ZATWIERDZAM Dęblin dnia. 05.07.2007r.
DOWÓDCA
DYWIZJONU ZABEZPIECZENIA
.................................
TEMAT: Problematyka samobójstw – wybrane zagadnienia.
CEL:
Ø Przedstawienie zasięgu zjawiska samobójstw w środowisku cywilnym i wojskowym.
Ø Zapoznanie uczestników zajęć z podstawowymi pojęciami dotyczącymi omawianej problematyki.
Ø Przedstawienie cech i wskaźników zespołu przedsamobójczego.
Ø Zapoznanie uczestników zajęć z formami działań zapobiegających występowaniu aktów samobójczych wśród żołnierzy.
CZAS: 2 x 45`
MIEJSCE: Świetlica,
FORMA: Wykład z pokazem slajdów
ZAGADNIENIA:
1. Informacje wstępne oraz dane statystyczne dotyczące samobójstw.
2. Podstawowe pojęcia dotyczące problematyki samobójstw.
3. Symptomy zespołu przedsamobójczego.
4. Czynniki ryzyka zachowań samobójczych – rozpoznawanie skłonności do autoagresji wśród żołnierzy.
5. Przeciwdziałanie zachowaniom autodestrukcyjnym żołnierzy.
6. Zasady postępowania dowódcy wobec żołnierza wskazującego objawy zagrożenia samobójstwem.
7. Gdzie można uzyskać pomoc?
LITERATURA:
Ø Araszkiewicz A. Interwencje kryzysowe w warunkach służby wojskowej. W: A. Florkowski, W. Gruszczyński (red.). Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź 2000. ss.244 – 256.
Ø Caban Z. Zapobieganie samobójstwom żołnierzy. W: A. Florkowski, W. Gruszczyński (red.). Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź 2000. ss. 233 – 243.
Ø Florkowski A., Gruszczyński W. Autoagresja w wojsku. W: A. Florkowski, W. Gruszczyński (red.). Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź 2000. ss. 204 – 216.
Ø Florkowski A. Zespół przedsamobójczy u żołnierzy. W: A. Florkowski, W. Gruszczyński (red.). Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź 2000. ss. 229 – 232.
Ø Hołyst B. Samobójstwo – przypadek czy konieczność. Warszawa 1983.
Ø Jarosz M. Samobójstwa. Ucieczka przegranych. Warszawa 2004.
Ø Kanarski L.(red.) Zachowania autoagresywne żołnierzy. Warszawa 1996.
Ø Kanarski L. Negatywne zjawiska w służbie wojskowej i metody ich ograniczania. W: M.J. Dyrda (red) Psychologia w wojsku. Warszawa 1997. ss. 101 – 124.
Ø Kocur J. Ocena czynników ryzyka samobójstwa u żołnierzy W: A. Florkowski, W. Gruszczyński (red.). Zdrowie psychiczne żołnierzy. Łódź 2000. ss. 217 – 228.
Ø O’Connor R., Sheehy N. Zrozumieć samobójcę. Gdańsk 2002.
Ø Ringel E. Gdy życie traci sens. Szczecin 1987.
Ø Szlagura W., Madejski M. Interwencja kryzysowa. Podejście profesjonalne. Niepublikowane materiały szkoleniowe. Bielsko Biała 2000 – 2002.
Ø Ułasiuk F.. Samobójstwa w wojsku. Warszawa 1994.
Ø Wydział Prasowy Komendy Głównej Policji. Statystyka – Samobójstwa w 2003 roku.
Lp.
Zagadnienie
i czas
Treść zagadnienia
Wskazówki metodyczne
Wstęp
- przyjęcie meldunku,
- sprawdzenie obecności,
- podanie tematu i celu zajęć.
Zagadnienie 1: Informacje wstępne oraz dane statystyczne dotyczące samobójstw.
10 min
Informacje wstępne oraz dane statystyczne dotyczące samobójstw.
Krótki wstęp na temat zjawiska samobójstw – ze skryptu.
Omawiamy dane statystyczne przedstawione na wykresach dotyczących samobójstw w populacji ogólnej i wojsku:
1. Samobójstwa usiłowane i dokonane w ogólnej populacji w latach 1999 – 2003.
2. Samobójstwa usiłowane i dokonane w wojsku w latach 1999 - 2003 -ogólnie.
3. Samobójstwa usiłowane i dokonane żołnierzy służby zasadniczej w latach 1999 – 2003.
4. Samobójstwa usiłowane i dokonane żołnierzy zawodowych w latach 1999 – 2003.
5. Zamachy samobójcze, których przyczyna związana była ze służbą wojskową
Najczęstsze sposoby popełnienia samobójstw:
w populacji ogólnej:
• powieszenie,
• rzucenie się z wysokości,
• zażycie środków nasennych
w wojsku:
• postrzelenie,
• powieszenie.
Najczęstsze przyczyny zamachów samobójczych:
wśród kadry to:
- nieporozumienia rodzinne,
- trudności w służbie
- zaburzenia zdrowia psychicznego.
wśród żołnierzy służby zasadniczej:
- zawód miłosny,
- lęk przed karą,
- trudna sytuacja materialna,
- trudności adaptacyjne.
Okoliczności i miejsce popełniania samobójstw:
• w czasie pełnienia warty (służby),
• na samowolnym oddaleniu,
• na przepustce i urlopie,
• w czasie wolnym na terenie jednostki
wojskowej
• w innych okolicznościach.
Najwięcej zamachów samobójczych popełnianych jest przez żołnierzy w godzinach: 5.00 – 7.00, 19.00
– 22.00. Najczęściej w poniedziałki, zwłaszcza po powrocie żołnierza z przepustki lub urlopu.
Slajdy: 2 – 6
Slajd: 7
Zagadnienie 2:
Podstawowe pojęcia dotyczące problematyki samobójstw.
Podstawowe pojęcia dotyczące
problematyki samobójstw.
Najczęściej pojęcie samobójstwa definiuje się następująco:
Samobójstwo to proces stanowiący ciąg reakcji (fizycznych i psychicznych) składających się na tzw. zachowanie samobójcze, które istnieje od momentu, gdy w świadomości człowieka odebranie sobie życia pojawia się jako cel działania.
Na samobójstwo składają się:
• myśli,
• tendencje,
• decyzja samobójcza,
• końcowy akt samobójczy.
W procesie samobójstwa możemy wyróżnić:
- fazę wyobrażeniową, w której dominują myśli o śmierci, wyobrażanie sobie własnej śmierci i sytuacji bezpośrednio lub pośrednio z samobójstwem związanych.
Osoba akceptuje wewnętrznie śmierć samobójczą jako sposób na rozwiązanie swoich problemów,
Slajdy: 8 – 9
Zagadnienie 3:
Symptomy zespołu przedsamobójczego. 10 min
Symptomy zespołu przedsamobójczego.
Zespół przedsamobójczy (presuicydalny) to szczególny stan emocjonalny polegający na skierowaniu myśli i dążeń do spraw związanych ze śmiercią i samobójstwem oraz towarzyszącym mu przekonaniem o funkcjonowaniu w sytuacji bez wyjścia
i braku możliwości uzyskania pomocy.
Elementy składowe zespołu przedsamobójczego:
- zawężenie funkcjonowania i dominacja negatywnych doznań emocjonalnych,
- intensywne rozważania o samobójstwie, fantazje samobójcze,
- hamowanie wybuchów agresji i kierowanie agresji na własną osobę.
Objawy zespołu przedsamobójczego, które można zaobserwować:
- prezentowanie przekonania, że jest się w sytuacji bez wyjścia,
- w zachowaniu dominuje lęk, bezradność, widzenie świata przez tzw. „czarne okulary”,
- poczucie mniejszej wartości,
- dominacja sfery emocjonalnej, racjonalne myślenie spychane jest na dalszy plan,
- zawężenie stosunków międzyludzkich,
- wybuchy agresji są hamowane, dominuje tendencja do kierowania agresji przeciwko samemu sobie,
- ucieczka od realnych trudności w świat fantazji o śmierci i samobójstwie,
- wypowiadanie myśli o swojej śmierci, porządkowanie spraw,
UWAGA !!!
Nagły powrót do dobrego funkcjonowania – może być sygnałem ostrzegawczym o podjęciu decyzji o samobójstwie i związanej z tym ulgi.
Slajd: 10
Slajd: 11
...
lewaPnaP