#189 9. Atrybuty pól Od dawna twierdziłem, że drobne szczegóły majš na ogół największe znaczenie Sherlock Holmes Przygody Sherlocka Holmesa" ===================================== Pola sš fundamentem bazy danych. To one reprezentujš podstawowe cechy tematów, jakimi zajmuje się dana organizacja. To one przechowujš dane, które sš następnie odczytywane i prezentowane w formie informacji - informacji kluczowych dla codziennego funkcjonowania i rozwoju organizacji. To one stanowiš najczęciej pomijany, niedoceniany i zaniedbywany element bazy danych! Wprowadzaniu strukturalnej i logicznej integralnoci poszczególnych pól powiecš się zazwyczaj zbyt mało czasu, a czasem nie powięca się go w ogóle. Wiele się pisze i mówi o integralnoci danych, ale jakże mało się w tej dziedzinie robi. Spora grupa użytkowników istniejšcych baz sšdzi, że jeli będš uważnie wprowadzać nowe dane i zakupiš idiotoodporne" aplikacje bazodanowe, wówczas nic złego nie może się stać. To niedbalstwo wynika z utartego poglšdu, zgodnie z którym wprowadzanie integralnoci danych jest zbyt pracochłonne. Zauważmy jednak, że ci sami ludzie, którzy nie majš czasu na definiowanie odpowiednich reguł poprawnoci, tracš go mnóstwo na naprawianie swoich nie przemylanych struktur - zazwyczaj trwa to dwa do trzech razy dłużej, niż zaprojektowanie poprawnej bazy danych od zera". W tym rozdziale dowiesz się, jak wprowadzać integralnoć danych przez definiowanie atrybutów każdego pola w tworzonej bazie. Zaczniemy od szczegółowego omówienia wszystkich atrybutów, po czym przejdziemy do opisu wywiadów, jakie powiniene przeprowadzić z pracownikami i kierownictwem organizacji. Wywiady te pomogš Ci w ustalaniu odpowiedniej specyfikacji dla każdego z pól. Dlaczego atrybuty pól sš ważne W przeciwieństwie do ogólnie przyjętych poglšdów, czas jaki zużyjesz na definiowanie atrybutów pól w projektowanej bazie jest inwestycjš w przyszłš stabilnoć #190 i efektywnoć tej bazy - w żadnym wypadku nie można go wiec nazwać czasem straconym. Co więcej, stratš czasu byłoby pominiecie lub nawet częciowe zaniedbanie tego procesu, ponieważ utworzona wówczas baza wymagałaby poważnych poprawek, a dostarczane przez niš informacje byłyby nieprecyzyjne lub nawet błędne. Istnieje kilka powodów, dla których atrybuty pól majš duże znaczenie: Atrybuty stanowiš podstawę do wprowadzenia integralnoci na poziomie pól. Spójnoć i wiarygodnoć danych przechowywanych w poszczególnych polach można zagwarantować tylko przez poprawne zdefiniowanie atrybutów tych pól. Poprawne zdefiniowanie atrybutów pól zwiększa ogólnš integralnoć danych. Pamiętaj, że istniejš cztery poziomy integralnoci danych; jednym z nich jest integralnoć na poziomie pól. Ma ona (do pewnego stopnia) wpływ na integralnoć na poziomie tabel, wprowadzonš we wczeniejszej fazie procesu projektowania. Definiowanie atrybutów pól obliguje Cię do uzyskania głębszego zrozumienia rodzajów i sposobu wykorzystywania danych, które będzie przechowywać projektowana baza. Wiedza ta umożliwia Ci osšdzenie, czy pewne dane sš rzeczywicie konieczne, oraz jak zdefiniować obsługujšce je struktury. Atrybuty pól majš znaczenie podczas implementowania bazy w programie SZRBD. W fazie implementacji będziesz mógł wykorzystywać zdefiniowane wczeniej atrybuty jako podstawę do okrelenia właciwoci każdego z pól. Pełna lista atrybutów pól ułatwi osobie tworzšcej aplikację bazodanowš wprowadzenie odpowiednich reguł poprawnoci dla danych umieszczanych w bazie; reguły te będš wynikać ze zdefiniowanych przez Ciebie atrybutów. Pamiętaj, że stopień spójnoci, poprawnoci i dokładnoci danych przechowywanych w bazie jest wprost proporcjonalny do iloci pracy włożonej w definiowanie atrybutów pól. Jeli funkcjonowanie organizacji, dla której projektujesz bazę danych, w dużym stopniu zależy od odczytywanych z tej bazy informacji, wówczas nie możesz zaniedbać tego etapu. Integralnoć na poziomie pól Dane pole cechuje integralnoć, jeli zdefiniowano dla niego pełny zestaw atrybutów. Atrybuty gwarantujš, że: tożsamoć i cel każdego pola sš oczywiste oraz że każde pole występuje we właciwych tabelach, definicje pól sš spójne w całej strukturze bazy, wartoci pól sš poprawne i logiczne, rodzaje dozwolonych operacji na wartociach danego pola sš jasno okrelone. #191 Integralnoć wynikajšca z wprowadzenia odpowiednich atrybutów, w połšczeniu z integralnociš będšcš skutkiem spełnienia przez każde pole kryteriów pola doskonałego, stanowi gwarancje optymalnoci struktur pól. Jeli na etapie definiowania poszczególnych pól pamiętałe o egzekwowaniu ich zgodnoci z cechami pola doskonałego, wówczas okrelanie atrybutów powinno być proste. Jeli nadal nie jeste pewien, czy które z pól spełnia warunki pola doskonałego, masz teraz okazję do ponownego przeanalizowania jego struktury. Jeli stwierdzisz, że nie spełnia ono wymaganych warunków, wykorzystaj poznane wczeniej techniki do wprowadzenia odpowiednich poprawek, po czym uaktualnij listę struktur tabel. Dopiero wtedy możesz przystšpić do definiowania atrybutów poszczególnych pól. Dla wygody przypomnijmy cechy pola doskonałego: Cechy pola doskonałego Reprezentuje cechę tematu danej tabeli. Zawiera pojedynczš wartoć. Nie można go rozbić na mniejsze częci składowe. Nie zawiera wartoci wyliczonej. Jest unikatowe w całej strukturze bazy danych. Ma identyczne cechy we wszystkich tabelach, w których się pojawia. Przekrój przez pole Atrybuty pola to zbiór cech okrelajšcych każdš jego własnoć. Cechy te dzielš się na trzy kategorie: atrybuty ogólne, atrybuty fizyczne oraz atrybuty logiczne. Istnieje też czwarta, oddzielna kategoria: specyfikacja. Takie pogrupowanie atrybutów ułatwia ich póniejszš obróbkę oraz umożliwia skoncentrowanie się na pojedynczym aspekcie analizowanego pola. Oto cechy należšce do każdej z czterech wymienionych kategorii: Atrybuty ogólne: nazwa pola, tabela-matka, oznaczenie, pozostałe tabele, alias(y), opis. Atrybuty fizyczne: typ danych, dozwolone znaki, długoć, liczba miejsc dziesiętnych, maska wprowadzania, format wywietlania. ; : Atrybuty logiczne: typ klucza, unikatowoć, wartoć wymagana, wartoci zerowe, reguła wprowadzania, dozwolone porównania, dozwolone operacje, ródło wartoci, wartoć domylna, zakres wartoci. Specyfikacja: typ specyfikacji, oparte o istniejšcš specyfikację, specyfikacja ródłowa. #192 Rysunek 9.1 pokazuje przykładowy formularz służšcy do definiowania atrybutów pól. Zajmiemy się teraz szczegółowym omówieniem wszystkich jego elementów. W dalszej częci ksišżki opisujšc definiowanie atrybutów pól będziemy zawsze korzystać z przedstawionego tu formularza. Atrybuty pola Atrybuty ogólne _______________________________________________________________ Nazwa pola: Tabela-matka: Oznaczenie: __________________________________________________________________________________ Pozostałe tabele: Alias(y): __________________________________________________________________________________ Opis: __________________________________________________________________________________ Atrybuty fizyczne_______________________________________________________________ Typ danych: Długoć: Dozwolone znaki: Liczba miejsc dziesiętnych: || Litery (A-Z) ||Dodatkowe (.,/$# %) Maska wprowadzania: || Cyfry (0-9) ||Specjalne (Š Ž E) Format wywietlania: __________________________________________________________________________________ Atrybuty logiczne_______________________________________________________________ Typ klucza: ||Brak ||Podstawowy Dozwolone porównania: || Obcy ||Zastępczy ||To samo pole | ||= ||> ||>= Unikatowoć: ||Nieunikatowe ||Unikatowe ||Inne pola | ||nie= ||< ||<= Wartoć wymagana: ||Nie ||Tak Dozwolone operacje: Wartoci zerowe: ||Dozwolone ||Zabronione ||To samo pole | ||+ ||x(razy) Reguła wprowadzania:||Wprowad teraz, modyfikacje dozwolone||Inne pola | ||- ||/(dziel) ||Wprowad teraz, modyfikacje zabronione ródło wartoci:|| Użytkownik ||System ||Wprowad póniej, modyfikacje dozwolone Wartoć domylna: ||Wprowad póniej, modyfikacje zabronione Zakres wartoci: __________________________________________________________________________________ _ Specyfikacja __________________________________________________________________ Typ specyfikacji: ||Unikatowa ||Wzorzec ||Replika Oparta na istniejšcej specyfikacji: ||Nie ||Tak Specyfikacja ródłowa: __________________________________________________________________________________ Rysunek 9.1. Formularz do definiowania atrybutów pól #193 Atrybuty ogólne Atrybuty ogólne stanowiš zbiór najbardziej podstawowych własnoci pola. Dostarczajš one informacji o celu istnienia pola, o zawierajšcej je tabeli (lub tabelach), oraz o pseudonimach, które pole to może - w pewnych okolicznociach - przybrać. Nazwa pola Nazwa pola jest jego unikatowym identyfikatorem. Jest to najmniejsza iloć słów wymagana do opisania danego pola. Tworzeniem i poprawianiem nazw pól zajmowalimy się już wczeniej (w rozdziale 7), na tym etapie nie ma więc koniecznoci ich dalszego udoskonalania. Wystarczy, że wpiszesz ustalonš nazwę pola w odpowiedniš rubrykę. Oznaczenie Oznaczenie jest alternatywnš nazwš pola, która może je identyfikować w programie SZRBD. Przykładowo oznaczeniem pola Iloć na stanie" może być samo słowo Iloć". Oznacz...
sliwak