „Xavras

Wy¿ryn”, „Gniazdo œwiatów”, piêcioksi¹g Sap-

kowskiego... A teraz mamy „Wrzesieñ”, „Acha-

jê”, „Opowieœci z Wil¿yñskiej Doliny”, „Tali-

zman z³otego smoka”... – nie jest to wybitna

produkcja, choæ mo¿e polska fantastyka no-

wej dekady potrzebuje takiego rozbiegu dla

wybitniejszych osi¹gniêæ. Jednak póki co lite-

ratura staje siê coraz bardziej b³aha, sensacyj-

na, biesiadna, sztampowa. Brak jej charakteru i

wyrazu. Podobnie jak tzw. muzyka œrodka s¹-

cz¹ca siê (na przemian z reklamami) z g³oœni-

ków radiowych. Tak te¿ jest traktowana przez

coraz szersze krêgi odbiorców. Rosn¹ce poko-

lenie nowych autorów ma sprzyjaj¹ce warunki

rozwoju, wiêc roœnie jak na dro¿d¿ach, lecz

jakoœæ wykonania spada. Równolegle kie³kuje

pokolenie wspieraj¹cych tê twórczoœæ biesiad-

nych (rozrywkowych) krytyków. To chyba

jednak za mocne s³owo – lepiej powiedzieæ:

osobników usi³uj¹cych pisaæ recenzje, wyg³a-

szaæ wartoœciuj¹ce s¹dy o literaturze za po-

œrednictwem ró¿nych mediów. Ta amatorsz-

czyzna zalewa ³amy internetowych periody-

ków, kiepskich fanzinów i list dyskusyjnych.

Internet sprawi³, ¿e zapanowa³a zasada: „pi-

saæ ka¿dy mo¿e”. Co nie znaczy, ¿e potrafi.

Jednak brak kwalifikacji zazwyczaj nie po-

wstrzyma dyletanta przed wyra¿aniem za-

chwytów nad kiepskim tekstem lub przed po-

gardliwym traktowaniem literatury wartoœcio-

wej (bo na przyk³ad autor pisze „niezrozumia-

le”, jest z innego uk³adu albo w ogóle jest poza

uk³adami, wiêc ¿eby przypodobaæ siê „fando-

mowym baronom” – nale¿y go skopaæ). Znik-

nê³a jedyna uprawniona cenzura – cenzura ja-

koœci. Czy raczej cenzus jakoœci, bo to ³ad-

niejsze s³owo. Krytyków wymagaj¹cych zaraz

siê pos¹dza o najgorsze intencje, obrzucaj¹c

ich argumentami ad personam i ad hominem .

Jednoczeœnie pewien wielce zas³u¿ony dla

polskiej fantastyki autor rozpowszechnia w

swych felietonach b³yskotliw¹ opiniê, jakoby

ksi¹¿ka by³a takim samym towarem jak cebula

lub wiertarka (sic!). Niektóre ksi¹¿ki rzeczy-

wiœcie dzia³aj¹ jak cebula (np. chce siê po nich

p³akaæ), s¹ nawet ksi¹¿ki podobne do wierta-

rek (dzia³anie udarowe – czytelnicy masowo

www.2era.website.pl

mdlej¹ z wra¿enia), jednak radzê przed publi-

kowaniem takich rewelacji nieco g³êbiej zasta-

nowiæ siê nad istot¹ problemu. To, ¿e cebula

jest na sprzeda¿, wiertarki s¹ na sprzeda¿ i ksi¹¿-

ki s¹ na sprzeda¿ – naprawdê o niczym nie

œwiadczy. Swoj¹ drog¹ – kolejne pytanie do

tego samego autora – jak pogardê dla demokra-

cji mo¿na ³¹czyæ z entuzjastycznym popar-

ciem dla wolnego rynku czytelniczego? Ten sam

cz³owiek jest g³upi jako wyborca, a jako na-

bywca ksi¹¿ki – ju¿ m¹dry? Ja mam w pogar-

dzie i masowego wyborcê i masowego odbiorcê

– to chyba bardziej konsekwentne stanowisko.

Poniewa¿ patronuje nam Planeta K³amców,

powy¿szy s³owotok potraktujcie jako stek

bzdur. Tak naprawdê jest œwietnie, pisaæ ka¿-

dy mo¿e, czytaæ ka¿dy mo¿e, wydawaæ ka¿dy

mo¿e, krytykowaæ ka¿dy mo¿e, a ksi¹¿ki ni-

czym nie ró¿ni¹ siê od kalafiorów. Pe³nia szczê-

œcia. Zw³aszcza nam, redaktorom przechodz¹-

cym resocjalizacjê w orbitalnym „pierdlu”, nie

wolno o tym zapominaæ. W drapie¿nym utwo-

rze „Facts of Life” na ostatniej p³ycie King

Crimson, wokalista œpiewa: „It doesn’t mean

You should, just because You can…” Ma³o kto

chyba dziœ o tym pamiêta. Bo ma³o kto s³ucha

ambitnej muzyki.

T¹ smutn¹ konstatacj¹ koñczê wstêpniak

i wracam do celi. Trzeba poczytaæ klasyków

fandomu. A wycieczkê zapraszam (w imieniu

w³asnym oraz pozosta³ych osadzonych) do

zwiedzania naszego wiêzienia – kolejnoœæ

obiektów dowolna.

Wojciech Szyda

spis rzeczy

felietony

kłamiliwe

Jacek Sobota

Prawdziwe ³garstwa 15

krytyka

nieprawdziwa

Maciej Witkowiak

Religi¹ i piêœci¹ 11

Prawda z kosmosu 12

W Œródziemiu bez zmian 13

proza

zmyślona

Wojciech J. Grygorowicz

Romani sumus 4

Iwona Micha³owska

Z³odzieje czasu 19

Maciej Guzek

Zap³ata 37

Krzysztof G³uch

Ranking konfabulantów 21

Piotr Derkacz

Apokalipsa na trasie... 17

Tomasz R. Barczyk

Planeta absurdu 26

Wojciech Szyda

Z³oto kwakronautów 18

Leczenie protem 24

Wzornictwo postindustrialne 35

Wojciech Szyda

Krótki felieton o

preparowaniu zwierz¹t 30

Pawe³ Ostrowski

Niebezpieczeñstwo... 29

publicystyka

oszczercza

Micha³ Protasiuk

Poszukuj¹c wiecznoœci 32

www.2era.website.pl

Wojciech Jerzy Grygorowicz

Romani sumus

Gdy przekroczyli kolejne wzgórze, na po³udniu wy³oni³y siê przed nimi wysokie szczyty

w³aœciwych gór. Pokryte œniegiem i spowite niskimi chmurami. Widok ten ka¿dy cz³onek od-

dzia³u powita³ z nadziej¹, choæ wszyscy od prostego legionisty do trybuna, wiedzieli, ¿e do

osi¹gniêcia zbawczej linii jest jeszcze daleko. Czeka³a ich trudna wspinaczka ku oblodzonym

prze³êczom, a póŸniej równie niebezpieczne zejœcie. Wprawdzie ku terenom opanowanym przez

Imperium, prowadzi³o wiele szlaków, dowódca oddzia³u z rozmys³em wybra³ jednak najtrud-

niejsz¹ trasê ufaj¹c, ¿e ta bêdzie najs³abiej strze¿ona. Lada moment na ziemiê barbarzyñców

mia³a ruszyæ potê¿na wyprawa wojenna i na granicy stale dochodzi³o do utarczek zwiadow-

czych patroli. Tymczasem zadanie, które mu powierzono by³o najwy¿szej wagi i za wszelk¹

cenê nale¿a³o je wykonaæ.

Trybun uœmiechn¹³ siê sam do siebie. Myœl o tym, ¿e kilkanaœcie kawa³ków brzozowej kory

pokrytych nieznanym pismem i kilka amuletów, stanowi dla Cesarstwa tak¹ wartoœæ, nagle

wyda³a mu siê œmieszna. Szybko jednak spowa¿nia³. Wiedzia³, ¿e jego misja by³a teraz zagro-

¿ona. W myœlach obliczy³ dystans jaki powinien dzieliæ ich od poœcigu. Wysz³o doœæ du¿o,

jednak dowódca rozumia³ dobrze, ¿e doskonali jeŸdŸcy wroga prêdzej padn¹ ze zmêczenia, lub

zaje¿d¿¹ swoje wierzchowce niŸli zrezygnuj¹ z pogoni. Podczas swej d³ugiej s³u¿by w armii,

walczy³ z wieloma ludami. Widzia³ wspania³e szar¿e Hungarów, a w czasie niedawnej s³u¿by w

Syrii, nie raz jego ludzie musieli ustêpowaæ przed atakami szybkich jak wiatr Arabów. Jednak

przy dokonaniach jazdy tego pó³nocnego ludu, tamci zdawali siê byæ niemal dzieæmi. Gdyby ci

pó³nocni barbarzyñcy, jak kiedyœ Germanie zechcieliby przyj¹æ wspania³¹ rzymsk¹ kulturê.

