Prostytucja

TERMINOLOGIA

Termin „prostytucja” wywodzi się z łacińskiego prostitutio i oznacza nierząd uprawiany w celu osiągnięcia zysku (K. Imieliński 1990)

              Zjawisko to istnieje we wszystkich kulturach, a jego korzenie sięgają czasów pradawnych. Prostytucję zalicza się do zjawisk patologii społecznych. i ma ona swe głębokie korzenie społeczne, ekonomiczne, kulturowe i klasowe.

CECHY PROSTYTUCJI

1. Odpłatność w jakiejkolwiek formie, więc nawyk zarodkowy

2. Częsta zmiana partnera bez wyboru lub w bardzo ograniczonym zakresie, lecz
ze względów przeważnie pozauczuciowych

3. Obojętność uczuciową ze strony prostytutki, chociaż jest to cecha trudna do sprawdzenia (K. Imieliński 1977)

GENEZA ZJAWISKA

              Najprawdopodobniej prostytucja pojawiła się w trakcie przejścia ze wspólnoty pierwotnej do niewolnictwa, wraz z rozwojem bezwzględnie patriarchalnej, monogamicznej formy małżeństwa, powstaniu ustroju opartego na ucisku człowieka przez człowieka,
a w szczególności kobiety przez mężczyznę i monopolizacji seksualności kobiety.

              W historii ludzkości pierwsze ślady prostytucji odnaleźć można w Chaldei
(F.S Dufour 1997). Prawo tego państwa głosiło, że każda kobieta raz w życiu miała obowiązek oddania swego ciała za pieniądze obcemu mężczyźnie. Nieustanny widok kultowej prostytucji miał demoralizujący wpływa na obyczaje panujące w Babilonie. Ojcowie i matki zezwalali swoim córkom sprzedawać się za pieniądze swoim gościom, mężowie pobłażliwie traktowali rozwiązłość żon. Orgiastycznym aktom oddawały się zarówno nierządnice jak i kobiety ze szlachetnych rodów. Kult Melitty wraz z prostytucją przeniósł się następnie do Azji oraz Afryki aż po Egipt i Persję.

              Na przestrzeni wieków i kultur zmieniała się społeczna percepcja prostytucji oraz jej forma. W starożytnym Egipcie prostytucja była legalną usługą, zaś kobietę sprzedającą swoje ciało traktowano jako handlarkę. Rozpowszechnione były obie postacie prostytucji: zarówno świecka jak i świątynna (F. S. Dufour 1997)

              W dawnych Chinach prostytucję charakteryzowała aktywna forma werbowania klienta. Kobieta musiała posługiwać się wyrafinowaną sztuką miłosną, a nie wyłącznie biernym oddawaniem ciała. Prostytucja była rozwarstwiona –zależnie od klasy prostytutki przypisane były stosownym stanom, te, które świadczyły usługi najwyższym stanom miały powszechną aprobatę i społeczne uznanie (K. Imieliński 1990).

              W Indiach szeroko rozpowszechniona była prostytucja religijna. Obok kapłanów były one darzone szczególnym szacunkiem i do niedawna należały do najlepiej wykształconych kobiet w kraju i nigdy nie były prześladowane (K. Imieliński 1990).

              Japonię charakteryzowała prostytucja rozwarstwiona: prostytutki zwykłe, gejsze, ojrany. Zgodnie z normami kulturowymi gejszom i ojranom przysługiwało prawo szacunku. Wszystkie klasy prostytutek obsługiwały mężczyzn całkowicie legalnie, zaś żony w dawnej Japonii w pełnie aprobowały wizyty swych mężów w domach publicznych.

              W kręgu kultury europejskiej Solon, polityk ateński jako pierwszy zalegalizował prostytucję i stworzył jej prawne oraz organizacyjne podstawy. Zarówno świecka jak
i świątynna przeobrażone zostały w instytucję państwową. Domy publiczne stały się własnością państwa a na prostytutki nałożono podatki. Ateny były pierwszym państwem,
w którym nierząd objęto świecką kontrolą i z którego państwo czerpało zyski.

              Świątynna prostytucja w Starożytny Rzymie podobnie jak w innych krajach była pierwotną formą świadczenia usług seksualnych za pieniądze. Warto pamiętać, że tacy wielcy moraliści jak: Katon, Cyceron, Seneka traktowali prostytucję jako zjawisko pozytywne, służące zachowaniu trwałości małżeństwa. (K. Imieliński 1990)

              W średniowieczu zaczęły dominować tendencje ascetyczne i aseksualne. Seks był grzechem, a prostytucję zaczęto traktować jako zło konieczne. Mimo to nadal był legalna
i państwo czerpało z niej wymierne korzyści. Zaczęto jednak wprowadzać coraz więcej kar
i ograniczeń celem napiętnowania, separacji nierządnic od społeczeństwa. Prostytutki był „naznaczone”: mieszkały w oddzielnych dzielnicach, nosiły specjalne stroje, krótkie włosy, były wreszcie po śmierci chowane w osobno wyznaczonych cmentarzach. Tworzone w tedy prawodawstwo „wyrzuciło” je poza nawias społeczeństwa. I tak np. nie mogły dziedziczyć spadków, wnosić skarg o zgwałcenie zaś ślub z nimi podlegał inamii. Były także szykanowane i prześladowane poprze tworzenie gett, obwożenie nago na ośle, stawianie pod pręgierzem a nawet karane śmiercią.

              Okres Średniowiecza rozwinął różne formy nierządu, legalizacja państwowo –kościelna miała na celu wprowadzenie monopolu na to zjawisko i czerpania sporych zysków.

              Epokę Odrodzenia charakteryzuje chęć korzystania z życia. We Włoszech i Francji półświatek elegancki odtwarza tradycje prostytucji z starożytności. Prostytucję uprawiają zarówno damy z towarzystwa jak i kobiety z marginesu (K. Imieliński 1990). Kobiety potrafiły być jednocześnie czcigodnymi małżonkami i prostytutkami, nie kolidowało
to z wiernością małżeńską, bowiem wierność rozpatrywano tylko w kategoriach zapłodnienia i rozrodu.

              Reformacja w Kościele zaostrzyła rygorystyczne zasady życia. Kościół katolicki odpowiedział kontrreformacją, która promowała bardziej surowa postawę wobec życia seksualnego, nastąpiły, więc ciężkie czasy dla prostytucji. W Austrii, Niemczech a następnie we Włoszech i Francji zaczęto nakładać wysokie kary na prowadzących domy publiczne
i de facto wprowadzono zakaz prostytucji. Negatywny stosunek do prostytucji poza wewnętrznymi rozgrywkami w Kościele miał także źródło w gwałtownym wzroście zachorowań na kiłę. W związku z tym prostytutki zaczęto rejestrować i poddawać badaniom lekarskim, co w efekcie doprowadziło do ponownego, stopniowego otwierania domów publicznych.

              Okres romantyzmu cechował się niezwykłym rozkwitem prostytucji i jednocześnie jej uciskiem. Pojawiła się tak zwana miłość romantyczna –wysublimowana forma seksu, kult kobiet i uczuć, co sprzyjało rozwojowi życia seksualnego.

              Pruderia epoki wiktoriańskiej wiązała się z purytanizmem. Seksualność była naznaczona piętnem winy. Jednocześnie prostytucja nigdy lepiej nie prosperowała niż w tej właśnie epoce, zaspokojenie potrzeby seksualnej zeszło do „podziemia”. Hipokryzja mieszczańskiej moralności była jak zmieniona, że 95% studentów miało swą inicjację
w domu publicznym (K. Imieliński 1990).

              W Niemczech XIX –wiecznych, aby poprawić obyczaje zamknięto domy publiczne, czego efektem był rozwój prostytucji ulicznej, skutkiem, czego było ponowne je otworzenie. W tym samym wieku nasiliły się procesy emancypacyjne. Kobiety domagały się tych samych praw, co mężowie w instytucji małżeństwa, czyli wierności oraz czystości obyczajów. Feministki zwalczały podwójną moralność, opinię mężczyzn o konieczności istnienia prostytucji. Wykazywały, że źródłem jej upośledzenie kobiety –brak możliwości edukacji, dopuszczenie swobody seksualnej mężczyzn i potępienie za nią kobiet.

W 18864 roku angielka Josephin Butl oraz Daniela Cooper′a zapoczątkowały ruch abolicjonistyczny wymierzony w organizowanie przez państwo prostytucji, zwłaszcza nadzorowi urzędniczemu. Celem tych działań było zniesienie reglamentacji prostytucji, którą uważano jako zło moralne, przymus i wyzysk kobiet. Doszło do reform, które zawierały propozycję okresowych badań prostytutek. W Polsce w 1919 roku Ministerstwo Zdrowia Publicznego wydało dekret o zamknięciu domów publicznych (J. Brach –Czaja 1998)

OKREŚLENIA ZWIĄZANE Z PROSTYTUCJĄ

Hierodulami zwano w starożytności niewolników i niewolnice świątynne w służbie bóstwa, oprócz funkcji pełnionych przy uroczystościach kultowych pełnili oni funkcje związane
z prostytucją, np. w Koryncie prostytuowało się więcej niż 1000 kobiet.

Hetery w starożytnej Grecji najwyższa warstwa prostytutek – wykształcone arystokratki wśród innych kategorii, hetery były typowymi prostytutkami świeckimi.

Puellapublica w języku łacińskim dziewczyna publiczna. Do kategorii tej należały wszystkie kobiety, które bez wyboru uprawiały kontakty seksualne, w burdelu lub gdziekolwiek, doznając rozkoszy seksualnej lub nie.

Kurtyzna dama dworu, kobieta lekkich obyczajów, termin „kurtyzana” zaczął funkcjonować w Odrodzeniu. Kurtyzany to prostytutki spędzające życie w wielkim świecie, pozostające
na utrzymaniu możnych kochanków.

Metresy, z francuskiego maitresse, były to kochanki utrzymanki wysoko postawionych osobistości, królów lub książąt, posiadały znaczne wpływy.

Posture – girls, z angielskiego to posture – pozować, to prostytutki, które w XVIII
w specjalizowały się w obnażaniu i pokazywaniu swych wdzięków – włącznie z narządami płciowymi – zgromadzonym w lokalu mężczyznom. Można je uznać za prekursorki stripteaserek.

Kokoty – staromodne określenie prostytutek „ na wysokim szczeblu”. Słowo cocotte pochodzi z francuskiej mowy dziecięcej w XVIIIw i oznacza kurczątko, kurka.

Call – gir kobiety uprawiające nowoczesny rodzaj prostytucji, „wysoka klasa” (z ang. call) – kontakt z nimi nawiązuje się przez telefon. Ich wysoki status jest rezultatem wysokiej opłaty.

Call – boy jest to młody mężczyzna uprawiający prostytucję

Gigolo to młody mężczyzna, płatny partner do tańca, będący na usługach kobiet. Czerpie dochody ze stosunków ze starszymi kobietami. Są to osobnicy uprawiający prostytucję heteroseksualną i homoseksualną.

FORMY PROSTYTUCJI

* heteroseksualna: - świadczenie usług seksualnych przez kobiety – mężczyznom w zamian za korzyści materialne.

* homoseksualna: utrzymywanie stosunków seksualnych z osobami tej samej płci:

- prostytucja męska ( pederastyczna)

- prostytucja damska (lesbijska)

* biseksualna i tranwestytyczna -. świadczenie usług seksualnych osobom obojga płci.

TYPY PROSTYTUCJI:

* usługi towarzyskie,

* prostytucja w restauracjach i hotelach,

* prostytucja w agencjach towarzyskich, salonach masażu, klubach typu peep-show,

* seks na telefon (callgirls),

* prostytucja "w oknach" - charakterystyczna głównie w Holandii.

PRZYCZYNY UPRAWIANIA PROSTYTUCJI

Wpływy środowiskowe

- kryzysy ekonomiczne i związana z nimi potrzeba stwarzania dodatkowych źródeł dochodu,

- migracja większych grup ludności, zerwanie lub rozluźnienie dotychczasowych więzi międzyludzkich

- ruchy większych mas wojsk, rozbudowa złożonych systemów komunikacji np. floty dalekomorskiej

- materialne ubóstwo społeczeństwa – przekształcanie w nie obyczajność.

- „ głód życia „ – pęd do użycia rozkoszy za wszelką cenę

- wtórny analfabetyzm, fluktuacja na rynku pracy oraz chaos w zakresie pojęć moralnych
i etycznych

- dom rodzinny: atmosfera w rodzinie, brak rodziców, rozbicie rodziny, bieda, nienawiść
do rodziców, pragnienie wczesnej samodzielności, często są to dzieci nie małżeńskie, ojca nałogowego alkoholika,

- wyjście z trudnej sytuacji domowej

Czynniki biologiczno -psychologiczne

- silny temperament

- niski stopień inteligencji

- zaburzenia popędowe

- pochodzenie z konfliktowej lub rozbitej rodziny

- oziębłość seksualna

- potrzeba przygód i odmian w życiu seksualnym

- lenistwo

- upodobanie do zbytku, strojenia się i rozrzutności

- motywacja ryzyka, niebezpieczeństw i popełnienia czynów zakazanych cechy patologiczne ( różnego stopnie niedorozwoju umysłowego, psychozy schizofreniczne lub maniakalne itp.)

PROSTYTUCJA DZIŚ

Przemiany obyczajowe (akceptacja przez wiele społeczeństw dużej swobody seksualnej) utrudnia ustalenie granic prostytucji. Problem w określeniu rozmiarów zjawisk wiąże się także z zakazem rejestrowania prostytutek, dlatego dane statystyczne obecnie dotyczą prostytutek, które weszły w konflikt z prawem i zostały zarejestrowane z powodu popełnienia jakiegoś przestępstwa.                                                                                                                

Analiza danych świadczy jednak o stałym wzroście liczby prostytutek. Lawinowo powstaje coraz więcej agencji, sex-shop-ów, wytwórni filmów pornograficznych, salonów masażu erotycznego, agencji oferujących panie do towarzystwa z powinnością spełniania wszystkich zachcianek klientów, prywatne burdeliki dla określonych grup zawodowych.

Problemem międzynarodowym stał się transfer kobiet i stręczenie do nierządu poza granicami kraju. Jest to przestępczość dobrze zorganizowana, jej organizatorzy dopuszczają się gwałtów, uszkodzeń ciała, stosują groźby wobec kobiet.                                                       

Werbowanie odbywa się pod różnymi pretekstami (zatrudnianie za granicą
w charakterze modelek, kelnerek, barmanek, hostess itp.). Za granicą kobiety zostają ubezwłasnowolnione, presja psychiczna, zabór paszportu, groźby, wciągnięcie w proceder
i kontrolę przez inne prostytutki. Polskie prostytutki najczęściej werbowane
są do nielegalnych domów publicznych na terenie Niemiec, Belgii, Holandii, Austrii, Szwajcarii, Francji, a także na Bliski Wschód do uprawiania nierządu.

Prostytucja w Polsce nie jest karana, co nie znaczy jednak, że w Polsce podobnie jak
w Holandii czy Niemczech została zalegalizowana. W naszym kraju nawet nie planuje się wprowadzać tego typu zmiany legislacyjne. Karze podlegają jednak ci, którzy zmuszają
do nierządu (sutenerzy) lub przedstawiciele zorganizowanych grup przestępczych, zbierający haracze za możliwość pracy na ulicy określonego miasta.                                                                                    

W rejonie pogranicza usługi seksualne sprzedaje około tysiąca kobiet różnych narodowości, ale najczęściej są to obywatelki Polski, Rosji, Bułgarii, Ukrainy. Obywatelki krajów byłego ZSRR pracują najczęściej na drogach dojazdowych do wielkich miast przygranicznych, okazjonalnie na przejściach granicznych. Kobiety pochodzące z innych krajów np. Chin, państw afrykańskich, jeśli pracują, to w agencjach towarzyskich
i są prostytutkami ekskluzywnymi.                                                                                                                

Większość prostytuujących się kobiet stanowią osoby w wieku 35-39 lat oraz 40-44. Wśród mężczyzn są to osoby w wieku do 25. Dużym zainteresowaniem ze strony homoseksualnych klientów cieszą się pełnoletni mężczyźni o chłopięcej urodzie.                            

Wbrew stereotypom wśród osób zaliczających się do środowiska prostytuujących się kobiet i mężczyzn, znajdują się ludzie pochodzący z rodzin o różnym statusie ekonomiczno-społecznym, zróżnicowanym poziomie wykształcenia, różnych wyznań (także osoby niewierzące) i narodowości. Mogą to być osoby biegle władające wieloma językami obcymi, zamężne lub żonate, wychowujące dzieci, inteligentne czy też nie pozbawione talentu artystycznego życia (także w przypadku „dorabiających” studentek).                                                        

Prostytucja stała się, zatem nie tylko koniecznością, wynikającą ze skrajnie ubogiej
i deprymującej sytuacji, lecz także łatwą i mało męczącą formą zarobkowania. Prostytucja, jako zjawisko społeczne rozwija się w wielkich aglomeracjach miejskich, gdzie popyt
na usługi prostytucyjne i warunki uprawiania nierządu są szczególnie korzystne. Również
w Polsce zjawisko to koncentruje się w wielkich aglomeracjach (Warszawa, Kraków, Łódź, Katowice, Gdynia-Gdańsk, Szczecin, Poznań - zwłaszcza w okresie targów handlowych) oraz w ośrodkach wypoczynkowych

PRAWO A PROSTYTUCJA

Rozróżnia się 4 rodzaje relacji systemu prawnego do zjawiska prostytucji:

1. prohibicjonizm - całkowity zakaz uprawiania prostytucji, która traktowana jest jak przestępstwo,
2. reglamentaryzm - sankcjonowanie prostytucji i poddanie jej kontroli policji,

3. neoreglamentaryzm - modyfikacja reglamentaryzmu, w której nadzór policji zastępuje się nadzorem sanitarno - lekarskim,

4. abolicjonizm - zniesienie wszelkich form rejestracji prostytutek, zakazuje prowadzenia domów publicznych, kładzie nacisk na profilaktykę i edukację.                                                        

Konwencja międzynarodowa o zwalczaniu handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji
z 1950 roku, której Polska jest stroną wprowadza system abolicyjny. Zgodnie z jej treścią "strony niniejszej Konwencji zgadzają się ukarać każdego, kto dla zaspokojenia namiętności innej osoby dostarcza, zwabia lub uprowadza w celach prostytucji inną osobę, nawet za jej zgodą albo eksploatuje prostytucję innej osoby nawet za jej zgodą".

Przestępstwa związane z prostytucją na gruncie polskiego Kodeksu karnego to:

- stręczycielstwo - nakłanianie innej osoby do uprawiania prostytucji - art. 204 § 1 k.k.,
- kuplerstwo - umyślne ułatwianie cudzej prostytucji w celu osiągnięcia korzyści majątkowej - art. 204 § 1 k.k..

- sutenerstwo - czerpanie korzyści majątkowej z cudzej prostytucji - art. 204 § 2 k.k.
Stręczycielstwo, kuplerstwo i sutenerstwo w stosunku do osoby małoletniej stanowią typ kwalifikowany przestępstwa - art. 204 § 3 k.k.

Pomocą dla ofiar handlu kobietami i prostytucji oraz profilaktyką i prewencją w Polsce zajmuje się m. in. Fundacja Przeciwko Handlowi Kobietami La Strada, Caritas.

POSTAWY WOBEC PROSTYTUCJI

Dwa stanowiska

1. Abolicjonizm, który prostytucję uznaje za przymus pod każdym względem i dąży
do jej zniesienia

2. Stanowisko nawołujące do legalizacji prostyt...