CO W TRAWIE PISZCZY?
CHRZĄSZCZ W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie I Szczebrzeszyn z tego słynie. Wół go pyta: "Panie chrząszczu, Po co pan tak brzęczy w gąszczu?" "Jak to - po co? To jest praca, Każda praca się opłaca." "A cóż za to pan dostaje?" "Też pytanie! Wszystkie gaje, Wszystkie trzciny po wsze czasy, Łąki, pola oraz lasy, Nawet rzeczki, nawet zdroje, Wszystko to jest właśnie moje!" Wół pomyślał: "Znakomicie, Też rozpocznę takie życie." Wrócił do dom i wesoło Zaczął brzęczeć pod stodołą Po wolemu, tęgim basem. A tu Maciek szedł tymczasem. Jak nie wrzaśnie: "Cóż to znaczy? Czemu to się wół prożniaczy?!" "Jak to? Czyż ja nic nie robię? Przecież właśnie brzęczę sobie!" "Ja ci tu pobrzęczę, wole, Dosyć tego! Jazda w pole!" I dał taką mu robotę, Że się wół oblewał potem. Po robocie pobiegł w gąszcze. "Już ja to na chrząszczu pomszczę!" Lecz nie zastał chrząszcza w trzcinie, Bo chrząszcz właśnie brzęczał w Pszczynie.
MRÓWKA Wół Miał odwieźć do szkoły stół. Powiada do osła: "Na wieś Stół ten do szkoły zawieź." Osioł pomyślał: "O, źle!" I rzecze do kozła: "Koźle, Odwieź ten stół, bardzo proszę, Dostaniesz za to trzy grosze." Zawołał kozioł barana: "Odwieź ten stół jutro z rana." Baran był na podwórku, Do psa więc powiada: "Burku, Odwieź, bo mnie nie ochota!" Pies wezwał do siebie kota
PAJĄK I MUCHY Pająk na stare lata był ślepy i głuchy, Nie mogąc tedy złapać ani jednej muchy, Z anten swej pajęczyny obwieścił orędzie, Że zmienił się i odtąd much zjadać nie będzie, Że pragnąłby swe życie wypełnić czymś wzniosłem I zająć się, jak inni, uczciwym rzemiosłem, A więc po prostu szewstwem. Zaś na dowód skruchy Postanowił za darmo obuć wszystkie muchy. Niech śmiało przybywają i młode, i stare, A on, szewskim zwyczajem, zdejmie każdą miarę! Muchy, słysząc o takiej poprawie pająka, Przyleciały i jęły pchać się do ogonka. Podstawiają więc nóżki i wesoło brzęczą, A pająk je okręca swą nitką pajęczą, Niby mierzy dokładnie, gdzie stopa, gdzie pięta, A tymczasem wciąż mocniej głupie muchy pęta. Muchy patrzą i widzą, że wpadły w pułapkę, Pająk zaś, który dawno miał już na nie chrapkę, Pogłaskał się po brzuchu i zjadł obiad suty. Odtąd mówi się u nas: "Uszyć komuś buty."
KONIK POLNY I BOŻA KRÓWKA Konik polny z bożą krówką Poszli raz ku Kalatówkom. Patrzą w górę - a tu góra Cała szczytem tonie w chmurach. Konik polny rzekł, pobladłszy: "Popatrz, góra jak się patrzy!" Boża krówka aż struchlała: Idzie na nas góra cała!" Co tu robić? Konik polny, Do decyzji szybkich zdolny, Rzecze: "Mam ja wyjście proste; Trzeba jej dorównać wzrostem, W walce z górą ten coś wskóra, Kto się stanie sam jak góra!" Szybko wzięli się do dzieła, Boża krówka się nadęła, Rosła, rosła i pęczniała, Wkrótce miała metr bez mała. Rósł też dzielnie jej towarzysz I wciąż pytał: "Ile ważysz?" Bo im przecież z każdą chwilą Przybywało po pięć kilo. Tak więc rośli, rośli, rośli, Aż wyrośli znad zarośli, Aż się stali, daję słowo, Jedno koniem, drugie krową.
