Autor
Data
Wydarzenia
Główne tematy
Ewangelia
Św. Mateusza
Mateusz, celnik, którego Jezus wybrał na apostoła.
Prawdopodobnie autor wydaje się czerpać materiał
od Marka.
60 – 80 r.
Rodowód Jezusa Chrystusa; Sen Józefa, aby nie opuszczał
Marii; Narodzenie Jezusa; Mędrcy ze Wschodu; Sen Józefa;
Ucieczka do Egiptu; Rzeź dzieci w Betlejem; Sen Józefa
(o powrocie z Egiptu); Powrót z Egiptu (po śmierci Heroda)
Kazanie Jana Chrzciciela; Chrzest Chrystusa; Kuszenie Jezusa;
Początek nauczania w Kafarnaum; Powołanie pierwszych
uczniów
Uzdrawianie chorych w Galilei; Kazanie na Górze (5 -7)
Uczniowie (8-10): Uzdrawianie i nauczanie;powołanie 12
apostołów; misja apostołow;
Królestwo Niebieskie (11 – 13): misja Jana Chrzciciela;
misja Jezusa; przypowieści o królestwie;
Kościół – lud Jezusa; Śmierć Jana Chrzciciela; Nauczanie i cuda;
wyznanie Piotra o Jezusie; Jezus zapowiada swoją śmierć i
zmartwychwstanie; Jezus wzywa do naśladowania; Przemienienie
Jezusa; powtórna zapowiedź śmierci Jezusa;
Nauczanie i uzdrawianie (18-…): Jezus błogosławi dzieci; życie
wieczne i bogactwo; przypowieść o robotnikach w winnicy;
III zapowiedź o śmierci Jezusa; uzdrawianie;
Wjazd Jezusa do Jerozolimy; Wypędzenie przekupniów ze
świątyni; Rozmowa Jezusa z kapłanami w świątyni; Jezus
potępia faryzeuszów; Zapowiedź przyszłych wydarzeń:
Zburzenie świątyni w Jerozolimie, o znakach zbliżania się
końca świata; O końcu świata
Spisek przeciwko Jezusowi;Namaszczenie Jezusa w Betanii;
Zdrada Judasza; Ostatnia wieczerza;Jezus zapowiada zaparcie
się uczniów; Jezus w Getsemani; Pojmanie Jezusa; Sąd nad
Jezusem; Zaparcie się Piotra; Jezus przed Piłatem; Śmierć
Judasza; Jezus i Piłat; Ukrzyżowanie Jezusa i śmierć; Pogrzeb
Jezusa; Zmartwychwstanie Jezusa; Jezus ukazuje się 11
uczniom w Galilei
Ewangelia ta słusznie umieszczana
jest jako pierwsza, ponieważ stanowi
pomost łączący ST z NT. Przedst. Jezusa
jako Mesjasza, Pomazańca Bożego,
zapowiedzianego przez proroków.
Został w niej starannie opracowany plan
skupiający się na najważniejszych
naukach Jezusa. Osobnym tematem jest
ustanowienie Kościoła, wielkiej wspól
noty uczniów Jezusa.
Św. Marka
Wczesna tradycja wiąże tą ewangelię z Janem
Markiem, uczniem wymienionym w Dziejach.
Działał on od wczesnych dni Kościoła w
Jerozolimie. Treść zawartej w Ewangelii historii
sugeruje, że gł. źródłem informacji był Piotr;
z tej Ewangelii prawdopodobnie korzystali
później Mateusz i Łukasz.
60 – 70 r.
Rzym
Wydarzenia z czasów nauczania (1-8): Kazanie Jana
Chrzciciela, Chrzest Jezusa, Kuszenie Jezusa, Początek
nauczania, Powołanie pierwszych uczniów, nauczanie i
uzdrawianie w Galilei; Jezus wychodzi z Galilei.
Przygotowanie do męki i śmierci (8.27 – 11): Wyznanie
Piotra o Jezusie; Jezus zapowiada swoją śmierć i
Jezusa; Powtórna zapowiedź śmierci Jezusa; Jezus błogosławi
Dzieci; III zapowiedź śmierci Jezusa
Jezus naucza w Jerozolimie (11-13): Wjazd do Jerozolimy;
Wypędzenie przekupniów ze świątyni; Rozmowa Jezusa z
kapłanami w świątyni; O zmartwychwstaniu; Zapowiedź
przyszłych wydarzeń: Jezus zapowiada zburzenie świątyni,
o znakach zbliżania się końca świata, o końcu świata;
Spisek przeciwko Jezusowi; Namaszczenie Jezusa w Betanii;
Zdrada Judasza; Ostatnia Wieczerza; Jezus zapowiada zaparcie
Jezusem; Zaparcie się Piotra; Jezus przed Piłatem; Wyszydzenie
Jezusa przez żołnierzy; Ukrzyżowanie Jezusa; Śmierć Jezusa;
Pogrzeb Jezusa; Zmartwychwstanie Jezusa; Jezus ukazuje się
Marii Magdalenie i uczniom; Wniebowstąpienie Jezusa;
Niemal z pewnością spisana najwcześniej
ze wszystkich ewangelii; jest krótka, w
której akcja posuwa się szybko. Mogła
być napisana aby pomóc chrześcijanom
w przekonywaniu innych do prawdy o
Jezusie; Gdy Ewangelia św. Mat skupia się
na Jezusie jako nauczycielu, Marek pokazuje
Go jako człowieka czynu. Ewangelia ta
składa się gł z krótkich epizodów,
z których większość opowiada, co Jezus
zrobił. Ewangelia szybko przechodzi od
piętrowego wyznania wiary do śmierci
i zmartwychwstania Jezusa. Kluczowym
fragm. są słowa: „syn człowieczy nie
przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby
służyć i dać życie swoje na okup za
wielu”.
Św. Łukasza
O tym, że Łukasz napisał Ewangelię oraz Dzieje
Apostolskie, chrześc. byli przekonani bardzo
wcześnie. Jako lekarz niemojżeszowego wyznania
odbył z Pawłem wiele podróży; pisał dla Teofila;
Dzieje Apostolskie kończą się gdy Paweł trafia do
więzienia w Rzymie. Stąd niektórzy sądzą, iż
Ewangelia wg św. Łukasza oraz Dzieje Apos.
zostały napisane dla obrony Apostoła w procesie;
nie jest to jednak do konca pewne;
60 – 85 r.
Wstęp – zwrot do Teofila;
Przepowiednia o narodzeniu się Jana Chrzciciela;
Przepowiednia o narodzeniu się Jezusa:
Maria odwiedza Elżbietę; Narodzenie
Jana Chrzciciela; Narodzenie Jezusa; Poświęcenie Jezusa w
świątyni; Błogosławieństwo Symeona; Błogosławieństwo
prorokini Anny; Dzieciństwo Jezusa, Kazanie Jana Chrzciciela;
Chrzest Chrystusa; rodowód Jezusa; Kuszenie Jezusa; Początek
nauczania Jezusa; Jezus wzgardzony w Nazarecie;
Cuda
Przypowieści
Wjazd do Jerozolimy; Jezus płacze przed Jerozolimą;
Kapłanami w świątyni; przypowieści;
Pasja: Zdrada Judasza; przygotowania do Ost Wieczerzy; Ost
Wieczerza; Prawdziwa wielkość; Zapowiedź zaparcia się św.
Piotra; Jezus w Getsemane; Pojmanie Jezusa; zaparcie się św.
Piotra; Jezus dręczony i bity; Jezus przed Radą Najwyższą;
Jezus przed Piłatem; Jezus przed Herodem; Piłat, Barabasz i
Jezus; Ukrzyżowanie Jezusa; Śmierć Jezusa; Pogrzeb;
Zmartwychwstanie; Jezus ukazuje się uczniom na drodze do
Emaus; Jezus ukazuje się apostołom; Wniebowstąpienie;
Ewangelia św. Łukasza i Dzieje Apost są
dwiema częściami jednego dzieła. Łukasz
stawia sobie zadanie powiedzenia całej
prawdy o życiu Jezusa i późniejszych
wydarzeniach, czerpiąc informacje z
„pierwszej ręki”, od „naocznych świadków
i sług słowa”. Jego Ewangelia napisana jest
przede wszystkim dla czytelnika spoza
kultury żydowskiej
Ewangelia św. Łukasza rozpoczyna się i
kończy w Jerozolimie; uwypukla to jeden z
gł tematów ewangelii: zbawienie przychodzi
dla całego świata, jednak Jezus najpierw
przyszedł do Żydów, spadkobierców Bożej
Obietnicy zbawienia, lecz oni odrzucili Go.
Ewangelia ta, będąca najpełniejszym
sprawozdaniem z życia i działalności Jezusa
podejmuje także inne ważne tematy: Jezus
oferuje zbawienie najbardziej potrzebującym;
Jezus zwraca się do ludzi w sposób bardzo
Osobisty, jest Człowiekiem modlitwy pełnym
Ducha Św.
Św. Jana
Prawdopodobny autor tej Ewangelii nazywa siebie
„uczniem, którego Jezus mialował”. Jest to Jan
Apostoł. Ewang ta podaje inform niezależne od
pozostałych Ewang; miejsce akcji: Jerozolima;
Prolog – Jezus i Słowo Boże; Świadectwo Jana Chrzciciela
o Jezusie;
Siedem znaków: Pierwsi Uczniowie; Wesele w Kanie
Galilejskiej; Rozmowa Jezusa z Nikodemem;
Powtórne świadectwo Jana Chrz o Jezusie;
Rozmowa Jezusa z samarytanką; Uzdrowienia i cudy;
Pasja: arcykapłańska modlitwa Jezusa; Pojmanie Jezusa;
Rada Najwyższa pyta Jezusa o uczniów i naukę; Zaparcie się
Piotra; Jezus przed Piłatem; Piłat wydaje Jezusa Żydom;
Ukrzyżowanie Jezusa; Śmierc; Pogrzeb; Zmartwychwstanie;
Jezus ukazuje się Marii Magdalenie; Jezus ukazuje się uczniom;
Jezus ukazuje się Tomaszowi; Treść Ewangelii; Jezus ukazuje się
uczniom nad M. Tyberiadzkim; Ostatnie słowa Jezusa do
Piotra; Zakończenie;
Od samego początku Jezus jest „Słowem
Boga”; dzięki Niemu Bóg komunikuje się
ze światem; idea słowa jest ideą wywodzacą
się ze ST; autor chce ukazać znaczenie
Jezusa Żydom oraz tym, którzy znają myśl
grecką; Jan umieszcza swoją relację z życia
Jezusa w ramach 7 znaków (cudów) i 7 mów
Jezusa; tematami przewodnimi są światło,
życie, miłość, które daje Jezus; do różnic
pomiedzy tą Ewang a pozostałymi można
zaliczyć miejsce akcji (pierwsze trzy Galilea)
w Jerozolimie, oraz częściowo styl narracji;
u Jana nie ma przypowieści, a Jezus podej
muje dłuższe dialogi i rozmowy.
Ewang ta pomagała ludziom wierzyć, że
życie wieczne można znaleźć dzięki wierze
w Jezusa;
a.bunia