Wtedy ich konnica by³aby zapewne podpor¹ Imperium.

Z dalszych rozmyœlañ wyrwa³ go m³ody oficer, który zrównawszy siê ze swym dowódc¹

pozdrowi³ go wojskowym salutem.

- Có¿ tam centurionie Klaudiuszu - zwróci³ siê do podw³adnego trybun. By³ s³u¿bist¹ i do

swych podkomendnych nigdy nie zwraca³ siê bez pominiêcia stopnia. To ¿e ów m³ody cz³owiek

sw¹ postaw¹ udowodni³, i¿ mo¿na na nim polegaæ, nie mia³o tu nic do rzeczy. Centurion, choæ

nie pochodz¹cy z wysokiego rodu by³ odwa¿ny, wyj¹tkowo inteligentny, a co najwa¿niejsze

umiej¹cy ze swego rozumu zrobiæ w³aœciwy u¿ytek.

- Proponowa³bym trybunie - odpowiedzia³ m³odzieniec. – Byœmy jednak zawadzili o skryt-

kê i przebrali siê w rzymskie zbroje. Inaczej na granicy wymorduj¹ nas nasi ¿o³nierze.

- Wiesz, ¿e nas goni¹?

- Tak jest... ale jeœli nie damy koniom odpoczynku zaczn¹ padaæ. Do prze³êczy jeszcze

daleko.

- Dobrze - rzek³ trybun po krótkiej chwili zadumy. –Skrêcimy na punkt.

Odczeka³, a¿ m³odszy stopniem oficer zajmie swe miejsce na koñcu kolumny i dopiero

wtedy wyda³ rozkaz. Oddzia³ zakrêci³ i jakiœ czas jechali równolegle do rozpostartego przed

nimi górskiego masywu. Trybun jednak, obróciwszy g³owê, patrzy³ dalej w stronê oœnie¿onych

grani. Ich widok przypomnia³ mu bowiem ojczyste strony. Szczyty te by³y bardzo podobne do

tych wœród których siê urodzi³, choæ na pewno nie tak rozleg³e i nieco ni¿sze. W pewnej chwili

przysz³o mu na myœl, ¿e dominuj¹ca w œrodku ³añcucha góra bardzo przypomina le¿¹cego,

jakby pogr¹¿onego we œnie olbrzyma. Uœmiechn¹³ siê sam do siebie, dziwi¹c siê sk¹d do g³owy

mog³o mu przyjœæ coœ takiego.

Bez przeszkód dojechali do niewielkiego zagajnika, gdzie dwa tygodnie wczeœniej ukryli

swe wyposa¿enie. Sprawnie odkopali ekwipunek i po chwili odzia³ znów wygl¹da³ jak szwa-

dron jazdy XXXV legionu. Niepe³ny. Trybun z ¿alem przyjrza³ siê le¿¹cym w kryjówce dziesiê-

ciu kompletom rzymskiego oporz¹dzenia. Patrzy³ jak obok nich jego jeŸdŸcy sk³adaj¹ barba-

rzyñski ekwipunek. Có¿, w tak niebezpiecznej misji musia³y byæ straty.

www.2era.website.pl

- Zasypcie to ziemi¹ - rozkaza³.

Symboliczny pogrzeb dziesiêciu dzielnych ¿o³nierzy. Jeszcze raz przyjrza³ siê pozosta³ym.

Czy ich uda mu siê doprowadziæ bezpiecznie? Zaraz....

- Poka¿ no mi swój miecz legionisto - zwróci³ siê nagle do jednego ze swych ludzi, a tamten

jakby z wahaniem wykona³ rozkaz. Oficer uwa¿nie przyjrza³ siê podanemu brzeszczotowi. Tak.

Nie pomyli³ siê.

- To miecz wroga - stwierdzi³. - Dlaczego nie wymieni³eœ uzbrojenia?

- Panie... musia³em zapomnieæ...- wyj¹ka³ ¿o³nierz i spuœci³ g³owê. Naprawdê nie trzeba

by³o byæ specjalist¹ od ludzkiej duszy by stwierdziæ, ¿e kawalerzysta k³amie.

- Masz mnie za durnia – wrzasn¹³ trybun. - Ukrad³eœ w³asnoœæ Imperium.

W zasadzie nie musia³ siê wœciekaæ. Skrytka ponad wszelk¹ w¹tpliwoœæ zostanie znalezio-

na przez wroga i z uzbrojenia nie bêdzie mia³a ju¿ po¿ytku ¿adna nastêpna misja. Jednak jego

podw³adny z³ama³ rozkaz i powinien ponieœæ karê.

- Piêtnaœcie batów, gdy wrócimy do obozu – wyda³ wyrok. Najchêtniej kaza³ by wykopaæ

¿o³nierzowi jego rzymski miecz. Na to ju¿ jednak nie by³o ju¿ czasu.

Jak przysta³o na prawdziwego Rzymianina trybun by³ gor¹cym przeciwnikiem mody na

uzbrojenie wroga. Niestety coraz wiêcej oficerów patrzy³o na upodobania swych podw³adnych

przez palce. Ba nawet oni sami czêsto siêgali po miecze barbarzyñców. Jemu na coœ takiego nie

pozwoli³a by nigdy duma. Có¿ trudno. Skoro ma wiêksze zaufanie do broni tych dzikusów...

- Sklawinowie! - okrzyk jednego z ¿o³nierzy podzia³a³ na wszystkich jak smagniêcie bi-

czem. Po chwili widzieli ju¿ ich dobrze. Odzia³ wroga by³ liczny. Barbarzyñcy co najmniej

dwukrotnie przewy¿szali liczebnoœci¹ rzymski szwadron. Pojêcie barbarzyñcy, zreszt¹ nie za

bardzo pasowa³o do goni¹cych ich jeŸdŸców. Jednolicie ubrani i wyposa¿eni, we wspania³ych

ozdobionych pióropuszami i obitych z³ocist¹ blach¹ he³mach. Poruszali siê we wzorowym po-

rz¹dku, a choæ musieli dostrzec ju¿ Rzymian, nikt z nich nie wy³ama³ siê z szyku, nikt nie

przyspieszy³. Oficer w lot zrozumia³ sytuacjê.

- Klaudiusz! - zawo³a³, nieœwiadom chyba, ¿e zwraca siê do ¿o³nierza samym tylko imie-

niem. - Bierz torbê i mojego konia, mo¿e zdo³asz uciec.

- Nie zostawiê was - zaprotestowa³ m³ody centurion.

- JeŸdzisz najlepiej konno. Tylko ty masz szansê!

- Nie zostawiê was - powtórzy³ m³odzieniec.

- To rozkaz! Nie dyskutuj! - uci¹³ oficer.

Surowy i spokojny ton dowódcy otrzeŸwi³ m³odego oficera. Nieco dr¿¹cymi rêkami chwyci³

worek z amuletami i uzdê konia dowódcy. Pozdrowi³ trybuna milcz¹cym salutem i nie ogl¹da-

j¹c siê wiêcej pocwa³owa³ ku widocznym na horyzoncie szczytom. Dowódca spojrza³ pozosta-

³ych ¿o³nierzy. Byli bladzi i milcz¹cy. Wiêkszoœæ zapewne ju¿ zrozumia³a, ¿e nadchodzi koniec.

Nikt jednak nie zawróci³, nikt nie próbowa³ ucieczki. Nawet ukarany przez niego kawalerzysta

sta³ teraz z podniesion¹ g³ow¹ gotowy zmyæ krwi¹ sw¹ winê. Naraz ogarnê³a go duma. To byli

jego ludzie, szkoleni przez niego od samego pocz¹tku, od rekruta. Dla takiej chwili naprawdê

op³aca³o siê zgin¹æ.

- Na koñ! - zakomenderowa³. – Formowaæ liniê.

Zwrócony przodem do nieprzyjaciela nie móg³ zobaczyæ jak za nim tworzy siê szyk. S³ysza³

jedynie odg³os kopyt i szczêk rynsztunku. Gdy po chwili g³osy za plecami ucich³y móg³ byæ

pewien, ¿e ma za sob¹ zwarty szereg jeŸdŸców. Nie obejrza³ siê, choæ widok gotowych na

œmieræ ¿o³nierzy, uradowa³by go jeszcze bardziej. Doby³ tylko swój rzymski miecz i wskaza³

kierunek.

- Naprzód! - wykrzykn¹³.

- Mori turi, te salutant! – odpowiedzieli kawalerzyœci.

Ruszyli stêpa. W tym momencie trybun, który przed walk¹ nie wypowiada³ nigdy ¿adnych

nieregulaminowych zwrotów, ani tym bardziej patetycznych mów, z³ama³ i t¹ zasadê.

- Pamiêtajcie! - wrzasn¹³ staraj¹c siê przekrzyczeæ têtent koñskich kopyt. – Jesteœcie Rzy-

mianami!

JeŸdŸcy przeszli w cwa³.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: