Adam Zagajewski_Pragnienie.pdf

ADAM ZAGAJEWSKI

PRAGNIENIE

Dla Ciebie

Z PAMIĘCI

Z pamięci wyłania się wąska ulica

- niech to będzie krtań tego wiersza

-i siwy, gęsty dym nad koksownią,

która jak wulkan rzucała iskry w niebo,

spłacając dług gwiazdom.

Moja ulica: dwie dumne stare panny

o wąskich wargach - przeżyły Syberię

i Stalina; młody aktor, łaknący sławy,

i profesor G., który stracił ramię

w Powstaniu i nosił rękaw pusty jak żagiel.

Jeszcze nic nie wiem, nic się nie stało,

nie licząc wojny i zagłady Żydów.

W zimie szary śnieg leży na dachach

czujnie jak Indianin i boi się wiosny.

Nadchodzą wakacje, obrana pomarańcza.

Łakomy ksiądz połyka Ewangelię

w neogotyckim, czerwonym kościele;

o serce serc, Chrystus ma ranę w piersi.

Na szczęście po mszy można zjeść kremówki

i zapomnieć o łacińskiej męce.

W koszarach ćwiczą nowi rekruci,

jeden z moich kolegów gra na trąbce jak

Miles Davis, tylko lepiej.

Dziewczęta wychodzą na korso

w nakrochmalonych, szerokich spódnicach.

Ta brzydka ziemia, pocięta płytkimi,

czarnymi rzekami, pokryta bliznami

jak policzek niemieckiego studenta,

w dzień milczała, za to po nocach nuciła

piosenki w obu językach.

I my także żyliśmy w dwu narzeczach,

w wąskim żargonie zwykłości, zawiści

i w języku wielkiego marzenia.

W południe otwierało się łagodnie

oko obłoków, oko łez i światła.

GOSPELS

A może ktoś śpiewał gospels w niedzielę

miękkimi wargami

o Boże Boże przeznaczenia

i podróży

o Ty który się skradasz

o naczynie

Boże powstańców

o Ty który zszyłeś to płótno

o elastyczny

o Ty co w moim śnie

o świeco słońce długiej nocy

o Ty co zapominasz

o niezawodny

o wspólny

o natchnienie

o gospels bez formy

Boże turkawek i tureckich tańców

Boże tonących okrętów

krzyków i czarnej choroby

o sprawco o radości

o który zszywasz o

MISTYKA DLA POCZĄTKUJĄCYCH

Dzień był łagodny, światło przyjazne.

Ten Niemiec na tarasie kawiarni

trzymał na kolanach niedużą książkę.

Udało mi się zobaczyć jej tytuł:

Mistyka dla początkujących.

Od razu zrozumiałem, że jaskółki,

które, przenikliwie gwiżdżąc,

patrolowały ulice Montepulciano,

i ściszone rozmowy onieśmielonych wędrowców

z Europy Wschodniej zwanej Środkową,

i białe czaple, stojące - wczoraj, przedwczoraj? -

w polach ryżowych jak zakonnice,

i zmierzch, powolny i systematyczny,

zacierający kontury średniowiecznych domów,

i drzewa oliwne na niewielkich wzgórzach,

poddane wiatrom i pożarom,

i głowa Nieznanej księżniczki,

którą widziałem i podziwiałem w Luwrze,

i witraże w kościołach jak skrzydła motyli

pomazane pyłkiem kwiatów,

mały słowik, który ćwiczył recytację

tuż przy autostradzie,

i podróże, wszystkie podróże,

to była tylko mistyka dla początkujących,

wstępny kurs, prolegomena

do egzaminu, który odłożony został

na później.

STARSZEMU BRATU

Z jakim spokojem idziemy

przez dni i miesiące,

jak cicho śpiewamy

czarną kołysankę,

jak łatwo wilki porywają

naszych braci,

jak lekko

oddycha śmierć,

jak szybko

płyną okręty

w tętnicach.

POKÓJ

Dla Dereka Walcotta

Pokój, w którym pracuję, jest sześcianem

jak kostka do gry.

Jest w nim drewniany stół

o upartej chłopskiej sylwetce,

leniwy fotel i czajniczek do herbaty

z wydętą habsburską wargą.

Z okna widzę kilka chudych drzew,

cienkie obłoki i dzieci z przedszkola,

zawsze zadowolone, głośne.

Czasem w oddali błyśnie szyba samochodu

albo, wyżej, srebrna łuska samolotu.

Najwyraźniej inni nie tracą czasu

gdy ja pracuję, szukają przygód

na ziemi i w przestworzach.

Pokój, w którym pracuję, to camera obscura.

Czym jednak jest moja praca -

dużo nieruchomego czekania,

przewracania kartek, cierpliwej medytacji,

bierności, które nie spodobałyby się

sędziemu o chciwym spojrzeniu.

Piszę tak powoli, jakbym miał żyć dwieście lat.

Szukam obrazów, których nie ma,

a jeśli są to zwinięte i schowane

jak letnie ubrania w zimie,

gdy mróz kaleczy usta.

Marzę o absolutnym skupieniu; gdybym je znalazł

zapewne przestałbym oddychać.

Może to dobrze, że tak niewiele mi się udaje.

Ale przecież słyszę jak gwiżdże pierwszy śnieg,

słyszę delikatną melodię światła dziennego

i groźny pomruk wielkiego miasta.

Piję z małego źródła,

moje pragnienie jest większe niż ocean.

1969

Umarł Gombrowicz; Amerykanie chodzili po Księżycu

skacząc ostrożnie, jakby się bali, że może się rozpaść.

Erbarme dich, mein Gott, śpiewała pewna Murzynka

w pewnym kościele.

Lato było upalne, woda w jeziorach ciepła i słodka.

Trwała zimna wojna, Rosjanie okupowali Pragę.

Spotkaliśmy się po raz pierwszy właśnie w tym roku.

Tylko trawa, żółta i zmęczona, była nieśmiertelna.

Umarł Gombrowicz. Amerykanie chodzili po Księżycu.

Zlituj się, czasie. Zlituj się, zniszczenie.

MAJESTAT SNU

Sen jak weranda w wiejskim domu

odsłania przed tobą las i cienie

i wnętrze wspomnień.

Sen jest umysłem wolnym od przymusu,

dumną stolicą poezji i dramatu.

Sen to myśl jeszcze nie wcielona,

którą skąpo odżywia zazdrosna jawa.

Sen jest Asyrią surową i waleczną.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: