Analiza ekonomiczna2_a.pdf

Analiza ekonomiczna - analiza odnoszaca sie do dzialalnosci

gospodarczej, bada w jaki sposób dzialalnosc gospodarcza jest zgodna z

racjonalnym dzialaniem. Z punktu widzenia przedmiotowego wyrózniamy

w niej:

1. Analize makroekonomiczna i mikroekonomiczna.

2. Analize finansowa - jej trescia sa wielkosci ekonomiczne w wyrazeniu

pienieznym, w tym stan majatkowy, kapitalowy, wyniki finansowe oraz

ogólny system finansowy przedsiebiorstwa. Analiza techniczno -

ekonomiczna , oparta na wielkosciach ekonomicznych w wyrazeniu

rzeczowym i osobowym, jest uzupelniona ujeciami finansowymi,

zajmuje sie zagadnieniami bardziej szczególowymi.

Miernik finansowy operuje wartosciami pienieznymi lub jego skladowe sa

takimi wartosciami (np. rentownosc wyrazana w sposób niemianowany).

Odrebnym elementem przedmiotu analizy ekonomicznej jest organizacja i

metody gospodarowania w przedsiebiorstwie.

Pomiar dzialalnosci gospodarczej polega na rejestracji i uogólnianiu

poszczególnych zdarzen gospodarczych, których wyrazem sa wskazniki

ekonomiczne. Podzial wskazników:

1. Wskazniki statyczne - charakteryzujace stan jednostki na dany moment;

wskazniki dynamiczne - charakteryzujace wyniki ekonomiczne

osiagniete w ciagu pewnego okresu.

2. Wskazniki syntetyczne - duza pojemnosc - kontroluja i ksztaltuja duza

ilosc zdarzen gospodarczych, w tym wskazniki czastkowe (kontroluja

tylko pojedyncze lub malo zlozone zdarzenia gospodarcze).

3. Wskazniki brutto - obejmuja wszystkie elementy konstrukcyjne danej

kategorii ekonomicznej, a zwlaszcza wszystkie elementy kosztów

wlasnych i cen. Wskazniki netto uwzgledniaja wybrane elementy

wskazników brutto charakteryzuja jego najistotniejsze cechy, obejmuja

niektóre skladniki kosztów wlasnych lub cen.

4. Wskazniki ilosciowe i jakosciowe.

5. Wskazniki wyrazone w jednostkach naturalnych, umownych.

Przedmiot analizy finansowej - to dzialalnosc gospodarcza oparta na

angazowanych zasobach majatkowo - kapitalowych i osobowych. Sa dwa

podstawowe element analizy finansowej:

 stan finansowy - ujecie statyczne przedmiotu analizy, ustalony na

okreslony moment, obejmuje wyposazenie przedsiebiorstwa, skladniki

majatku trwalego i obrotowego , srodki zaangazowane w inwestycje i

wartosci niematerialne oraz finansowe pokrycie tych skladników z

kapitalu wlasnego lub obcych zobowiazan. Wiaze sie to z

ksztaltowaniem sytuacji finansowej przedsiebiorstwa, jego zdolnoscia

platnicza i kredytowa.

 wyniki finansowe - to ujecie dynamiczne przedmiotu analizy, ustala sie

je za pewny dzien jako sume wyników narastajaca w ciagu miesiaca,

kwartalu lub roku. Te wyniki to zysk lub straty ujete w wielkosciach

brutto lub netto. Oddzialywuja na nie np. przychody ze sprzedazy,

koszty wlasne, rozliczenia w formie podatków, dotacji, dywidend itp.

Okreslaja je wskazniki rentownosci jako relacje wyniku finansowego do

obrotu zaangazowanych zasobów osobowych, majatkowych. Osiagane

wyniki finansowe prowadza do dodatnich lub ujemnych zmian stanu

finansowego przedsiebiorstwa.

Miernik - narzedzie pomiaru, konstrukcja logiczna, np. zysk lub

rentownosc majatku.

Wskaznik - to wartosc liczbowa uzyskana po podstawieniu liczb do

miernika. W praktyce pojecia miernik i wskaznik sa stosowane zamiennie.

Miernik bezwzgledny - absolutny, ilosciowy, kwantytatywny.

Miernik wzgledny - relatywny, jakosciowy, kwalikatywny.

Zaleznie od zakresu przedmiotowego i czasowego wyrózniamy analizy:

1. Biezace, sluzace potrzebom operatywnego zarzadzania i szybkiego

reagowania na nieprawidlowosci. Analizy te oparte sa na biezacych

danych ewidencyjnych lub sprawozdaniach krótkookresowych.

2. Problemowe - dotycza wybranych zagadnien uznanych za najwazniejsze

lub najtrudniejsze dla dalszej dzialalnosci przedsiebiorstwa.

Wszechstronne poznanie danego problemu powinno pomóc w

usprawnieniu procesu zarzadzania i podejmowania decyzji. Sporzadzane

najczesciej na podstawie materialów zródlowych utworzonych przez

specjalnie powolane zespoly pracowników lub specjalistów spoza

przedsiebiorstwa.

3. Analizy roczne - maja najwieksze znaczenie, sluza ocenie dzialalnosci

przedsiebiorstwa i jego kierownictwa w podstawowym okresie

rozliczeniowym. Oparte na rocznych sprawozdaniach finansowych.

Powinny umozliwiac ocene stanu i wyników finansowych na koniec

roku oraz tworzyc przeslanki do ukierunkowania dalszej dzialalnosci

przedsiebiorstwa. Sa tez podstawa merytoryczna do zatwierdzenia

sprawozdania z rocznej dzialalnosci przedsiebiorstwa przez rady

nadzorcze lub ogólne zebrania wspólników oraz podzialu osiagnietych

nadwyzek.

Etapy prac analitycznych:

1. Przygotowanie materialów zródlowych.

2. Prace analityczne (analiza porównawcza i przyczynowa).

3. Opracowanie prezentacji wyników.

Metoda analizy finansowej to sposób badania stanu i wyników

finansowych przedsiebiorstwa. Przyjmujac za podstawe podzialu tok

analizy wyrózniamy:

1. Analize dedukcyjna - metoda rozdrabniania, w której przechodzi sie od

zjawisk ogólnych do szczególowych, od skutku do przyczyn.

2. Analize indukcyjna - metoda scalania, rozpatrywanie wpierw zjawisk

szczególowych, potem zlozonych.

3. Analiza redukcyjna - to polaczenie dwóch powyzszych metod:

rozdrobnienie i ponowne scalenie pewnej calosci i porównanie z

oryginalem otrzymanego wyniku.

Analiza ekonomiczna wiaze sie ze matematyka, statystyka, ekonometria,

mikroekonomia, finansami, naukami inzynierskimi i rachunkowoscia.

Materialy zródlowe :

1. Ewidencyjne - dotycza statystyki ekonomicznej i rachunkowosci, sa

danymi oficjalnymi i podlegaja pewnym wymogom:

 dokumentacja pierwotna lub wtórna - podstawa zapisów w

urzadzeniach ewidencyjnych

 zapisy w analitycznych i syntetycznych urzadzeniach

ewidencyjnych (konta, rejestry, tasmy, dyski)

 zapisy bedace uogólnieniem poprzednich

2. Pozaewidencyjne - uzupelniajace - dane postulowane, plan finansowy i

inne plany gospodarcze krótko- i dlugoterminowe, kalkulacje wstepne,

kosztorysy, normy kosztów, wyniki poprzednich analiz, materialy z

kontroli i rewizji, informacje o przedsiebiorstwach.

Biorac pod uwage zakres lub stopien rozwiniecia metod analizy

wyrózniamy:

1. Analize elementarna , obejmujaca rozlozenie badanego przedmiotu na

elementy bez ustalania wzajemnych zwiazków.

2. Analiza funkcyjna, obejmujaca rozlozenie badanego przedmiotu na

odpowiednie skladniki z uwzglednieniem zwiazków miedzy nimi.

3. Analiza logiczna, obejmujaca rozlozenie badanego przedmiotu na

skladniki z uwzglednieniem ich stosunków logicznych.

Typowym ewidencyjnym materialem zródlowym jest sprawozdawczosc

przedsiebiorstwa. Moze byc rzeczowa - stanowiaca naturalne zródlo do

analizy techniczno - ekonomicznej. Sprawozdawczosc finansowa obejmuje

dane liczbowe, oparta na ewidencji ksiegowej i kalkulacji.

Dane uzupelniajace - wyjasniaja tresc niektórych sprawozdan.

Zalaczniki - charakteryzuja wybrane zagadnienia sprawozdania

podstawowego.

Wymagania dotyczace sprawozdan finansowych przedsiebiorstwa okreslaja

Minister Finansów i prezes GUS.

Z punktu widzenia badanych zjawisk ekonomicznych:

1. Analiza jakosciowa.

2. Analiza ilosciowa.

Przyjmujac rózny stopien poglebienia badania wyodrebniamy:

1. Analize porównawcza - identyfikowanie odrebnych czynnosci

pociagajacych pewne odchylenia, identyfikacja stopnia i kierunku tych

odchylen, badanie bezposrednich zwiazków.

2. Analize przyczynowa - polegajaca na okresleniu posrednich zwiazków

miedzy skladnikami ekonomicznymi, dokonanie na tej podstawie ogólnej

oceny.

Prezentacja wyników analizy ekonomicznej.

1. Forma liczbowa - szeregi (szczególowe, rozdzielcze, kumulacyjne) lub

tablice wartosci (uwzgledniaja kilka cech danych: ogólne i szczególowe)

absolutnych, wzglednych, srednich lub wspólczynników.

2. Forma graficzna - wykresy: obrazuja relacje, zaleznosci, tendencje.

Wykresy liniowe (krzywe, diagramy) przedstawiaja dynamike,

powierzchniowe to slupki, kola, histogramy.

3. Forma opisowa: ilustracja slowna (czesc ogólna i szczególowa), forma

opisowa wniosków: musza byc konkretne, zawieraja tresc, termin

wykonania, wydzial odpowiadajacy za wykonanie, postulowany efekt

zastosowania wniosku.

 poznanie mechanizmu funkcjonowania badanej calosci, zmian, jakie w

niej zachodza, identyfikacje czynników oddzialywujacych na te calosc

oraz sily, kierunku i natezenia wplywu poszczególnych czynników na

stwierdzone zmiany. To analiza przyczynowa.

Analiza moze byc zabiegiem fizycznym lub myslowym. Przeciwienstwem

analizy jest synteza . Polega na laczeniu czesci w calosc, po uprzednim

zbadaniu tych czesci.

Analiza ekonomiczna to metoda badania procesów ekonomicznych za

pomoca rozkladania ich na poszczególne elementy i rozpatrywania

wzajemnych zwiazków miedzy tymi elementami i procesami.

Nazywana jest takze analiza dzialalnosci gospodarczej, polega przede

wszystkim na ustaleniu czy i w jakim stopniu dzialalnosc gospodarcza jest

zgodna z zasada racjonalnego gospodarowania. Analize ekonomiczna

mozna rozumiec jako:

 system metod badawczych

 instrument zarzadzania

 proces koordynacji oraz scalania dzialalnosci rzeczowej i regulacyjnej

Analize ekonomiczna traktowac mozna jako dyscypline naukowa

stosowana i jako dzialanie praktyczne. Analiza ekonomiczna rozumiana

jako dyscyplina naukowa jest nauka o metodach badania dzialalnosci

gospodarczej i oceny jej efektów ekonomicznych, w tym równiez o doborze

wlasciwych wskazników ekonomicznych. Analiza ekonomiczna jako

dzialalnosc praktyczna polega na przeprowadzeniu badania dzialalnosci

gospodarczej i dokonaniu oceny osiagnietych stanów i wyników

ekonomicznych w oparciu o zasady i metody opracowane przez analize

ekonomiczna jako samodzielna dyscypline naukowa.

Wynik ekonomiczny to rezultat dzialalnosci gospodarczej osiagniety w

pewnym okresie czasu, np. zysk, przychody, koszty.

Stan to wielkosc ekonomiczna odnoszaca sie do danego momentu czasu,

np. stan majatku na dany dzien.

Glówne rodzaje analizy ekonomicznej:

1. Zewnetrzna - do zaspokojenia potrzeb otoczenia przedsiebiorstwa.

Wedle innego podejscia zajmuje sie badaniem otoczenia

przedsiebiorstwa.

2. Wewnetrzna uwzglednia glównie potrzeby decyzyjne kierownictwa i

innych szczebli przedsiebiorstwa. W innym rozumieniu to badanie

wnetrza przedsiebiorstwa.

3. Ex post - retrospektywna, zawiera ocene dzialan przeszlych.

4. Ex ante - prospektywna, antycypacyjna, przyszlosciowa, zawiera ocene

wyników dzialan przewidzianych do wykonania w przyszlosci.

5. Analiza kompleksowa - badanie stanu ekonomicznego i wyników

finansowych przy pelnym wykorzystaniu zaleznosci przyczynowych i

calosciowym spojrzeniu na dzialalnosc gospodarcza przedsiebiorstw.

6. Analiza biezaca (operatywna) - ma na celu biezaca ocene realizacji

podjetych dzialan i szybkie informowanie o najwazniejszych skutkach

przebiegu operacji gospodarczych, stwarza to warunki do stalego

wprowadzania korekt.

7. Analiza problemowa - ocena wybranych zagadnien uznanych za

najwazniejsze lub najtrudniejsze dla dalszej dzialalnosci, moga miec

znaczenie przy usprawnianiu procesu zarzadzania.

analisis - grec. rozlozenie

Analiza finansowa jest pierwsza czescia analizy ekonomicznej, poczatek

ma w dziennikarskiej krytyce bilansu w 2 pol.19w.

Analiza rozumiana jest jako rozlozenie pewnej calosci na czesci skladowe i

rozpatrywanie kazdej z nich osobno, dokonywane w procesie poznania i

dzialalnosci praktycznej. Moze miec dwojaki cel:

 wykrycie struktury badanej calosci, zwiazków i zaleznosci

wystepujacych miedzy elementami strukturalnymi oraz miedzy kazdym

elementem a caloscia. Jest to analiza strukturalna.

Funkcje analizy ekonomicznej.

1. Funkcja poznawcza - umozliwia poznanie zjawisk gospodarczych we

wzajemnych powiazaniach, ich przyczyny i skutki, uwarunkowania i

ograniczenia.

2. Funkcja informacyjna - informacje zawarte w analizie to zródlo

podejmowanych decyzji.

3. Funkcja kontrolna - umozliwia ustalenie odchylen od planu.

4. Funkcja oceniajaca - umozliwia sformulowanie wniosków odnosnie

przeszlosci, jak i przyszlosci.

W celu zapewnienia wynikom analizy ekonomicznej wysokiej wartosci

poznawczej i duzej uzytecznosci nalezy przestrzegac pewnej kolejnosci

badan analitycznych. Kolejnosc ta przesadza o wnikliwosci i poprawnosci

merytorycznej rezultatów badan. Do podstawowych etapów badan zalicza

sie:

1. Dokladne zdefiniowanie obiektu badan, tj. okreslenie przedmiotu,

zakresu i celu badan.

2. Okreslenie rodzajów i zródel informacji liczbowych i nieliczbowych.

3. Wybór kryterium oceny badanego zjawiska lub procesu.

4. Wybór odpowiedniej metody badan.

5. Wybór odpowiedniej miary.

6. Ustalenie bazy odniesienia, inaczej podstawy porównan (najczesciej

inne okresy czasu).

7. Wybór formy ilustracji wyników analizy.

8. Okreslenie odbiorcy wyników.

9. Zebranie, usystematyzowanie i zweryfikowanie zródlowych

materialów liczbowych o badanym zjawisku gospodarczym.

10. Generalne przeanalizowanie zgromadzonego materialu pod katem

ogólnego zorientowania sie w sytuacji.

11. Postawienie wstepnej hipotezy.

12. Ustalenie dziedzin wymagajacych szczególowej analizy.

13. Rozlozenie przedmiotu badania na mozliwie proste elementy

skladowe.

14. Zbieranie informacji o czynnikach, które wplynely na badane

zjawisko.

15. Okreslenie stopnia przypadkowosci lub powtarzalnosci i tendencji

zjawiska.

16. Ustalenie czynników wplywajacych na badane zjawisko lub proces.

17. Ustalenie odpowiednich relacji pomiedzy nimi.

18. Badanie zaleznosci i interakcji czynników wplywajacych na

dzialalnosc badanej jednostki.

19. Okreslenie odchylen wielkosci rzeczywistych od bazowych.

20. Ustalenie i okreslenie wplywu, tj. kierunku i stopnia oddzialywania

poszczególnych wyróznionych czynników na zjawisko.

Prawidlowa analiza ekonomiczna powinna spelnic wymagania formalne i

merytoryczne, odpowiadac cechom i zasadom dobrej analizy:

1. Musi byc przydatna, praktycznie uzyteczna.

2. Koncentrowac sie powinna na zagadnieniach najistotniejszych.

3. Kompleksowo ujmowac temat i uwzgledniac wszystkie rozpoznane

elementy determinujace okreslany stan lub wybrane zjawisko

ekonomiczne.

4. Opierac sie na zweryfikowanych danych liczbowych po

doprowadzeniu ich do porównywalnosci.

5. Zawierac wyniki bliskie momentowi powstania zjawiska i podjecia

decyzji.

6. Zawierac wlasciwe oraz obiektywne stwierdzenia i oceny stanu

faktycznego.

7. Wyjasniac odchylania od bazy porównawczej, inaczej wielkosci

bazowej.

8. Ujawniac nieprawidlowosci, ograniczenia i ujemne zjawiska.

9. Wskazywac na przyczyny i skutki badanych zjawisk, czynników i

elementów.

10. Udzielac wyczerpujacych odpowiedzi na postawione zasadne pytania.

11. Przedstawiac wyniki badan w sposób konkretny, zwiezly, przejrzysty i

zrozumialy.

12. Uzasadniac wyciagniete wnioski.

13. Okreslac problemy wymagajace rozwiazania.

14. Formulowac zwiezle wnioski analityczne i poanalityczne.

15. Proponowac podjecie stosownych decyzji, które moga byc przydatne

w procesie decyzyjnym obecnie lub w przyszlosci.

21. Prezentacja wyników analizy ekonomicznej.

22. Postawienie ostatecznej diagnozy ekonomicznej zjawiska.

23. Sformulowanie wniosków koniecznych do zastosowania w okresie

nastepnym.

24. Postawienie prognozy.

25. Opracowywanie sposobów i srodków doskonalaca dzialalnosc.

26. Okreslenie przewidywanych interakcji czynników na przedmiot badan.

27. Przygotowanie projektu decyzji dotyczacej usprawnienia

funkcjonowania.

28. Podjecie odpowiednich decyzji zmierzajacych do poprawy

ekonomicznej dzialalnosci.

zasadniczy wplyw na ostateczne wyniki, nie zas wszystkie bez

wzgledu na kierunek i sile ich oddzialywania.

2. Metoda indukcji, inaczej metoda scalania - polega na dochodzeniu na

podstawie stwierdzonych faktów do prawd ogólnych, bardziej

zlozonych, o wiekszym stopniu syntezy. Jest to ten rodzaj badania i

wnioskowania, który prowadzi od zjawisk szczególowych,

elementarnych i przyczynowych do uogólnien w postaci wniosków i

oceny pozostajacych w przyczynowym zwiazku z tymi zjawiskami

szczególowymi, od czynników do ksztaltowanych przez nie wyników i

od przyczyn do skutków. Przy takim sposobie postepowania

niezbedne staje sie badanie wszystkich zjawisk szczególowych

niezaleznie od ich wplywu na ostateczne wyniki dzialalnosci

gospodarczej.

3. Metoda redukcji, inaczej weryfikacji - obejmuje trzy kroki na drodze

dojscia do celu.

 sformulowanie wstepnej syntezy charakteryzujacej badane

zjawisko

 zweryfikowanie prawdziwosci tez i wniosków w toku prac

analitycznych

 podsumowanie ustalen dokonanych w czesci drugiej

i sformulowanie syntezy koncowej zawierajacej ocene

badanego zjawiska wraz z wnioskami co do dalszego

postepowania.

W analizie porównawczej dokonujemy porównania przynajmniej dwóch

elementów:

 w czasie

- o stalej bazie odniesienia (np. wszystkie dane odnoszone do roku

1975)

- o zmiennej bazie odniesienia (np. dane odnoszone do roku

poprzedniego)

 w przestrzeni

- miedzy róznymi przedsiebiorstwami lub zakladami

 wzgledem planu (wlasciwie odmiana porównania w czasie), podobna do

kontroli.

Metody analizy:

1. Metoda dedukcji to sposób rozumowania i przeprowadzania badan

polegajaca na przechodzeniu od pewnych ogólnych zjawisk, sadów,

przeslanek do innych, szczególowych elementów skladowych, które z

nich logicznie wynikaja. W dedukcyjnej metodzie wychodzi sie od

wyników i dochodzi sie do czynników, które na nie wplynely i od

skutków do przyczyn. Przy takim sposobie badania wielkosci

ekonomicznych mozna analizowac tylko te czynniki, które mialy

W analizie przyczynowej naszym celem jest ustalenie jakie czynniki

wpływają na zjawisko ekonomiczne, w jaki sposób i w jakim stopniu.

Można określić istotność wpływu czynników na kształtowane przez nie

zjawiska ekonomiczne. Na podstawie analizy można podjąć decyzję

ostateczną lub o pogłębieniu badań analitycznych, np. rozłożyć jeden z

czynników na elementy składowe. W praktyce bada się czynniki

niekorzystne aż do podstawowego ich rozłożenia.

Założenia dobrych metod analizy ekonomicznej:

1. Kompletność :

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: