Zasady oznaczania materiałów i opakowań w logistyce.
Teraz poznamy zasady znakowania materiałów i opakowań.
Dystrybucja opiera się na sprawnych kanałach dystrybucji, umożliwiających fizyczny przepływ materiałów oraz na sprawnych kanałach wymiany informacji związanych z tym przepływem. Na trasie przemieszczania jednostek logistycznych w łańcuchu dostaw zachodzą różne zdarzenia. Determinują one zakres informacji, jakie powstają w kolejnych ogniwach łańcucha. Czy to w procesie produkcji, czy też w dystrybucji wyrobów gotowych, w transporcie czy wprowadzaniu produktów na rynek dodawane są kolejne informacje identyfikujące opakowania logistyczne.
Fizyczna zawartość jednostki logistycznej przemieszczanej w łańcuchu dostaw jest na ogół określana w fazie jej formowania na początku łańcucha – podczas pakowania wyrobów gotowych. Na tym etapie możliwe już jest zidentyfikowanie jednostki logistycznej jako całości, na przykład w postaci palety z towarem (jednorodnym lub zróżnicowanym). Inne segmenty danych, takie jak np. miejsce przeznaczenia, są zazwyczaj znane dopiero w dalszych etapach realizacji wysyłek. W trakcie wymiany towarowej różne elementy danych są generowane, zmieniane i nanoszone na etykiety przez różne podmioty kolejno „przetwarzające” paletę: przez dostawcę, spedytora, przewoźnika, hurtownika i odbiorcę.
Reguły wymiany danych w komunikacji logistycznej.
Wymiana informacji pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha dostaw realizowana jest za pomocą systemów informatycznych. Aby efektywnie działać, systemy informatyczne potrzebują odpowiednich danych. Optymalnym sposobem przesyłania danych w logistycznych procesach przepływu towarów jest ich wymiana realizowana drogą elektroniczną (poprzez EDI). W praktyce jednak rzadko jest możliwe całkowite zautomatyzowanie komunikacji, pozwalające na uzyskiwanie informacji dotyczących przepływu dóbr wyłącznie na drodze elektronicznej (w rzeczywistości sytuacja taka rzadko występuje). System informatyczne realizujące komunikację logistyczną pomiędzy ogniwami łańcucha dostaw oczekują na odpowiednie dane, których przetworzenie pozwoliłoby na zrealizowanie funkcji śledzenia przypływu towarowego w łańcuchu dostaw. Śledzenie przepływu będzie efektywne wtedy, gdy dane przesyłane drogę EDI będą zharmonizowane z danymi występującymi na rzeczywistej przemieszczanej jednostce logistycznej.
Problem korelacji danych elektronicznych i fizycznych rozwiązuje etykieta logistyczna przygotowana zgodnie ze standardami Systemu GS1 (nazywa też etykietą transportową). Dane zawarte na standardowych etykietach logistycznych przedstawiane są w dwóch podstawowych formach:
· Dane przedstawione w postaci czytelnej wzrokowo przeznaczone dla człowieka, składające się z tekstu oraz ewentualnej grafiki;
· Dane czytelne sprzętowo, przeznaczone do automatycznego ich wprowadzania do systemu informatycznego.
Do automatycznego pobierania danych najczęściej służą kody kreskowe, stanowiące bezpieczną, tanią i efektywną metodę przedstawiania danych o określonej strukturze. Natomiast teksty umożliwiają powszechny dostęp do przedstawionych na etykiecie informacji w dowolnym punkcie łańcucha dostaw tam, gdzie nie ma możliwości stosowania technik automatycznej identyfikacji (ADC).
Etykieta logistyczna w komunikacji logistycznej.
Dla umożliwienia automatyzacji odczytu wielu danych jednocześnie, zawartych na standardowych etykietach logistycznych GS1, przyjęto, że kodem kreskowym na niej stosowanym jest kod GS1-128 (przed rokiem 2005 występujący pod nazwą UCC/EAN-128). Dane przedstawione w tej symbolice są alfanumeryczne (Kod alfanumeryczny to kod lub dane pozwalające na zapisanie zarówno cyfr, liter jak i znaków specjalnych "a"-"z", "A"-"Z", "1"-"9", "#", "!", "@"), co pozwala na zakodowanie dowolnego tekstu cyfrowo-literowego z obszaru znaków dostępnych z klawiatury komputera.
Na etykiecie logistycznej możliwe jest zamieszczenia wielu danych zakodowanych w kodzie kreskowym GS1-128 (część dolna etykiety) oraz przedstawionych w postaci czytelnej dla człowieka (część środkowa etykiety). W części górnej zamieszcza się dowolne informacje, np. dane adresowe twórcy paletowej jednostki ładunkowej.
Ze względu na to, że standardowa etykieta logistyczna jest zunifikowana w skali świata co do zawartości i sposobu przedstawiania danych, jest możliwa do odczytania przez każdy system informatyczny, pod warunkiem, że jest on przygotowany do jej odczytu zgodnie z zasadami Systemu GS1.
Na zunifikowanej etykiecie logistycznej zamieszczane są różne dane w postaci standardowych numerów poszczególnych jednostek opakowaniowych (jednostkowych lub zbiorczych), dat przydatności towaru, liczby jednostek podrzędnych, symbolu partii produkcyjnej itp. W zależności od rodzaju towaru umieszczanego na paletowej jednostce ładunkowej, na etykiecie mogą występować różne numery GTIN. Twórca palety (na ogół producent towaru) musi stosować prawidłową numerację, aby jego towary były jednoznaczne identyfikowalne w całym łańcuchu dostaw.
Zapamiętaj: Każda odrębna jednostek logistycznych (na ogół paletowa jednostka ładunkowa) jest sygnowana odrębnym numerem SSCC pomimo, że występują na niej te same towary co na innych paletach.
Kod kreskowy GS1-128 wyraźnie się odróżnia od pozostałych symbolik zarezerwowanych dla Systemu GS1 (EAN-13, ITF-14), ponieważ ma zdolność do łączenie wielu danych w jednym kodzie kreskowym. Dane te są logicznie rozróżnianie przez system informatyczny poprzez odpowiednią interpretację standardowych Identyfikatorów Zastosowań (IZ).
Podział opakowań pod względem logistycznym.
Postać fizyczna opakowania konsumenckiego lub logistycznego determinuje sposób jego oznaczania. Z logistycznego punku widzenia rozróżnia się następujące postacie opakowań:
· Opakowania handlowe (surowce, półfabrykaty, części, artykuły, towary konsumenckie i inne materiały);
· Opakowanie zbiorcze (hurtowe i logistyczne) zawierające w sobie opakowania handlowe.
Hierarchia opakowań logistycznych.
Sygnowana za pomocą standardowej etykiety jednostka logistyczna (np. paletowa jednostka ładunkowa) przemieszczana w łańcuchu dostaw zawiera w sobie elementy podrzędne, którymi mogą być opakowania konsumenckie lub inne podrzędne opakowania zbiorcze, w których mogą znajdować się opakowania konsumenckie itd.
Opakowania z towarami występujące na paletowych jednostkach ładunkowych w procesie logistycznym mogą występować w następującej strukturze:
Na każdym poziomie struktury opakowań zapisanej w systemie informatycznym występuje zależność określająca liczbę jednostek podrzędnych w jednostce nadrzędnej, a każde opakowanie występujące w hierarchii opakowań identyfikowane jest unikalnym numerem GTIN wyrażonym w odpowiedniej symbolice kodu kreskowego (EAN-13 lub ITF-14).
Rodzaje kodów kreskowych w komunikacji logistycznej.
Na poniższych przykładach pokazano najczęściej występujące sposoby oznaczania opakowań poprzez ich numerowanie i kodowanie zgodnie ze standardami Systemu GS1. szczegółowe informacji o wszystkich możliwych sposobach kodowania danych w Systemie GS1 dostępne są w materiałach informacyjnych krajowej organizacji GS1 Polska (Instytut Logistyki i Magazynowania) lub na stronie www.gspl.org.
Opakowanie jednostkowe detaliczne.
Opakowania jednostkowe konsumenckie (detaliczne) identyfikowane jest 13-znakowym numerem GTIN-13: 59007785150010 wyrażonym w kodzie kreskowym EAN-13:
Opakowania zbiorcze detaliczne.
Opakowanie zbiorcze konsumenckie (detaliczne) identyfikowane jako 13-znakowy numer GTIN-13: 5900002017622 wyrażony w kodzie kreskowym EAN-13:
Zapamiętaj: oddzielnie występujące opakowania jednostkowe i zbiorcze tego samego artykułu muszą być identyfikowane oddzielnymi numerami GTIN.
Opakowania zbiorcze niedetaliczne.
Opakowania zbiorcze hurtowe (niedetaliczne) identyfikowane jako 14-znakowy numer GTIN-14: 15900448000018 wyrażone w kodzie kreskowym ITF-14:
Opakowanie logistyczne.
Opakowanie logistyczne (paletowa jednostka ładunkowa) traktowana jako zbiorcze opakowanie transportowe identyfikowane 18-znakowym numerem SSCC: 359012345678901230 wyrażonym w kodzie kreskowym GS1-128 z IZ 00:
Podsumowanie: W kodzie kreskowym EAN-13 wyrażany jest 13-znakowy numer GTIN przydzielony opakowaniom jednostkowym lub zbiorczym (różne numery!).
W kodzie kreskowym ITF-14 wyrażany jest 14-znakowy numer GTIN standardowego opakowania zbiorczego.
W kodzie kreskowym GS1-128 wyrażane są różne standardowe dane zawarte w jednym kodzie kreskowym, np. numer GTIN, data ważności produktu, waga opakowania, liczba opakowań, numer dostawcy, symbol partii produkcyjnej itp.
Wszystkie jednostki logistyczne zbiorcze (paletowe jednostki ładunkowe) powinny być wyposażone w standardową etykietę logistyczną zawierającą niezbędne dane ją opisujące.
Zapamiętaj:
1. Dla zapewnienia efektywnej komunikacji w logistyce każde opakowanie z towarem musi mieć etykietę z kodem kreskowym zrozumiałym dla kolejnego ogniwa łańcucha dostaw.
2. Standard etykiety logistycznej GS1 opracowany został po to, aby:
a. Kolejne ogniwa łańcucha dostaw wyposażone w różne indywidualne rozwiązania informatyczne mogły jednoznacznie pozyskiwać do nich dane, pobierane z etykiety wygenerowanej przez system informatyczny dostawy;
b. Różne indywidualne systemy informatyczne mogły generować etykiety ze standardowymi danymi dla innych systemów informatycznych odbiorców.
Pytania:
1. Czym jest etykieta logistyczna (transportowa)?
2. Jak wygląda hierarchia opakowań?
3. Do czego wykorzystuje się kody kreskowe?
5
slawbb