safebk-rm002_-pl-p.pdf

(5629 KB) Pobierz
R
ystmy strowana zwzan
z bzpczstwmmaszyn
asady, normy i wdroenie
800962078.287.png 800962078.298.png 800962078.305.png 800962078.311.png 800962078.001.png 800962078.008.png 800962078.014.png 800962078.022.png 800962078.025.png 800962078.031.png 800962078.038.png 800962078.044.png 800962078.051.png 800962078.054.png 800962078.061.png 800962078.065.png 800962078.069.png 800962078.074.png 800962078.079.png 800962078.086.png 800962078.091.png 800962078.097.png 800962078.102.png 800962078.106.png 800962078.110.png 800962078.115.png 800962078.120.png 800962078.124.png 800962078.130.png 800962078.136.png 800962078.142.png 800962078.149.png
 
800962078.159.png 800962078.168.png 800962078.179.png 800962078.190.png 800962078.201.png 800962078.212.png 800962078.222.png 800962078.233.png 800962078.244.png 800962078.255.png 800962078.266.png 800962078.277.png 800962078.278.png 800962078.279.png 800962078.280.png 800962078.281.png 800962078.282.png 800962078.283.png 800962078.284.png 800962078.285.png 800962078.286.png 800962078.288.png 800962078.289.png 800962078.290.png 800962078.291.png 800962078.292.png 800962078.293.png 800962078.294.png 800962078.295.png 800962078.296.png 800962078.297.png 800962078.299.png 800962078.300.png 800962078.301.png
 
 
800962078.302.png 800962078.303.png
 
800962078.304.png
 
800962078.306.png
 
 
800962078.307.png 800962078.308.png
 
 
800962078.309.png
 
800962078.310.png
 
 
800962078.312.png
 
800962078.313.png
 
800962078.314.png 800962078.315.png
 
800962078.316.png
 
800962078.002.png
 
800962078.003.png 800962078.004.png 800962078.005.png
 
800962078.006.png 800962078.007.png
 
 
800962078.009.png
 
800962078.010.png 800962078.011.png
 
 
800962078.012.png
 
800962078.013.png 800962078.015.png 800962078.016.png 800962078.017.png 800962078.018.png
 
800962078.019.png 800962078.020.png 800962078.021.png
 
 
 
 
 
 
 
800962078.023.png
 
 
800962078.024.png
 
 
 
800962078.026.png
 
 
800962078.027.png
 
800962078.028.png 800962078.029.png 800962078.030.png 800962078.032.png 800962078.033.png
 
 
800962078.034.png
 
800962078.035.png
 
800962078.036.png 800962078.037.png 800962078.039.png 800962078.040.png
 
800962078.041.png
 
800962078.042.png 800962078.043.png
 
 
 
800962078.045.png 800962078.046.png
 
800962078.047.png
 
 
800962078.048.png
 
800962078.049.png 800962078.050.png
 
 
800962078.052.png
 
 
 
 
 
800962078.053.png
 
 
 
800962078.055.png 800962078.056.png 800962078.057.png
 
800962078.058.png 800962078.059.png
 
800962078.060.png
 
 
 
 
800962078.062.png 800962078.063.png
 
800962078.064.png
 
 
 
 
 
 
 
800962078.066.png 800962078.067.png 800962078.068.png
 
 
 
 
 
 
800962078.070.png
 
 
800962078.071.png 800962078.072.png 800962078.073.png 800962078.075.png
 
 
 
 
800962078.076.png
 
800962078.077.png
 
800962078.078.png 800962078.080.png 800962078.081.png
 
800962078.082.png 800962078.083.png 800962078.084.png
 
 
800962078.085.png
 
800962078.087.png
 
 
800962078.088.png
 
 
800962078.089.png
 
800962078.090.png
 
 
800962078.092.png
 
800962078.093.png 800962078.094.png 800962078.095.png
 
 
800962078.096.png
 
800962078.098.png
 
800962078.099.png
 
800962078.100.png
 
 
 
 
800962078.101.png
 
 
800962078.103.png
 
 
800962078.104.png
 
 
800962078.105.png
 
 
 
800962078.107.png
 
800962078.108.png 800962078.109.png
 
 
 
 
 
 
800962078.111.png 800962078.112.png
 
 
800962078.113.png
 
800962078.114.png
 
 
800962078.116.png
 
800962078.117.png
 
800962078.118.png
 
 
800962078.119.png
 
800962078.121.png 800962078.122.png
 
800962078.123.png
 
 
 
 
 
 
800962078.125.png 800962078.126.png
 
 
800962078.127.png 800962078.128.png
 
 
 
800962078.129.png
 
800962078.131.png 800962078.132.png 800962078.133.png
 
 
800962078.134.png
 
 
800962078.135.png
 
800962078.137.png 800962078.138.png 800962078.139.png
 
 
 
800962078.140.png 800962078.141.png
 
800962078.143.png
 
800962078.144.png 800962078.145.png 800962078.146.png
 
800962078.147.png 800962078.148.png
 
 
 
 
 
800962078.150.png 800962078.151.png
 
800962078.152.png 800962078.153.png 800962078.154.png
 
 
 
800962078.155.png
 
800962078.156.png 800962078.157.png
 
800962078.158.png
 
 
800962078.160.png
 
 
800962078.161.png 800962078.162.png 800962078.163.png 800962078.164.png
PODRĘCZNIK BEZPIECZEŃSTWA 4
Systemy sterowania związane z bezpieczeństwem maszyn
Spis treści
Rozdział 1
Przepisy ............................................................................................................... 2
Dyrektywy i prawodawstwo Unii Europejskiej, dyrektywa maszynowa, dyrektywa sprzętu
roboczego, przepisy USA, Urząd ds. Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, przepisy kanadyjskie
Rozdział 2
Normy ................................................................................................................ 18
ISO (International Organisation for Standardisation), IEC (International Electrotechnical
Commission), zharmonizowane normy europejskie EN, normy USA, normy OSHA, normy
ANSI, normy kanadyjskie, normy australijskie
Rozdział 3
Strategia bezpieczeństwa .............................................................................. 23
Ocena ryzyka, określanie limitów maszyny, identyfikacja zadań i zagrożeń, szacowanie i
ograniczanie ryzyka, projektowanie maszyn wewnętrznie bezpiecznych, systemy i środki
ochronne, weryfikacja, szkolenie, sprzęt ochrony osobistej, normy
Rozdział 4
Środki i sprzęt ochronny ................................................................................ 36
Zapobieganie dostępowi, osłony stałe, wykrywanie dostępu oraz produkty i systemy
związane z bezpieczeństwem
Rozdział 5
Obliczanie odległości bezpiecznej ............................................................... 59
Wzory, wytyczne i aplikacje bezpieczeństwa wykorzystujące obliczanie odległości
bezpiecznej dla bezpiecznego sterowania potencjalnie niebezpiecznymi elementami
ruchomymi.
Rozdział 6
Zapobieganie nieoczekiwanym załączeniom ............................................ 63
Lockout/Tagout – Blokowanie/oznaczanie tablicami ostrzegawczymi, bezpieczne systemy
odłączające, odłączanie obciążenia, systemy kluczy sekwencyjnych, alternatywne metody
odłączania zasilania
Rozdział 7
Systemy sterowania związane z bezpieczeństwem i
bezpieczeństwo funkcjonalne ...................................................................... 65
Informacje ogólne co to jest bezpieczeństwo funkcjonalne? normy IEC/EN 62061 i EN
ISO 13849-1:2008, SIL i IEC/EN 62061, PL i EN ISO 13849-1:2008, porównanie PL i SIL
Rozdział 8
Projektowanie systemu wg EN ISO 13849-1:2008 .................................... 71
Architektury systemów bezpieczeństwa (struktury), czas działania, średni czas do wystąpienia
defektu (MTTF d ), pokrycie diagnostyczne (DC), defekt wywołany wspólną przyczyną (CCF),
błędy systematyczne, poziom działania (PL), projektowanie podsystemów i konfiguracje,
walidacja, oddanie maszyny do użytkowania, wykluczanie defektów
Rozdział 9
Projektowanie systemu wg IEC/EN 62061 .................................................. 94
Projektowanie podsystemów wg IEC/EN 62061, wpływ interwału testów sprawdzających,
wpływ defektów wywołanych wspólną przyczyną, metodologia przejścia z kategorii,
ograniczenia architektury, współczynniki B10 i B10 d , defekt wywołany wspólną przyczyną
(CCF), pokrycie diagnostyczne (DC), tolerancja defektów sprzętu, zarządzanie bezpieczeńst-
wem funkcjonalnym, prawdopodobieństwo defektu niebezpiecznego (PFH D ), interwał
testów sprawdzających, udział defektów bezpiecznych (SFF), błędy systematyczne
Rozdział 10
Struktura systemów sterowania związanych z bezpieczeństwem ...... 106
Przegląd, kategorie systemów sterowania, niewykryte błędy, parametry elementów i
systemów, analiza przyczyn defektu, wykluczenia defektów, kategorie zatrzymania zgodnie z
normami IEC/EN 60204-1 i NFPA 79, wymagania systemów sterowania bezpieczeństwem,
normy dot. robotów: USA i Kanada
Rozdział 11
Przykład zastosowania oprogramowania SISTEMA ............................... 130
Przykład zastosowania kalkulatora poziomu działania SISTEMA z biblioteką produktów
Rockwell Automation SISTEMA
1
800962078.165.png 800962078.166.png 800962078.167.png 800962078.169.png 800962078.170.png 800962078.171.png 800962078.172.png 800962078.173.png 800962078.174.png 800962078.175.png 800962078.176.png 800962078.177.png 800962078.178.png
PODRĘCZNIK BEZPIECZEŃSTWA 4
Systemy sterowania związane z bezpieczeństwem maszyn
Dyrektywy i prawodawstwo Unii Europejskiej
Rozdział zawiera zbiór wskazówek dla osób zainteresowanych bezpieczeństwem maszyn,
zwłaszcza systemami ochronnymi i zabezpieczającymi w Unii Europejskiej. Jest przeznaczony
dla projektantów i użytkowników sprzętu przemysłowego.
W celu propagowania koncepcji otwartego rynku w Europejskim Obszarze Gospodarczym
(EOG) – w którego skład wchodzą wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz trzy
inne państwa – wszystkie kraje członkowskie są zobowiązane do wprowadzenia przepisów
prawnych określających zasadnicze wymagania bezpieczeństwa dla maszyn oraz ich
użytkowania.
Maszyny, które nie spełniają tych wymagań, nie mogą być sprzedawane na terenie EOG.
Jest kilka dyrektyw europejskich, które dotyczą bezpieczeństwa maszyn i sprzętu roboczego,
ale dwie mające najbardziej bezpośredni związek z tym zagadnieniem to:
1 Dyrektywa maszynowa
2 Dyrektywa dotycząca stosowania sprzętu roboczego
Te dwie dyrektywy są ze sobą bezpośrednio związane, ponieważ zasadnicze wymagania
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia z dyrektywy maszynowej, mogą być zastosowane do
weryfikacji bezpieczeństwa wyposażenia roboczego z dyrektywy dotyczącej stosowania
sprzętu roboczego.
W tym rozdziale omówiono aspekty obu dyrektyw. Zaleca się, aby z zawartymi tutaj
wymaganiami zapoznała się każda osoba związana z projektowaniem, dostawą, zakupem
lub użytkowaniem sprzętu przemysłowego na obszarze lub poza obszarem EOG, a także w
innych krajach europejskich. Jeśli dostawcy lub użytkownicy maszyn nie będą postępować
zgodnie z postanowieniami omawianych dyrektyw, większość z nich po prostu nie uzyska
zezwolenia na dostarczanie lub obsługę maszyn.
Występują również inne dyrektywy europejskie, które mogą dotyczyć maszyn. Większość z
nich skupia się wyłącznie na własnych aplikacjach, dlatego też znajdują się poza naszą
tematyką. Warto jednak zauważyć, że tam gdzie to konieczne, należy postępować również
zgodnie ze znajdującymi się w nich wymaganiami. Przykłady to: dyrektywa kompatybilności
elektromagnetycznej (EMC) 2004/108/EC i dyrektywa ATEX 94/9/EC.
2
800962078.180.png 800962078.181.png 800962078.182.png 800962078.183.png 800962078.184.png
PODRĘCZNIK BEZPIECZEŃSTWA 4
Przepisy
Dyrektywa maszynowa
Dyrektywa maszynowa dotyczy dostarczania nowych maszyn oraz innego sprzętu, takiego
jak elementy bezpieczeństwa. Dostarczanie maszyn niezgodnych z postanowieniami i
wymogami dyrektywy na terenie UE jest przestępstwem.
Najszersza definicja „maszyny” stosowana w ramach dyrektywy ma brzmienie: zespół zamon-
towany lub przeznaczony do montażu z układem napędowym innym niż napędzanym siłą lu-
dzi lub zwierząt, składający się z połączonych części lub elementów, z których przynajmniej
jeden porusza się i które są połączone ze sobą w ramach określonej zastosowania.
Aktualna dyrektywa maszynowa (2006/42/EC)
zastąpiła poprzednią wersję (98/37/EC) pod
koniec 2009 roku. Precyzuje ją i uzupełnia, ale
nie wprowadza żadnych radykalnych zmian w
zasadniczych wymaganiach BHP. Wprowadza
pewne zmiany, uwzględniający rozwój
technologii i metodologii. Rozszerza swój
zakres o dodatkowe typy sprzętu (np. dźwigi
budowlane). Istnieje obecnie wyraźny wymóg
oceny ryzyka w celu ustalenia, które
wymagania BHP są odpowiednie i zostały
również wprowadzone zmiany w procedurach oceny zgodności sprzętu z załącznika IV.
Oznakowanie CE umieszczone na maszynie
Podstawowe postanowienia poprzedniej dyrektywy (98/37/EC) w zakresie maszyn zostały
wprowadzone 1 stycznia 1995 roku, a dla elementów bezpieczeństwa – 1 stycznia 1997 roku.
Postanowienia obecnej dyrektywy (2006/42/EC) zaczęły obowiązywać 29 grudnia 2009 roku.
Producent lub jego autoryzowany przedstawiciel odpowiadają za to, aby dostarczany sprzęt
spełniał wymagania dyrektywy. Obejmuje to:
Zapewnienie zastosowania odpowiednich środków BHP wyszczególnionych w
załączniku I dyrektywy
Przygotowanie dokumentacji technicznej
Przeprowadzenie odpowiedniej oceny zgodności
Udostępnienie „Deklaracji zgodności EC”
Dołączenie oznaczenia CE, tam gdzie jest ono wymagane
Zapewnienie instrukcji umożliwiających bezpieczne użytkowanie
3
800962078.185.png 800962078.186.png 800962078.187.png 800962078.188.png 800962078.189.png 800962078.191.png 800962078.192.png 800962078.193.png 800962078.194.png 800962078.195.png 800962078.196.png 800962078.197.png 800962078.198.png 800962078.199.png 800962078.200.png 800962078.202.png 800962078.203.png 800962078.204.png 800962078.205.png 800962078.206.png 800962078.207.png 800962078.208.png 800962078.209.png 800962078.210.png 800962078.211.png 800962078.213.png 800962078.214.png 800962078.215.png 800962078.216.png
 
PODRĘCZNIK BEZPIECZEŃSTWA 4
Systemy sterowania związane z bezpieczeństwem maszyn
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP)
Załącznik 1 dyrektywy zawiera listę zasadni-
czych wymagań BHP, z którymi – tam gdzie to
konieczne – muszą być zgodne maszyny. Wy-
magania te opracowano z myślą o projektowa-
niu i konstruowaniu bezpiecznych maszyn. Po-
stępowanie zgodne z wymaganiami pozwala
na użytkowanie, regulację i konserwację ma-
szyn przez cały cykl życia, bez narażania bez-
pieczeństwa i zdrowia osób. Poniżej umiesz-
czono krótkie omówienie niektórych typowych
wymagań, ale istotne jest, aby uwzględnić
wszystkie wymogi BHP przedstawione w załączniku 1
Maszyna musi spełniać wymagania BHP
Należy przeprowadzić ocenę ryzyka w celu określenia, które wymagania BHP są odpowiednie
w przypadku rozpatrywanego sprzętu.
Wymogi BHP w załączniku 1 podają w sposób hierarchiczny środki służące eliminacji ryzyka:
(1) Projektowanie maszyn wewnętrznie bezpiecznych. Tam gdzie jest to możliwe, sam
projekt zapobiegnie pewnym zagrożeniom.
Tam gdzie nie jest to możliwe, należy wykorzystać (2) dodatkowe urządzenia ochronne , np.
osłony z punktami dostępu wyposażonymi w blokady, osłony niematerialne takie jak kurtyny
świetlne, maty czułe na nacisk itp.
Wszelkie ryzyka resztkowe, wobec których nie można stosować powyższych metod, należy
ograniczać, stosując (3) sprzęt ochrony osobistej i/lub szkolenia . Odpowiednie środki
powinny zostać określone przez dostawcę maszyny.
Do konstrukcji i obsługi maszyny należy wykorzystywać odpowiednie materiały. Należy
zapewnić prawidłowe oświetlenie oraz metody przenoszenia. Elementy i systemy sterowania
powinny być bezpieczne i niezawodne. Maszyny nie mogą uruchamiać się nieoczekiwanie
i powinny być wyposażone w co najmniej jedno urządzenie zatrzymywania awaryjnego.
Należy również wziąć pod uwagę złożone instalacje, w których na bezpieczeństwo mogą
wpływać procesy znajdujące się przed i za maszyną. Defekt zasilania lub obwodu sterowania
nie może prowadzić do sytuacji niebezpiecznej. Maszyny muszą pracować stabilnie i być
zdolne do wytrzymania możliwych do przewidzenia obciążeń. Maszyny nie mogą mieć
wystających krawędzi oraz powierzchni mogących spowodować obrażenia ciała.
4
800962078.217.png 800962078.218.png 800962078.219.png 800962078.220.png 800962078.221.png 800962078.223.png 800962078.224.png 800962078.225.png 800962078.226.png 800962078.227.png 800962078.228.png 800962078.229.png 800962078.230.png 800962078.231.png 800962078.232.png 800962078.234.png 800962078.235.png 800962078.236.png 800962078.237.png 800962078.238.png 800962078.239.png 800962078.240.png 800962078.241.png 800962078.242.png 800962078.243.png 800962078.245.png 800962078.246.png 800962078.247.png 800962078.248.png 800962078.249.png 800962078.250.png 800962078.251.png 800962078.252.png 800962078.253.png 800962078.254.png 800962078.256.png 800962078.257.png 800962078.258.png 800962078.259.png 800962078.260.png 800962078.261.png 800962078.262.png 800962078.263.png 800962078.264.png 800962078.265.png 800962078.267.png 800962078.268.png 800962078.269.png 800962078.270.png 800962078.271.png 800962078.272.png 800962078.273.png 800962078.274.png 800962078.275.png 800962078.276.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin