Konwencja o prawach dziecka.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA

przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych

dnia 20 listopada 1989 r.

Opracowano na pod-

stawie: Dz.U. z 1991

r. Nr 120, poz. 526.

PREAMBUŁA

Państwa-Strony niniejszej konwencji,

uważając, że zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczo-

nych uznanie wrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich

członków rodziny ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości oraz pokoju na

świecie,

mając na uwadze, że ludy Narodów Zjednoczonych potwierdziły w Karcie

swą wiarę w podstawowe prawa człowieka oraz w godność i wartość jednostki ludz-

kiej i postanowiły sprzyjać postępowi społecznemu oraz osiąganiu lepszego poziomu

życia w warunkach większej wolności,

uznając, że Narody Zjednoczone w Powszechnej Deklaracji Praw Człowie-

ka oraz w Międzynarodowych Paktach Praw Człowieka zgodziły się i proklamowa-

ły, iż każdy człowiek uprawniony jest do korzystania z zawartych w nich praw i

wolności, bez względu na jakiekolwiek różnice wynikające z przynależności raso-

wej, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych lub innych, narodo-

wego lub społecznego pochodzenia, cenzusu majątkowego, urodzenia oraz jakich-

kolwiek innych,

przypominając, że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Narody

Zjednoczone proklamowały, iż dzieci mają prawo do szczególnej troski i pomocy,

wyrażając przekonanie, że rodzina jako podstawowa komórka społeczeń-

stwa oraz naturalne środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członków, a w szcze-

gólności dzieci, powinna być otoczona niezbędną ochroną oraz wsparciem, aby mo-

gła w pełnym zakresie wypełniać swoje obowiązki w społeczeństwie,

uznając, że dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości

powinno wychowywać się w środowisku rodzinnym, w atmosferze szczęścia, miło-

ści i zrozumienia,

uważając, że dziecko powinno być w pełni przygotowane do życia w społe-

czeństwie jako indywidualnie ukształtowana jednostka, wychowana w duchu ide-

ałów zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych, a w szczególności w duchu po-

koju, godności, tolerancji, wolności, równości i solidarności,

mając na uwadze, że potrzeba otoczenia dziecka szczególną troską została

wyrażona w Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. oraz Deklaracji Praw

2005-08-23

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 r. i uznanej w

Ogólnej Deklaracji Praw Człowieka, w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatel-

skich i Politycznych (w szczególności w artykułach 23 i 24), w Międzynarodowym

Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (w szczególności w arty-

kule 10), jak również w statutach i stosownych dokumentach wyspecjalizowanych

agencji i międzynarodowych organizacji zajmujących się zapewnieniem dobrobytu

dzieciom,

mając na uwadze, że - jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka - "dziecko,

z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki

i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu",

przypominając postanowienia Deklaracji Zasad Społecznych i Prawnych

odnoszących się do ochrony i dobra dziecka, ze szczególnym odniesieniem do

umieszczania w rodzinie zastępczej oraz adopcji w wymiarze krajowym i międzyna-

rodowym, podstawowe minimum zasad Narodów Zjednoczonych odnośnie do wy-

mierzania sprawiedliwości wobec nieletnich ("Zasady Pekińskie") oraz Deklarację o

ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie konfliktów zbroj-

nych,

uznając, że we wszystkich krajach świata są dzieci żyjące w wyjątkowo

trudnych warunkach i że wymagają one szczególnej troski,

biorąc w należyty sposób pod uwagę znaczenie tradycji i wartości kulturo-

wych każdego narodu dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka,

uznając wagę międzynarodowej współpracy dla poprawy warunków życia

dzieci w każdym kraju, szczególnie w krajach rozwijających się,

uzgodniły, co następuje:

CZĘŚĆ I

Artykuł 1

W rozumieniu niniejszej konwencji "dziecko" oznacza każdą istotę ludzką w wieku

poniżej osiemnastu lat, chyba że zgodnie z prawem odnoszącym się do dziecka uzy-

ska ono wcześniej pełnoletność.

Artykuł 2

1. Państwa-Strony w granicach swojej jurysdykcji będą respektowały i gwarantowa-

ły prawa zawarte w niniejszej konwencji wobec każdego dziecka, bez jakiejkol-

wiek dyskryminacji, niezależnie od rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglą-

dów politycznych, statusu majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia

lub jakiegokolwiek innego tego dziecka albo jego rodziców bądź opiekuna praw-

nego.

2. Państwa-Strony będą podejmowały właściwe kroki dla zapewnienia ochrony

dziecka przed wszelkimi formami dyskryminacji lub karania ze względu na status

prawny, działalność, wyrażane poglądy lub przekonania religijne rodziców dziec-

ka, opiekunów prawnych lub członków rodziny.

2005-08-23

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

Artykuł 3

1. We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne

lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała

ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów

dziecka.

2. Państwa-Strony działają na rzecz zapewnienia dziecku ochrony i opieki w takim

stopniu, w jakim jest to niezbędne dla jego dobra, biorąc pod uwagę prawa i obo-

wiązki jego rodziców, opiekunów prawnych lub innych osób prawnie za nie od-

powiedzialnych, i w tym celu będą podejmowały wszelkie właściwe kroki usta-

wodawcze oraz administracyjne.

3. Państwa-Strony czuwają, aby instytucje, służby oraz inne jednostki odpowiedzial-

ne za opiekę lub ochronę dzieci dostosowały się do norm ustanowionych przez

kompetentne władze, w szczególności w dziedzinach bezpieczeństwa, zdrowia,

jak również dotyczących właściwego doboru kadr tych instytucji oraz odpowied-

niego nadzoru.

Artykuł 4

Państwa-Strony podejmą wszelkie właściwe działania ustawodawczo-

administracyjne oraz inne dla realizacji praw uznanych w niniejszej konwencji. Od-

nośnie do praw ekonomicznych, socjalnych oraz kulturalnych Państwa-Strony będą

podejmowały takie działania przy maksymalnym wykorzystaniu środków będących

w ich dyspozycji oraz - gdy okaże się to konieczne - w ramach współpracy między-

narodowej.

Artykuł 5

Państwa-Strony będą szanowały odpowiedzialność, prawo i obowiązek rodziców

lub, w odpowiednich przypadkach, członków dalszej rodziny lub środowiska, zgod-

nie z miejscowymi obyczajami, opiekunów prawnych lub innych osób prawnie od-

powiedzialnych za dziecko, do zapewnienia mu, w sposób odpowiadający rozwojowi

jego zdolności, możliwości ukierunkowania go i udzielenia mu rad przy korzystaniu

przez nie z praw przyznanych mu w niniejszej konwencji.

Artykuł 6

1. Państwa-Strony uznają, że każde dziecko ma niezbywalne prawo do życia.

2. Państwa-Strony zapewnią, w możliwie maksymalnym zakresie, warunki życia i

rozwoju dziecka.

Artykuł 7

1. Niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt urodzenia, a

dziecko od momentu urodzenia będzie miało prawo do otrzymania imienia, uzy-

skania obywatelstwa oraz, jeśli to możliwe, prawo do poznania swoich rodziców i

pozostawania pod ich opieką.

2. Państwa-Strony zapewnią, aby te prawa stały się zgodne z ich prawem wewnętrz-

nym oraz z ich międzynarodowymi zobowiązaniami w tej dziedzinie, w szczegól-

2005-08-23

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

ności w przypadkach, gdyby brak tych uregulowań spowodował, iż dziecko zosta-

łoby bezpaństwowcem.

Artykuł 8

1. Państwa-Strony podejmują działania mające na celu poszanowanie prawa dziecka

do zachowania jego tożsamości, w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków ro-

dzinnych, zgodnych z prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.

2. W przypadku gdy dziecko zostało bezprawnie pozbawione części lub wszystkich

elementów swojej tożsamości, Państwa-Strony okażą właściwą pomoc i ochronę

w celu jak najszybszego przywrócenia jego tożsamości.

Artykuł 9

1. Państwa-Strony zapewnią, aby dziecko nie zostało oddzielone od swoich rodziców

wbrew ich woli, z wyłączeniem przypadków, gdy kompetentne władze, podlega-

jące nadzorowi sądowemu, zdecydują zgodnie z obowiązującym prawem oraz

stosowanym postępowaniem, że takie oddzielenie jest konieczne ze względu na

najlepiej pojęte interesy dziecka. Taka decyzja może być konieczna szczególnie w

przypadkach nadużyć lub zaniedbań ze strony rodziców, gdy każde z rodziców

mieszka oddzielnie, a należy podjąć decyzję odnośnie do miejsca pobytu lub za-

mieszkania dziecka.

2. W każdym postępowaniu podejmowanym stosownie do ustępu 1 niniejszego arty-

kułu należy umożliwić wszystkim zainteresowanym stronom uczestnictwo w tym

postępowaniu oraz wyrażenie przez nie swoich opinii.

3. Państwa-Strony będą szanowały prawo dziecka odseparowanego od jednego lub

obojga rodziców do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpo-

średnich kontaktów z obojgiem rodziców, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to

sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka.

4. W przypadku gdy tego rodzaju separacja jest wynikiem działania podjętego przez

Państwo-Stronę, takiego jak zatrzymanie, uwięzienie, wygnanie, deportacja lub

śmierć (w tym śmierć spowodowana jakąkolwiek przyczyną podczas zatrzymania

przez państwo) jednego lub obojga rodziców dziecka lub dziecka, państwo za-

pewni, na żądanie, rodzicom dziecka, dziecku lub - jeżeli będzie to właściwe - in-

nemu członkowi rodziny podanie istotnych informacji dotyczących miejsca poby-

tu nieobecnego(ych) członka(ów) rodziny, jeśli treść tej informacji nie przyniesie

szkody dobru dziecka. Ponadto Państwa-Strony zapewnią, aby wniesienie takiej

prośby samo przez się nie pociągało żadnych ujemnych następstw dla osoby

(osób), której(ych) dotyczy.

Artykuł 10

1. Zgodnie z wynikającym z postanowienia artykułu 9 ustęp 1 obowiązkiem Państw-

Stron wnioski składane przez dziecko lub przez jego rodziców odnośnie do wjaz-

du lub opuszczenia Państwa-Strony w celu łączenia rodziny będą rozpatrywane

przez Państwa-Strony w sposób przychylny, humanitarny i w szybkim trybie.

Państwa-Strony ponadto zapewnią, aby złożenie takiego wniosku nie pociągało za

sobą ujemnych skutków dla wnioskodawców oraz członków ich rodzin.

2005-08-23

s. 5/5

2. Dziecko, którego rodzice przebywają w różnych państwach, będzie miało prawo

do utrzymywania regularnych, z wyjątkiem okoliczności nadzwyczajnych, osobi-

stych stosunków i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców. W tym celu

oraz zgodnie z obowiązkiem Państw-Stron wynikającym z postanowienia artykułu

9 ustęp 2 Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka oraz jego rodziców

do opuszczenia każdego kraju, w tym własnego, oraz powrotu do ich własnego

kraju. Prawo do opuszczenia dowolnego kraju będzie podlegać tylko takim ogra-

niczeniom, które są określone przez prawo i które są niezbędne dla ochrony bez-

pieczeństwa narodowego, porządku publicznego, zdrowia i moralności społecznej

lub praw i swobód innych osób, zgodnych z pozostałymi prawami uznanymi w

niniejszej konwencji.

Artykuł 11

1. Państwa-Strony będą podejmowały kroki dla zwalczania nielegalnego transferu

dzieci oraz ich nielegalnego wywozu za granicę.

2. W tym celu Państwa-Strony będą popierały zawieranie odpowiednich umów dwu-

stronnych lub wielostronnych albo przystępowanie do istniejących już umów.

Artykuł 12

1. Państwa-Strony zapewniają dziecku, które jest zdolne do kształtowania swych

własnych poglądów, prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we

wszystkich sprawach dotyczących dziecka, przyjmując je z należytą wagą, sto-

sownie do wieku oraz dojrzałości dziecka.

2. W tym celu dziecko będzie miało w szczególności zapewnioną możliwość wypo-

wiadania się w każdym postępowaniu sądowym i administracyjnym, dotyczącym

dziecka, bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawiciela bądź odpowiedniego

organu, zgodnie z zasadami proceduralnymi prawa wewnętrznego.

Artykuł 13

1. Dziecko będzie miało prawo do swobodnej wypowiedzi; prawo to ma zawierać

swobodę poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei

wszelkiego rodzaju, bez względu na granice, w formie ustnej, pisemnej bądź za

pomocą druku, w formie artystycznej lub z wykorzystaniem każdego innego

środka przekazu według wyboru dziecka.

2. Wykonywanie tego prawa może podlegać pewnym ograniczeniom, lecz tylko ta-

kim, które są przewidziane przez prawo i które są konieczne:

a) dla poszanowania praw lub reputacji innych osób albo

b) do ochrony bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego, bądź

zdrowia albo moralności społecznej.

Artykuły 14

1. Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody myśli, sumienia i

wyznania.

2. Państwa-Strony będą respektowały prawa i obowiązki rodziców lub, w odpowied-

nich przypadkach, opiekunów prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w

2005-08-23

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: