Wykład 2- RKO- resuscytacja krążeniowo-oddechowa
Utrata przytomności- stan braku reakcji na bodźce zewnętrzne, w którym reakcja na bodźce wewnętrzne może być zachowana, osłabiona lub nie występuje wcale.
W zależności od stopnia upośledzonej odpowiedzi na bodźce, wyróżniamy utratę przytomności, w której:
-zachowane są odruchy obronne
-zniesione są odruchy obronne
-towarzyszą zaburzenia oddychania
Stany utraty świadomości:
1. Przymglenie świadomości
2. Omdlenie
3. Śpiączka
4. Napad epileptyczny
Przymglenie świadomości- stan spowolnienia świadomości psychicznej, w których percepcja bodźców jest osłabiona, występuje opóźnienie lub brak odpowiedzi na zadawane pytania, chory traci orientację co do czasu, miejsca i ludzi go otaczających.
Omdlenie- stan nagłej, krótkotrwałej (1min), samoczynnie ustępującej utraty przytomności, będący objawem chwilowego niedotlenienia mózgu, wynikającego z zaburzeń regulacji UK.
Przyczyny:
-zaburzenia sercowo-naczyniowe
-stres i emocje (silny ból, widok krwi)
-stany chorobowe ( niedożywienie, anemia, kolka wątrobowa i nerkowa)
-stany przeciążenia organizmu (ciąża, nadmierne zmęczenie, okres dojrzewania, przebywanie w pozycji: stojącej przez długi okres czasu)
-zaburzenia ortostatyczne- gwałtowna zmiana pozycji
-zaburzenia sytuacyjne (kaszlowe, wywołane stymulacją ze strony układu pokarmowego np. połykanie, defekacja, ból trzewny, powysiłkowe i inne np. wywołane śmiechem, grą na instrumentach dętych, podnoszenie ciężarów)
Omdlenie poprzedzone jest:
Objawami prodromalnymi tzw. zwiastuny do których zaliczamy:
-przyspieszenie oddechu i głębokie westchnienia
-zblednięcie
-zawroty głowy i uczucie oszołomienia
-zaburzenia widzenia
-zaburzenia słuchu
-spadek napięcia mięśniowego
Do objawów omdlenia zaliczamy:
- chwilowy brak odruchów i reakcji
-zwolnienie i spłycenie oddechów
-zwolnienie akcji serca
-zmniejszenie ciśnienia tętniczego
-bladość powłok głównie twarzy
-nieprawidłowa reakcja na światło
-czasem mimowolne oddanie moczu
Pierwsza pomoc w omdleniach:
Ø jak nieprzytomny, to ocenić oddech i krążenie, jeśli ich brak to udzielić RKO
Ø gdy oddech i krążenie są obecne, ułożyć chorego na wznak, odchylić głowę do tyłu i w bok, unieść kończyny do góry- pozycja 4-kończynowa
Ø chory nadal nie odzyskuje przytomności, a obecny jest oddech i akcja serca, ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej i udać się po pomoc
Ø jeśli chory jest przytomny i siedzi, wykonać kilka głębokich skłonów
Ø rozluźnić odzież, zapewnić dopływ świeżego powietrza i spokój, nie podawać nic do picia
Ø po odzyskaniu przytomności unikać gwałtownej pionizacji
śpiączka (coma)- stan bezpośredniego zagrożenia życia, charakteryzujący się zupełnym brakiem reakcji na bodźce oraz całkowitym zniesieniem odruchów.
Może być objawem chorób:
Ø chirurgicznych np. urazy czaszko-mózgowe,
Ø wylew krwi do mózgu
Ø metabolicznych np. cukrzyca, hipoglikemia lub hiperglikemia, stan septyczny, mocznica, marskość wątroby, skrajne wyniszczenie
Napad epileptyczny (padaczkowy)- napad drgawek, będący objawem epilepsji (padaczki), charakteryzujący się nagłym występowaniem zaburzeń świadomości oraz często współistniejących zaburzeń ruchowych, czuciowych i psychicznych.
Śmierć ( exitus)- proces złożony, trwający w czasie, polegający na zachwianiu równowagi funkcjonalnej i załamaniu organizacji ustroju.
Okresy procesu umierania:
Śmierć kliniczna- okres 4-6 min od zatrzymania krążenia i oddychania z utratą przytomności, może doprowadzić do śmierci
W początkowym okresie nie dochodzi do nieodwracalnych zmian w OUN, jest to proces odwracalny.
Podjęta w tym czasie akcja ratownicza może przywrócić czynności układu krążenia, oddychania a także nerwowego, jest to tzw. „złota godzina”.
NKZ –nagłe zatrzymanie krążenia
Nagły stan chorobowy, w którym niezależnie od przyczyn dochodzi do nagłego ustania efektywnej pracy serca, co powoduje przerwanie pracy krążenia krwi, niedokrwienie i niedotlenienie wszystkich narządów
Przyczyny u dorosłych
1. krążeniowe: choroba wieńcowa serca- zawał mięśnia sercowego, zaburzenia wytwarzania impulsów i przewodzenia np. tachykardia, bradykardia, zator tętnicy płucnej, wstrząs, krwotoki, choroba nadciśnieniowa, hipotemia, porażenie prądem
2. oddechowe: niedrożność dróg oddechowych, obrzęk płuc, odma i krwiak opłucnej, schorzenia nerwowo-mięśniowe, aspiracja ciał obcych
3. OUN: urazy czaszkowo-mózgowe, udar lub wylew, guzy, zatrucia, leki, narkotyki
Objawy NKZ
Ø Nagłe zatrzymanie krążenia rozpoznajemy po sprawdzeniu 3 najważniejszych objawów
Objawy późne (jeśli nie podjęto zaraz działania)
- szerokie źrenice /80-90 sek. ( nie reaguje na światło)
- bladość a następnie sinica dystalnych części ciała
- obniżenie/ brak napięcia mięśniowego
Resuscytacja- zespół działań ratowniczych , dzięki którym następuje powrót spontanicznego krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania
Reanimacja- zespół zabiegów ratowniczych, których celem jest doprowadzenie nie tylko do przywrócenia krążenia i oddychania, ale także do powrotu czynności OUN, łącznie z powrotem do świadomości.
Wskazania do RKO
Podmiotem zabiegu reanimacji jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do życia, u którego proces rozpoczął się od jednego z układów bezpośrednio decydujących o życiu.
Typy reanimacji
BSL- podstawowe zabiegi resuscytacyjneà polega na masażu serca i sztucznym oddychaniu
ASL- zaawansowane zabiegi resuscytacyjneà dochodzą takie zabiegi jak podawanie leków, defibrylacja, akcję prowadzą ratownicy
W postępowaniu reanimacyjnym w zależności od wieku poszkodowanego dokonano podziału:
-noworodka- od narodzin do końca 1 m. ż
- niemowlęcia- od 1 m. ż do 1 r. ż
-dziecko- od 1 r. ż do okresu pokwitania
-dorosły- od okresu pokwitania
Reanimację prowadzi się wg schematu:
… bez względu na wiek
Resuscytacja- czynności wprowadzające
Ø Sprawdzenie stanu przytomności poszkodowanego
Ø Wezwanie pomocy
Ø Ułożenie na plecach- na twardym podłożu
Ø Zapewnienie bezpieczeństwa poszkodowanemu i ratującemu ( rękawiczki….itp)
A. Udrożnienie górnych dróg oddechowych
-czynności mechaniczne, mające na celu przywrócenie swobodnego przepływu gazów oddechowych
Udrożnienie bezprzyrządowe
-rozwarcie szczęk
-uciśnięcie widocznych ciał obcych z ust pod kontrolą wzroku
-odgięcie głowy do tyłu z uniesieniem żuchwy
LUB
-wysunięcie żuchwy ku przodowi z równoczesnym jej uniesieniem ( przy podejrzeniu urazu kręgosłupa)
Przy podejrzeniu urazu kręgosłupa:
-uklęknij za głową
-ułóż palce za kątem żuchwy
-zdecydowanie przesuń ją do przodu, tak by zęby żuchwy…
Udrożnienie przyrządowe
-wykonują ratownicy
-rura ustno-gardłowa
-intubacja dotchawicza
-tracheotomia
B. Oddychanie- sprawdzaj nie dłużej niż 10 sek.
-wzrokiem, słuchem, czuciem
Metody sztucznej wentylacji płuc
-usta usta
-usta nos
Objętość oddechowa wynosi 6-7 ml/kg m. càważne (500-600 ml przy 70 kg)
-każdy wdech powinien trwać ok. 1 sek
-za duża ilość oddechów lub zbyt duża objętość są szkodliwe, zwłaszcza przy niezabezpieczonych drogach oddechowych
-należy unikać szybkich i mocnych wdechów
-po każdym wdechu, powinny być widoczne ruchy klatki piersiowej, bądź i brzusznej
-do wentylacji powinno się stosować maski
C. Krążenie- sprawdzaj nie dłużej niż 10 sek.
Zewnętrzny masaż serca:
-poszkodowany leży na twardym podłożu na wznak
-miejsce masażu- środek klatki piersiowej
-odpowiednia pozycja ratownika
-głębokość uciśnięć 4-5 cm
-częstość to 100/min
- stosunek ucisków 30 do 2 oddechów bez względu na ilość ratowników
Resuscytacja dziecka
- noworodka NLS 1m.ż
-dziecka
1. Układ oddechowy( hipoksja, niedrożność GDO, zapadnięcie dużego języka, nieumiejętność oddychania ustami, infekcje, zadławienie)
2. Układ krążenia (wady wrodzone serca, utrata płynów ustrojowych np. podczas biegunki, wymiotów, posocznica)
3. OUN (zapalenie opon mózgowych, wady mózgowia, urazy, śmierć łóżeczkowa)
Postępowanie ABC
A. Udrożnij drogi oddechowe
B. Oddech-nie sprawdzaj dłużej niż 10 sek
5 wdechów ratowniczych metodą : niemowlę- usta/usta,nos
Dziecko-usta/usta lub usta/nos
Wdech trwa 1-1,5 sek
Objętość powietrza wystarczająca do uniesienia klatki piersiowej.
Noworodki 40/min
Niemowlęta 20-30/min
Dzieci 15-30/ min
C. Krążenie-sprawdzaj nie dłużej niż 20 sek
U dziecka powyżej 1 r. ż badaj tętno na tętnicy szyjnej. U niemowlęcia badaj na tętnicy ramiennej.
Miejsce ucisków-1/3 dolnej wysokości mostka
Głębokość -1/3 wysokości klatki
Technika- niemowlę: 2 palce, lub kciuki i dłonie obejmujące kl. Piersiową- przy dwóch ratownikach
Dziecko: nadgarstek jednej dłoni
Czas prowadzenia resuscytacji do momentu gdy:
-poszkodowany zacznie oddychać i powróci krążenie
-przyjedzie wykwalifikowana pomoc
-lekarz podejmie taka decyzję
-ratownik opadnie z sił
kasia.diet