DYNAMO WE WNĘTRZU ZIEMI.PDF

DYNAMOWEWN¦TRZUZIEMI

ZIEMSKIEPOLEMAGNETYCZNEJESTWSZECHOBECNEIBARDZOªATWE

DOWYKRYCIA.OJEGOISTNIENIUWIEDZIELIUCZENIIPODRÓ»NICY

WSTARO»YTNO±CI,ADZISIAJWIEONIMKA»DY,KTOMIAªWR¦KUKOMPAS.

OPRÓCZFUNKCJINAWIGACYJNEJSPEªNIAONOROL¦TARCZYOCHRONNEJNASZEJ

PLANETY,ZAKRZYWIAJ¡CTORNAªADOWANYCHCZ¡STEKPADAJ¡CYCHNANASZ¡

PLANET¦ZKOSMOSU,GªÓWNIEZESªO«CA.

JEDNAKNIEWIELEZAPYTANYCHOSÓBPOTRAFIªOBYWYJA±NI¢,SK¡DONO

SI¦BIERZE.NAUSPRAWIEDLIWIENIENIEWIEDZ¡CYCHTRZEBAPRZYZNA¢,»E

NAUKOWCYBADAJ¡CYFIZYK¦ZIEMI,GEOFIZYCY,SAMIDOKO«CANIEROZUMIEJ¡

MECHANIZMUJEGOPOWSTAWANIA.NIEZNACZYTO,»ES¡WOBECTEGOZJAWISKA

BEZRADNI{W1919ROKULARMORZAPOSTULOWAªMECHANIZM,KTÓRYDZI±

JESTJU»POWSZECHNIEUZNAWANY.MECHANIZMTENOPARTYJESTNAZASADZIE

DZIAªANIAPR¡DNICY.

PR¡DNICA,CZYLIINACZEJDYNAMO,TOJEDNAZNAJPROSTSZYCH

INAJWA»NIEJSZYCHMASZYNELEKTRYCZNYCH.ZASAD¦JEJDZIAªANIAODKRYª

NAPOCZ¡TKUXIXWIEKUMICHAELFARADAY:JE±LIPRZEWODNIKPORUSZA

SI¦WPOLUMAGNETYCZNYM(B¡D¹JE±LIPOLEMAGNETYCZNEZMIENIASI¦

WCZASIE),NAKO«CACHPRZEWODNIKAWYTWARZASI¦RÓ»NICAPOTENCJAªÓW.

JEDNOZPIERWSZYCHURZ¡DZE«TEGOTYPUZBUDOWANYCHPRZEZFARADAYA

PRZEDSTAWIARYSUNEK1:WIRUJ¡CYMETALOWYDYSKUMIESZCZONYJESTW

POLUMAGNETYCZNYMSTAªEGOMAGNESU.DOBRZEGUDYSKUDOTYKAKONTAKT

(NP.METALOWASZCZOTKA),DRUGIPRZYª¡CZONYJESTDO±RODKADYSKU.

RUCHWIROWYDYSKUPOWODUJEPOWSTANIERÓ»NICYPOTENCJAªÓWMI¦DZY

ZEWN¦TRZNYMBRZEGIEMA±RODKIEM,ATAZKOLEIPOWODUJEPRZEPªYW

NIEWIELKIEGO,STAªEGOPR¡DUWOBWODZIE.

RYS. 1

DOBRZE{ALESK¡DTAKIEURZ¡DZENIEW±RODKUZIEMI?SK¡DWIRUJ¡CY

PRZEWODNIKIZEWN¦TRZNYMAGNES?

NAPIERWSZEPYTANIEODPOWIEDZIE¢JESTBARDZOªATWO:WEWN¦TRZUZIEMI

ZNAJDUJESI¦DU»OPªYNNEGO»ELAZA,KTÓREJESTZNAKOMITYMPRZEWODNIKIEM.

ZKOLEIKONWEKCJA,CZYLIUNOSZENIEGOR¦TSZYCHIL»EJSZYCHWARSTW

»ELAZA,POª¡CZONEZOBROTEMZIEMIWOKÓªWªASNEJOSI,DOSTARCZAENERGII

RYS. 2

MECHANICZNEJ.BRAKUJETYLKOMAGNESU{WSZAKWPOBLI»UNASZEJPLANETY

NIEUNOSISI¦»ADNANAMAGNESOWANASZTABKALUBPODKOWA.

CZYJEDNAKPR¡DNICAKONIECZNIEPOTRZEBUJEZEWN¦TRZNEGOPOLA

MAGNETYCZNEGOABYDZIAªA¢?POPATRZMYNARYSUNEK2.MAGNES

ZEWN¦TRZNYZAST¡PIONOTUTAJCEWK¡,PRZEZKTÓR¡PRZEPªYWAINDUKOWANY

PR¡D.PRZYPU±¢MY,»EWURZ¡DZENIUPªYNIEJU»PR¡D.PRZYKONFIGURACJI

TAKIEJ,JAKNARYSUNKU,POLEMAGNETYCZNEWYTWORZONEWCEWCEMATAKI

ZWROT,»ERUCHDYSKUWYTWARZASIª¦ELEKTROMOTORYCZN¡PODTRZYMUJ¡C¡

PR¡D(CZYTELNIKÓWZNAJ¡CYCHREGUª¦PRAWEJILEWEJR¦KIPROSZ¦

OSPRAWDZENIE).TAKAPR¡DNICAMO»ESAMADZIAªA¢BEZSTAªEGOMAGNESU

ZZEWN¡TRZ,ALEWYMAGAPOCZ¡TKOWEGOIMPULSU.

ALETONIEWSZYSTKO:OKAZUJESI¦,»EJE±LIPR¦DKO±¢WIROWANIADYSKU

JESTODPOWIEDNIODU»A,UKªADBEZINGERENCJIZZEWN¡TRZWYTWARZAPOLE

MAGNETYCZNE!JAKTOMO»LIWE?POPROSTUDLAODPOWIEDNIODU»YCH

PR¦DKO±CIOBROTUNAJMNIEJSZYPR¡D,JAKIPOWSTANIEWOBWODZIE,CZYTO

NASKUTEKBEZªADNEGORUCHUELEKTRONÓW,CZYTE»WZBUDZONYPRZEZJAKIE±

NIEWIELKIEPOLEMAGNETYCZNEZZEWN¡TRZ,ZOSTAJEWZMOCNIONY,A»WARTO±CI

NAT¦»ENIAPR¡DUIPOLAOSI¡GN¡STABILN¡WARTO±¢RÓWNOWAGOW¡,CZYLITAK¡,

KTÓREJNIES¡WSTANIEZNISZCZY¢NIEWIELKIEZABURZENIA.FIZYCYMÓWI¡,»E

STANŸBEZPR¡DU"STAªSI¦STANEMRÓWNOWAGINIESTABILNEJ.

OCZYWI±CIEMASZYNATAKANIEJEST PERPETUUMMOBILE {ABYDYSKWIROWAª

ZESTAª¡PR¦DKO±CI¡,MUSIMYKR¦CI¢NIM,CZYLISTALEWYKONYWA¢NADNIM

PRAC¦MECHANICZN¡,KTÓRAZAMIENIANAJESTNAENERGI¦PR¡DUWOBWODZIE

IENERGI¦POLAMAGNETYCZNEGO.

ANALOGICZNYMECHANIZM,TZW. GEODYNAMO ,WYJA±NIAJAKO±CIOWOISTNIENIE

POLAMAGNETYCZNEGOWOKÓªZIEMI.WSPOMNIELI±MYJEDNAKNAPOCZ¡TKU,

»ESPRAWAZIEMSKIEGOPOLAMAGNETYCZNEGONIEJESTJESZCZEDOKO«CA

WYJA±NIONA.FIZYCYCHCIELIBYWYMODELOWA¢,CZYLIODTWORZY¢TOZJAWISKO

PRZYU»YCIUKOMPUTERA.PROBLEMJESTJEDNAKBARDZOTRUDNY:TRZEBA

JEDNOCZE±NIE±LEDZI¢ZACHOWANIELINIIPOLAMAGNETYCZNEGO,PRZEPªYW

PR¡DUIRUCHGOR¡CEGOPªYNU,PRZYCZYMWSZYSTKIETERUCHYPOWI¡ZANE

S¡SKOMPLIKOWANYMIRÓWNANIAMIRÓ»NICZKOWYMI,TZW. RÓWNANIAMI

MAGNETOHYDRODYNAMIKI . WSZCZEGÓLNO±CICHCIELIBYDZI¦KISYMULACJOM

UZYSKA¢ODPOWIED¹NAPYTANIE,SK¡DBIERZESI¦NAJBARDZIEJCHYBA

ZADZIWIAJ¡CAWªASNO±¢ZIEMSKIEGOPOLAMAGNETYCZNEGO,AMIANOWICIE

JEGOSKªONNO±¢DOZAMIANYBIEGUNÓWMAGNETYCZNYCHCOKILKANA±CIE

DOKILKUSETTYSI¦CYLAT.DANEGEOLOGICZNEWPOSTACINAMAGNESOWANIA

ZASTYGªYCHWDAWNYCHEPOKACHSKAªPOKAZUJ¡,»ETAKIEZMIANYORIENTACJI

POLAMAGNETYCZNEGOZDARZAªYSI¦WHISTORIIWIELERAZY,ALEWBARDZO

NIEREGULARNYCHODST¦PACH.

WI¦KSZO±¢SYMULACJIKOMPUTEROWYCH,ZPOWODUOGRANICZONEJ

SZYBKO±CIIPAMI¦CIKOMPUTERA,WPROWADZADOPROBLEMUZNACZNE

UPROSZCZENIA,NP.ZAKªADAJ¡C,»ERUCHYODBYWAJ¡SI¦TYLKOWDWU

WYMIARACHB¡D¹ZANIEDBUJ¡CCZ¦±¢ODDZIAªYWA«.ZTYCHSAMYCH

POWODÓWZAKªADANEWARTO±CIPARAMETRÓWPRZEPªYWUCIECZYWEWN¦TRZU

ZIEMIS¡NAOGÓªODLEGªEODRZECZYWISTYCH.TAKIEMODELENIE

ODDAJ¡WPEªNIZACHOWANIAGEODYNAMA.MIMOUPROSZCZE«JEDNE

ZLEPSZYCHSYMULACJIWYKONALIW1995ROKUGLATZMAIERIROBERTS.

UDAªOIMSI¦NAWETWYMODELOWA¢INWERSJ¦BIEGUNÓW.FILMY

OBRAZUJ¡CEWYNIKIICHSYMULACJIDOST¦PNES¡WINTERNECIEPODADRESEM

HTTP://WWW.PSC.EDU/RESEARCH/GRAPHICS/GALLERY/GEODYNAMO.HTML.

MAª¡DELT¦PRZYGOTOWAªMIKOªAJKORZYSKI

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: