Kodeks Pracy 2011 z komentarzem.pdf

(1116 KB) Pobierz
mp04-kodeks-okladka-I-II.qxd
nr 2 (170) 25.01.2011
d o d a t e k n r 3
PRAWO dla kadr i płac
Komentarz: Aleksander P. Kuźniar – specjalista w zakresie prawa pracy
Kodeks pracy
2011
z komentarzem
(tekst ujednolicony przez redakcję)
Stan prawny na dzień 13 stycznia 2011 r.
DZIAŁ PIERWSZY – PRZEPISY OGÓLNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Rozdział I Przepisy wstępne (art. 1–9 1 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Rozdział II Podstawowe zasady prawa pracy (art. 10–18 3 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Rozdział IIa Równe traktowanie w zatrudnieniu (art. 18 3a –18 3e ) . . . . . . . . . . . . . . . 8
Rozdział IIb Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy (art. 18 4 –18 5 ) . . . . . . . . 10
Rozdział III (skreślony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Komentarz Dział I: Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
DZIAŁ DRUGI – STOSUNEK PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Rozdział I Przepisy ogólne (art. 22–24) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Rozdział II Umowa o pracę (art. 25–67) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Rozdział IIa Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa będącego członkiem
Unii Europejskiej (art. 67 1 –67 4 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Rozdział IIb Zatrudnianie pracowników w formie telepracy (art. 67 5 –67 17 ) . . . . . . . . 27
496604477.006.png
2
SPIS TREŚCI
Rozdział III
Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania
oraz spółdzielczej umowy o pracę (art. 68–77) . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Komentarz Dział II: Stosunek pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
DZIAŁ TRZECI – WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ I INNE ŚWIADCZENIA . . .
52
Rozdział I
Ustalanie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą
(art. 77 1 –77 5 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
52
Rozdział Ia
Wynagrodzenie za pracę (art. 78–83) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
Rozdział II
Ochrona wynagrodzenia za pracę (art. 84–91) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
Rozdział III
Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy
(art. 92) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
Rozdział IIIa Odprawa rentowa lub emerytalna (art. 92 1 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
Rozdział IV
Odprawa pośmiertna (art. 93) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
Komentarz Dział III: Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia . . . . . . . . . .
58
DZIAŁ CZWARTY – OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA . . . . . . .
69
Rozdział I
Obowiązki pracodawcy (art. 94–99) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
69
Rozdział II
Obowiązki pracownika (art. 100–101) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
Rozdział IIa
Zakaz konkurencji (art. 101 1 –101 4 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
72
Rozdział III
Kwalifikacje zawodowe pracowników (art. 102–103 6 ) . . . . . . . . . . . .
72
Rozdział IV
Regulamin pracy (art. 104–104 4 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
Rozdział V
Nagrody i wyróżnienia (art. 105–107) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
Rozdział VI Odpowiedzialność porządkowa pracowników (art. 108–113 1 ) . . . . . . .
75
Komentarz Dział IV: Obowiązki pracodawcy i pracownika . . . . . . . . . . . . . . . .
76
DZIAŁ PIĄTY – ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKÓW . . .
88
Rozdział I
Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy
(art. 114–123) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88
Rozdział II
Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi
(art. 124–127) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89
Komentarz Dział V: Odpowiedzialność materialna pracowników . . . . . . . . . . .
90
DZIAŁ SZÓSTY – CZAS PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
Rozdział I
Przepisy ogólne (art. 128) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
Rozdział II
Normy i ogólny wymiar czasu pracy (art. 129–131) . . . . . . . . . . . . . .
93
Rozdział III
Okresy odpoczynku (art. 132–134) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
94
Rozdział IV
Systemy i rozkłady czasu pracy (art. 135–150) . . . . . . . . . . . . . . . . .
94
www.mp.infor.pl
496604477.007.png 496604477.008.png
SPIS TREŚCI
3
Rozdział V
Praca w godzinach nadliczbowych (art. 151–151 6 ) . . . . . . . . . . . . . . .
97
Rozdział VI
Praca w porze nocnej (art. 151 7 –151 8 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
99
Rozdział VII Praca w niedziele i święta (art. 151 9 –151 12 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
Komentarz Dział VI: Czas pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101
DZIAŁ SIÓDMY – URLOPY PRACOWNICZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
121
Rozdział I
Urlopy wypoczynkowe (art. 152–173) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
121
Rozdział II
Urlopy bezpłatne (art. 174–175) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
125
Komentarz Dział VII: Urlopy pracownicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
125
DZIAŁ ÓSMY – UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE
Z RODZICIELSTWEM (art. 176–189 1 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
132
Komentarz Dział VIII: Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem .
139
DZIAŁ DZIEWIĄTY – ZATRUDNIANIE MŁODOCIANYCH . . . . . . . . . . . . . . .
154
Rozdział I
Przepisy ogólne (art. 190–193) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
154
Rozdział II
Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę w celu przygotowania
zawodowego (art. 194–196) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
155
Rozdział III
Dokształcanie (art. 197–200) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
155
Rozdział IIIa Zatrudnianie młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe
(art. 200 1 –200 2 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
156
Rozdział IV
Szczególna ochrona zdrowia (art. 201–204) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
156
Rozdział V
Urlopy wypoczynkowe (art. 205) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
157
Rozdział VI Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe (art. 206) . . . . . . . . . . . . . . .
158
Komentarz Dział IX: Zatrudnianie młodocianych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
158
DZIAŁ DZIESIĄTY – BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY . . . . . . . . . . . .
164
Rozdział I
Podstawowe obowiązki pracodawcy (art. 207–209 3 ) . . . . . . . . . . . . .
164
Rozdział II
Prawa i obowiązki pracownika (art. 210–212) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
166
Rozdział III
Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy (art. 213–214) . . . . . . . . . .
167
Rozdział IV
Maszyny i inne urządzenia techniczne (art. 215–219) . . . . . . . . . . . . .
168
Rozdział V
Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie
dla zdrowia lub życia (art. 220–225) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
168
Rozdział VI
Profilaktyczna ochrona zdrowia (art. 226–233) . . . . . . . . . . . . . . . . .
170
Rozdział VII Wypadki przy pracy i choroby zawodowe (art. 234–237 1 ) . . . . . . . . . .
172
Rozdział VIII Szkolenie (art. 237 2 –237 5 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
175
Rozdział IX
Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
(art. 237 6 –237 10 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
175
Rozdział X
Służba bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237 11 ) . . . . . . . . . . . . . . .
176
25 stycznia 2011 r.
Dodatek do MPPiU nr 2(170)
496604477.009.png 496604477.001.png
4
SPIS TREŚCI
Rozdział XI
Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja
bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237 11 a –237 13 a ) . . . . . . . . . . . . . .
177
Rozdział XII Obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami
lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi
albo samorządowymi (art. 237 14 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
178
Rozdział XIII Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac
w różnych gałęziach pracy (art. 237 15 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
178
Komentarz Dział X: Bezpieczeństwo i higiena pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
179
DZIAŁ JEDENASTY – UKŁADY ZBIOROWE PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . .
186
Rozdział I
Przepisy ogólne (art. 238–241 13 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
186
Rozdział II
Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy (art. 241 14 –241 21 ) . . . . . . . . . .
191
Rozdział III
Zakładowy układ zbiorowy pracy (art. 241 22 –241 30 ) . . . . . . . . . . . . . . .
193
Komentarz Dział XI: Układy zbiorowe pracy
195
DZIAŁ DWUNASTY – ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA
ZE STOSUNKU PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
197
Rozdział I
Przepisy ogólne (art. 242–243) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
197
Rozdział II
Postępowanie pojednawcze (art. 244–261) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
197
Rozdział III
Sądy pracy (art. 262–280) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
199
Komentarz Dział XII: Rozpatrywanie sporów o roszczenia
ze stosunku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
200
DZIAŁ TRZYNASTY – ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKROCZENIA
PRZECIWKO PRAWOM PRACOWNIKA (art. 281–283) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
201
Rozdział II
(skreślony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
203
Komentarz
Dział XIII: Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko
prawom pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
203
DZIAŁ CZTERNASTY – PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ (art. 291–295) . . . . . .
206
Komentarz Dział XIV: Przedawnienie roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
207
DZIAŁ CZTERNASTY a (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
208
DZIAŁ PIĘTNASTY – PRZEPISY KOŃCOWE (art. 296–305) . . . . . . . . . . . . . .
208
Komentarz Dział XV: Przepisy końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
211
www.mp.infor.pl
496604477.002.png 496604477.003.png
USTAWA KODEKS PRACY – DZIAŁ I [art. 1–5]
5
USTAWA
z dnia 26 czerwca 1974 r.
Kodeks pracy*
(j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, Nr 106, poz. 668, Nr 113, poz. 717, z 1999 r.
Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127,
Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99,
poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405, Nr 154, poz. 1805,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673,
Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608, Nr 213, poz. 2081, z 2004 r.
Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 240, poz. 2407, z 2005 r.
Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732, Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104,
poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587, Nr 221, poz. 1615, z 2007 r.
Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288,
z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 223, poz. 1460, Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6,
poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157,
poz. 1241, Nr 219, poz. 1704, z 2010 r. Nr 105, poz. 655, Nr 182, poz. 1228, Nr 224,
poz. 1459, Nr 249, poz. 1655, Nr 254, poz. 1700)
Preambuła (skreślona)
DZIAŁ PIERWSZY
PRZEPISY OGÓLNE
Rozdział I
Przepisy wstępne
Art. 3 1 . [Czynności z zakresu prawa pracy]
§ 1. Za pracodawcę będącego jednostką or-
ganizacyjną czynności w sprawach z zakresu
prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarzą-
dzający tą jednostką albo inna wyznaczona do
tego osoba.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do
pracodawcy będącego osobą fizyczną, jeżeli
nie dokonuje on osobiście czynności, o któ-
rych mowa w tym przepisie.
Art. 1. [Zakres regulacji]
Kodeks pracy określa prawa i obowiązki
pracowników i pracodawców.
Art. 2. [Definicja pracownika]
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na
podstawie umowy o pracę, powołania, wybo-
ru, mianowania lub spółdzielczej umowy
o pracę.
Art. 4. (skreślony).
Art. 3. [Definicja pracodawcy]
Pracodawcą jest jednostka organizacyjna,
choćby nie posiadała osobowości prawnej,
a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one
pracowników.
Art. 5. [Przepisy szczególne]
Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii
pracowników regulują przepisy szczególne,
przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie
uregulowanym tymi przepisami.
* W ujednoliconym przez redakcję tekście uwzględniono wszystkie dotychczasowe zmiany. Najnowsze zmiany przepi-
sów pogrubiono. Hasła w nawiasach pochodzą od redakcji. Opis zmian w komentarzu zaznaczono kursywą.
25 stycznia 2011 r.
Dodatek do MPPiU nr 2(170)
496604477.004.png 496604477.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin