07.pdf

7. Mowa zależna – reported (indirect) speech

Mowa zależna to zdania , w których przytaczamy czyjeś wypowiedzi :

1. Karol mówi, że nie może dzisiaj przyjść.

2. Maria mówi mi, że przedstawienie jej się podobało.

3. Zofia pyta, co będziesz robić jutro.

4. Rodzice mówią nam, żebyśmy nie jechali zbyt szybko .

W tych zdaniach przytaczamy wypowiedzi Karola, Marii, Zofii i rodziców, te zdania są

zdaniami w mowie zależnej .

Ułożenie tych zdań po angielsku nie sprawi nam problemów , ponieważ rozpoczęliśmy je w

czasie teraźniejszym ( mówi , pyta , mówią ). To oznacza, że możemy je tłumaczyć dosłownie :

1. Karol says (that) he can’t come today. Karol mówi, że nie może dzisiaj przyjść .

(drugą część tego zdania ułożyliśmy w czasie Present Simple : he can’t come)

2. Maria says (that) she liked the show. Maria mówi, że przedstawienie podobało

jej się . (drugą część tego zdania ułożyliśmy w czasie Past Simple : she liked the show )

3. Sophie asks what you will do tomorrow. Zofia pyta, co będziesz robić jutro .

(drugą część tego zdania ułożyliśmy w czasie Future Simple; ułożyliśmy ją tak, jak

zdanie oznajmujące : what you will do tomorrow, ponieważ jest to pytanie pośrednie ;

o układaniu pytań pośrednich pisaliśmy w rozdziale 1.8.3 )

4. Parents tell us not to drive too fast. Rodzice mówią nam, żebyśmy nie jechali

zbyt szybko.

(w drugiej części tego zdania użyliśmy bezokolicznika : not to drive ; gdy mówimy

żeby coś zrobić lub żeby czegoś nie robić używamy bezokolicznika )

Zdania , w których czyjeś wypowiedzi cytujemy to mowa niezależna (direct speech).

Zacytujmy słowa wypowiedziane przez Karola, Marię, Zofię i rodziców i ułóżmy zdania w

mowie niezależnej :

1. Karol said, ‘I can’t come today.’ Karol powiedział, ‘Nie mogę dzisiaj przyjść’.

2. ‘I liked the show,’ said Maria. ‘Podobało mi się przedstawienie’, powiedziała

Maria.

3. ‘What will you do tomorrow?’ Sophie asked Peter. ‘Co będziesz robić jutro?’,

Zofia zapytała Piotra.

4. ‘Don’t drive too fast,’ parents told us. ‘Nie jedźcie zbyt szybko’, rodzice powiedzieli

nam.

Czasami przytaczamy czyjeś wypowiedzi dopiero po jakimś czasie , relacjonujemy je na

przykład dopiero po kilku dniach . Układamy wówczas zdania w mowie zależnej

zaczynające się w czasie Past Simple i mówimy na przykład:

Karol said ... – Karol powiedział ...

Maria told me... – Maria powiedziała mi ...

Sophie asked ... – Zofia zapytała....

Takie zdania mówią o przeszłości i układamy je inaczej niż zdania mówiące na przykład

o teraźniejszości .

Ogólna reguła mówi, że w zdaniach, w których przytaczamy czyjeś wypowiedzi i które

zaczynamy w czasie Past Simple , nie używamy czasów Present (teraźniejszych) ani

Future (przyszłych).

Zamiast czasów Present używamy czasów Past (przeszłych), a zamiast czasów Future (z

will ) używamy czasu Future in the Past (zamiast will używamy would , a zamiast shall

używamy would lub should ).

Ułóżmy teraz zdania, które relacjonują słowa Karola, Marii, Zofii i rodziców dopiero po

jakimś czasie :

P A S T present F U T U R E

time

1. Karol said he couldn’t come that day. Karol powiedział, że nie mógł przyjść

tego dnia.

P A S T present F U T U R E

time

Pa st Per fect

mówimy o tym

co było wcześniej

2. Maria said she’ d liked the show. Maria powiedziała, że przedstawienie

jej się podobało .

P A S T present F U T U R E

time

would

3. Sophie asked Peter what he would do the next day. Zofia zapytała Piotra, co

on będzie robić następnego dnia.

Czwarte zdanie wyraża polecenie ( żebyście nie jechali), ułożymy je z bezokolicznikiem ( not

to drive ):

4. Parents told us not to drive too fast. Rodzice powiedzieli nam, żebyśmy

nie jechali zbyt szybko.

W zdaniach, w których przytaczamy czyjeś wypowiedzi, często używamy czasowników:

say – powiedzieć ( coś )

say to somebody – powiedzieć coś do kogoś

tell somebody – powiedzieć komuś

ask somebody – poprosić, zapytać kogoś

Zdania w mowie zależnej możemy też układać z wieloma innymi czasownikami, na przykład

z: admit – przyznać, advise – doradzić, suggest – sugerować, recommend – polecać,

order – nakazać, warn – ostrzec.

W prawych kolumnach tabelek 121 , 122 i 123 ułożyliśmy wiele zdań w mowie zależnej z

różnymi czasownikami .

W zdaniach mówiących o przeszłości zwykle nie używamy określeń takich jak: today –

dzisiaj, yesterday – wczoraj, here – tutaj. Takie zdania nie mówią bowiem o dzisiejszym lub

wczorajszym dniu, czy o tym co jest tutaj .

Wymienione właśnie określenia zastępujemy innymi , na przykład: that day – tamtego dnia,

the day before – poprzedniego dnia, czy there – tam.

W lewej kolumnie tabelki 119 umieściliśmy określenia, których często używamy

w wypowiedziach bezpośrednich , a w prawej kolumnie umieściliśmy ich odpowiedniki,

których zwykle używamy w zdaniach w mowie zależnej :

określenia często używane w

wypowiedziach bezpośrednich

określenia często używane w zdaniach w mowie zależnej ,

zdaniach zaczynających się w czasie Past Simple

this – to

that / the – tamto

these – te

those / the – tamte

now – teraz

then – wtedy

here – tutaj

there – tam

today – dzisiaj

that day / the same day – tego dnia

this morning (evening) – tego rana

(wieczoru)

that morning (evening) / the same morning (evening) – tamtego

rana (wieczoru) / tego samego rana (wieczoru)

yesterday – wczoraj

the previous day / the day before – poprzedniego dnia

the day before yesterday –

przedwczoraj

two days before – dwa dni wcześniej

last week (year) – w zeszłym

tygodniu (roku)

the previous week (year) – w poprzednim tygodniu (roku)

the previous week (month) – w poprzednim tygodniu (miesiącu)

a week (month) before – tydzień (miesiąc) wcześniej

tomorrow – jutro the following day / the next day – następnego dnia

the day after tomorrow – pojutrze in two days / in two days’ time – za dwa dni

next week (month) – w przyszłym

tygodniu (miesiącu)

the following week (month) – kolejnego tygodnia (miesiąca)

tab 119

a week (month) ago – tydzień

(miesiąc) temu

7.1 Układanie zdań w mowie zależnej - zmienianie czasu

Gdy układamy zdania w mowie zależnej i zaczynamy je w czasie Past Simple , wybieramy

właściwy czas dla drugiej części tego zdania .

Czasami układamy ją w tym samym czasie , w jakim była wypowiedź bezpośrednia –

o takich zdaniach piszemy w rozdziale 7.2 .

Często jednak układamy ją inaczej .

Tabelka 120 pokazuje, jakimi zasadami kierujemy się przy wyborze czasu , w którym

układamy drugą część zdania w mowie zależnej:

wypowiedź bezpośrednia

wypowiedź przytoczona w zdaniu zaczynającym się

w czasie Past Simple

zdania z will zdania z would

zdania z shall zdania z would lub zdania z should / was ( were ) to

(patrz przykłady w tabelce 121 )

Present Simple Past Simple

(czasami zdań w czasie Present Simple nie zmieniamy na zdania w

czasie Past Simple – patrz przykłady w tabelce 122 )

Present Continuous Past Continuous

Present Perfect Past Perfect

Present Perfect Continuous Past Perfect Continuous

Past Simple Past Perfect

(czasami zdań w czasie Past Simple nie zmieniamy na zdania w

czasie Past Perfect – patrz przykłady w tabelce 122 )

Past Continuous Past Perfect Continuous

(jeśli mówimy o czynności zakończonej ; jeśli mówimy o czynności

trwającej , mówimy o niej w czasie Past Continuous – patrz

przykłady w tabelce 122 )

tab 120

Popatrzmy teraz na przykłady wypowiedzi bezpośrednich i zdań w mowie zależnej , które

ułożyliśmy zgodnie z zasadami przedstawionymi w tabelce 120 i które umieściliśmy w

tabelce 121 .

W prawej kolumnie tabelki 121 są przykłady zdań oznajmujących , przeczących

i pytających .

Zdania pytające w mowie zależnej to pytania pośrednie (układamy je tak, jak zdania

oznajmujące ). W tych zdaniach zmieniliśmy nie tylko czas , w jakim była wyrażona

wypowiedź bezpośrednia (na przykład Present Simple na Past Simple ), zmieniliśmy

również zdanie pytające na zdanie oznajmujące :

Cytowanie wypowiedzi – zdania w różnych

czasach (direct speech)

Przytaczanie wypowiedzi po jakimś czasie,

zdania zaczynają się w czasie Past Simple

zdania z will i shall

zdania z would / should / was ( were ) to

‘ I shall see him the day after tomorrow,’ I said.

‘Zobaczę się z nim pojutrze’, powiedziałem.

I said (that) I ’ d see him in two days .

Powiedziałem, że zobaczę się z nim za dwa dni .

‘ Will you be here next week ?’ Tom asked me.

‘Czy będziesz tu w przyszłym tygodniu?’ Tom

zapytał mnie.

Tom asked me if I ’ d be there the following week .

Tom zapytał mnie, czy będę tam w następnym

tygodniu.

‘What shall we do with it?’ they asked us. ‘Co

mamy z tym zrobić?’, oni zapytali nas .

(pytamy, co mamy zrobić, dlatego w mowie zależnej

użyjemy should lub were to )

They asked us what they should do with it.

They asked us what they were to do with it.

Oni zapytali nas, co powinni (mają) z tym zrobić.

‘ I shall not tolerate laziness,’ the teacher

warned us. ‘Nie będę tolerować lenistwa’,

nauczycielka ostrzegła nas.

The teacher warned us she wouldn’t tolerate

laziness. Nauczycielka ostrzegła nas, że nie będzie

tolerować lenistwa.

‘We won’t pay any more,’ Alex protested. ‘Więcej

nie zapłacimy’, Ola zaprotestowała.

Alex protested they wouldn’t pay any more. Ola

zaprotestowała, że oni nie zapłacą więcej.

Roger said, ‘ Will you allow me to stay?’ and I

said: ’ No .’ Roger powiedział, ‘Czy pozwolisz mi

zostać?’ i ja powiedziałem: ‘Nie’.

Roger asked me if I would allow him to stay and I

said I wouldn’t . Roger zapytał mnie, czy pozwolę

mu zostać i ja powiedziałem, że nie.

be going to

was/were going to

‘ Aren’t you going to be late?’ ‘Czy się nie

spóźnisz?’

I worried if ( whether ) they weren’t going to be

late. Martwiłam się, czy oni się nie spóźnią.

‘When are you going to answer me?’ Frank

asked Kate. ‘Kiedy mi odpowiesz?’, Franek

zapytał Kasię.

Frank asked Kate when she was going to answer

him. Franek zapytał Kasię, kiedy ona mu odpowie.

‘ We aren’t going to lie,’ I pointed out. ‘Nie

zamierzamy kłamać’, podkreśliłam.

I pointed out that we weren’t going to lie.

Podkreśliłam, że nie będziemy kłamać.

Present Simple

Past Simple

‘ I ’ m tired,’ complained Jill. ‘Jestem zmęczona’,

narzekała Jill.

Jill complained she was tired. Jill narzekała, że jest

zmęczona.

‘ We don’t make doors,’ John explained. ‘Nie

produkujemy drzwi’, Jan wyjaśnił.

John explained they didn’t make doors. Jan

wyjaśnił, że oni nie produkują drzwi.

‘ Do you dance ?’ Adam asked. ‘Czy tańczysz?’,

Adam zapytał.

Adam asked me if I danced . Adam zapytał mnie,

czy tańczę.

‘What can you do today?’ Peter inquired. ‘Co

możecie zrobić dzisiaj?’, Piotr dopytywał się.

Peter inquired what they could do that day. Piotr

dopytywał się, co oni mogli zrobić tego dnia.

‘ Don’t negotiate the price yet,’ the boss said to

me. ‘ Nie negocjuj jeszcze ceny’, szef powiedział

mi.

The boss said that I wasn’t to negotiate the price

yet. Szef powiedział, że nie mam na razie

negocjować ceny.

‘I don’t understand the lecture. Do you ?’ June

said. ‘ Nie rozumiem wykładu. Czy ty rozumiesz?’,

June powiedziała.

June said she didn’t understand the lecture and

asked if I did . June powiedziała, że nie rozumie

wykładu i zapytała mnie, czy ja rozumiem.

‘If your medicine doesn’t work , try these pills,’

mother said. ‘Jeśli twoje lekarstwo nie działa,

spróbuj tych tabletek’, mama powiedziała.

(zdanie warunkowe pierwszego typu zamieniamy w mowie

zależnej na zdanie warunkowe drugiego typu)

Mother told me that if my medicine didn’t work I

should (was to) try those pills. Mama powiedziała,

że jeśli moje lekarstwo było nieskuteczne,

powinienem (miałem) spróbować tamtych tabletek.

‘ It’ s dangerous. You’ d better not climb this

rock,’ Wat said. ‘ To niebezpieczne. Lepiej nie

wspinaj się na tę skałę’, Wat powiedział.

Wat advised me not to climb that rock as it was

dangerous. Wat doradził mi, żebym nie wspinał

się na tę skałę, ponieważ to jest niebezpieczne.

‘ I can hardly read through these glasses. Could

you examine my eyes?’ the patient said. ‘Prawie

nie mogę czytać przez te okulary. Czy może pan

zbadać mój wzrok?’, pacjent powiedział.

The patient told the doctor that he could hardly

read through the glasses and asked the doctor to

examine his eyes. Pacjent powiedział lekarzowi, że z

trudem czyta przez te okulary i poprosił lekarza,

żeby ten zbadał jego wzrok.

‘ Let the suspect make his statement,’ the judge

said. ‘ Niech podejrzany złoży oświadczenie’,

sędzia powiedział.

The judge said that the suspect was to make his

statement . Sędzia powiedział, że podejrzany ma

złożyć oświadczenie.

Jo said, ’ Are you interested?’ and I said: ‘ Yes . ’ Jo

powiedział, ‘Czy jesteś zainteresowany?’ i ja

powiedziałem: ‘Tak’.

Jo asked if I was interested and I said I was . Jo

zapytał, czy jestem zainteresowany i ja

powiedziałem, że tak.

‘ What a strange idea!’ Marian exclaimed. ‘ Co za

dziwny pomysł!’, Marian wykrzyknął.

Marian exclaimed that it was a strange idea.

Marian wykrzyknął, że to był dziwny pomysł.

Present Continuous

Past Continuous

‘ I’ m leaving tomorrow,’ Anna announced.

‘Wyjeżdżam jutro’, Anna oświadczyła.

Anna announced she was leaving the next day .

Anna oświadczyła, że wyjeżdża następnego dnia.

‘Where are you going?’ mother asked. ‘Gdzie

idziesz?’, matka zapytała.

Mother asked him where he was going. Matka

zapytała go, gdzie idzie.

‘ Are they arguing about me now?’ Henry

wondered. ‘Czy oni kłócą się teraz o mnie?’,

Henryk zastanawiał się.

Henry wondered if ( whether ) they were arguing

about him then. Henryk zastanawiał się, czy oni

kłócą się z jego powodu.

‘ We aren’t buying it,’ Tom remarked. ‘Nie

kupujemy tego’, Tom skomentował.

Tom remarked they weren’t buying it. Tom

skomentował, że oni tego nie kupują.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: