T. ZNACZENIE MECHANIZACJI W ROLNICTWIE ZADANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
MECHANIZACJA- (wykorzystanie w rolnictwie maszyn) Pod pojęciem mechanizacji rolnictwa rozumiemy zastosowanie w rolnictwie różnego typu maszyn, urządzeń, środków technicznych środków energetycznych (ciągnik silnik)
MOTORYZACJA- zastosowanie różnego rodzaju silników
SILNIK- energia à praca mechaniczna
/ RODZAJE SILNIKÓW
A) SPALINOWE
Paliwo jest spalane wewnątrz silnika. Jest to silnik wykorzystujący sprężanie i rozprężanie czynnika termodynamicznego (gazu) do wytworzenia momentu obrotowego lub siły
§ Parowe najczęściej napędzane parą wodną. Wrząca woda zmienia się w parę, para wodna ma 1700 razy większą objętość niż woda z której powstała jeśli więc wciśniesz parę do małego zbiornika będzie ona mocno naciskała na ścianki. Jeżeli jedna z nich będzie ruchoma to ciśnienie pary wypchnie ją na zewnątrz ( tłok w cylindrze) np. napęd lokomotywy, parostatków
§ Benzynowe (niskoprężne) zapłon od iskry na świecy. Spalanie paliwa powoduje rozgrzanie powietrza, gorące powietrze rozpręża się i jego ruchy można zamienić na potężną prace. W silniku powietrze rozpręża się wewnątrz cylindra i popycha tłok połączony z kołami pojazdu. Zapłon jest wywołany przeskokiem iskry elektrycznej.
§ Wysokoprężne (Diesla) zapłon samoczynny. Spalanie paliwa powoduje rozgrzanie powietrza, gorące powietrze rozpręża się i jego ruchy zamienić na pożyteczną prace. W silniku powietrze rozpręża się wewnątrz cylindra i popycha tłok połączony z kołami pojazdu. W silniku Diesla samo wysokie ciśnienie mieszanki prowadzi do osiągnięcia temperatury zapłonu
§ Turbinowe silnik spalinowy złożony z wlotu powietrza, sprężarki, komory spalania, turbiny i dyszy wylotowej, energie napędową pobiera z przepływających spalin
§ Odrzutowe Napędza statek powietrzny przez wyrzucanie gazów do tyłu zastosowanie samoloty (spalają naftę) Rakiety także mają silnik odrzutowy
B) SILNIKI WIATROWE
Zamieniają energie kinetyczną wiatru na prace mechaniczną w postaci ruchu obrotowego wirnika
C) SILNIKI WODNE
Przetwarzają energie mechaniczną wody na ruch obrotowy za pomocą wirnika z łopatkami. Stosowany głównie w elektrowniach wodnych do napędu prądnic
D) SILNIKI ELEKTRYCZNE
Maszyna elektryczna w której energia elektryczna zamieniana jest na energie mechaniczną
§ Prądu stałego (np. rozrusznik) zasilany prądem stałym z ogniwa albo akumulatora
§ Prądu zmiennego energia elektryczna à energia mechaniczna (napęd maszyn papierniczych
E) SILNIKI MAŁEJ MOCY
Urządzenia gospodarstwa domowego
F) SILNIKI DUŻEJ MOCY
Urządzenia do produkcji pasz
/ZNACZENIE MECHANIZACJI W ROLNICTWIE
- zwiększa wydajność pracy
- zmniejszenie zapotrzebowania na robociznę poprzez zastąpienie pracy ręcznej pracą maszyn i urządzeń
- lepsze efekty pracy (dokładność, lepsza jakość)
- kontrola pracy ( możemy ocenić straty)
- umożliwienie szybko wykonanej pracy przy użyciu maszyn
- w zmechanizowanym gospodarstwie praca rolnika jest wydajniejsza i lżejsza a dzień pracy krótszy
- zapewnienie właściwej wysokości i jakości produktu końcowego
NARZĘDZIE – jest z reguły prostej budowy, posiada elementy robocze które nie są napędzane, oddziaływuje na skutek ruchu postępowego ( brona pług, motyka grabie)
MASZYNA- składa się z wielu elementów oraz elementy robocze są napędzane od silnika/ciągnika np. kosiarka rotacyjna/trawnikowa, kombajn Napęd w maszynie może być przekazywany od koła jezdnego siewnik zbożowy kosiarka
URZĄDZENIE- zespół maszyn instalacji np. dojarka mechaniczna, mieszalnik pasz, tartak, suszarnia do ziarna
T. PODSTAWY TECHNIK
STAL – stop żelaza z węglem nie przekraczając 2% węgla (pręty: okrągłe, kwadratowe, sześciokątne, rury blachy płaskowniki)
/STALE SPECJALNE
§ Narzędziowe (piłka do cięcia metalu, wiertła)
§ Kwasoodporne, nierdzewne (zlew, rurki dojarki)
ŻELIWO- stop żelaza z węglem powyżej 2% węgla, jest to metal trwały ale kruchy może być żeliwo białe lub szare i ciągliwe (odlewy bloku silnika, kaloryfer) Dzięki dużej zawartości węgla posiada wysoka odporność na korozje.
Zastosowanie:
- obudowa skrzyni biegów
- piece żeliwne i kaloryfery
- inżynieria sanitarna ( włazy kanałowe, rury, wypusty uliczne)
T. TWORZYWA SZTUCZNE I INNE MATERIAŁY W TECHNICE
/ PODZIAŁ TWORZYW SZTUCZNYCH
§ TERMOPLASTYCZNE w określonej temperaturze i ciśnieniu zaczynają mieć właściwości lepkiego płynu. Można kształtować je przez wtłoczenie i wtryskiwanie a następnie szybkie schłodzenie do temperatury użytkowej (elementy zabawek mebli czy karoserii samochodów, płytki PCV)
§ TERMOUTWARDZALNE/ DUROPLASTY przechodzą nieodwracalnie ze stanu plastycznego w stan utwardzony w wyniku działania podwyższonej temperatury (kauczuk syntetyczny, żywice techniczne, kleje, tworzywa piankowe)
§ SZKŁO
§ DREWNO
§ POWŁOKI OCHRONNE (farby kleje)
/ METALE NIEŻELAZNE I ICH STOPY (KOLOROWE)
o MIEDŹ (Cu)
Właściwości miedzi:
Barwa żółto czerwona, krucha, ciężka, bardzo dobrze przewodzi prąd i ciepło, znalazła zastosowanie w elektrotechnice
STOPY MIEDZI
- mosiądz Cu + Zn ( miedź + cynk)
- brąz cynowy Cu + Sn (miedź + cyna)
- brąz ołowiowy Cu + Pb (miedź + ołów)
o ALUMINIUM
Właściwości aluminium:
Barwa srebrzysto biała, miękkie, lekkie
STOPYALUMINIUM
- duraluminium Al. + Fe (aluminium + żelazo)
- silumin Al. + Si (aluminium + krzem )
o OŁÓW (Pb)
Właściwości ołowiu:
Metal bardzo ciężki, miękki, niska temperatura topnienia, odporny na działanie kwasów, silnie trujący
o CYNK
Właściwości cynku
Barwa srebrzysto biała, ciężki, odporny na działanie warunków atmosferycznych
o CYNA
Właściwości cyny
Miękka, bardzo niska temperatura topnienia
Używana na stopy specjalne (lutowanie)
/ MATERIAŁY EKSPLATACYJNE
ü PALIWA
- BENZYNA
E95 E 98
E- etylina
95 i 98 liczba oktanowa
LICZBA OKTANOWA- określa właściwości przeciwdetonacyjne w momencie zapłonu benzyny w silniku
- OLEJ NAPĘDOWY (on)
LICZBA CETANOWA- określa zdolność oleju napędowego do samozapłonu Oleje zimowe powinny mieć większą liczbę cetanową
- GAZ
- BIOGAZ
- GAZ TECHNICZNY (propan-butan)
ü OLEJE
- silnikowe ( do smarowania różnych układów w silniku)
- przekładniowe ( zmniejszają tarcia w przekładniach skrzyni biegów)
- hydrauliczne ( hydraulika zewnętrzna np. siłownik przyczepy wywrotki)
o SMARY
- łożyskowe
- grafitowe
- do ochrony czasowej/konserwacji
T. Rysunek techniczny jego zadania i rodzaje
RYSUNEK TECHNICZNY- wykonywany jest zgodnie z przepisami i obowiązującymi zasadami. Jest technicznym zapisem informacji konstrukcyjnych wszystkich elementów i zespołów. Dzięki zwięzłemu i przejrzystemu wyrażaniu kształtów i wymiarów odwzorowanego przedmiotu rysunek ten dokładnie wskazuje jak ma wyglądać przedmiot po wykonaniu. Określa on budowę i zasadę działania różnych maszyn i urządzeń lepiej niż najdoskonalszy opis słowny.
/ RODZAJE RYSUNKU TECHNICZNEGO
§ szkic rysunek odręczny stanowi podstawę do wykonania rysunku technicznego
§ SCHEMAT przedstawia uproszczone zasady działania lub budowy ( schemat przeniesienia napędu)
§ plan przedstawia rozmieszczenie maszyn urządzeń
§ wykres jest to przedstawienie zależności pomiędzy dwoma wielkościami wzajemnie zależnymi
od stopnia złożoności:
§ PROSTY pojedynczej części maszyn
§ ZESPOŁOWY rysunek przedstawiający wszystkie podzespoły części po zmontowaniu np. rysunek sprzęgła
§ ZŁOŻENIOWY przedstawia wszystkie zespoły i części po złożeniu np. rysunek złożeniowy silnika, skrzyni biegów
/PODZIAŁKI RYSUNKÓW TECHNICZNYCH
o Podziałka zmniejszająca (1:2 ;1:10;1:100)
o Podziałka naturalna ( 1:1)
o Podziałka zwiększająca ( 2:1 ;10:1;100:1)
! Bardzo dużym uproszczeniem rysunku jest normalizacja części
T. KLASYFIKACJA CZĘŚCI MASZYN
/POŁĄCZENIA ROZŁĄCZNE
To takie które da się rozłączyć rozdzielić bez uszkodzenia elementów łącznych
§ ŚRUBOWE ( gwintowe ) mogą się różnić kształtem gwintu ( śruby, nakrętki, wkręty) W tego rodzaju połączeniach śruba i nakrętka łączą dwa lub więcej elementów. Elementy w miejscu łączenia są przewiercane, tak by otwór mieścił śrubę, z pasowaniem luźnym. Nakrętka w takim połączeniu dokręcana jest na tyle mocno by zapewnić integralność połączenia, gdy nie jest ono obciążone.
§ KLINOWE połączenia rozłączne spoczynkowe, elementem łącznym jest klin. Wyróżnia się dwa typy połączeń klinowych:
- wzdłużne z klinami znormalizowanymi służą do osadzania piast kół na wałach Klin umieszczony jest w gnieździe wyżłobionym w wale i piaście
- poprzeczne służą do łączenia cięgiem w którym jedno jest zakończone gniazdem lub tuleją złączoną a drugie drągiem
§ WPUSTOWE (koło pasowe na wałku) Połączenie złączne ruchome elementem pośredniczącym jest wpust. Służy do łączenia piast z wałami Wpust umieszczony jest w rowku wału, piasta ma odpowiednie nacięcie. Połączenie wpustowe w przeciwieństwie do klinowego nie zabezpiecza piasty przed przesuwaniem się wzdłuż wału. Piasta musi mieć dodatkowe zabezpieczenie.
§ WIELOWPUSTOWE rozłączne ruchome bez elementów pośredniczących. Używane do osadzania piast na wałach. W połączeniu wielowypustowym na wałku nacięte są rowki a piasta jest ukształtowana tak by do nich nie pasowała
§ SWORZNIOWE (połączenie silnika tłoka spalinowego z korbowodem) rozłączne ruchome, w którym elementem pośredniczącym jest walcowaty sworzeń Zwykle wykorzystuje się do łączenia przegubów
WOM Wał Odbioru mocy
/POŁĄCZENIA NIEROZŁĄCZNE
W takim połączeniu elementy są złączone na stałe. Próba ich rozłączenia zawsze wiąże się z zniszczeniem elementu łączącego lub samych elementów łączonych
§ SPAWANE
-gazowe za pomocą palnika acetylenowo-tlenowego)
- elektryczne
*spawarki transformatorowe
230-300V jedno lub trój fazowe (elektrody)
* automaty spawalnicze (migotamy)
(drut spawalniczy)
* spawarki wirowe
POŁACZENIA SPAWANE połączenia materiałów powstałe przez ich miejscowe stopienie. Używa się do metali głównie do stali. Przy spawaniu dodaje się niekiedy spoiwa (elektrod) aby polepszyć właściwości spoiny
§ ZGRZEWANE
Rozgrzewa się do stanu miękkości i ściska się blachy ( karoseria samochodu)
§ LUTOWANE (cyna)
...
edukator