OKRES PRENATALNY

od zapłodnienia do narodzin

POWTÓRKA

l                    Jądro każdej komórki ciała ma zestaw 46 chromosomów, ułożonych w 23 pary.

l                    Jedynymi komórkami, które nie zawierają 46 chromosomów są plemnik i komórka jajowa (nazywane gametami lub komórkami zalążkowymi).

l                    We wczesnych stadiach rozwoju gamety dzielą się tak jak pozostałe komórki (proces ten zwiemy mitozą), a każdy zestaw 23 chromosomów dzieli się i samoczynnie kopiuje.

POWTÓRKA

l                   W podziale gamet występuje jeszcze jedna dodatkowa faza: mejoza, w której nowa komórka otrzymuje tylko po jednym chromosomie z każdej pary.

l                   Gdy dziecko zostaje poczęte 23 chromosomy komórki jajowej łączą się z 23 chromosomami plemnika, tworząc w ten sposób 23 pary, które będą obecne w każdej komórce rozwijającego się dziecka.

POWTÓRKA

l                   Segmenty chromosomów to geny. Geny mają stałą lokalizację (locus).

l                   Gen dominujący – ujawnia się tylko przez niego określona cecha.

l                   Gen recesywny – jego działanie jest niedostrzegalne, ale może on zostać dalej przekazany, w drodze podziału mejotycznego.

Okres prenatalny dzieli się na 3 fazy:

l                   Faza jaja płodowego /zygoty/ - 2 tygodnie;

l                   Faza zarodkowa (embrionalna) – 2 miesiące;

l                   Faza płodowa – od 3 miesiąca.

Narodziny. Prawdziwy początek był jednak wcześniej

KOMÓRKA JAJOWA-JEDYNA NIEZBĘDNA DO STWORZENIA NOWEGO ŻYCIA

l                    Jajnik kobiecy zawiera ok.200 tys. jajeczek.

l                    W 20 tyg. życia każda dziewczynka miała ich ok. 6 – 7 mln.

l                    To bogactwo nie trwa długo.

l                    Kiedy nadchodzi menopauza pozostaje ich niewiele lub zgoła żadne. 

Plemnik posługuje się węchem ????????

Nasza podróż przez życie rozpoczyna się, gdy około pięćset milionów plemników „pędzi” w kierunku komórki jajowej z prędkością 3 mm na minutę

.

Kiedy zwycięski plemnik przebije osłonkę jajeczka, powstanie pierwsza komórka nowego życia.

Faza jaja płodowego /zygoty/

pierwsze 2 tygodnie

Po zapłodnieniu zygota przemieszcza się wzdłuż jajowodu do macicy, gdzie w dobrze ukrwionym miejscu następuje jej implantacja

UWAGA

l                   Około ¼ zarodków ginie w pierwszych kilku dniach po zapłodnieniu, często z powodu wad materiału genetycznego.

l                   Następna ¼ zostaje samoczynnie odrzucona /poroniona/ w późniejszym okresie ciąży.

WAŻNE WYDARZENIA

l                   Wędrówka trwa 3 dni;

l                   Proces zagnieżdżania się w macicy 7 – 10 dni;

l                   Zarodek łączy się z naczyniami krwionośnymi matki i w ten sposób zaczyna się odżywiać.

IMPLANTACJA

l                    Zarodek zagnieździł się w ściance macicy.

l                    Żywi się cukrem znajdującym się we krwi pochodzącej z naczyń włosowatych macicy i podwaja swą wielkość każdego dnia.

WAŻNE WYDARZENIA

l                    Komórka zaczyna się dzielić od 24 – 36 godziny po zapłodnieniu.

l                    Staje się zlepkiem coraz bardziej różniących się od siebie komórek.

WAŻNE WYDARZENIA

l                     Powstają listki zarodkowe.

l                     Z powłoki zewnętrznej powstaną struktury wspomagające rozwijające się dziecko: owodnia, kosmówka (łożysko i pępowina).

l                     Z masy wewnętrznej sam embrion.

Najpierw:

l                    Endoderma (entoderma)– gruczoły, usta, odbyt, jelita i inne organy wewnętrzne;

l                    Ektoderma – zewnętrzne zmysły, skóra, gruczoły potowe, łojowe, układ nerwowy (cewka nerwowa);

l                    I trzeci listek:

l                    Mezoderma – mięśnie, kości, serce, narządy płciowe.

Z listków zarodkowych rozwijają się także błony płodowe

l                     1) kosmówka, tj. błona zewnętrzna. W kosmkach wykształca się układ krwionośny, dzięki któremu dokonuje się wymiana substancji odżywczych i gazowych między matką a płodem i wydalanie produktów przemiany płodu. Z kosmówki powstaje w dalszej kolejności łożysko;

2) owodnia, tj. wewnętrzna błona. Dzięki wydzielniczym właściwościom komórek wewnętrznej warstwy owodni gromadzi się w owodni płyn owodniowy, zwany wodami płodowymi. Płyn ten spełnia funkcje ochronne i odżywcze w stosunku do płodu;

3) omocznia, narząd, który zanika we wczesnym okresie ciąży, a jego resztki wchodzą w skład sznura pępowinowego płodu

FAZA ZARODKOWA (EMBRIONALNA)

Aż do zawiązania się wszystkich głównych narządów

FAZA PŁODOWA

zaczyna się w 3 miesiącu

WZROST i WAGA

l                     3 miesiąc – 7,5 cm, 14 g;

l                     4 miesiąc – 25 cm, 200g;

l                     5 miesiąc – 30 cm, 500 g;

l                     6 miesiąc – 35 cm, 700 g;

l                     9 miesiąc – 48 – 51 cm, 2800-3500g.

3 miesiąc (7,5 cm; 14 g)

l                    Zaczynają pracę gruczoły płciowe;

l                    Grubieje skóra, mięśnie;

l                    Pojawia się meszek płodowy;

l                    Powieki pokrywają oczy;

l                    Powstają struny głosowe i paznokcie.

10 tyg. dziecko potrafi już krzywić się a nawet uśmiechać

Zakończyła się organogeneza

4 miesiąc (25 cm; 20 dkg)

l                    Kończy rozwój strun głosowych;

l                    Nerki produkują mocz;

l                    Oczy wrażliwe na światło;

l                    Na palcach powstają poduszeczki dotykowe oraz linie papilarne.

5 miesiąc

l                     Rosną włosy, brwi, rzęsy;

l                     Aktywność dziecka staje się regularna, są fazy czuwania i snu;

l                     Dziecko wydyma wargi ćwicząc ruchy ssące;

6 miesiąc

l                     Proporcje dziecka są zbliżone do noworodkowych;

l                     Maź płodowa pokrywa obficie skórę,

l                     Brak jest nadal tkanki tłuszczowej;

l                     Szkielet intensywnie kostnieje ;

l                     Magazynowane są substancje potrzebne po urodzeniu:  wapń, żelazo  białka.

l                     Rosną włosy i paznokcie.

7 miesiąc

l                    Intensywny rozwój tkanki tłuszczowej, dalsze magazynowanie potrzebnych po urodzeniu substancji;

l                    Dziecko pije dziennie około 1 litra płynu owodniowego;

l                    Ma już odruch ssania.

Wzrasta możliwość przeżycia dziecka poza organizmem matki

TAK WAŻNE PŁUCA

l                   Ukształtowały się w 19 tygodniu ciąży;

l                   Ale dopiero w 26 wytwarzają surfaktant – substancję wyścielającą pęcherzyki i zapobiegającą ich sklejaniu się.

l                   W pełni dojrzałe są w 32 tygodniu.

8 miesiąc

l                      matka przekazuje dziecku przeciwciała;

l                     dziecko przybiera coraz częściej pozycję główką w dół;

l                     skóra wygładza się i różowieje, a ciało przybiera kształt bardziej zaokrąglony;

l...