W6_Pomiary_i_zbiorniki_wodne.pdf

Pomiary

Hydrologia

w hydrologii

Norbert Szm o lke

W niniejszym opracowaniu wykorzystano fragmenty prezentacji, opracowanej

przez Romana Skąpskiego a dostępnej na stronie www.imgw.pl

2009

Pomiary i przyrządy hydrologiczne

Pomiar wielkości opadu

Pomiary i obserwacje stanów wód

Û Rodzaje przyrządów pomiarowych:

wodowskaz łatowy

wodowskaz sprzęŜony

wodowskaz skarpowy

wodowskaz pływakowy

wodowskaz samopiszący (limnigraf)

wodowskazy szpilkowe

Pomiar prędkości wody

Û Rodzaje przyrządów pomiarowych :

pływaki

młynki hydrometryczne

dynamometry

Pomiar głębokości wody

Û Przyrządy pomiarowe:

sonda sztywna

sonda zawieszona

Pomiary i obserwacje stanów wód

Pomiar natęŜenia przepływu

Û Metody bezpośrednie :

Û Metody pośrednie

Pomiary rumowiska

unoszonego

wleczonego

Stanem wody w cieku lub zbiorniku wodnym H nazywa

się poziom wzniesienia zwierciadła wody w miejscu

pomiaru ponad umowny poziom porównawczy (zero

wodowskazowe), co nie jest równoznaczne z

głębokością cieku.

WyróŜnia się stany wód:

o niski,

o średni,

o wysoki,

o ostrzegawczy,

o alarmowy.

Stan ostrzegawczy

Stan alarmowy

Układa się poniŜej stanu alarmowego, a po jego

przekroczeniu ogłaszane jest pogotowie powodziowe.

Wielkość róŜnicy pomiędzy stanem ostrzegawczym i

alarmowym zaleŜy od charakteru rzeki i przeciętnej

szybkości przyboru wody.

Stan ostrzegawczy na łatach wodowskazowych bywa

oznaczany kolorem niebieskim .

Jest to taki stan napełnienia koryta, przy którym

woda zaczyna zagraŜać obszarom

zagospodarowanym i budowlom wodnym.

Osiągnięcie stanu alarmowego jest podstawą

ogłoszenia alarmu powodziowego.

Wysokość takiego stanu (w centymetrach) ustalana

jest przez właściwy urząd administracji wodnej w

porozumieniu z lokalnym komitetem

przeciwpowodziowym i Instytutem Meteorologii i

Gospodarki Wodnej. Zwykle stan ten leŜy w

pobliŜu wody brzegowej lub nieco poniŜej

zwyczajnej wielkiej wody.

Stan alarmowy na łatach wodowskazowych bywa

oznaczany kolorem czerwonym.

Pomiary stanów wód

Posterunki wodowskazowe

Do pomiarów stanów wód słuŜą

wodowskazy.

¶ Pomiary i obserwacje, są wykonywane o godz.6.00.

¶ Podstawowy zakres pomiarowy:

Û Stan wody

Û Zjawiska lodowe i grubość pokrywy lodowej

Û Zarastanie koryta rzeki roślinnością

Û Ewentualnie zapis dobowego przebiegu stanu wody [limnigraf]

Û Ewentualnie temperatura wody

¶ Obsługa – obserwator ryczałtowy

Wybór odpowiedniego rodzaju wodowskazu

zaleŜy od rodzaju rzeki lub zbiornika

wodnego oraz od charakteru

zamierzonych pomiarów.

Na niektórych posterunkach pomiary stanu wody są

wykonywane takŜe o 12.00 i 18.00.

Po przekroczeniu stanu ostrzegawczego pomiary

nadzwyczajne są wykonywane co 6 godzin, a po przekroczeniu

stanu alarmowego co 3 godziny.

Rodzaje wodowskazów

V Wodowskaz łatowy (łata wodowskazowa) –

urządzenie słuŜące do pomiaru stanu wody, składające

się z konstrukcji nośnej z przymocowanym do niej

podziałem w postaci segmentowanych tablic. Za

pomocą łaty wodowskazowej mierzy się wysokość

lustra wody w stosunku obranej płaszczyzny

odniesienia (tzw. zero wodowskazu). Wartość

elementarna podziału ma długość 2 cm, a opis cyfrowy

podany jest co 10 cm. Odczyt stanu wody dokonywany

jest z dokładnością do 1 cm przez obserwatora w

określonych terminach obserwacji.

Sieć posterunków wodowskazowych

V Wodowskaz sprzęŜony – złoŜony z kilku łat

wodowskazowych. Stosuje się go przy płaskich

brzegach i duŜych wahaniach zwierciadła wody.

V Wodowskaz złoŜony (skarpowy ) – charakteryzuje

się on tym, iŜ podziałki wodowskazowe umieszczane

są na pochyłych skarpach. Wówczas wymiary

podziałek są tak dobrane, aby odczyty na nich

odpowiadały cm wzniesieniom wody w pionie

V Wodowskaz pływakowy – zbudowany jest z

pływaka zamocowanego na jednym końcu

linki, zaś na drugim końcu zaczepiona jest

przeciwwaga.

Limnigraf - urządzenie umoŜliwiające ciągłą rejestrację

stanu i zmian poziomu wody. Odtwarza na wykresie

przebieg dobowy, tygodniowy, miesięczny, a nawet

roczny stanu wody. Limnigraf składa się z pływaka na

taśmie lub lince z przeciwwagą, napędzającego koło

pomiarowe, a za jego pośrednictwem elementy

kreślące hydrogram. Pływak limnigrafu umieszczony

jest w studni limnigraficznej połączonej przewodem z

korytem rzeki. Ujście przewodu musi znajdować się

poniŜej NNW - najniŜszej wody wieloletniej .

WyróŜnia się dwa podstawowe typy limnigrafów - o

zapisie stanów wód analogowym i cyfrowym .

Urządzenia analogowe zapisują na taśmie papierowej

pionowy ruch pływaka.

Miarą poziomu wody jest odchylenie pływaka

na daną wysokość. Jego rozwinięciem jest

limnigraf .

Sposoby wbudowania rzecznych limnigrafów pływakowych:

a) w pionowej rurze,

b) w studni z ujęciem poziomym,

c) w studni połączonej z obszarem płynącej wody za pomocą przewodu lewarowego.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: