mechanizacja zaliczenie sem II(1).doc

T. Metody i techniki zbioru Buraków

/ Kiedy powinny być zbierane buraki?

Po osiągnięciu dojrzałości technologicznej, czyli minimum po 180 dniach wegetacji. Gdy wegetacja zostanie naturalnie zahamowana przez niskie temperatury i krótkie nasłonecznienie. Gdy warunki techniczno - organizacyjne gospodarstwa lub cukrowni (harmonogram dostaw) pozwalają na ich kopanie.  Buraki rosną na glebach ciężkich klasy II i III okres zbioru koniec października

/Czym powinien się charakteryzować dobry zbiór buraków?
- niskie straty masy korzeniowej

- krótki i optymalny termin

- niskim zanieczyszczeniem ziemią

- ograniczeniem ugniatania gleby

- prawidłowym zabezpieczeniem pryzmy

- prawidłowym ogłowieniem

- niewielkimi uszkodzeniami

/Techniki zbioru
Etapy procesu technologicznego:

1. Ogławianie, 2. Załadunek liści, 3. Transport liści, 4. Silosowanie liście, 5. Wykopywanie korzeni, 6. Oczyszczenie ziemi, 7. Załadunek korzeni, 8. Wywożenie z pola, 9. Wyładunek w miejscu składowania
Najlepszą zalecaną metodą jest zbiór buraków kombajnami 1 i 2–rzędowymi lub nowoczesnymi samobieżnymi 6–rzędowymi np. typu Holmer czy Ropa

Przy zbiorze buraków zbierane są dwa produkty-liście i korzenie, obydwa bardzo cenne dla gospodarstwa. Aby nie spowodować zbyt dużych strat korzeni i liści przy zmechanizowanych technologiach zbioru buraków należy dbać o bardzo staranne wykonanie wszystkich zabiegów poprzedzających zbiór:

- powierzchnia pola powinna być wyrównana

- rzędy zasianych buraków powinny być prostoliniowe

- międzyrzędzia powinny być równe i o dostatecznie dużej szerokości, aby przejeżdżające ciągniki nie rozgniatały kołami korzeni przed ich wykopaniem z ziemi i nie przyczyniały się do powstawania strat liści

- przerywka buraków powinna być wykonana w taki sposób, aby zapewniona była odpowiednia liczba buraków na ha (około 80 tys. szt. na ha).
- plantacja buraków nie może być zachwaszczona

- wielkość poszczególnych korzeni rosnących w rzędach i wysokość wystawania główek buraków nad powierzchnię pola powinna być w miarę jednakowa

- w czasie zbioru wilgotność gleby jest przyczyną zwiększonego zanieczyszczenia ziemią liści i korzeni.
- zespoły robocze maszyn do zbioru powinny być dostosowane do wielkości plonu.

/Zmechanizowany zbiór buraków może być przeprowadzony w różny sposób, a mianowicie jako:

- zbiór jednoetapowy, (kombajnowy) Z 413 NEPTUN
- zbiór dwuetapowy, * ogłowienie i zbiór liści * wyorywanie i zbiór korzeni
- zbiór trzyetapowy (obecnie rzadko stosowany). * ogławianie- ścięcie główki buraka z liśćmi * wyorywanie korzeni i ułożenie w wał * załadunek i transport korzeni

              *Zbiór jednoetapowy

za pomocą kombajnu do zbioru buraków. Polega on na jednoczesnym ogławianiu i wyorywaniu buraków oraz ładowaniu zebranych buraków do zbiornika lub na jadące obok przyczepy. Zbiornik może być również opróżniany na stojące na uwrociach przyczepy lub na pryzmy. Liście buraków mogą być rozrzucane po polu lub ładowane na jadąca obok przyczepę i układane w wały podłużne lub poprzeczne.

zestawy maszyn ciągnikowych (trzyrzędowych lub sześciorzędowych) – zawieszany ogławiacz z przodu ciągnika i kopaczka ładująca przyczepiana z tyłu ciągnika, ładująca wykopane buraczki na jadącą obok przyczepę. Ciągnik pracujący z takim zestawem musi być wyposażony w przedni trzypunktowy układ zawieszenia i przedni wał odbioru mocy.

maszyny samojezdne sześciorzędowe. Zespoły ogławiające zamocowane są z przodu maszyny, a zespoły wyorujące między kołami maszyny samojezdnej. Zbiornik buraków rozładowywany jest w czasie pracy maszyny na jadąca obok przyczepę. Maszyny samojezdne zapewniają dobre warunki trakcyjne.

                  *Zbiór dwuetapowy

prowadzony jest w dwóch etapach. Ogławianie buraków może być wykonywane za pomocą ogławiacza, a następnie – wyorywanie korzeni za pomocą kopaczki ładującej.
Może być także stosowany zestaw maszyn zawieszanych na ciągniku – ogławiacz zawieszony z przodu ciągnika rozrzucający rozdrobnione liście po polu (lub ładujący liście na jadącą obok przyczepę) i kopaczka rzędująca zawieszona z tyłu ciągnika układająca zebrane buraki w wały podłużne. W drugim etapie stosowany jest ładowacz półzawieszany lub przyczepiany do ciągnika, ładujący ułożone w rzędy buraki na przyczepę.

                  *Zbiór trzyetapowy

polega na ogławianiu buraków za pomocą ogławiacza, który ładuje liście na przyczepę albo rozrzuca je po polu, wykopaniu ogłowionych za pomocą kopaczki rzędującej, a następnie podbieraniu korzeni – z wałów ułożonych przez kopaczkę – za pomocą ładowacza, który ładuje korzenie na jadącą obok przyczepę.

/Ogławiacze buraków
Zadaniem ogławiacza jest ogłowienie buraków i bezpośredni załadunek liści na środki transportowe, dzięki czemu unika się zanieczyszczenia liści ziemią i zmniejsza nakłady pracy. Zasadniczym zespołem roboczym każdego ogławiacza jest zespół ogławiający. Mogą to być: zespoły klasyczne – umożliwiają zbieranie liści w postaci nierozdrobnionej, razem z główkami buraków, oraz zespoły bijakowe – ścinające i rozdrabniające liście, które pozostają na polu jako zielony nawóz. Zespół roboczy ogławiacza składa się z czujnika i noża ogławiającego. Czujniki mogą występować jako płozy lub uzębione na

obwodzie tarcze kopiujące, tzw. czujnik kołowe zwykle napędzane. Czujnik taki toczy się po główkach buraków i tak ustawia nóż, aby ścinał główki w jednakowej odległości od wierzchołków. Dwurzędowy półzawieszany, ładujący ogławiacz buraków jest wyposażony w kopiujące napędzane czujniki kołowe noże ogławiające i zgarniane odrzucające ścięte liście. W specjalistycznych zestawach maszyn wielorzędowych stosuje się wbudowane w maszyny wieloczynnościowe lub samodzielne ogławiacze rzędujące albo ładujące.

/Wyorywacze buraków
Wyorywacze służą do wyorania ogłowionych buraków. Zespołem roboczym jest zespół wyorujący, nazywany jest też wyciągaczem korzeni. Wyciągacze korzeni mogą być typu widłowego, lemieszowego, lub talerzowego i mogą pracować jako elementy bierne lub aktywne. Wyorywacze ciągnikowe budowane są jako maszyny zawieszane i półzawieszane dwu-, trzy- oraz sześciorzędowe.

/Kombajny do buraków

*Kombajn umożliwia jednoczesne:
- ogławianie buraków,
- podkopywanie i wyciąganie buraków z ziemi,
- oczyszczanie, zebranie i oddzielenie liści i korzeni.
Produkowany u nas kombajn jednorzędowy jest maszyną przyczepianą do ciągnika.
KOMBAJNY DO ZBIORU BURAKÓW. Stosowane są kombajny jedno, dwu i trzyrzędowe, ,a niekiedy w zestawach specjalistycznych sześciorzędowe. Kombajn ogławia buraki, podkopuje i wyciąga korzenie, oczyszcza je oraz układa na polu w rzędy lub wały poprzeczne albo podaje je na jadącą obok przyczepę. Kombajn ten łączy w sobie następujące zespoły robocze: 1. zespół ogławiający i układ przenoszenia liści, 2. zespół wyorujący korzenie, 3. zespół oczyszczający i ładujący je na środki transportowe. Jednorzędowy kombajn do buraków. Liście z główkami ogłowionych buraków są przenoszone dwoma przenośnikami pochyłym i poprzecznym do zbiornika, który jest okresowo opróżniany. Wybrane korzenie zostają podebrane przez ukośny przenośnik wspomagany nagarniaczem, po czym są przenoszone do bębna czyszczącego a następnie przenośnikiem łopatkowym do zbiornika o pojemności 250 kg opróżnianego okresowo. Kombajn jest wyposażony w niezależny układ hydrauliczny służący do unoszenia i opuszczania zespołów roboczych. Zautomatyzowany jednorzędowy kombajn do buraków Z413 NEPTUN jest wyposażony w elektrohydrauliczny system sterowania zespołów ogławiającego i wyorującego umożliwiający automatyczne utrzymanie prawidłowego kierunku i głębokości pracy tych zespołów. Liście z główkami ogłowionych buraków są przenoszone przenośnikiem pochyłym do zbiornika, ,a po jego napełnieniu są wyrzucane na pole tworząc poprzeczne wały. Ogłowione korzenie są wyciągane za pomocą umieszczonych wyciągaczy, a po oczyszczeniu na ruszcie gwiazdkowym przenoszone są pionowym przenośnikiem do zbiornika. Wyładunek odbywa się albo na polu (przez przenośnik podłogowy), albo cały zasobnik unosi się ku górze za pomocą siłowników hydraulicznych i jego zawartość może być wyładowana na podstawiane przyczepy.
 

/Ładowacze buraków
Ładowacz podbierająco-czyszczący służy do wykonania ostatniej części pracy przy dwu- lub trzyetapowym zbiorze buraków. Stosowany jest do ładowania i doczyszczania buraków wykopanych i ułożonych w podłużnych rzędach przez kopaczkę rzędującą. Ładowacz czołowy posiada ażurową szuflę odsiewającą glebę przy ładowaniu. Ładowacz podbierająco - czyszczący - jest specjalistyczną maszyną wielorzędową. Podbiera usypane rzędem korzenie buraków, oczyszcza je i z resztek ziemi i załaduje na jadącą obok przyczepę.

Nowoczesną technologię zbioru cechuje:

·         prawidłowe ogłowienie buraków przy minimum uszkodzeń, zanieczyszczeń i strat korzeni,

·         ograniczenie niekorzystnego ugniatania gleby, nawet  w trudnych warunkach zbioru, 

·         łatwa organizacja pracy,

·         duża wydajność zbioru,

·         możliwość prawidłowego formowania pryzm

·         oszczędność w kosztach

Gdzie i jak zlokalizować pryzmę?
• Lokalizacja na skraju pola, bezpośrednio przy utwardzonej drodze dającej możliwość dojazdu w każdych warunkach atmosferycznych.
• Budowa pryzmy zwarta, prosta o gładkiej powierzchni zewnętrznej, umożliwiająca załadunek i prawidłowe okrycie włókniną.
• Należy unikać miejsc zaniżonych, podmokłych w których może gromadzić się woda
• Plac manewrowy (załadunku) powinien być wolny od przeszkód naturalnych (drzewa, słupy elektryczne, rowy, zabudowania)
• W celu minimalizacji strat przy przechowalnictwie i załadunku prawidłowe wymiary pryzmy powinny wynosić:  7m szerokość i 2–3m wysokość.

Jak minimalizować straty podczas przechowywania buraków na polu?
• Zastosować właściwy materiał okrywający czyli specjalną włókninę wodoodporną  • Stosować prawidłowe techniki okrycia
• Przykrywać pryzmę buraków jak najszybciej zaraz po jej uformowaniu  • Unikać okrywania buraków w temperaturze powyżej 12°C jak i przemrożonych

MASZYNY DO ZBIORU BURAKÓW

kombajn do buraków Z413 NEPTUN, ogławiacz buraków Gilles TR14, wyorywacz do buraków dwurzędowy, ładowacz

T. Metody i techniki zbioru zielonek

/ SPOSOBY ZBIORU ZIELONEK

- na siano

- na siano kiszonkę

- na kiszonkę ( sporządzana w silosach lub na pryzmie)

- zbiór zielonek na susz

-  na pasze zieloną do bezpośredniego skarmiania

Rośliny pastewne zbiera się na siano lub zielonkę, jak również przeznacza do zakiszania. Bardzo ważnym czynnikiem warunkującym uzyskanie dobrej kiszonki jest właściwe rozdrobnienie i ubicie zielonej masy w zbiorniku oraz czas jego napełniania. Zielonkę można zakiszać na polu w pryzmach lub w specjalnych zbiornikach. Pierwszy sposób jest dość wygodny, lecz powoduje duże straty. Zbiorniki na kiszonką budowane są jako wieżowe lub przejazdowe; te ostatnie mogą być zagłębione lub napowierzchniowe. Zbiorniki wieżowe często zaopatrzone są w urządzenia do załadunku zielonki i rozładunku kiszonki. Rozładunek może odbywać się z góry lub od dołu. Mechanizacja zbioru zielonek przeznaczonych na kiszonkę zależy w dużym stopniu od ich rodzaju i wielkości gospodarstwa. Rozróżniamy tu następujące czynności i zestawy maszyn:

a) koszenie kosiarko-ładowaczem, cięcie zielonki sieczkarnią i napełnianie zbiornika;

b) zbiór ścinaczem zielonek Orkan;

c) zbiór sieczkarnią polową;

d) zbiór silosokombajnem KS1,8;

e) zbiór sieczkarnią polową samobieżną Z310.

Stosowane są dwa sposoby konserwacji zielonki:

·         suszenie na siano

·         zakiszanie

/ Suszenie na siano
Świeżo skoszona zielonka zawiera przeciętnie około 75% wody, której większą część trzeba odparować, ponieważ siano przeznaczone do przechowywania powinno zawierać nie więcej niż 15-18% wody. W czasie suszenia rośliny nie tylko tracą wodę, ale również zmienia się ich wartość pokarmowa; zmniejsza się zawartość składników pokarmowych i strawność paszy. Te niekorzystne zmiany są nieuniknione, chodzi jednak o to, aby były jak najmniejsze. Przy nieprawidłowym sposobie suszenia i nie sprzyjającej pogodzie straty mogą przekraczać nawet 50% początkowej wartości pokarmowej skoszonych roślin. Im szybciej przebiega suszenie siana, tym straty są mniejsze.

- suszenie siana bezpośrednio na ziemi. Przy tym sposobie o wielkości strat decydują warunki atmosferyczne oraz organizacja pracy. Pierwszym zadaniem jest jak najszybsze doprowadzenie do całkowitego zwiędnięcia roślin, co przerywa oddychanie, będące przyczyną znacznych strat składników pokarmowych. Skoszoną zielonkę należy więc natychmiast rozrzucić cienką warstwą na łące i często intensywnie przetrząsać. Podczas dobrej pogody przez co najmniej trzykrotne w ciągu dnia przetrząsanie już w pierwszym dniu można doprowadzić do całkowitego zwiędnięcia roślin. Przed zachodem słońca podsuszoną zielonkę zbiera się w wały, aby nie zwilgotniała od rosy. Rano po ustąpieniu rosy podsuszone siano rozrzuca się ponownie i 2-3 krotnie przetrząsa. Pracę tę należy wykonać nie tak energicznie jak pierwszego dnia, aby nie kruszyć już wyschniętych delikatnych liści. Do tego celu nadaje się bardzo dobrze przetrząsaczo - zgrabiarka.. Suszenie siana na ziemi jest pracochłonne i w przypadku niekorzystnych warunków atmosferycznych połączone z dużym obniżeniem wartości pokarmowej paszy.
- suszenie siana na rusztowaniach lub dosuszanie przewiędniętej zielonki nie ogrzanym powietrzem. Suszenie siana na różnego typu suszakach jest też pracochłonne i wymaga dużej liczby suszaków. Na szerszą skalę stosowane jest tylko w rejonach górskich i podgórskich, gdzie ilość odpadów jest bardzo duża. Dosuszanie siana nie ogrzanym powietrzem powinno być powszechnie stosowane. W ten sposób można dosuszyć siano w stogach, brogach lub w stodole. W dużych gospodarstwach łąkowych stosuje się suszenie zielonki łąkowej w suszarniach mechanicznych. Ten sposób konserwacji zielonki daje możliwości największego ograniczenia strat wartości pokarmowej paszy, jest jednak kosztowny i może być opłacalny tylko w gospodarstwach specjalistycznych, w których gospodarka łąkowa jest na bardzo wysokim poziomie.

/ Kiszenie
Drugą metodą konserwacji zielonki jest jej zakiszenie. Zaletą tej metody jest możliwość uzyskania paszy zdrowej i smacznej, z mniejszymi niż przy suszeniu na siano stratami składników pokarmowych, niezależnie od warunków atmosferycznych. Dlatego w warunkach nie sprzyjających dobremu wysuszeniu siana - zbiór III pokosu, a w latach wilgotnych także i w lecie, lepiej jest przeznaczyć skoszoną zielonkę do zakiszania. Ruń łąkową można kisić w zbiornikach lub pryzmach, a sposób sporządzania kiszonki jest taki sam jak z innych roślin pastewnych. Warunkiem uzyskania dobrej kiszonki jest bardzo dobre ugniecenie masy roślinnej i staranne przykrycie, zabezpieczjące przed wodą deszczową. Obecnie coraz bardziej przyjmuje się sposób kiszenia zielonki już przewiędniętej o zawartości suchej masy 30-40% lub podsuszonej ( 40 - 60% s.m. ), co pozwala otrzymać bardzo dobrą paszę, tzw. sianokiszonkę.

Zalety ekotechnologii sianokiszonki:

·         bardzo wysoka jakość paszy,

·         uniezależnienie się od warunków atmosferycznych,

·         możliwość zakiszania niewielkiej ilości paszy,

·         minimalne straty związane z procesem zbioru, zakiszania, przechowywania i skarmiania,

·         łatwe pobieranie i porcjowanie paszy,

·         niskie nakłady pracy ludzkiej,