FORMOWANIE ŁADUNKÓW
Formowanie ładunków - to zespół czynności organizacyjnych, mających na celu odpowiednie przygotowanie do przewozu wyrobów luzem, w opakowaniach jednostkowych i zbiorczych, zapewniających racjonalne wykorzystanie powierzchni i przestrzeni ładowanych środków transportu i magazynów.
Opakowania transportowe - to opakowania zewnętrzne stosowane podczas transportu i składowania zarówno wyrobów umieszczonych w nich luzem, jak i wyrobów w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych mogących zawierać opakowania jednostkowe. Służą do zabezpieczenia zapakowanych w nich wyrobów przed wysypaniem, wylaniem, uszkodzeniem lub zanieczyszczeniem w wyniku występujących w czasie transportu narażeń mechanicznych i klimatycznych oraz umożliwienie dostarczenia tych wyrobów do miejsca przeznaczenia w stanie nieuszkodzonym przy zachowaniu ich pełnej wartości handlowej.
Stosowanie właściwych opakowań ma na celu:
– poprawę wykorzystania środków transportu,
– zmniejszenie pracochłonności robót ładunkowych,
– zmniejszenie strat powodowanych ubytkami lub uszkodzeniem ładunków.
Kształt i wymiary opakowań transportowych powinny umożliwiać łatwe uformowanie z nich paletowych jednostek ładunkowych, a także właściwe ich rozmieszczenie i unieruchomienie w kontenerze oraz wykorzystanie jego pojemności.
Duże znaczenie na również koordynacja wymiarowa, tj. dostosowanie do siebie wymiarów opakowań jednostkowych i zbiorczych oraz wymiarów wewnętrznych opakowań transportowych, a także dostosowanie zewnętrznych opakowań transportowych do wymiarów powierzchni ładunkowej palet oraz wymiarów wewnętrznych kontenerów i przestrzeni ładownej stosowanych środków transportu. Do takiej koordynacji opracowano system wymiarowy opakowań, dostosowany do wymiarów powierzchni palet 800 x 1200 mm (tzw. palet EURO) oraz 1000 x 1200 mm.
Środki transportu, w których formujemy ładunek dzielimy na:
1. samochody niskotonażowe, o ładowności do 3,5 tony,
2. samochody średniotonażowe, o ładowności do 12 ton,
3. zestawy wysokotonażowe, o ładowności do 26 ton,
4. zestawy specjalistyczne do przewozów ciężkich i ponadgabarytowych, które mogą mieć ładowność nawet do 200 ton.
Oprócz ograniczeń dotyczących dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu lub zestawu drogowego istnieją również ograniczenia dotyczące wszystkich trzech wymiarów :
1. maksymalna długość zestawu z naczepą - 16,5 m; długość ładowna naczepy do 13,6 m; pojemność do 34 palet EURO;
2. maksymalna długość zestawu z przyczepą lub przyczepami wynosi w Europie - 18,35 m, w Hiszpanii, Holandii, w Niemczech i Słowenii - 18,75 m, w Bułgarii i Rosji - 20 m, we Włoszech - 20,16 m, we Francji - 20,35 m, w Polsce - 22 m, na Białorusi, Łotwie i Ukrainie - 24 m, w Szwecji - 28 m; długość ładowna jest dzielona różnie np. 7 + 7 m, zestawy z przyczepami na małych kołach mogą mieć 6 + 8 do 9 m; wysokość ładowna ok. 2,9m;
3. maksymalna szerokość - 2,5 m, dla samochodów izotermicznych - 2,6 m, szerokość ładowna - 2,42 m;
4. maksymalna wysokość zestawu - 4 m.
Przekroczenie dopuszczalnej masy załadowanego zestawu drogowego lub dopuszczalnych wymiarów zewnętrznych nawet o 1 cm powoduje, że przewóz jest traktowany jako ponadgabarytowy.
Samochody i zestawy drogowe można podzielić na:
1. uniwersalne, kryte plandeką,
a. naczepy plan dekowe z burtami,
b. naczepy firankowe, bez burt,
c. zestawy: samochód + przyczepa;
2. izotermiczne - o długości ładownej 10,5 - 13,34 m, szerokości ładownej 2,44 - 2,5 m, pojemności 62,5 - 86 m3,
a. mieszczące do 33 palet EUR na podłodze,
b. mieszczące 66 palet EUR na dwóch poziomach;
3. specjalistyczne.
Wśród samochodów i zestawów specjalistycznych wyróżnia się:
1. cysterny do przewozu:
a. paliw,
b. płynów artykułów spożywczych,
c. chemikaliów;
2. zestawy do przewozów ciężkich i ponadgabarytowych,
3. odkryte platformy - zwane potocznie lorami,
4. zestawy do przewozu zwierząt,
5. dwupokładowe zestawy do przewozu samochodów,
6. furgony:
a. przystosowane do przewozu odzieży „na wisząco”,
b. do przewozu mebli,
c. klimatyzowane do przewozu dzieł sztuki;
7. podwozia kontenerowe,
8. inne specjalistyczne, jak silosy, cementowozy, do przewozu żywych ryb, amunicji i materiałów wybuchowych.
Obowiązki załadowcy i rozładowcy oraz kierowcy jako reprezentanta zarówno przewoźnika, jak i spedytora:
1. załadowca musi przestrzegać poleceń kierowcy dotyczących sposobu rozmieszczenia ładunku i jego mocowania w przestrzeni ładunkowej;
2. uniwersalny zespół naczepowy lub z przyczepą winien posiadać na wyposażeniu pasy mocujące ładunek;
3. załadowca musi umożliwić kierowcy nadzorowanie załadunku i liczenie sztuk przewozowych przyjętych;
4. jeżeli załadowca uniemożliwia kierowcy powyższą czynność, kierowca nanosi na liście przewozowym stosowną uwagę i tym samym zwalnia przewoźnika i spedytora od odpowiedzialności za kompletne wydanie towaru w miejscu przeznaczenia;
5. kierowca przy rozładunku ma obowiązek dostarczyć sztuki ładunkowe, które zgodnie z przepisami bhp może przemieszczać jeden człowiek tylko do burty pojazdu;
6. załadunek z magazynu przez rampę czy w inny sposób jest dokonywany przez załadowcę i analogicznie rozładunek jest dokonywany odpowiednio przez rozładowcę;
7. w przypadku stwierdzenia niezgodności co do ilości sztuk przewozowych lub podejrzenia uszkodzenia towaru, rozładowca nanosi na liście przewozowym stosowną uwagę; kierowca nie może zabronić wpisu, może nanieść swoją uwagę;
8. naniesienie uwagi na liście przewozowym przy rozładunku rozpoczyna bieg roszczenia reklamacyjnego, którego okres prekluzji wynosi 1 rok ( w przewozie międzynarodowym rozładowa, jeżeli przy rozładunku nie dostrzegł uszkodzenia towaru, ma 7 dni na pisemne powiadomienie spedytora o wykryciu uszkodzenia);
9. rozładowca sporządza udokumentowany protokół szkody, który wraz z oryginałem listu przewozowego jest podstawą dochodzenia roszczeń, jeden oryginał protokołu musi otrzymać spedytor;
10. utrata oryginału listu przewozowego przez rozładowcę w zasadzie uniemożliwia mu dochodzenie jakichkolwiek roszczeń.
Podstawowe zasady rządzące drogowym przewozem towarów mówią, że:
1. przewoźnik, a tym samym spedytor odpowiada za liczbę i stan zewnętrzny sztuk przewozowych przyjętych do przewozu;
2. sprawdzenie zawartości sztuk przewozowych może odbyć się wyłącznie w trybie odrębnego i odrębnie płatnego zlecenia;
3. jeżeli stan zewnętrzny sztuk przewozowych nie zdradza oznak uszkodzenia czy ingerencji, przyjmuje się, że towar został wydany w stanie, w jakim został przyjęty.
W drogowej spedycji drobnicowej stosuje się najczęściej następujące współczynniki przeliczeniowe objętości do wagi:
– podstawowy - 1 m3 = min 330 kg;
– pomocniczy - 1 metr ładowny skrzyni pojazdu = min. 1850 kg.
W przypadku, kiedy wymiary ładunku lub masa zestawu przekraczają normatywy, aby przewóz mógł być zrealizowany należy wystąpić o zezwolenie. Każdy kraj ma wyznaczone odpowiednie jednostki administracyjne, które wydają zezwolenia na przewóz ponadgabarytowy. Aby otrzymać zezwolenie, należy złożyć określony przepisami wniosek, w którym oprócz opisu ładunku i zestawu, jaki zostanie użyty do transportu, musi być podana trasa. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w Polsce zezwolenia takie wydaję GDDKiA. Ma na to 14 dni.
ediro