Maruszewski - Psychologia Poznawcza1.pdf

(5878 KB) Pobierz
253314564 UNPDF
BIBLIOTEKA MYŚLI SEMIOTYCZNEJ
Tomasz Maruszewski
PSYCHOLOGIA POZNAWCZA
WARSZAWA
1996
ZNAK - JĘZYK - RZECZYWISTOŚĆ
POLSKIE TOWARZYSTWO SŁMIOTYCZNE
253314564.008.png 253314564.009.png 253314564.010.png 253314564.011.png 253314564.001.png 253314564.002.png
BIBLIOTEKA MYŚLI SEMIOTYCZNEJ
BIBLIOTEKA MYŚLI SEMIOTYCZNEJ
pod redakcją
JERZEGO PELCA
33
Tomasz Maruszewski
PSYCHOLOGIA POZNAWCZA
ZNAK - JĘZYK - RZECZYWISTOŚĆ
WARSZAWA 1996
ZNAK - JEŻYK - RZECZYWISTOŚĆ
POLSKU* TOWARZYSTWO SEMIOTYCZNE
253314564.003.png
SPIS TREŚCI
Opracowanie redakcyjne
Halina Zelnikowi
Skład komputerowy
Elżbieta Olendcr-Dmowska
WSTĘP
9
1. SPOSTRZEGANIE
17
1.1. świat i obraz świata: podstawowe stanowiska epistemologkxne
17
12. Wybrane koncepcje spostrzegania w filozofii
17
13. Potoczna koricepcja spostrzegania
19
1.4.1. Teoria asocjacjonistyczna
22
1.4.2. Postaciowa teoria spostrzegania
24
1.5. Współczesna teoria spostrzegania
25
13.1. Magazyn informacji sensorycznej
2S
15.2. Detektory cech
32
15.3. Nieruchome obrazy na siatkówce — dlaczego nie poprzestajemy
na wykryciu jednej cechy
36
15.4. Spostrzeganie jako proces rozpoznawania i kategoryzacji
41
1.54.1. Porównywanie danych sensorycznych zdanymi
pamięciowym:
41
1.5A2. Gotowoścpercepcyira ijei determinanty
44
155. Syntezapcrccpcyjna
47
15.6. Koncepcja ekologiczna spostrzegania
50
15.8. Efekty następcze w spostrzeganiu. Powidoki
52
15-9. Analiza spostrzegania w zakresie wybranych modalności
na przykładzie spostrzegania barw
56
15.10. Miejsce spostrzegania wśród procesów kierujących
zachowaniem
Literatura zalecana
61
2.1. Tradycyjne koncepcje wyobraźni
66
2.2. Teoria wyobraźni jako pole sporu o mechanizmy tworzenia
reprezentacji
ISBN 83 - 85372 - 23 - 7
68
2.3- Próby empirycznego rozsL-zygniecia problemu formy
reprezentacji
ISSN 0867 - 2261
2.4. Problem kodowania — jeden, dwa lub trzy rodzaje kodów
71
2.5. Wpływ wyeferażen na różnego rodzaju procesy psychiczne
88
25.1. Wpływ wyobrażeń na pamitć
88
25.2. Wpływ wyobrażeń na proces rozwiązywania problemów
90
1.4. Klasyczne teorie spostrzegania
21
15.7. Wpływ kontekstu na spostrzeganie
54
64
2. WYOBRAŹNIA
66
76
253314564.004.png 253314564.005.png
6. PROCESUALNE MODELE PAMIĘCI
160
2 .5 3. Wykorzystanie wyobrażeń w procedurach psychokorckcj-jnych
i psychoterapeutycznych
6.1. Strukturalne I procesualne podejśae do pamiejd
160
93
62. Teoria głębokości przetwarzania
162
Literatura zalecana .
fl
63. Czy teoria głębokości przetwarzania «t now* dmga. dła
psychologii poznawcze)?
3. UWAGA
95
167
6-4. Strategie pamięciowe
169
3.1. Funkcje uwagi
95
32. Fizfokigkzne mecrumizmy uwagi
97
6.41. Mnemotechnik!
170
6.4 2 Strategie pamięciowe wykorzystywane łpontarjczn;c
173
3.3 ISychologiczne koncepcje uwagi
96
6.43. Psychologiczne podstawy strategii pamięciowych i próby
ich wykorzystania do wspomagania pamięci w realnych
3.3.1. Tectrie selekcji na poziomie percepcji
100
*
33 .1 .1. Teoria Bmadbunbi
-
100
• ' h życiowych
175
33.12- Teoria AnrwTreisman
101
65. W stronę nowej teorii pamięci
179
332. Teoriaselekcjinapoziomiereakcji
104
Literatura zalecana
152
34 Procesy przeduwagowe
105
35 Cechy uwagi
110
7. REPREZENTACJE POJĘCrOWE
184
Ulcratura zalecana
111
7.1. Funkcje pojęć
184
72. Pogląd klasyczny
187
4. PROCESY PAMIĘCIOWE
113
4.1. Czym jcat pamięć 1 Niektóre metafory
113
73. Pogląd prooabJistyczny
190
7.4. Pogląd egzemplarzowy
197
4 2. Tradycyjne badanu nad pamięcią .
115
75. Trzy pogWy na pojęcia czy trzy rodzaje pojęć?
201
4 3 Biologiczne podłoże parraejcł
.... 117
Literatura zalecana
203
43.1. Badania nad zaburzeniami procou konsolidacji
4.3.2. Padania nad transferem pamięci
118
8. MYŚLENIE I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW . . .
204
4.33. Czy potrafimy zidentyfikować substancję, która jest nośnikiem
4bdu pamięciowego'
8.1. Czym jest myślenie?
204
.". . .
120
82. Rola języka w myśleń.u
206
434, W którym miejscu seci nerwowci powstaią zmiany
odpowiedzialne za pamięć?
S3. Mvslenie • proces rozwiązywania problemów
209
209
211
121
831. Klasyfikacja sytuacji problemowych
832- Proces rozwiązywania problemów
832.1- Rozwiązywanie problemów słabo określonych
4.4. Fazy procesu pamięciowego
123
4.5. Czy pnyporrinanie i rozpoznawane to odrebr* procesy?
128
215
Literatura zalecana
133
832Z Rozwiązywanie problemów dobrze określonych
217
84. Symulacja myślenia i sztuczna inleUgencja
223
& STRUKTURALNE MODELE PAMIĘCI
134
8.4.1. GPS — symulator rozwiązywania problemów
227
5 ,1. Podstawowe rodzaje pamięci
134
8.4.2 MYCIN
227
5.2 Pamięć krótkotrwała
138
Literatura zalecana
226
5-2 .1. Pojemność pamięci krótkotrwałej ,
138
5 .2 .2 Czas przechowania w pamięci krótkotrwale;
139
POSŁOWIE
230
5.23. Kodowanie w pamięci krótkotrwałej
.140
524. Zapominanie w pamięci krótkotrwałej
.... 141
UTERATURA CYTOWANA
232
5 .2-5. Model pani çci krótkotrwałe;. Podsumowanie
142
LNDEKS NAZWISK
'
247
251
52.6. Pamięć operacyjna
144
53. Dowody odrębności parried krótkotrwałej i trwałej
146
INJDEKS RZECZOWY
5.4 Pamięć trwała
149
5 4.1. Pojemność pamięci trwaJej
149
5.42. Cza» przechowania w pamięci trwałej
150
5 .43. Kodowanie w pamięci trwałej
150
5 4-4. Pamięć seirariyczna i epizodyczna
152
5.43. Organizacja pam-ęci semantycznej
155
literatura zakvana
159
253314564.006.png
WSTĘP
Daisy
Psychologia poznawcza jest kierunkiem, który zajmuje coraz mocniej­
szą pozycję w obrębie macierzystej dyscypliny. Pozycja ta niekiedy jest na­
wet tak mocna, że wywołuje poczucie zagrożenia i twierdzenie o poja­
wieniu się „imperializmu poznawczego". Historia zapewne osadzi, czy
obawy przed imperialnymi zakusami psychologu poznawczej były słusz­
ne, czy też nie.
Badania empiryczne i rozważania teoretyczne rozwijają się w psy­
chologii poznawczej bardzo szybko. Psychologia poznawcza ma bardzo
długą tradycję intelektualną. Zdaniem M. W, Eysencka (1993) idea rozpat­
rywania psychologii z perspektywy poznawczej pojawiła się już w opub­
likowanych w 1690 roku Principles of Psychology Williama Jamesa. Nato­
miast pierwsze badania, które można zaliczyć do tego kierunku, to
badania i koncepcje Jerome S. Brimera pochodzące z lat pięćdziesiątych.
Część z nich została opublikowana w Polsce w zbiorze Poza dostarczane
informacje w roku 1978. Poznawcze ukierunkowanie przejawiały również
badania Ascha, przeprowadzone w latach czterdziestych, które stały się
zaczynem dla teorii atrybuqi, tj. teorii wyjaśniającej, jak ludzie odtwarzają
przyczyny zachowania innych. Teoretycznymi prekursorami psychologu
poznawczej byli psychologowie postaci, którzy już w latach dwudzies­
tych prowadzili badania nad spostrzeganiem, rozwiązywaniem proble­
mów i myśleniem.
Liczba badan prowadzonych w psychologii poznawczej jest imponu­
jąca. Nie towarzyszy temu jednak dążenie do stworzenia syntezy teore­
tycznej. Budowane są mikroteorie spostrzegania, uwagi, myślenia czy pa­
mięci. Próby tworzenia syntez teoretycznych pojawiały się we
wcześniejszych fazach rozwoju psychologii poznawczej. Jako przykład
można wymienić pracę Neissera Cognitive Psychology (1967). Później próby
syntez dominowały w dyscyplinach wywodzących się z psychologii poz­
nawczej — przede wszystkim w nauce o poznaniu {cognitive science). Tu
należy wspomnieć o pracach Fodora: Representations (1981) i The Modula­
rity of Mind (1983).
Warto jednak dodać, że jeden z twórców psychologii poznawczej, Ulric
Neisser, niezadowolony z postępującego rozdrobnienia badan w ustat-
253314564.007.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin