Kodeks Pracy.pdf

¨Kancelaria Sejmu s. 1/87

Dz.U. 1974 Nr 24 poz. 141

USTAWA

z dnia 26 czerwca 1974 r.

Opracowano na pod-

stawie: tj. Dz.U. z

1998 r. Nr 21, poz.

94, Nr 106, poz. 668,

Nr 113, poz. 717, z

1999 r. Nr 99, poz.

1152, z 2000 r. Nr 19,

poz. 239, Nr 43, poz.

489, Nr 107, poz.

1127, Nr 120, poz.

1268, z 2001 r. Nr 11,

poz. 84, Nr 28, poz.

301, Nr 52, poz. 538.

Kodeks pracy

Dział pierwszy

Przepisy oglne

Rozdział I

Przepisy wstępne

preambuła skreślona

Art. 1.

Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracownikw i pracodawcw.

Art. 2.

Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wy-

boru, mianowania lub spłdzielczej umowy o pracę.

Art. 3.

Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej,

a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracownikw.

Art. 3 1 .

£ 1. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z za-

kresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo

inna wyznaczona do tego osoba.

£ 2. Przepis £ 1 stosuje się odpowiednio do pracodawcy będącego osobą fizyczną,

jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o ktrych mowa w tym przepisie.

Art. 5.

Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracownikw regulują przepisy szczegl-

ne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami.

art. 4 skreślony

Art. 6.

£ 1. Stosunek pracy między obywatelem polskim a polskim przedstawicielstwem,

misją lub inną placwką za granicą podlega przepisom kodeksu.

03-07-01

¨Kancelaria Sejmu s. 2/87

£ 2. Stosunek pracy między obywatelem polskim a przedstawicielstwem, misją albo

inną placwką państwa obcego lub instytucji międzynarodowej, działającymi

na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, podlega przepisom kodeksu, jeżeli

umowy, układy lub porozumienia międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Art. 8.

Nie można czynić ze swego prawa użytku, ktry byłby sprzeczny ze społeczno-

gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami wspłżycia społecznego.

Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie

prawa i nie korzysta z ochrony.

art. 7 skreślony

Art. 9.

£ 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepi-

sy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktw wykonawczych, określa-

jące prawa i obowiązki pracownikw i pracodawcw, a także postanowienia

układw zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbioro-

wych, regulaminw i statutw określających prawa i obowiązki stron stosunku

pracy.

£ 2. Postanowienia układw zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regu-

laminw i statutw nie mogą być mniej korzystne dla pracownikw niż przepi-

sy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktw wykonawczych.

£ 3. Postanowienia regulaminw i statutw nie mogą być mniej korzystne dla pra-

cownikw niż postanowienia układw zbiorowych pracy i porozumień zbioro-

wych.

Rozdział II

Podstawowe zasady prawa pracy

Art. 10.

£ 1. Każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Nikomu, z wyjątkiem przy-

padkw określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu.

£ 2. Państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę.

£ 3. Państwo prowadzi politykę zmierzającą do pełnego produktywnego zatrudnie-

nia.

Art. 11.

Nawiązanie stosunku pracy, bez względu na jego podstawę prawną, wymaga zgod-

nego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika.

Art. 11 1 .

Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

03-07-01

¨Kancelaria Sejmu s. 3/87

Art. 11 2 .

Pracownicy mają rwne prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych

obowiązkw; dotyczy to w szczeglności rwnego traktowania mężczyzn i kobiet w

dziedzinie pracy.

Art. 11 3 .

Jakakolwiek dyskryminacja w stosunkach pracy, w szczeglności ze względu na

płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, narodowość, przekonania, zwłaszcza polityczne

lub religijne, oraz przynależność związkową - jest niedopuszczalna.

Art. 13.

Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Warunki realizacji tego

prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w

szczeglności poprzez ustalanie najniższego wynagrodzenia za pracę.

art. 12 skreślony

Art. 14.

Pracownik ma prawo do wypoczynku, ktry zapewniają przepisy o czasie pracy,

dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Art. 15.

Pracodawca, jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne wa-

runki pracy.

Art. 16.

Pracodawca, stosownie do możliwości i warunkw, zaspokaja bytowe, socjalne i

kulturalne potrzeby pracownikw.

Art. 17.

Pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawo-

dowych.

Art. 18.

£ 1. Postanowienia umw o pracę oraz innych aktw, na ktrych podstawie po-

wstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż

przepisy prawa pracy.

£ 2. Postanowienia umw i aktw, o ktrych mowa w £ 1, mniej korzystne dla pra-

cownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się od-

powiednie przepisy prawa pracy.

Art. 18 1 .

£ 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i intere-

sw, mają prawo tworzyć organizacje i przystępować do tych organizacji.

03-07-01

¨Kancelaria Sejmu s. 4/87

£ 2. Zasady tworzenia i działania organizacji, o ktrych mowa w £ 1, określa usta-

wa o związkach zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawcw oraz in-

ne przepisy prawa.

Art. 18 2 .

Pracownicy uczestniczą w zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach

określonych w odrębnych przepisach.

Art. 18 3 .

Pracodawcy oraz organy administracji są obowiązani tworzyć warunki umożliwiające

korzystanie z uprawnień określonych w przepisach, o ktrych mowa w art. 18 1 i 18 2 .

Rozdział IIa

Nadzr i kontrola przestrzegania prawa pracy

Art. 18 4 .

£ 1. Nadzr i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisw i zasad bezpie-

czeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.

£ 2. Nadzr i kontrolę przestrzegania zasad, przepisw higieny pracy i warunkw

środowiska pracy sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.

£ 3. Organizację i zakres działania Inspekcji, o ktrych mowa w £ 1 i 2, określają

odrębne przepisy.

Art. 18 5 .

£ 1. Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisw i zasad bez-

pieczeństwa i higieny pracy, sprawuje społeczna inspekcja pracy.

£ 2. Organizację, zadania i uprawnienia społecznej inspekcji pracy oraz zasady jej

wspłdziałania z Państwową Inspekcją Pracy i innymi państwowymi organa-

mi nadzoru i kontroli określają odrębne przepisy.

Dział drugi

Stosunek pracy

Rozdział III (art. 19-

21) skreślony

Rozdział I

Przepisy oglne

Art. 22.

£ 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania

pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a

pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

£ 1 1 . Zatrudnienie w warunkach określonych w £ 1 jest zatrudnieniem na podstawie

stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

03-07-01

¨Kancelaria Sejmu s. 5/87

£ 2. Pracownikiem może być osoba, ktra ukończyła 18 lat. Na warunkach określo-

nych w dziale dziewiątym pracownikiem może być rwnież osoba, ktra nie

ukończyła 18 lat.

£ 3. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody

przedstawiciela ustawowego nawiązać stosunek pracy oraz dokonywać czyn-

ności prawnych, ktre dotyczą tego stosunku. Jednakże gdy stosunek pracy

sprzeciwia się dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem są-

du opiekuńczego może stosunek pracy rozwiązać.

art. 23 skreślony

Art. 23 1 .

£ 1. W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się

on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeże-

niem przepisw £ 5.

£ 2. Za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, powstałe przed przejściem

części zakładu pracy na innego pracodawcę, dotychczasowy i nowy praco-

dawca odpowiadają solidarnie.

£ 3. O przejściu zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i wynikają-

cych z tego skutkach dla przejmowanych pracownikw w zakresie ich sto-

sunkw pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pra-

cownikw na piśmie, w terminie poprzedzającym dokonanie tych zmian.

£ 4. W terminie jednego miesiąca od zawiadomienia przewidzianego w £ 3 pra-

cownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem, roz-

wiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje

dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem sto-

sunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

£ 5. Pracodawca, z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest obowiązany

zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym do-

tychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin,

nie krtszy niż 7 dni, do ktrego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o

przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunkw. W razie nie-

uzgodnienia nowych warunkw pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy

rozwiązuje się z upływem okresu rwnego okresowi wypowiedzenia, liczone-

go od dnia, w ktrym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia

proponowanych warunkw, lub od dnia, do ktrego mgł złożyć takie

oświadczenie. Przepis £ 4 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Art. 23 2 .

Jeżeli przepisy prawa pracy przewidują wspłdziałanie pracodawcy z zakładową or-

ganizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, pracodawca ma

obowiązek wspłdziałać w takich sprawach z zakładową organizacją związkową

reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo

wyrażenia zgody na obronę praw pracownika nie zrzeszonego w związku - zgodnie z

ustawą o związkach zawodowych.

art. 24 skreślony

03-07-01

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: