Wymagania do poszczegolnych dzialow.doc

Wymagania konieczne

(ocena dopuszczająca)

Wymagania podstawowe

(ocena dostateczna)

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

Wymagania wykraczające

(ocena celująca)

Dział 1. Ziemia częścią Wszechświata

Uczeń:

odczytuje informacje z kartki
z kalendarza (D); rozpoznaje na ilustracji twórcę teorii heliocentrycznej (B); wyjaśnia, czym jest doba i rok (B); podpisuje przedstawione na ilustracji ciała niebieskie, używając nazw: gwiazda, planeta, planeta karłowata, księżyc, kometa, planetoida (C); wyjaśnia, dlaczego spadają ciała pozbawione podpory (B); wskazuje z własnego otoczenia przykłady oddziaływań grawitacyjnych (B)

Uczeń:

wskazuje różnice między planetami a gwiazdami (C); omawia, dlaczego na Ziemi panują warunki sprzyjające życiu (B); przyporządkowuje astronautom ich dokonania (B); wyjaśnia, czym jest siła przyciągania ziemskiego (B); wymienia imię i nazwisko odkrywcy prawa powszechnego ciążenia (A); wyjaśnia znaczenie pojęć: masa i ciężar ciała (A)

Uczeń:

wymienia założenia teorii heliocentrycznej (B); wymienia

w kolejności planety Układu Słonecznego, rozpoczynając od znajdującej się najbliżej Słońca (A); identyfikuje na podstawie opisu rodzaje ciał niebieskich (C); wyjaśnia, jaką rolę pełni atmosfera ziemska dla organizmów (B); omawia budowę kosmosu (A); wyjaśnia, od czego zależy siła oddziaływania grawitacyjnego (B); rozróżnia masę i ciężar (C); wymienia jednostki masy
i ciężaru (A)

Uczeń:

wskazuje praktyczne zastosowania wiedzy o ruchach ciał niebieskich (B); wymienia typy planet (planety typu ziemskiego, planety olbrzymy

i karłowate) (A); wymienia przykłady praktycznych korzyści, jakie przynoszą loty kosmiczne (C); definiuje prawo powszechnego ciążenia (A); uzasadnia, dlaczego występują różnice ciężaru tego samego ciała w zależności od  jego odległości od środka Ziemi (C)

Uczeń:

wyjaśnia, czym spowodowany jest stan nieważkości (B)

Dział 2. Światło i dźwięk w przyrodzie

Uczeń:

wymienia przykłady naturalnych i sztucznych źródeł światła (A); wymienia po 2 przykłady ciał przezroczystych

i nieprzezroczystych (B); rysuje schemat odbicia promieni świetlnych od powierzchni gładkiej (C); rozpoznaje na rysunkach rozproszenie, odbicie
i załamanie promienia świetlnego (C); wymienia barwy światła podstawowe i dopełniające (A); wymienia źródła dźwięków (A); wskazuje na rysunku wybrane elementy budowy oka i ucha ludzkiego (B)

Uczeń:

rysuje prosty obwód elektryczny (C); wyjaśnia, jak powstaje cień
i półcień (B); rysuje odbicie promieni świetlnych od powierzchni chropowatej (C); rysuje odchylenie promienia przy przejściu z powietrza do wody (C); wyjaśnia, co to jest rozszczepienie światła (B); wskazuje przykład występowania zjawiska rozszczepienia światła

w przyrodzie (C); wyjaśnia, jak powstaje echo (B)

Uczeń:

wyjaśnia, czym jest prąd elektryczny (B); wyjaśnia znaczenie pojęć: odbicie lustrzane światła, rozproszenie światła, cień, półcień (B); wyjaśnia, w jakiej sytuacji zachodzi zjawisko załamania światła (B); wyjaśnia, jak powstają barwy w przyrodzie (B); omawia sposób odbierania wrażeń świetlnych przez oko (B); opisuje falę dźwiękową (C); wyjaśnia, czym jest echolokacja (B); wymienia przykłady zwierząt posługujących się echolokacją (D)

Uczeń:

wyjaśnia, używając  przykładów, znaczenie pojęć: przewodniki prądu elektrycznego, izolatory prądu elektrycznego (B); rysuje schematycznie zjawisko zaćmienia Słońca i Księżyca (C); wyjaśnia, w jakiej sytuacji nie zachodzi zjawisko załamania światła (B); rysuje schemat przejścia światła białego przez pryzmat (C); wyjaśnia, co nazywamy częstotliwością fali (B); wyjaśnia, czym są ultradźwięki (B)

Uczeń:

wyjaśnia zasadę działania bezpieczników (B); wskazuje przyrządy, w których działaniu wykorzystano zjawisko odbicia
i załamania światła (C)

Dział 3. Ziemia – nasza planeta

         3.1 Położenie geograficzne

Uczeń:

wymienia przykłady ciał przyciąganych przez magnes (A); wskazuje na globusie północny
i południowy biegun geograficzny (B); rysuje południki, równoleżniki, równik, koła podbiegunowe, zwrotnik Raka, zwrotnik Koziorożca na schemacie przedstawiającym Ziemię (C); zaznacza na schematycznym rysunku półkule: wschodnią, zachodnią, północną
i południową (C); określa kierunki świata na mapie (C); zaznacza na mapie punkty, które mają jednakową szerokość lub jednakową długość geograficzną (C); określa przynajmniej 1 współrzędną geograficzną (D)

Uczeń:

rysuje linie sił pola magnetycznego (C); podpisuje na schematycznym rysunku bieguny magnetyczne i geograficzne Ziemi (C); wyjaśnia znaczenie pojęcia siatka geograficzna i siatka kartograficzna (B); określa na mapie współrzędne geograficzne punktów położonych na tej samej

półkuli (D)

Uczeń:

wyjaśnia, czym jest oś ziemska (B); wyjaśnia, co nazywamy polem magnetycznym (B); wyjaśnia znaczenie pojęć: bieguny jednoimienne, bieguny różnoimienne (B); opisuje południki i równoleżniki (B); określa na mapie lub globusie współrzędne geograficzne dowolnego punktu (D)

Uczeń:

wyjaśnia zasadę działania igły magnetycznej (B); wymienia podstawowe wymiary kuli ziemskiej: obwód Ziemi, średni promień Ziemi, powierzchnię kuli ziemskiej (A); porównuje południki i równoleżniki (D); odszukuje na mapie punkt

o podanych współrzędnych geograficznych (D)

Uczeń:

dokładnie określa

(z zastosowaniem minut) położenie geograficzne dowolnego punktu na

mapie (D)

          3.2 Ruchy Ziemi. Komórka zwierzęca. Odkrycia geograficzne

Uczeń:

wyjaśnia, dlaczego na Ziemi następują po sobie dzień i noc (B); wymienia daty rozpoczęcia kalendarzowych pór roku (A); podpisuje na mapie kontynenty

i przynajmniej 3 oceany (C); wymienia nazwiska przynajmniej 3 podróżników, którzy dokonali istotnych odkryć geograficznych (A); rysuje schemat komórki zwierzęcej (C); wymienia po 3 przykłady zwierząt bezkręgowych i kręgowych (C)

Uczeń:

zaznacza na rysunku kierunek ruchu obrotowego Ziemi lub demonstruje to na globusie (C);

podpisuje na ilustracji datami łuki, które Słońce zatacza nad widnokręgiem w pierwszym dniu kolejnych pór roku na szerokości geograficznej Warszawy (C); wymienia cechy ruchu obiegowego Ziemi (A); podpisuje na mapie świata strefy oświetlenia Ziemi (C); wyjaśnia, które części oceanów nazywamy morzami (B); podpisuje na ilustracji elementy budowy komórki zwierzęcej (C); wyjaśnia, czym zwierzęta bezkręgowe różnią się od zwierząt kręgowych (B)

Uczeń:

omawia skutki nachylenia osi ziemskiej (C); wymienia poznane typy mórz (A); wymienia przyczyny wielkich odkryć geograficznych (A); wymienia wydarzenia, które wpłynęły na liczbę i rozmieszczenie gatunków na Ziemi (A); charakteryzuje rolę poszczególnych struktur komórkowych (C); wyjaśnia zasadę nazywania gatunków zwierząt (B)

Uczeń:

spośród 2 wybranych miast Polski wskazuje to, w którym Słońce wcześniej wzejdzie lub zajdzie (C); przedstawia na schematach sposób padania promieni słonecznych w dniach rozpoczęcia kalendarzowych pór roku (C); charakteryzuje poszczególne typy mórz (C) zaznacza na mapie świata obszary, które poznawali polscy podróżnicy-badacze (D)

Uczeń:

wyjaśnia wpływ zróżnicowania oświetlenia Ziemi przez Słońce na życie organizmów
i gospodarkę człowieka (B)

Dział 4. Życie w wodzie

          4.1 Ukształtowanie dna mórz i ruch wody morskiej

Uczeń:

wymienia czynniki wpływające na życie w morzu (A); podpisuje na schematycznym rysunku elementy ukształtowania dna oceanicznego: szelf, podmorski grzbiet górski, rów oceaniczny (C); podpisuje na rysunku grzbiet

i dolinę fali (B)

Uczeń:

odczytuje z wykresu zawartość soli we wskazanych morzach (C); opisuje warunki panujące na szelfie (B); na schematycznym rysunku podpisuje długość
i wysokość fali (B); wskazuje na mapie skąd i dokąd płynie Prąd

Zatokowy (B) 

Uczeń:

wyjaśnia, od czego zależy przezroczystość i barwa wody morskiej (B); opisuje pochodzenie raf koralowych (B); wymienia przyczyny ruchu wód oceanicznych (A); wyjaśnia, co to są prądy morskie (B)

Uczeń:

analizuje na mapie w podręczniku rozkład temperatur wód oceanicznych na kuli ziemskiej (C); rozpoznaje formy dna oceanicznego (D); wyjaśnia, co to są przypływy i odpływy (B); omawia przyczyny i skutki pływów morskich (C); wyjaśnia wpływ prądów morskich na temperaturę powietrza na przykładzie Prądu

Zatokowego (C)

Uczeń:

wyjaśnia znaczenie pojęcia tsunami (B); określa różnice poziomu między przypływem
a odpływem wybranych mórz: Śródziemnego, Czarnego, Północnego i Arabskiego (B)

       4.2 Życie w morzach i oceanach. Znaczenie oceanów

Uczeń:

wymienia strefy życia w morzu (A); wymienia 2 różnice między polipem i meduzą (A); rozpoznaje przynajmniej po 3 gatunki morskich zwierząt bezkręgowych (C); wymienia zwierzęta kręgowe żyjące

w morzach i oceanach (C); omawia sposób rozmnażania się ryb (B); opisuje budowę zewnętrzną ryby (C); wymienia przynajmniej 3 korzyści, jakie człowiek czerpie z oceanów (A)

Uczeń:

omawia warunki świetlne panujące w poszczególnych strefach morza lub oceanu (B); wyjaśnia znaczenie pojęcia plankton (B); wykonuje schematyczny rysunek meduzy

i polipa (C); opisuje budowę meduzy (B); opisuje budowę koralowców (C); podpisuje na rysunku części ciała stawonogów na przykładzie homara (B); wyjaśnia znaczenie pojęcia zwierzęta zmiennocieplne (B); wymienia przystosowania
w budowie zewnętrznej ryb do życia w wodzie (C)

Uczeń:

porównuje warunki panujące w poszczególnych strefach morza (D); charakteryzuje koralowce (B); wyjaśnia rolę płetw parzystych i nieparzystych u ryb (B); wymienia cechy przystosowujące ssaki do życia
w morzach i oceanach (A); wyjaśnia znaczenie pojęć: linienie, akwakultura (B)

Uczeń:

uzasadnia przynależność chełbi, koralowców i ukwiała do parzydełkowców (B); omawia przystosowania ryb do życia we wszystkich strefach mórz
i oceanów (B); klasyfikuje morskie organizmy ze względu na sposób poruszania się (D)

...