Archeion 108.pdf

ARCHEION, T. CVIII

WARSZAWA 2005

SPIS TREŚCI

Konserwacja

Anna C z a j k a, Dlaczego numer poświęcony konserwacji? . . . . . . . . . . . . . . 7

Przemysław W o j c i e c h o w s k i, Lepiej zapobiegać, niż leczyć

— nowe tendencje w dziedzinie zabezpieczania i konserwacji

zasobów archiwalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Przemysław W o j c i e c h o w s k i, Cele i zadania wieloletniego

programu rządowego „Kwaśny papier. Ratowanie

w skali masowej zagrożonych polskich zasobów bibliotecznych

i archiwalnych” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Anna C z a j k a, Krzysztof P ą t e k, Dotychczasowy udział archiwów

państwowych w programie „Kwaśny papier” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Władysław S o b u c k i, Barbara D r e w n i e w s k a-I d z i a k ,

Anna C z a j k a, Stanfordzka metoda badania stanu zachowania

archiwaliów papierowych z XIX i XX w. w Archiwum Państwowym

m.st. Warszawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Władysław S o b u c k i, Anna C z a j k a, Monika B o g a c z-W a l s k a,

Andrzej U l e w i cz, Wyniki badań stanu zachowania archiwaliów

papierowych z XIX i XX w. w Archiwum Państwowym w Olsztynie . . . . . 71

Władysław S o b u c k i, Przemysław W o j c i e c h o w s k i,

Anna C z a j k a, Barbara D r e w n i e w s k a-I d z i a k,

Wyniki badań stanu zachowania archiwaliów papierowych z XIX

i XX w. w Archiwum Państwowym w Poznaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

Anna M i c h a ś, Małgorzata B o c h e n e k, Ted S t e e m e r s,

Gerrit de B r u i n, Uniwersalna procedura oceny stopnia zniszczenia

materiałów archiwalnych metodą losową oraz jej zastosowanie

do badania zasobu Archiwum Państwowego w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . 96

Yola de L u s e n e t, Przechowywane fotografie. Doświadczenia

programu SEPIA w latach 1999–2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

Edwin K l i j n, Yola de L u s e n e t, SEPIADES. Katalogowanie

zbiorów fotograficznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

Stephen H a r w o o d, Technologie fotograficzne z XIX i początku

XX wieku — wprowadzenie do zagadnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

SPIS TREŚCI

Zagadnienia konserwacji w procesie digitalizacji fotografii historycznych . . . 147

Clara C. von W a l d h a u s e n, Ekspozycje materiałów fotograficznych

ze zbiorów bibliotecznych i archiwalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

Hanna M a c h a j, Ochrona materiałów audiowizualnych — Europejski

Projekt TAPE – Training for Audiovisual Preservation in Europe . . . . . . . 180

Jan S z c z y g i e ł, Międzynarodowe Warsztaty Projektu TAPE . . . . . . . . . . 188

Anna C z a j k a, Normy Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej

(ISO) dotyczące zabezpieczania materiałów audiowizualnych . . . . . . . . . . 192

Monika B o g a c z-W a l s k a, Problem właściwych metod wyboru

archiwaliów do konserwacji. Wybrane zagadnienia konserwatorskie

na podstawie doświadczeń Pracowni Konserwacji Archiwaliów

w Archiwum Państwowym w Olsztynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

Marzena K a m i ń s k a, Konserwacja i restauracja średniowiecznej

księgi rękopiśmiennej ze zbiorów Archiwum Państwowego w Toruniu . . . 208

Anna C z a j k a, Hanna M a c h a j, Konserwacja i ochrona

archiwaliów w Internecie — krótki przewodnik po stronach WEB . . . . . . 218

Informatyka i archiwa elektroniczne

Henryk N i e s t r ó j, Internetowe źródła informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227

Adam B a n i e c k i, ISAD(G) — światowy system wielopoziomowego

opisu materiałów archiwalnych. Wprowadzenie do zagadnienia . . . . . . . . 241

Archiwoznawstwo

Sebastian Z i ó ł e k, Kancelaria i archiwum Izby Poselskiej Sejmu

powstania listopadowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271

Aleksy P i a s t a, Kancelaria Starostwa Powiatowego Piotrkowskiego

1919–1939 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284

Paweł W o l n i c k i, Kancelarie kościelne struktur ponadparafialnych

(archi)diecezji częstochowskiej (1925–2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303

Aarchiwa za granicą

Irina M a t i a s z, Hanna W o ł k o t r u b, Dziesięciolecie

działalności Ukraińskiego Instytutu Naukowo-Badawczego

Archiwistyki i Dokumentoznawstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321

Polonika

Natalia S. S t i e p a n o w a, Dokumenty dotyczące zesłańców polskich,

uczestników powstania styczniowego w Archiwum Narodowym

Republiki Sacha (Jakucja) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333

SPIS TREŚCI

Jerzy G a u l, Polonika z lat 1861–1918 w Archiwum Parlamentu

w Wiedniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353

Joanna W o j d o n, Polskie i polonijne zbiory w Immigration History

Research Center w Minneapolis (Minnesota) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372

Omówienia i recenzje

Guide pour la conservation des informations et des documents numeriques

pour les teleprocedures, les intranets et les sites internet: formats supports,

meta-donnes, organisation, XML et normalisation version 3 de janvier

2002 , ATICA, Paris 2002 ( Zbigniew Bujkiewicz ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389

Handlingsoffentlighet utan handlingar? Rapport från ett seminarium

i Stockholm. Skrifter utgiwna av Riksarkivet 2004 ( Wojciech Krawczuk) . . . 400

Virtus est hoc uno testificata libro. Festgabe für Manfred Herling…,

Münster–Hamburg–London 2003 . Verfassung und Verwaltung

Pommerns in der Neuzeit. Vortröge des 19. demminer kolloquiums zum 75.

Geburtstag von Joachim Wächter am 12 mai 2001… Bremen [2004].

( Paweł Gut ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku. Regesty listin

uloženych w Hornim Slezsku, t. 1 (do 1400 roku) , oprac. zespół pod red.

A. Barciaka i K. Müllera, Wrocław–Opava 2004 ( Roman Stelmach ) . . . . . 409

Zdenìk Šamberger, Studie k d ìj inám è eskoslovenského archivnictví,

Národní archiv, Praha 2005 ( Iwo Łaborewicz ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412

Przegląd czasopism

„La Gazette des Archives”, 2001–2004, nr 192–196 ( Alicja Kulecka ) . . . . . . . 415

„Sborník Archivních Prací, 2001, nr 1–2, 2002, nr 1–2 (Wioletta Lipińska) . . . 428

„Slovenská Archivistika”, 2001, nr 1–2, 2002, nr 1–2 ( Wioletta Lipińska ) . . . . 430

„Archivní Èasopis”, 2002, nr 1–4 ( Wioletta Lipińska ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433

„Izwiestija na dyrżawnite Archiwi”, t. 74–77 ( Małgorzata Kośka ) . . . . . . . . . . 437

„Otieczestwiennyje Archiwy”, 2002, nr 1–3 ( Elżbieta Wierzbicka ) . . . . . . . . . . 441

„Der Archivar”, 2001, z 1–4, 2002, z. 1–4 ( Jerzy Grzelak ) . . . . . . . . . . . . . . . . 450

„Nordisk Arkivnyt”, 2003, nr 4, 2004, nr 1–4, 2005, nr 1–3

( Wojciech Krawczuk ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482

„Comma”, 2004, nr 1–2 ( Alicja Kulecka ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488

Kronika

Kronika za rok 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .495

SPIS TREŚCI

Wspomnienia pośmiertne

Maryna Husarska (1914–2004) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547

Ryszard Kincel (1933–2004) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 558

Bibliografie

Wydawnictwa Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych . . . . . . . . . . . . . . . 565

KONS

ERWACJ

ARCHEION, T. CVIII

WARSZAWA 2005

ANNA CZAJKA (Warszawa)

DLACZEGO NUMER POŚWIĘCONY KONSERWACJI?

Zdziwi się każdy, kto oczekiwał zbioru artykułów poświęconych tradycyjnie

pojmowanej konserwacji i restauracji pojedynczych dokumentów oraz obiektów,

które przez lata uznawano za najbardziej godne podejmowania prac konserwa-

tora, takich jak np. rzadkie dokumenty pergaminowe czy historyczne księgi. Te-

matem przewodnim tego numeru „Archeionu” jest konserwacja i ochrona ca-

łych zasobów archiwalnych, jeden z najważniejszych problemów współczesnej

archiwistyki.

Niemniej jednak nie zapomnieliśmy o tej szczególnej i trudnej dziedzinie, ja-

ką jest konserwacja dokumentów zabytkowych. Tematykę tę podejmuje artykuł

Marzeny Kamińskiej (konserwatora dokumentów archiwalnych w Archiwum

Państwowym w Toruniu), prezentujący proces restauracji i konserwacji średnio-

wiecznej księgi rękopiśmiennej ze zbiorów tego archiwum.

Tradycyjnie pojmowana restauracja archiwaliów zabytkowych jest bardzo

czasochłonna i może być zastosowana jedynie do niewielkiej grupy starannie wy-

selekcjonowanych obiektów. Pracownie konserwatorskie istnieją tylko w nie-

których instytucjach archiwalnych i zatrudniają nielicznych konserwatorów. Mo-

gą oni przeprowadzać prace konserwatorskie na niedużej grupie obiektów, nie-

znacznej w skali potrzeb całego zasobu archiwalnego. Dlatego ważne jest, aby do

pracowni trafiały jedynie te dokumenty, które rzeczywiście warte są wysiłku, cza-

su i niemałych środków. Zakres prac konserwatorskich i kryteria wyboru przeka-

zywanych do pracowni konserwatorskich obiektów powinny być jasno zdefinio-

wane i stanowić element polityki ochrony zasobu w instytucji archiwalnej. Pro-

blemami związanymi z selekcją poddawanych restauracji obiektów oraz dobo-

rem metod konserwatorskich zajęła się w tym numerze pisma Monika Bogacz-

-Walska w artykule pt. Problem właściwych metod wyboru archiwaliów do kon-

serwacji.

Już pod koniec XX w. stało się jasne, że tradycyjnie pojmowana konserwacja

i restauracja nie mogą być odpowiedzią na problemy przyspieszonej degradacji

archiwalnych kolekcji dokumentów XIX- i XX-wiecznych oraz archiwalnych ko-

lekcji audiowizualnych. Szybko zdano sobie sprawę, że jedyną szansą na urato-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: