Postępowanie z pozyskaną zwierzyną.pdf

Ćwiczenie 10.

Postępowanie z pozyskaną zwierzyną

• Obowiązkiem kaŜdego myśliwego jest zatroszczenie się o ubitą przez siebie zwierzynę i dopilnowanie,

by nie zmarnowała się przez zaparzenie, gnicie, niewłaściwy transport lub nienaleŜyte składowanie.

• Od tego zaleŜy jej wartość i uŜyteczność, jaką stanowi skóra , dziczyzna , narogi (jadalne narządy

wewnętrzne) i ewentualnie trofeum .

KaŜdy myśliwy podczas polowania powinien pamiętać następujące zasady:

• Zwierzyn ę mo Ŝ na pozyskiwa ć ; jedynie zgodnie z Ustaw ą z dnia 13 pa ź dziernika 1995 roku — Prawo

łowieckie (Dz.U. nr 14, poz. 713).

• Nie wolno polowa ć w terenie zapowietrzonym, czyli w takim, gdzie u zwierz ą t domowych i łownych

wyst ę puj ą choroby zaka ź ne zwalczane z urz ę du.

• Nienaturalne zachowanie si ę Ŝ ywego zwierz ę cia łownego mo Ŝ e wskazywa ć na jego schorzenie.

• Podczas patroszenia pozyskanej zwierzyny nale Ŝ y zwraca ć uwag ę na wszelkie zmiany chorobowe (np.

powi ę kszenie lub przekrwienie narz ą dów wewn ę trznych, ogniska zapalne lub ropne, zmiany

paso Ŝ ytnicze itp.).

• Zauwa Ŝ onych zmian chorobowych nie wolno usuwa ć .

• W przypadku w ą tpliwo ś ci co do stanu zdrowotnego pozyskanej dziczyzny nale Ŝ y przedstawi ć j ą do

badania lekarzowi weterynarii.

• Okre ś lenie przydatno ś ci narz ą dów wewn ę trznych (narogów) i tuszy do spo Ŝ ycia i obrotu mo Ŝ e by ć

dokonywane jedynie przez lekarza weterynarii.

• KaŜda sztuka zwierzyny grubej (jeleń, daniel, sarna i dzik) powinna być zaraz po ubiciu wypatroszona

• na polowaniu zbiorowym naleŜy to uczynić dopiero po zakończeniu miotu.

• Serce, płuca wątrobę i nerki naleŜy tak oznakować, aby moŜna było stwierdzić ich przynaleŜność do

tuszy zwierzęcia. Organy te pozostawia się przy tuszy do czasu ukończenia urzędowego badania.

Skórowanie i dokonywanie rozbioru na łowisku jest zakazane.

Patroszenie zwierzyny

• W celu wypatroszenia zwierzę układa się na grzbiecie.

Ostrym noŜem myśliwskim wykonuje się podłuŜne cięcie na dolnej części szyi, od przedniej części

mostka do gardła, przecinając skórę oraz mięśnie i obnaŜając krtań, tchawicę i przełyk,

Krtań, tchawicę i przełyk wyciąga się i odcina przy samej głowie. Przełyk zostanie oddzielony od

tchawicy i zawiązany w supełek, by zabezpieczyć się przed zabrudzeniem tuszy znajdującą się w

przełyku treścią pokarmową.

• Samce naleŜy wytrzebić, tzn. usunąć jądra.

• Następnie naleŜy przeciąć skórę i mięśnie brzucha, rozpoczynając od spojenia łonowego a kończąc na

tylnej krawędzi mostka.

Aby nie przeciąć jelit, wkłada się w mały otwór po pierwszym cięciu przy spojeniu łonowym dwa palce,

odciąga skórę ku górze i dalej przecina ją noŜem prowadzonym do dołu pomiędzy palcami.

Po otwarciu jamy brzusznej przecina się przeponę wzdłuŜ Ŝeber, wsuwa się jedną rękę w głąb klatki

piersiowej, by chwycić za tchawicę i wyszarpnąć ją wraz z przełykiem, płucami i sercem.

Chwytając teraz jedną lub dwiema rękami za nasadę przepony i ciągnąc ku tyłowi, wyrywa się wszystkie

wnętrzności i wyciąga na bok.

Końcową część jelita odcina się w okolicy spojenia łonowego. Pozostałą w środku część trzeba wydobyć

przez odbyt na zewnątrz i tam oddzielić okrągłym cięciem wokół odbytu.

• Po usunięciu wnętrzności trzeba podnosić przód patroszonej sztuki do góry, aby spowodować wyciek

farby (krwi) z jamy ciała.

• Dla ułatwienia wystudzenia tuszy naleŜy przecinać skórę i powięzi przednich pachwin na długości do

25 cm (w zaleŜności od wielkości zwierzęcia).

Serce i płuca oraz wątrobę i nerki trzeba oddzielić od patrochów (Ŝołądek, śledziona, jelita) i odpowiednio

zabezpieczyć, gdyŜ w celach weterynaryjnych muszą być one odstawione wraz z tuszą zwierzęcia.

Podczas patroszenia i po patroszeniu naleŜy się wystrzegać:

• zabrudzenia tuszy zarówno od zewnątrz jak i wewnątrz:

• przecięcia mostka, przecięcia spojenia miednicznego;

• przemywania jamy brzusznej wodą, moŜna ją wycierać tylko czystą suchą tkaniną (nie wolno uŜywać

do wycierania brudnych szmat ani roślin zielonych);

• zamoczenia jamy brzusznej w czasie deszczu;

• pozostawienia płuc, serca, wątroby, nerek wewnątrz jamy brzusznej.

Podział narządów wewnętrznych

• Po usunięciu narządów wewnętrznych z jam ciała (jama brzuszna i jama klatki piersiowej) naleŜy

przystąpić do ich podziału na części jadalne tzw. narogi oraz części niejadalne czyli patrochy .

Do narogów zaliczamy :

• wątrobę,

• płuca,

• serce,

• nerki,

• czasami Ŝołądek jeleniowatych (przeŜuwaczy)

Patrochy naleŜy zakopać, w Ŝadnym wypadku nie naleŜy pozostawiać w łowisku.

Odcinanie trofeum

• W celu oddzielenia głowy kozła od tuszy najpierw zdejmuje się skórę z Ŝuchwy (dolnej szczęki),

potem przecina się skórę wokół karku, między łyŜkami a poroŜem, a następnie odcina się głowę

równym cięciem między pierwszym kręgiem szyjnym a podstawą czaszki.

• Po przecięciu mięśni łatwo jest oddzielić głowę od szyi przez przekręcenie jej o 180°.

• Po odjęciu głowy skórę naleŜy naciągnąć na odsłoniętą część tuszy, a następnie zawiązać ją lub zaszyć.

Uchroni to odsłoniętą część tuszy od zabrudzenia.

Studzenie

• Natychmiast po odstrzale i wypatroszeniu tuszę naleŜy wystudzić, co zapewni właściwą jakość mięsa i

zabezpieczy je przed zaparzeniem.

• Dla dokładnego wystudzenia naleŜy wstawić drewnianą rozpórkę w jamę brzuszną.

• Tusza powinna być zawieszona dla ułatwienia dostępu powietrza z wszystkich stron.

• MoŜna równieŜ studzić tuszę w pozycji leŜącej, lecz naleŜy wtedy podłoŜyć drewniane klocki pod

głowę i grzbiet, aby zapewnić dopływ powietrza do wszystkich części tuszy.

• Czas studzenia uzaleŜniony jest od pory roku — temperatury powietrza, nie powinien być jednak

krótszy niŜ 8 godz. w okresie zimowym oraz 12 godz. w lecie.

• Razem z tuszą powinny być studzone narogi (płuca, serce, wątroba, nerki).

• W przypadku studzenia kilku sztuk, tusze jak i narogi naleŜy oznaczyć (ponumerować).

Kolejne czynności myśliwego uzaleŜnione są od tego czy zamierza on spoŜytkować tuszę we własnym

gospodarstwie, czy teŜ przeznaczyć do punktu skupu zwierzyny.

• JeŜeli do punktu skupu to obowiązkiem myśliwego jest odwiezienie tuszy do punktu skupu i uzyskanie

pokwitowania.

Na punkt skupu myśliwy dostarcza tuszę wraz z narogami.

• W punkcie skupu myśliwy uzupełnia oświadczenie.

Tam tusza zostaje zwaŜona i oznakowana znacznikiem, a narogi równieŜ oznakowane znacznikiem.

• Za tak dostarczoną sztukę zwierzyny myśliwy dostaje rekompensatę w postaci tzw. zryczałtowanych

kosztów pozyskania zwierzyny.

• Oblicza się je następująco (przykład sarna):

– Tusza sarny waŜy 18 kg,

– cena skupu sarny 10 zł za 1 kg,

– 18 kg x 10 zł = 180 zł - 180 zł stanowi wartość tuszy.

• Myśliwy otrzymuje rekompensatę od koła łowieckiego stanowiącą 20% wartości tuszy upolowanej

zwierzyny:

• 180 zł x 20% = 36 zł - naleŜy pomniejszyć o 19% podatku dochodowego)

Zwierzyna na uŜytek własny myśliwego

• W przypadku, gdy my ś liwy bierze tusz ę na u Ŝ ytek własny, musi za ni ą zapłaci ć według warto ś ci

ceny skupu pomniejszonej o zryczałtowane koszty pozyskania.

Oblicza si ę je nast ę puj ą co (przykład sarna):

– Tusza sarny wa Ŝ y 18 kg,

cena skupu sarny 10 zł za 1 kg,

18 kg x 10 zł = 180 zł - 180 zł stanowi warto ść tuszy.

•

My ś liwy płaci do koła łowieckiego kwot ę stanowi ą c ą 80% warto ś ci tuszy upolowanej zwierzyny:

180 zł x 80% = 144 zł

i dodatkowo zapłaci podatek od 20% warto ś ci tuszy stanowi ą cej zryczałtowane koszty

pozyskania.

• Po obieleniu skóry nale Ŝ y zakonserwowa ć .

• Skóry ś ci ą gane system workowym konserwujemy susz ą c je na specjalnie przygotowanych

prawidłach, natomiast skóry obielone na płasko konserwujemy poprzez zasolenie.

• Na ś redniej wielko ś ci skór ę u Ŝ ywamy od 3 do 5 kg soli wcieraj ą c j ą ruchami okr ęŜ nymi od strony

mizdry.

• Tak zasolona skór ę mo Ŝ emy przechowywa ć ok. 12 miesi ę cy, a nast ę pnie nale Ŝ y odda ć j ą do

wyprawy.

• Po bieleniu nale Ŝ y przyst ą pi ć do podziału tuszy.

• W pierwszej kolejno ś ci dzielimy j ą na dwie półtusze.

• P ółtusze dzielimy na tzw. wyr ę by.

Przetrzymywanie

• W przypadku gdy nie ma moŜliwości szybkiego przewiezienia do punktu skupu wypatroszonej i

wystudzonej tuszy oraz narogów, myśliwy powinien je odpowiednio zabezpieczyć i przechować, aby

nie dopuścić do ich psucia się lub uszkodzenia.

• Podczas przetrzymywania tusza powinna być zawieszona, co zabezpieczy ją przed deformacją i

uszkodzeniem.

• Pomieszczenie, w którym będzie przetrzymywana, powinno być przewiewne, suche i chłodne. Przy

tuszy powinny być przetrzymywane narogi, zawieszone lub umieszczone w otwartych pojemnikach.

Transport

• Istnieją dwa rodzaje transportu: podczas polowania i z łowiska do punktu skupu.

• Bardzo waŜny jest sposób transportowania wypatroszonych tusz w czasie trwania polowania.

• NaleŜy zapewnić taki środek transportu, który pozwala na ich podwieszenie lub luźne ułoŜenie. Dobry

dostęp powietrza podczas transportu uchroni tusze od zaparzeń.

• W czasie transportu tusze winny być odpowiednio zabezpieczone przed zabrudzeniem i osłonięte przed

deszczem lub śniegiem.

Badanie sanitarno-weterynaryjne

• Przez badanie sanitarno-weterynaryjne naleŜy rozumieć czynności wykonane przez lekarza weterynarii

podczas których narządy wewnętrzne (płuca, serce, wątroba, nerki, śledziona i narządy płciowe) oraz

tusza zostały poddane badaniu.

• Badania pomocnicze (laboratoryjne) dziczyzny są takie same jak te, które obowiązują przy badaniu

mięsa zwierząt rzeźnych.

Cz ęś ciej spotykane choroby zwierz ą t i stosowana przy nich ocena mi ę sa.

W ś cieklizna

Nazwa

wyst ę powanie objawy

uwagi

Wścieklizna

(Lyssa,

rabies)

Ssaki

Człowiek

najczęściej u

lisów (70%)

łosi, jeleni i sarn,

borsuków, kun

stan podniecenia, a nawet

szału, wodowstręt, poraŜenia

kończyn, utrata wrodzonego

lęku

Jedyną metodą potwierdzenia

występowania wścieklizny jest

badanie głowy zwierzęcia w

Zakładzie Higieny Weterynaryjnej

zakaźna

wirusowa

Pryszczyca

(zaraza pyska i racic)

Nazwa

wyst ę powanie

objawy

uwagi

Pryszczyca

(Aphtae

epizooticae ,

zaraza pyska i

racic)

u zwierząt

racicowych: u

bydła, rzadziej u

świń. Stwierdzana

była u łosi, jeleni,

danieli, dzików

przebiega z gorączką, pęcherze na błonach

śluzowych i na skórze, głównie w jamie

ustnej i szparach międzyracicowych.

Zwierzęta są mało ruchliwe, kuleją. U sarn

obserwowano przyklękanie na skutek

bolesności racic. MoŜe dochodzić do

odklejenia się raciczek („wyraciczenia").

Występuje równieŜ ciągnący wypływ z

jamy ustnej i nosowej.

U Ŝubrów

przebiega z

duŜą

śmiertelnością,

natomiast u

łosi, padnięć

nie

stwierdzono.

Wirusowa

zaraźliwa

Gru ź lica

Nazwa

wyst ę powanie objawy

uwagi

Gru ź lica

Tuberculosis

człowiek ssaki

i ptaki

U jeleniowatych występuje wychudzenie,

kaszel, a czasem biegunka.

Obrzęk węzłów chłonnych, szczególnie

Ŝuchwowych, zagardłowych,

oskrzelowych i krezkowych. MoŜe

równieŜ występować postać prosówkowa

gruźlicy płuc, przy której tkanka płucna

jest usiana licznymi ogniskami wielkości

prosa. Guzki gruźlicze ponadto moŜna

stwierdzić w węzłach chłonnych,

śledzionie i wątrobie. Obserwować

moŜna je równieŜ w błonie śluzowej jelita

ślepego.

Rzadko stwierdzana

jest u zwierząt wolno

Ŝyjących

Zwierzęta zakaŜają się

przez kontakt ze

zwierzętami chorymi

lub przez zakaŜoną

paszę i wodę. UwaŜa

się, Ŝe sarny mogą

zaraŜać się gruźlicą od

krów, na pastwisku

których często Ŝerują.

Zakaźna

Mycobac-

terium bovis

Bruceloza

Nazwa

wyst ę powanie

objawy

uwagi

Bruceloza

( Brucellosis s.

abortus

infectiosus

u bawołów, renów,

łosi, jeleni, sarn,

dzików, zajęcy i

innych

Występują poronienia i

osłabienie, u samców stany

zapalne jąder i najądrzy, u

samic stany zapalne błony

śluzowej macicy, czasem

ropomacicze

NaleŜy do

najniebezpieczniejszych

chorób odzwierzęcych

występujących u ludzi.

Zakaźna

Brucella bovis,

Brucella suis,

Brucella mel

Zaraza bydła i dziczyzny

Nazwa

wyst ę powanie objawy

Zaraza bydła i

dziczyzny

(Septicaemia

haemorrhagica

bovum

u bydła,

bawołów,

bizonów,

jeleni, danieli i

sarn

Choroba przebiega w formie ostrej, rzadko przewlekłej,

której towarzyszy posocznica krwotoczna. W postaci

obrzękowej dominują zapalne obrzęki występujące w

tkance podskórnej na terenie głowy, gardła, szyi i

przedpiersia oraz w okolicy odbytu i sromu. Postać płucna

przebiega z objawami krupowego zapalenia płuc i zapalenia

opłucnej, którym towarzyszy suchy, bolesny kaszel. U

chorego zwierzęcia stwierdza się wybroczyny we

wszystkich narządach oraz obrzęk węzłów chłonnych. W

błonach śluzowych i pod błonami surowiczymi oraz w

tkance łącznej występują wylewy krwawe

zakaźna bakterie

Pasteurella

multocida

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: