dieta dla pacjentów onkologicznych.DOC

Co to jest zdrowe żywienie

Rozmowa z Januszem Piciem, specjalistą z zakresu technologii żywności i odżywiania makrobiotycznego, autorem programu żywieniowego stosowanego na turnusach edukacyjno-rehabilitacyjnych organizowanych przez stowarzyszenie Katolicki Ośrodek Edukacyjno-Rehabilitacyjny "Arka" dla pacjentów ze schorzeniami onkologicznymi.

W związku ze wzrostem w Polsce umieralności na choroby nowotworowe stworzyli Państwo program edukacyjny dla ludzi po leczeniu onkologicznym. Jego celem jest niedopuszczenie do nawrotu choroby, co staje się największym problemem po leczeniu szpitalnym. Jak doszło do stworzenia tego programu?

- Skorzystaliśmy z wiedzy pięciu polskich profesorów medycyny prewencyjnej. Dzięki poparciu Centrum Onkologii w Gliwicach, Śląskiej Akademii Medycznej i Centrum Onkologii w Warszawie możemy skutecznie pomagać pacjentom onkologicznym. Dopracowaliśmy się programu, który daje chorym nadzieję na powrót do zdrowia. Program ten był przez 4 lata refundowany przez śląską kasę chorych. Od samego początku miał też poparcie szefa śląskich onkologów - dr. Andrzeja Wojcieszka, który przekonał do współpracy około stu lekarzy. Dzięki temu w naszych turnusach uczestniczyło ponad 3000 pacjentów - w tym ok. 65 proc. amazonek. Trzytygodniowe turnusy realizowaliśmy najpierw w uzdrowisku Goczałkowice Zdrój, a potem w sanatoriach Ustronia k. Cieszyna. Ostatnio w ramach naszego programu udało się nam razem z dr Anną Kozaczką ze Śląskiej Akademii Medycznej przeprowadzić na turnusach monitoring składników biochemicznych krwi u 45 pacjentów. Monitoring wykazał silne działanie przeciwnowotworowe stosowanej przez nas diety. Także w ostatnim roku na podstawie czteroletnich korzystnych efektów zdrowotnych pacjentów uczestniczących w tych turnusach wydaliśmy poradnik "Możesz wygrać z rakiem". Uzyskał on poparcie Polskiej Unii Onkologii i jest już propagowany przez centra onkologii w centralnej i południowej Polsce. Po czterech latach nasz program - z powodu braku funduszy - został zlikwidowany przez NFZ. Obecnie - dzięki życzliwości księdza biskupa ordynariusza Tadeusza Rakoczego i proboszcza parafii św. Anny w Ustroniu Nierodzimiu ks. Mariana Fresa - program jest kontynuowany w ośrodku przy domu parafialnym. Program ten został poszerzony o część duchową, która - naszym zdaniem - jest nieodzownym warunkiem powrotu do zdrowia.

Co to jest za program, na czym on polega?
- Obejmuje on nadzór medyczny i pracę z psychologiem, a także naukę żywienia przeciwnowotworowego. Program daje możliwość wsparcia duchowego, które decyduje o uzdrowieniu fizycznym. Opracowując zasady żywienia, oparliśmy się na wiedzy prof. Kingi Wiśniewskiej-Roszkowskiej, która jako pierwsza w Polsce już ok. 40 lat temu propagowała dietę przeciwnowotworową opartą na dużej ilości warzyw. Wiedza ta pokryła się z pracami naukowymi prof. Franciszka Kokota, nefrologa, który udowodnił, że toksyny komórek nowotworowych uszkadzają funkcję nerek, doprowadzając m.in. do tzw. kwasicy metabolicznej. Należy więc spożywać wtedy większe ilości warzyw i owoców. Pomocna okazała się również dieta śródziemnomorska propagowana przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie. Powinniśmy spożywać dziennie ok. 0,7 kg takich warzyw, jak: kapusta, buraki, marchew, seler itd. w postaci łatwo przyswajalnej - nie tylko gotowane, ale też w postaci soków i tzw. prasowanek (trzemy warzywa na tarce, lekko posypujemy solą i przyciskamy talerzykiem na ok. 2-3 godz. - wtedy warzywa są lżej strawne). Wykorzystaliśmy także doświadczenia Instytutu Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie w zakresie regeneracji śluzówki jelita cienkiego, która w trakcie antybiotykoterapii, chemioterapii lub radioterapii często zostaje uszkodzona. Swoją opieką chcemy objąć w sposób szczególny dzieci alergiczne. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut, jeśli nie wyleczy się dziecka z alergii, to może ona doprowadzić nie tylko do astmy w okresie pokwitania, ale także do reumatyzmu i nowotworzenia komórek w starszym wieku. Zastosowanie diety bezglutenowej oraz bez laktozy (czyli bez słodkiego mleka, a w zamian spożywanie tylko mleka kwaśnego, jogurtu lub kefiru) i bez sacharozy (czyli bez białego cukru - słodzimy miodem) może zregenerować uszkodzoną śluzówkę i pozwoli pozbyć się alergii. W naszym programie skorzystaliśmy również z wiedzy prof. Juliana Aleksandrowicza, który już 30 lat temu upowszechniał wiedzę o antyutleniaczach służących do likwidacji wolnych rodników tlenowych uszkadzających np. gen P 53 odpowiedzialny za odporność przeciwnowotworową. Trzeba więc codzienne dostarczać naszemu organizmowi witamin C, E, mikroelementów: magnezu, selenu, beta-karotenu; polifenoli. Wszystko to można znaleźć w warzywach i nasionach strączkowych. Do tego wszystkiego dołożyliśmy wiedzę prof. Aleksandra Ożarowskiego z zakresu ziołolecznictwa. Uzyskana wiedza pozwoliła w naszym programie zwiększyć funkcję wątroby i nerek osłabionych w czasie leczenia. Takie zioła jak: nagietek, mięta, skrzyp polny, dziurawiec, pokrzywa powinny być używane codziennie samodzielnie lub w mieszankach w polecanych przez nas proporcjach.

Kto zatem może skorzystać z Państwa oferty?
- W naszych działaniach kierujemy się potrzebami społeczeństwa, w którym najbardziej zagrożone są kobiety, a tym samym rodziny. Według profesora Zbigniewa Wronkowskiego z Centrum Onkologii w Warszawie, każdego roku w Polsce stadium kliniczne osiąga 10 tys. nowotworów piersi, 40 tys. kobiet ma raka piersi w stadium przedklinicznym, a 150 tys. kobiet w stadium wczesnym, niewykrywalnym. Z tego płynie wniosek, że każdą kobietę po 40. roku życia trzeba zabezpieczyć przed nowotworem piersi.
Doktor Janusz Medera, prezes Polskiej Unii Onkologii, podkreśla, że jeśli zaniedbamy profilaktykę, to choroby nowotworowe wysuną się na pierwsze miejsce pod względem liczby zachorowań - po chorobach układu krążenia, związanych z miażdżycą. Mamy program, wiedzę polskich profesorów medycyny prewencyjnej, wyniki monitoringu, jaki przez rok był wykonywany z pacjentami onkologicznymi, więc jeżeli wykorzystamy ten potencjał, to powstrzymamy rozwój zachorowań na choroby onkologiczne.

W jaki sposób można zapoznać się z programem, o którym Pan mówi?
- Nasz program prezentujemy podczas trzydniowych szkoleń organizowanych przez stowarzyszenie "Arka", zatwierdzone przez księdza biskupa Tadeusza Rakoczego. Jego asystentem kościelnym jest ks. Marian Fres. Serdecznie zapraszamy na szkolenia dorosłych pacjentów onkologicznych, niezależnie od tego, ile minęło czasu od leczenia szpitalnego. Jeśli ze względów zdrowotnych pacjent nie może uczestniczyć w szkoleniu, może przyjechać z osobą gotującą dla niego. Na szkolenia zapraszamy również matki dzieci alergicznych. Warto przypomnieć, że co drugie dziecko w Polsce ma alergię lub nietolerancję pokarmową. Antybiotyki, wirusy grypy, bakterie wywołujące np. anginę, lamblie, nadmiar konserwantów, leki chemiczne, uszkadzają śluzówkę jelita cienkiego i trzeba po prostu ją zregenerować. Jeśli tego nie zrobimy, to niestrawione części pokarmu mobilizują nadmiernie układ immunologiczny, będąc przyczyną alergii. Trzeba szkolić matki tych dzieci - zapraszamy do nas. To właśnie polskie matki mogą uchronić nasze rodziny przed rakiem.

Jak zatem ludzie zdrowi powinni się odżywiać, by nie zachorować na raka? Według badaczy amerykańskich, ok. 40 proc. nowotworów ma swoje źródło w nieprawidłowym żywieniu...
- Obecnie w swojej pracy nastawiliśmy się właśnie na zabezpieczenie nowego pokolenia Polaków przed rakiem. Stąd szczególną troską otaczamy alergików. Swoją propozycję kierujemy także do ludzi obciążonych dziedzicznie rakiem. Każdego roku w Polsce na tę chorobę zapada ok. 100 tys. osób... Nowotwory złośliwe są przyczyną śmierci blisko 20 procent Polaków. Choroba ta jest pod względem częstotliwości drugą po chorobach serca i naczyń przyczyną zgonów w naszym kraju. Oznacza to, że co piąty mieszkaniec Polski umiera z powodu nowotworu złośliwego, a co czwarty zachoruje na tę chorobę. Nowotwór złośliwy rozpoznaje się u co 389. mężczyzny i co 543. kobiety. Te dane mówią same za siebie. W tej sytuacji szczególny nacisk kładziemy na prewencję. Czynniki dziedziczne bowiem zwiększają zagrożenie chorobą, ale jej nie determinują. Wiele zależy od stylu życia, jaki prowadzimy, gdzie mieszkamy i jak się odżywiamy. Około 1/3 ludzi, którzy zgłaszają się do nas, to ludzie zdrowi, którzy nie chcą zachorować na raka. Zapraszamy kolejne osoby do Ustronia. Zachęcamy też do lektury naszej książeczki "Możesz wygrać z rakiem".

Informacje o szkoleniach: Sekretariat stowarzyszenia "Arka" ul. Zabytkowa 23A
43-450 Ustroń Nierodzim tel./fax (33) 858 76 20 www.arka.diecezja.bielsko.pl
e-mail:arka@diecezja.bielsko.pl
 

Jak żywić się w trakcie leczenia onkologicznego i po nim

Zalecenia przygotowane przez Stowarzyszenie Katolicki Ośrodek Edukacyjno-Rehabilitacyjny "Arka" dla pacjentów ze schorzeniami onkologicznymi.
Odżywianie pełni bardzo ważną funkcję w utrzymaniu stanu zdrowia odzyskanego po leczeniu onkologicznym, ale pamiętajmy, że poniższe zasady należy wprowadzić już w trakcie leczenia.
Zmian w jadłospisie nie dokonujemy gwałtownie, ale stopniowo eliminujemy niekorzystne produkty spożywcze, zastępując je tymi, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie naszego organizmu.

Co to jest zdrowe żywienie
Racjonalne żywienie polega na wprowadzaniu do diety pokarmów zbliżonych do naturalnej postaci. To oznacza:
- produkty bez konserwantów - przetwory warzywne i owocowe pasteryzowane,
- napoje w opakowaniach szklanych, a nie plastikowych,
- niespożywanie produktów sztucznie barwionych i aromatyzowanych oraz z "polepszaczami",
- jeśli coś można jeść na surowo, to nie gotować - warzywa w 50 proc. spożywać w postaci tzw. prasowanek, a owoce na surowo,
- tego, co można podać w postaci gotowanej, lepiej nie smażyć (przy smażeniu uwalniają się związki rakotwórcze).
Pokarm, który spożywamy, powinien być różnorodny. W ten sposób dostarczymy naszemu organizmowi wszystkich niezbędnych do funkcjonowania składników. W dziennej racji powinny występować produkty należące do 5 grup spożywczych:
- zbożowe,
- mleczne,
- białkowe,
- tłuszcze,
- warzywa i owoce.
Proporcje składników odżywczych:
- węglowodany złożone (skrobia) 50-70 proc.,
- tłuszcze 15-30 proc.,
- białka 10-15 proc.,
- jedno- i d wucukry 0-10 proc.
W Polsce spożywa się w nadmiarze tłuszcze nasycone (tłuste mięsa, boczek, smalec), a za mało kasz oraz warzyw.
Większą część każdego posiłku pacjenta onkologicznego powinny stanowić gotowane zboża w postaci kasz, płatków, makaronów, placków - 50-60 proc.
W większości powinny być używane:

–        pełny ryż niełuskany,
- proso w postaci kaszy jaglanej,
- kukurydza (w kolbach, kasza i mąka kukurydziana),
- gryka (kasza gryczana, mąka).
Proponujemy wprowadzić następującą kolejność w celu wypracowania właściwego modelu odżywiania.
1. Usuwamy związki toksyczne, które przeniknęły do organizmu - nie tylko z pożywieniem.
2. Doprowadzamy do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, gdyż ok. 60 proc. układu odpornościowego odpowiedzialnego za walkę z wszelkimi chorobami trapiącymi nasz organizm jest zlokalizowane w układzie pokarmowym. Stąd prosty wniosek, że sprawność tego układu w zasadniczy sposób wpływa na to, jak radzimy sobie z chorobami.
3. Wprowadzamy stopniowo właściwy model odżywiania:
a) doprowadzamy do prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie,
b) uzupełniamy dietę o antyoksydanty (antyutleniacze).

Usuwamy z organizmu związki toksyczne
Chcąc utrzymać korzystny efekt leczenia medycznego, należy usunąć z organizmu różne substancje chemiczne nagromadzone w ciągu życia poprzez pożywienie, pitą wodę i wdychane powietrze, jak również dostarczone w czasie leczenia onkologicznego. Nagromadzenie tych związków powoduje wystąpienie licznych dolegliwości, np. zmęczenia, niepokoju lub depresji, nadmiernej aktywności ruchowej, bólów głowy, podatności na zakażenia, a także objawów skórnych, takich jak przykry zapach ciała, uczulenia itp.
Organizm posiada skuteczne mechanizmy oczyszczające, a rolę tę pełnią przewód pokarmowy, wątroba, nerki i skóra. Przewód pokarmowy jest podstawowym mechanizmem oczyszczającym, a jego nieprawidłowe funkcjonowanie w najprostszy sposób można określić po zaparciach (częsta dolegliwość pacjentów).
Zaparcia są głównie spowodowane spożywaniem małej ilości kasz, warzyw i owoców, posiadających błonnik pokarmowy. Tę dolegliwość powodują również leki, metaboliczne zaburzenia (obniżony poziom potasu, podwyższony poziom cukru we krwi, mocznica itd.), uchyłkowatość jelit i przełyku, niedoczynność tarczycy, emocjonalne zaburzenia oraz inne przyczyny.
Ogólne zasady postępowania poprawiające funkcjonowanie układu pokarmowego.
W tym celu należy:
* osłabić wpływ wyżej podanych przyczyn zaparć;
* uwzględnić w pożywieniu 4 podstawowe grupy żywieniowe - ziarna zbóż, kasze i orzechy, rośliny strączkowe, warzywa i owoce;
* pić codziennie 6-8 szklanek płynów, a w dni gorące nawet do 12 szklanek;
* codziennie pić 1/2 szklanki soku z kiszonej kapusty lub kiszonych ogórków, który zawiera bakterie kwasu mlekowego unieczynniające m.in. związki potencjalnie rakotwórcze, np. nitrozoaminy, benzopiren;
* korzystać z toalety codziennie o tej samej porze, najlepiej rano po ćwiczeniach ruchowych;
* nie stosować często silnych środków przeczyszczających;
* nadwagę i otyłość obniżać stopniowo odpowiednio dobraną dietą;
* nie nadużywać środków farmakologicznych;
* można stosować przeczyszczające związki nieorganiczne i organiczne pochodzenia roślinnego, takie jak siarczan magnezowy (1 łyżka stołowa na szklankę wody);
* można stosować koloidy roślinne, takie jak otręby, glony morskie (morszczyn, kelp, agar - 1 łyżka dziennie);
* należy spożywać jabłka, brzoskwinie, porzeczki, które zawierają dużo pektyn.
Ponadto istnieje wiele ziół i mieszanek ziołowych na przeczyszczenie. Polecamy ich stosowanie po konsultacji z lekarzem w celu wybrania najlepszej formy oczyszczenia.

Wątroba jest drugim bardzo ważnym narządem, niezbędnym do regulowania procesów biochemicznych w organizmie. Wiele substancji toksycznych powstałych w procesie przemiany materii oraz pochodzących ze skażonej gleby, wody i powietrza, które wtargnęły do organizmu, zostaje w wątrobie wychwycone, rozłożone i unieczynnione. Istnieje wiele ziół i mieszanek ziołowych, które wspomagają funkcje wątroby, są to m.in. cholegram, species cholagogae, artecholin, cholesol, legalon, raphacholin, solaren, sylimarosol.
W celu dobrania najwłaściwszego preparatu proponujemy konsultację z lekarzem.
Nerki pełnią w organizmie aż trzy funkcje:
* Regulują równowagę kwasowo-zasadową w organizmie;
* Spełniają funkcję wewnątrzwydzielniczą, regulując ciśnienie krwi;
* Spełniają funkcję wydalniczą, usuwając z moczem końcowe produkty przemiany materii.
Jeśli stwierdzimy zmniejszenie objętości moczu dobowego, tzn. mniej niż ok. 1 litra moczu wydalanego, najpierw zwiększamy ilość przyjmowanych płynów do 8 szklanek dziennie. Jeśli po kilku dniach nie nastąpi poprawa, wówczas rozpoczynamy stosowanie ziół leczniczych.
Zioła moczopędne nie naruszają równowagi elektrolitów w organizmie, są więc bezpieczne w stosowaniu. Szczególnie korzystne jest stosowanie mieszanek ziołowych, ponieważ ich składniki działają nie tylko moczopędnie, lecz także przeciwzapalnie, rozkurczowo, bakteriobójczo i regenerująco na nabłonki całego układu moczowego.
Proponujemy zastosować w tym celu następujące mieszanki: diureticol, fitolizyna, ginjal, nefrobonisan, nefrol, rubinex, urogran, urosan, urosept lub inne zalecone przez lekarza.
Skóra nie tylko osłania narządy wewnętrzne naszego ciała, ale spełnia wiele ważnych dla ustroju czynności. Gruczoły łojowe skóry wydzielają substancję tłuszczową, która chroni przed rakotwórczymi związkami chemicznymi, niektórymi węglowodorami i grzybami.
Gruczoły potowe wydzielają ok. 600-800 ml potu dziennie. Wraz z potem usuwane są niektóre składniki leków, które spełniły swoją funkcję leczniczą. Jest to ważna czynność odtruwająca nie tylko samą skórę, ale cały organizm.
Do ich odtruwania proponujemy zastosować najprostsze zabiegi i preparaty ziołowe:
* natryski i mycie częściowe skóry (zaleca się mydła o odczynie kwaśnym lub obojętnym z dodatkami ziołowymi, np. rumiankowe, nagietkowe);
* kąpiel całkowita w wannie (z zanurzeniem się do wysokości serca, na ok. 10 min w temp. ok. 36 st. C);
* zabiegi wodolecznicze (hydroterapia) - przemienne polewania ciepłą i zimną wodą;
* rośliny lecznicze napotne - zwiększają wydzielanie potu i wraz z nim związków szkodliwych - np. kwiat bzu czarnego, kwiat lipy, owoc maliny. Ich picie oraz wygrzanie w łóżku powoduje obfite pocenie i wydalanie związków toksycznych.

Jak doprowadzić przewód pokarmowy do prawidłowego funkcjonowania
Prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego wiąże się ze zdrowym nabłonkiem kosmków jelitowych, niezniszczonym przez wirusy, bakterie, metale ciężkie, antybiotyki i leki chemiczne. Rolą kosmków jelitowych, a zarazem jelit, jest pełne wykorzystanie składników pokarmowych dostarczanych z pożywieniem.
Biorąc pod uwagę, że większość komórek układu odpornościowego odpowiedzialnych za obronę naszego organizmu przed różnego rodzaju chorobami jest mobilizowana i uaktywniana w jelitach, przez właściwe odżywianie można ten układ wzmocnić i zabezpieczyć się dzięki temu przed chorobami. Gdy trawienie w jelicie jest nieprawidłowe, gromadzą się w nim niestrawione składniki pożywienia, które w wyniku procesów fermentacyjnych i gnilnych przeciążają i upośledzają działanie układu odpornościowego.
Bakterie gnilne powstające w wyniku niepełnego trawienia pokarmów w jelicie niszczą bakterie fermentacji mlekowej, które są niezbędne do trawienia błonnika i wytwarzania witamin z grupy B i K. Bakterie gnilne nie produkują też witamin.
Produkty niestrawionych pokarmów przechodzą przez zmienione chorobowo ściany jelita, przedostają się do krwi i wpływają na komórki odpornościowe.
Funkcja komórek odpornościowych jest wtedy użyta do tworzenia tzw. kompleksów immunologicznych i z tego powodu komórki te nie rozpoznają prawidłowo obcych bakterii, wirusów czy komórek nowotworowych.
Bardziej odpowiednim pokarmem są wtedy produkty roślinne, które zawierają błonnik zapewniający oczyszczanie jelit, rozwój korzystnych bakterii kwasu mlekowego i nie dopuszczają do zaparć i długiego pozostawania pokarmów niestrawionych w jelitach.
Po leczeniu farmakologicznym lub radioterapii (zlokalizowanej np. na jamę brzuszną) zaburzenia w pracy kosmków jelitowych powodują, że cały układ pokarmowy źle funkcjonuje. Jest to spowodowane stanem zapalnym jelit występującym po tym leczeniu, co przyczynia się do zmniejszenia szczelności ściany jelita i wystąpienia zaburzeń w trawieniu pokarmów - nietolerancji pokarmowej (wzdęcia, kolki, biegunki).
Antybiotyki, leki chemiczne, chemioterapia, radioterapia, powodują m.in. też uszkodzenie śluzówki jelita cienkiego. Dochodzi wtedy do czasowej nietolerancji pokarmowej z powodu reakcji na nie w pełni strawione zboża zawierające (gluten), słodkie mleko (zawierające laktozę) i cukier (zawierający sacharozę)
Spożywanie tych pokarmów może wtedy nie tylko spowodować nietolerancję pokarmową (kolki, biegunki, wzdęcia), ale też spowodować silną reakcję układu immunologicznego, doprowadzając do zapalenia jelit i wystąpienia alergii.
Przy zaburzonym trawieniu dochodzi do zalegania niestrawionych resztek pokarmowych, pobudza to rozwój bakterii chorobotwórczych, gnilnych i fermentacyjnych osłabiających układ odpornościowy. Bakterie kwasu mlekowego - właściwe bakterie jelitowe - przy zdrowej śluzówce syntetyzują witaminę H, K, kwas foliowy i kwas nikotynowy, wzmacniając ten układ.
Leczenie uszkodzonej śluzówki jelita cienkiego polega na stosowaniu diety bezglutenowej, bez słodkiego mleka - tylko kwaśne: kefir, jogurt naturalny, bez cukru - słodzimy miodem. Wczesne wprowadzenie tej diety zapobiega niedożywieniu i zmniejsza ryzyko powikłań (np. cukrzyca, nowotwory jelita cienkiego).
Aby przywrócić sprawność układu odpornościowego, należy zastosować tę dietę, której głównym celem jest odtworzenie śluzówki kosmków jelitowych i prawidłowe trawienie pokarmów.
W związku z tym w celu zregenerowania układu pokarmowego proponuję zastosować poniższe zalecenia diety bezglutenowej i niealergizującej zapobiegającej złemu trawieniu pokarmów:
Oto one:
* wprowadzamy zboża bezglutenowe (kukurydza, ryż, proso - kasza jaglana, kasza gryczana), eliminujemy zboża glutenowe (pszenica, żyto, jęczmień, owies),
* wprowadzamy mięso z indyka, królika i ryby, zastępując mięso wołowe i wieprzowe,
* wprowadzamy fasolę, groch, soczewicę zieloną i czerwoną, soję, orzechy, nasiona słonecznika, dyni, sezamu,
* spożywamy często ziemniaki, kapustę, sałatę, marchew, seler, pietruszkę, buraki, cebulę, por, czosnek, rzodkiewkę, pomidory,
* spożywamy z produktów mlecznych tylko kefir, kwaśne mleko i naturalny jogurt - które zawierają bakterie kwasu mlekowego (eliminujemy słodkie mleko krowie),
* dostarczamy codziennie w posiłkach - najlepiej w porze obiadu, sfermentowane produkty roślinne, tzw. kwaszonki (około 1 łyżki dziennie): kiszona kapusta, ogórki, marchew, pietruszka, burak ćwikłowy, pomidory czerwone, kiszone owoce oraz sfermentowane produkty sojowe,
* wprowadzamy mleko sojowe i sery sojowe - chyba że jesteśmy na nie uczuleni,

*spożywamy maksymalnie do 2-3 samych żółtek jaj w tygodniu,
* wprowadzamy owoce niealergizujące, takie jak jabłko, maliny, jagody, agrest, wiśnie, śliwki, morele, brzoskwinie, a także kisiele owocowe,
* eliminujemy produkty alergizujące, takie jak owoce cytrusowe, truskawki, ananasy, poziomki, orzeszki ziemne, wino, kakao, czekolada, dojrzewające sery, rabarbar, cukier biały - sacharoza (można go zastąpić cukrem owocowym - fruktozą, i miodem), grzyby pleśniowe (mogą być w mące, kaszy, chlebie, serach, winie), glutaminian sodu (vegeta, jarzynka).
Dietę bezglutenową, np. po chemioterapii lub radioterapii ukierunkowanej na jamę brzuszną, proponuję stosować do momentu ustąpienia wzdęć, kolek jelitowych, biegunek, zaparć. Następnie po konsultacji z lekarzem i oznaczeniu przeciwciał we krwi (np. immunoglobuliny IgG) w przypadku korzystnych wyników można rozważyć wprowadzanie produktów glutenowych.

Wprowadzamy właściwy model odżywiania

Najpierw doprowadzamy do prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie.

Prawidłowa wartość pH krwi wynosi 7,35-7,45, co wskazuje na odczyn lekko zasadowy. Procesy przemiany materii w organizmie wytwarzają przeważnie produkty kwaśne. Jeśli spożywamy nadmiernie białka i tłuszcze, istnieje stała tendencja do przesuwania równowagi kwasowo-zasadowej w stronę kwaśnej.

Utrzymanie prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej zależy przede wszystkim od tzw. właściwości buforowych krwi. Zostaje ona naruszona w wypadku zaburzeń wywołanych utratą wydzielin (soku trzustkowego, jelitowego lub żółci), np. po chemioterapii. Biegunki często występujące po leczeniu onkologicznym są spowodowane czasowym defektem enzymatycznym i doprowadzają do dużej utraty minerałów w organizmie.

Leczenie zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej wywołanych brakiem wydzielania soków trawiennych (żółci i soku trzustkowego) lub biegunkami powinno być przyczynowe. Między innymi przez stosowanie diet eliminacyjnych (bezglutenowych), bogatych w witaminy i minerały, oraz stosowanie ziół przeciwzapalnych. Wyrównują one szybko niedobory minerałów, poprawiając funkcje wszystkich najważniejszych narządów organizmu: wątroby, nerek, serca, układu hormonalnego i nerwowego, ważnych dla utrzymania sprawności układu odpornościowego.

Oznacza to, że ilość spożywanych warzyw w stosunku do białka powinna wynosić 4:1, czyli np. na 1 porcję mięsa 4 porcje warzyw.

Ponieważ należy spożywać około 1 g białka na 1 kg wagi ciała, najlepiej spożywajmy je w postaci białka roślinnego, które nie zakwasza tak organizmu jak białko zwierzęce, a jest równie dobrze przyswajalne przez nasz organizm. Zawartość białka np. w fasoli wynosi 20 proc., w produktach zbożowych ok. 10 proc., w soi ok. 30 proc.

Pamiętajmy, że owoce i warzywa, zioła, nasiona słonecznika i dyni, wodorosty morskie (morszczyn), migdały, ziemniaki w łupinach, kasza jaglana (inne kasze są kwasotwórcze) są zasadotwórcze, ponieważ zawierają dużo wapnia, magnezu i potasu.

Natomiast tłuszcze, mięso, sery, ryby, jaja, kasze, biała mąka i chleb, rośliny strączkowe (oprócz soi), orzechy są kwasotwórcze, ponieważ zawierają dużo związków chloru, siarki i fosforu.

Uzupełniamy dietę w antyoksydanty (antyutleniacze)

Kolejnym etapem w trakcie oczyszczania organizmu z toksyn, odbudowywania nabłonka kosmków jelitowych w jelitach dietą bezglutenową oraz uzyskaniu równowagi kwasowo-zasadowej, jest uzupełnienie naszego żywienia w antyoksydanty.

Rola antyoksydantów w organizmie

W złożonym procesie powstawania choroby nowotworowej ogromną rolę odgrywają wolne rodniki, które prowadzą do uszkodzeń zdrowych komórek. Są to atomy, grupy atomów lub cząsteczki np. powstające w czasie przemian metabolicznych w komórkach, posiadające ładunek ujemny. Przez to dążą do połączenia z cząsteczką dodatnią, dając reakcję nazywaną utlenianiem. Narażone są nań wszystkie składniki komórkowe. Efektem takiego działania może być uszkodzenie komórek zdrowych, stanowiące początek zmian funkcjonowania organizmu, a tym samym poprzez uszkodzenie materiału genetycznego komórek, wyzwalając również choroby nowotworowe.

Źródłem wolnych rodników może być:

·       nadmiar tłuszczów w pożywieniu (ponad 30 proc. dziennej normy pokarmowej)

·       alkohol

·       dym papierosowy

·       zanieczyszczone środowisko

·       pestycydy (środki chemiczne stosowane w rolnictwie)

Organizm do pewnego stopnia sam umie się bronić przed wolnymi rodnikami. Dzięki różnym substancjom dostarczonym z pożywieniem następuje ich wychwytywanie i neutralizowanie. Substancje działające w ten sposób nazywane są antyoksydantami (przeciwutleniaczami) lub “zmiataczami” wolnych rodników. Przeciwutleniacze posiadają przez to właściwości przeciwnowotworowe.

Zalecenia żywieniowe

Ich zastosowanie sprawi, że będziemy posiadali wystarczającą ilość antyutleniaczy, aby nasz organizm sam bronił się przed chorobami

Magnez

Proponowana norma dzienna w pożywieniu: ok. 300-400 mg. Normalne stężenie magnezu w surowicy krwi wynosi od 1,8 do 3,0 mg/dl (0,7-1,2 mmol/l). Niedobór magnezu prowadzi do wystąpienia różnych objawów, z których najbardziej charakterystycznym jest wzmożona pobudliwość układu nerwowo-mięśniowego.

W zależności od wielkości niedoboru mogą wystąpić drżenia mięśniowe, kurcze mięśni, mrowienia i drętwienia. Głównymi przyczynami niedoborów magnezu są: biegunki, mała ilość spożywanych warzyw i kasz, zmniejszona funkcja nerek występująca przy chorobie nowotworowej.

Oddziaływanie magnezu na organizm:

- aktywizuje hormon grasicy - tymozynę (grasica jest ważnym elementem układu odpornościowego człowieka);

- jest odpowiedzialny za mniej więcej 300 reakcji enzymatycznych;

- przeciwdziała zatruciom ołowiem, DDT, fluorem, SO2;

- jego niedobór powoduje: miażdżycę i białaczkę, arytmię serca, podwyższone ciśnienie krwi;

- magnez +wit. B6 - zapobiega arteriosklerozie;

- wypiera ołów z organizmu;

Proponujemy:

·       spożywać raz dziennie orzechy i rośliny strączkowe (fasolę, groch, soczewicę, soję);

·       spożywać całe ziarna zbóż (kasze) na śniadanie i obiad;

·       solić potrawy tylko ciemną solą z Kłodawy lub Wieliczki;

·       spożywać – 2-3 razy w tygodniu kaszę gryczaną na obiad;

·       raz w miesiącu lub częściej jeść makowiec bez cukru (z rodzynkami i miodem);

·       pić 1/2 l wody mineralnej (z magnezem) dziennie – najkorzystniejsze wody to te, które zawierają stosunek wapnia do magnezu 2:1 i posiadają atest Polskiego Zakładu Higieny (PZH).

Selen

Polecana norma dzienna: 100-200 µg/dz. Normalne stężenie selenu w surowicy wynosi 5-15 µg/dl. Ponad 30 proc. selenu znajduje się w mięśniach, ale najwyższe stężenie tego pierwiastka występuje w mięśniu sercowym. Całkowite wstrzymanie podaży selenu prowadzi do uszkodzenia wątroby, nerek, trzustki i układu naczyniowego.

Oddziaływanie selenu na organizm:

- neutralizuje alfatoksyny z pleśni, jaka może się znajdować w produktach spożywczych i ziemniakach porażonych zarazą ziemniaczaną;

- usuwa rtęć z organizmu.

Proponujemy:

·       co 2 dzień spożywać na śniadanie kaszę kukurydzianą z bakaliami lub powidłami śliwkowymi bez cukru (cukier, sacharyna i miód wytrącają selen z organizmu);

·       jeść 2 tabletki drożdży piwnych dziennie (Drovit, Lewitan);

·       selen znajduje się również w ciemnej soli, glonach morskich, wodzie mineralnej, ciemnym ryżu, czosnku, grzybach.

Witamina C

Norma dzienna: od 100 mg do 1000 mg przy wysiłku fizycznym i przeziębieniu. Witamina C jest niezbędna we wchłanianiu żelaza i wytwarzaniu kolagenu warunkującego prawidłowe gojenie się ran. Jej brak powoduje nieszczelność naczyń krwionośnych, krwawienie z dziąseł, brak odporności organizmu na przeziębienia, skłonność do samoistnych krwawień, bolesność mięśni i stawów.

...