JEŻ Idzie jeż, idzie jeż, Może ciebie pokłuć też! Pyta wróbel: "Panie jeżu, Co to pan ma na kołnierzu?" "Mam ja igły, ostre igły, Bo mnie wróble nie ostrzygły!" Idzie jeż, idzie jeż, Może ciebie pokłuć też! Zoczył jeża młody szczygieł: "Po co panu tyle igieł?" "Mam ja igły, ostre igły, Żeby kłuć niegrzeczne szczygły!" Sroka też ma kłopot świeży: "Po co pan się tak najeżył?" "Mam ja igły, ostre igły, Będę z igieł robił widły!" Wzięła sroka nogi za pas: "Tyle wideł! Taki zapas!" W dziesięć chwil już była na wsi: "Ludzie moi najłaskawsi, Otwierajcie drzwi sosnowe, Dostaniecie widły nowe!"
ŻÓŁW Najgłupszy nawet muł wie, Jak powolne są żółwie. Żeby żółwiowi dopiec, Szydził zeń pewien chłopiec: - Pan chodzi wprost pokracznie. Niech się pan wprawiać zacznie! Doprawdy, jak to można? Istota czworonożna, A ledwie się telepie! Już ślimak chodzi lepiej! Żółw żachnął się w skorupie: - Też mi gadanie głupie! Gdyby ci ktoś dla hecy Władował dom na plecy, Czy również w tym wypadku Chodziłbyś szybko bratku? To rzekłszy łypnął okiem I odszedł żółwim krokiem.
ŻUK Do biedronki przyszedł żuk, W okieneczko puk-puk-puk. Panieneczka widzi żuka: "Czego pan tu u mnie szuka?" Skoczył żuk jak polny konik, Z galanterią zdjął melonik I powiada: "Wstań, biedronko, Wyjdź, biedronko, przyjdź na słonko. Wezmę ciebie aż na łączkę I poproszę o twą rączkę" Oburzyła się biedronka: "Niech pan tutaj się nie błąka, Niech pan zmiata i nie lata, I zostawi lepiej mnie, Bo ja jestem piegowata, A pan - nie!" Powiedziała, co wiedziała, I czym prędzej odleciała, Poleciała, a wieczorem Ślub już brała - z muchomorem, Bo od środka aż po brzegi Miał wspaniałe, wielkie piegi. Stąd nauka Jest dla żuka: Żuk na żonę żuka szuka. Piegi mieć - to także sztuka
MUCHA Z kąpieli każdy korzysta, A mucha chciała być czysta. W niedzielę kąpała się w smole, A w poniedziałek w rosole, We wtorek - w czerwonym winie, A znowu w środę - w czerninie, A potem w czwartek - w bigosie, A w piątek - w tatarskim sosie, W sobotę - w soku z moreli... Co miała z takich kąpieli? Co miała? Zmartwienie miała, Bo z brudu lepi się cała, A na myśl jej nie przychodzi, Żeby wykąpać się w wodzie.
STONOGA Mieszkała stonoga pod Biała, Bo tak się jej podobało. Raz przychodzi liścik mały Do stonogi, Że proszona jest do Białej Na pierogi. Ucieszyło to stonogę, Więc ruszyła szybko w drogę. Nim zdążyła dojść do Białej, Nogi jej się poplątały: Lewa z prawą, przednia z tylną, Każdej nodze bardzo pilno, Szósta zdążyć chce za siódmą, Ale siódmej iść za trudno, No, bo przed nią stoi ósma, Która właśnie jakiś guz ma. Chciała minąć jedenastą, Poplątała się z piętnastą, A ta znów z dwudziestą piątą, Trzydziesta z dziewięćdziesiątą, A druga z czterdziestą czwartą, Choć wcale nie było warto. Stanęła stonoga wśród drogi, Rozplątać chce sobie nogi; A w Białej stygną pierogi! Rozplątała pierwszą, drugą, Z trzecią trwało bardzo długo, Zanim doszła do trzydziestej, Zapomniała o dwudziestej, Przy czterdziestej już się krząta, "No, a gdzie jest pięćdziesiąta?" Sześćdziesiątą nogę beszta: "Prędzej, prędzej! A gdzie reszta?" To wszystko tak długo trwało, Że przez ten czas całą Białą Przemalowano na zielono, A do Zielonej stonogi nie proszono.
NURKA DO WODY
SUM Mieszkał w Wiśle sum wąsaty, Znakomity matematyk. Krzyczał więc na całe skrzele: "Do mnie, młodzi przyjaciele! W dni powszednie i w niedziele Na życzenie mnożę, dzielę, Odejmuję i dodaję I pomyłek nie uznaję!" Każdy mógł więc przyjść do suma I zapytać: jaka suma? A sum jeden w całej Wiśle Odpowiadał na to ściśle. Znała suma cała rzeka, Więc raz przybył lin z daleka I powiada: "Drogi panie, Ja dla pana mam zadanie, Jeśli pan tak liczyć umie, Niech pan powie, panie sumie, Czy pan zdoła w swym pojęciu, Odjąć zero do dziesięciu?" Sum uśmiechnął się z przekąsem, Liczy, liczy coś pod wąsem, Wąs sumiasty jak u suma, A sum duma, duma, duma. "To dopiero mam z tym biedę - Może dziesięć? Może jeden?" Upłynęły dwie godziny, Sum z wysiłku jest już siny. Myśli, myśli: "To dopiero! Od dziesięciu odjąć zero? Żebym miał przynajmniej kredę! Zaraz, zaraz... Wiem już... Jeden! Nie! Nie jeden. Dziesięć chyba... Ach, ten lin! To wstrętna ryba!" A lin szydzi: "Panie sumie, W sumie pan niewiele umie!" Sum ze wstydu schnie i chudnie, Już mu liczyć coraz trudniej, A tu minął wieczór cały, Wszystkie ryby się pospały I nastało znów południe, A sum chudnie, chudnie, chudnie... I nim dni minęło kilka, Stał się chudy niczym kilka. Więc opuścił wody słodkie I za żonę pojął szprotkę.
RYBY Leszcz za wąsy suma szarpie. "A to śmiałość!" - rzekły karpie. "Karpie dobre są, lecz w sosie" - Odezwały się łososie. "Głupie żarty" - rzekła flądra. "Patrzcie, flądra jaka mądra, Skąd u flądry rozum taki?" - Obruszyły się szczupaki. "Cóż za dziwne obyczaje, Że okoniem szczupak staje?" - Mruknął sandacz. Więc sandacza Zbeształ okoń: "Pan uwłacza Mnie i całej mej rodzinie, Niech pan od nas precz odpłynie!" Rzekły śledzie: "Ryby rzeczne Są zazwyczaj niedorzeczne." "Każda woda im za słodka" - Przygadała śledziom płotka. Karaś milczał. Tylko kilka Jeszcze słów rzuciła kilka, A sardynki z tej rozmowy Potraciły całkiem głowy.
ŚLEDŹ I DORSZ Raz się kiedyś zdarzyło, że w pobliżu Helu Przepływały dorsze dwa. Jeden z nich rzekł: "Przyjacielu, Nasza przyjaźń serdeczna tyle lat już trwa, Lecz żeby kogo poznać w doli i w niedoli, Trzeba z nim zjeść beczkę soli." Usłyszał te słowa śledź, Więc do śledzia-sąsiada Powiada: "Przyjaciela chciałbym mieć, Chyba panu nie uchybia, Proszę pana, przyjaźń rybia?" Drugi śledź samotnie siedział, Więc skwapliwie odpowiedział: "Bardzo proszę pana śledzia!" "A więc pięknie. Pan pozwoli, Że wpierw zjemy beczkę soli?" "Owszem. Tu są takie nudy, Że jeść można sól na pudy." Tedy zaraz po obiedzie Popłynęły oba śledzie, Wynalazły soli beczkę, Naprzód zjadły z niej troszeczkę, Potem więcej, coraz więcej. Po upływie trzech miesięcy Wypróżniły beczkę do dna, Na to aby ich przyjaźń była niezawodna. Tymczasem dorsz zawitał znowu w tamte strony, Patrzy - a tu płynie śledź. Dorsz roześmiał się zdziwiony: "Ależ pan jest nasolony!" "Przyjaciela chciałem mieć, Co to w doli i w niedoli, Więc z nim zjadłem beczkę soli..." Dorsz się zaśmiał jeszcze głośniej: "Trzeba znać się na przenośni! Jest mi pana żal prawdziwie, Niech pan moczy się w oliwie!" Ośmieszony, nieszczęśliwy, Śledź popłynął do Oliwy, Tam się moczył miesiąc chyba, Aż go złapał jakiś rybak. Ach! Bo w życiu to najgorsze, Kiedy śledź się wdaje z dorszem. Ach! Bo to jest rzecz najgorsza Brać na serio słowa dorsza.
RYBY, ŻABY I RAKI Ryby, żaby i raki Raz wpadły na pomysł taki, Żeby opuścić staw, siąść pod drzewem I zacząć zarabiać śpiewem. No, ale cóż, kiedy ryby Śpiewały tylko na niby, ...
agostek