Reguły ustalania i modyfikacji właściwości rzeczowej.pdf

Rozdzia³ II.

Uczestnicy postêpowania

Diagram nr 2.2.4. Reguły ustalania i modyfikacji właściwości rzeczowej

Diagram nr 2.2.5 Reguły ustalania właściwości w przypadku łączności spraw

£¹cznoœæ podmiotowa (a) £¹cznoœæ podmiotowa (b)

£¹cznoœæ przedmiotowa

s¹d apelacyjny

postanowienie sądu

s¹d okrêgowy

oskar¿ony

sprawca pod¿egacz poplecznik

ustawa

s¹d rejonowy

Legenda:

– zasadnicze regu³y w³aœciwoœci rzeczowej wed³ug kodeksu

– regu³y modyfikuj¹ce w³aœciwoœæ rzeczow¹

– wniosek

czyn czyn

czyn np.

z art. 278

czyn np.

z art. 148

s¹d rejonowy

w³aœciwoœæ rzeczowa

s¹d rejonowy s¹d rejonowy s¹d rejonowy

s¹d okrêgowy

s¹d rejonowy

2.2.5. REGUŁY USTALANIA WŁAŚCIWOŚCI W PRZYPADKU ŁĄCZNOŚCI SPRAW

1. Łączność spraw zachodzi wówczas, gdy jeden oskarżony odpowiada w tym samym postępowaniu za kilka

przestępstw (łączność podmiotowa – podmiot łączy sprawy), gdy kilku oskarżonych odpowiada w tym

samym postępowaniu za różne przestępstwa pozostające w związku przedmiotowym, np. pomocnik, paser,

poplecznik ( łączność przedmiotowa – przedmiot łączy sprawy), gdy jeden oskarżony odpowiada w tym

samym postępowaniu za kilka przestępstw, a równocześnie w tym samym postępowaniu odpowiadają inni

oskarżeni za przestępstwa pozostające w związku przedmiotowym z jednym z przestępstw głównego oskar-

żonego ( łączność mieszana – podmiotowo -przedmiotowa).

2. Przepisy o łączności spraw mają zastosowanie tylko do sądów , a ze względu na zasady organizacji pro-

kuratury nie mogą mieć pełnego zastosowania w postępowaniu przygotowawczym. W praktyce jednak sto-

suje się odpowiednio kryteria dotyczące łączenia spraw (ale nie te, które dotyczą uprawnień poszczególnych

organów).

3. Łączność spraw modyfikuje właściwość miejscową oraz rzeczową (zob. diagramy nr 2.2.3 i 2.2.4).

4. Łączenie spraw nie ma charakteru obligatoryjnego, jednak jeżeli już nastąpiło, wówczas muszą być prze-

strzegane podane niżej reguły. W przypadku łączności podmiotowej rozstrzygnięcie który sąd powinien

rozpoznać sprawę, jest uzależnione od okoliczności czy przestępstwa podlegają właściwości sądów tego

samego rzędu czy różnego rzędu. W tym pierwszym wypadku (a) decyduje tzw. reguła wyprzedzania (art.

33 § 1), w tym drugim wypadku sprawę (połączoną) rozpozna sąd wyższego rzędu (b). W przypadku łącz-

ności przedmiotowej zasadą jest, że właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd właściwy dla sprawców

przestępstwa. Jeżeli nałoży się na to kwestia łączności podmiotowej (łączność mieszana) , wówczas przy

odpowiednim stosowaniu art. 33, o sądzie rozpoznającym sprawę będzie decydowała reguła wyprzedzania

(przy równorzędnych sądach) lub właściwości sądu wyższego rzędu (przy sądach różnego rzędu).

5. Sprawy połączone mogą być następnie rozłączone, jeżeli zachodzą trudności w ich łącznym rozpoznaniu.

Wówczas ponownie właściwy staje się sąd określony według reguł ogólnych (art. 34 § 3).

s¹d rejonowy, w okrêgu którego

wczeœniej wszczêto postêpowanie

przygotowawcze

s¹d okrêgowy

2.2.6. KONSEKWENCJE NARUSZENIA PRZEPISÓW O WŁAŚCIWOŚCI SĄDU

1. Konsekwencje naruszenia przepisów o właściwości są zróżnicowane i mają charakter bądź względnej przy-

czyny odwoławczej (w postaci naruszenia przepisów postępowania – art. 439 pkt 2), bądź bezwzględnej przy-

czyny odwoławczej (zob. art. 439 § 1 pkt 4). Sankcję za naruszenie przepisów związanych z niewłaściwością

polskich sądów karnych przewiduje art. 36 ustawy o ustroju sądów powszechnych.

Uchybienie przepisom o właściwości, wówczas gdy mają one charakter bezwzględnej przyczyny odwoław-

czej, może być nie tylko podstawą zarzutu apelacyjnego , ale i podstawą zarzutu kasacyjnego (art.

523 w zw. z art. 439) oraz podstawą wznowienia postępowania z urzędu (art. 542 § 3).

Natomiast uchybienie przepisom o właściwości, mającym charakter względnej przyczyny odwoławczej, może

teoretycznie stać się zarzutem kasacyjnym, o ile zostałoby uznane za „inne rażące naruszenie prawa” (art.

523).

2. Najmniej zróżnicowaną grupą uchybień są uchybienia związane z naruszeniem przepisów o właściwości

miejscowej . Każdorazowo jest to ewentualnie względna przyczyna odwoławcza.

3. Naruszenie przepisów o właściwości rzeczowej może mieć już natomiast dwojaki charakter.

4. Bezwzględnymi przyczynami odwoławczymi będą sytuacje, gdy (art. 439 § 1 pkt 3 i 4):

a) sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego albo sąd szczególny orzekł

w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego,

b) sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu.

Inne przypadki naruszenia właściwości rzeczowej (w szczególności rozpoznania sprawy przez sąd wyższego

rzędu zamiast sąd niższego rzędu) będą mogły być zakwalifikowane jako względne przyczyny odwoławcze.

Identycznie powinny być rozstrzygane kwestie związane z badaniem zachowania właściwości funkcjo-

nalnej (np. rozpoznanie zażalenia przez sąd rejonowy zamiast sąd okręgowy).

5. W klasyfikacji konsekwencji naruszenia przepisów o właściwości, decydującej o uznaniu naruszenia niektó-

rych przepisów za względne przyczyny odwoławcze lub odmówienia im jakiejkolwiek konsekwencji praw-

nej, dużą role odgrywa art. 35 k.p.k.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: