TAO TE KING - Lao-tsy - Ksiega Drogi i Cnoty (znakomity przeklad z rosyjskiego).pdf - Lao Tsy - Semi111

TAO TE KING

DROGI CNOTY KSIĘGA

[Tłumaczył na język polski L.Z. na podstawie wydania rosyjskiego: Yan-Chin-Shun

-Drewnekitajskij fiłosof Lao-Tsy i jego uczenije. Izdatielstwo Akademii Nauk SSSR.

Moskwa-Leningrad 1950, str. 115-159 Lao-Tsy - TAO-TE-KING...

Część pierwsza

1. Tao, które można wyrazić słowami nie jest prawdziwym Tao.

Imię, które może być nadane, nie jest stałym imieniem.

Bezimienne jest początkiem nieba i ziemi, imię posiadające - matka wszystkich rzeczy.

Dlatego ten, kto wolny jest od namiętności, widzi jego chwałę, a kto namiętnościami jest

ogarnięty, widzi je tylko w formie skończonej.

Pierwsze i wtóre są tego samego pochodzenia, lecz z różnymi nazwami. Razem nazywają się

najgłębszym. Od jednego najgłębszego do wtórego - drzwi do wszelkiej cudowności.

2. Kiedy ludzie dowiadują się, że piękne jest pięknym, pojawia się i wstrętne. Kiedy

dowiadują się, że dobro jest dobrem, pojawia się i zło.

Dlatego byt i niebyt rodzą siebie nawzajem, trudne i łatwe rodzą siebie nawzajem, długie i

krótkie wzajemnie się oblekają w kształt, wysokie i niskie wzajemnie się przyciągają, dźwięki

łącząc się zestrajają w harmonię, poprzedzające i następujące dokonuje się jedno za drugim.

Dlatego mądry człowiek wybiera nieczynienie i realizuje naukę bezgłośnie. Wtedy wszystkie

rzeczy rozpoczynają ruch i nie zaprzestają. On stwarza i nie posiada, czyni i nie korzysta,

dokonuje i nie pyszni się. Ponieważ nie pyszni się nie porzucają go.

3. Jeśli nie wyróżniać mędrców, to w narodzie nie będzie waśni. Jeśli nie cenić drogocennych

przedmiotów, to w narodzie nie będzie złodziei. Jeśli nie widać upragnionego przedmiotu, to

serca narodu nie będą podniecone.

Dlatego rządy mądrego człowieka czynią serca pustymi, a żołądki pełnymi. Osłabiają one

wolę i wzmacniają kości. Będą stale dążyć do tego, aby naród nie posiadał wiedzy i

namiętności, a posiadający wiedzę nie ośmielili się działać.

Urzeczywistnienie nieczynienia zawsze przynosi spokój.

4. Tao jest puste, lecz działając wydaje się niewyczerpane.

O, najgłębsze! Ono wydaje się być praojcem wszelkiej rzeczy.

Jeśli przytępić jego przenikliwość, uwolnić je od chaosu, umiarkować jego blask, upodobnić

je do pyłku, to będzie ono wydawać się jasno istniejącym.

Nie wiem czyim ono jest tworem.

Poprzedza ono przodka zjawisk.

5. Niebo i ziemia nie są humanitarne i odnoszą się one do wszystkich istot, jak do trawy i

zwierząt.

Mądry człowiek nie jest humanitarny i nie narusza naturalnego życia narodu.

Przestrzeń między niebem i ziemią podobna jest do miecha kowalskiego i fletu: wewnątrz

pusta i prosta. Im silniejszy ruch tym większy skutek.

Ten, kto wiele mówi, często przezywa niepowodzenie. Dlatego lepiej jest przestrzegać środka.

6. Pustka jest nieśmiertelna i nazywam ją najgłębszym początkiem. Wejście w najgłębszy

początek nazywam korzeniem nieba i ziemi. Nieskończone jest jako istnienie i działa bez

wysiłku.

7. Niebo i ziemia są długowieczne. Niebo i ziemia są długowieczne dlatego, że istnieją one

nie dla siebie. Oto dlaczego mogą być długowieczne.

Dlatego mądry człowiek stawia siebie za innymi, dzięki czemu okazuje się on przed ludźmi.

Lekceważy on swoje życie i tym samym życie jego jest zachowane. Pochodzi to stąd, że

mędrzec sobie lekceważy osobiste i tym samym jego osobiste jest spełniane.

8. Wyższa cnota podobna jest do wody. Woda przynosi pożytek wszystkim ludziom i nie

walczy. Ona znajduje się tam gdzie ludzie nie chcieliby być. Dlatego podobna jest do Tao.

Życie powinno wzorować się na ziemi; serce powinno przestrzegać wewnętrznych pobudek,

dobroczynność powinna być zgodna z człowieczeństwem, słowo powinno być zgodne z

prawdą, kierowanie powinno być zgodne ze spokojem, czyn powinien być współmierny do

możliwości, działanie powinno być zgodne z czasem.

I jeśli nie walczyć - nie będzie narzekania.

9. Kto napełnia nad miarę i ostrzy zbyt ostro, ten nie może długo zachować. Jeśli komnata

napełniona jest złotem i jaspisem, to nikt nie jest w stanie jej ochraniać. Jeśli bogaci i

wielmoże są dumni, to sami ściągają na siebie nieszczęście.

Jeśli sprawa jest zakończona, człowiek powinien odejść. W tym jest prawo naturalne Tao.

10. Dla zachowania spokoju duszy należy przestrzegać jedności. Wtedy nie będą budzić się

pragnienia. Jeśli uczynić duch miękkim człowiek stanie się podobnym do nowonarodzonego.

Jeśli jego postrzeganie staje się czyste, wtedy nie będzie błędów.

Miłowanie ludu i kierowanie krajem odbywa się bez mędrkowania. Wrota świata otwierają

się i zamykają przy zachowaniu spokoju. Znajomość tej prawdy czyni możliwym nieczynienie.

Rodzić i wychowywać, stwarzać i nieposiadać, tworzyć i nie korzystać, będąc starszym

pośród innych nie uważać siebie za władającego - to wszystko nazywa się najgłębszym Te.

11. Trzydzieści szprych łączy się w jednej piaście formując koło, a używanie koła zależy od

pustki między nimi. Z gliny robi się naczynia, a używanie naczyń zależy od pustki w nich.

Przebijają drzwi i okna, aby zrobić dom, a korzystanie z domu zależy od pustki w nim.

Oto co znaczy użyteczność bytu i pożytek z niebytu.

12. Pięć kolorów przytępia wzrok. Pięć dźwięków przytępia słuch. Pięć doznań smakowych

przytępia smak. Szybka jazda i polowanie podniecają serce. Drogocenne rzeczy zmuszają

człowieka, by dokonał przestępstwa. Dlatego wysiłki mądrego człowieka, skierowane są na

to, aby życie nasycić, a nie na to, aby posiadać ładne rzeczy. On rezygnuje z tych ostatnich i

zadowala się pierwszymi.

13. Sława i hańba podobne są do strachu. Wielmożność podobna jest do wielkiego

nieszczęścia w życiu. Co znaczy, ze sława i hańba podobne są do strachu? To znaczy, że

pośledni ludzie zyskują sobie sławę ze strachem i tracą ją także ze strachem. Co znaczy, ze

wielmożność podobna jest do wielkiego nieszczęścia w życiu? To znaczy, że ja mam wielkie

nieszczęście, ponieważ cenię samego siebie. Gdy nie będę cenić samego siebie, wtedy nie

będę mieć nieszczęścia. Dlatego wielmożny, służąc z samozaparciem ludziom, może żyć

pośród nich. Humanitarny, służąc z samozaparciem ludziom, może przebywać pośród nich.

14. Patrzę na nie i nie widzę, dlatego nazywam je niewidocznym. Słucham go i nie słyszę,

dlatego nazywam je niesłyszalnym. Staram się je pochwycić i nie mogę, dlatego nazywam je

najdrobniejszym. Te trzy są niewytłumaczalne. Dlatego łączą się one w jedno. Jego wierzch

nie jest oświetlony, jego spód nie jest zaciemniony. Ono jest nieskończone i nie może być

nazwane. Ono ponownie wraca do niebytu. I oto nazywają je kształtem bez kształtu, kształtem bez

istoty. Dlatego nazywają je niejasnym i mglistym. Spotykam się z nim i nie widzę jego

twarzy, śledzę je i nie widzę jego pleców.

Trzymając się odwiecznego Tao i opanowując teraźniejszy byt, można poznać odwieczny

początek. Nazywa się nicią Tao.

15. W dawnych czasach ten, kto był zdolny do oświecenia, znał najdrobniejsze i głębokie.

Ukryte, dlatego nie można było ich poznać. Ponieważ nie można było ich poznać, dowolnie

nadawano im kształt: one były nieśmiałe, jak gdyby przechodziły zimą przez potok, one były

niezdecydowane, jak gdyby bały się swoich sąsiadów; one były ważne jak goście; one były

ostrożne, jak gdyby przechodziły po topniejącym lodzie; one były proste jak nieobrobione

drzewo; one były nieobjęte jak dolina; one były nieprzeniknione jak mętna woda. To były te,

które zachowując spokój, umiały brudne uczynić czystym. To były te, które zdolne czynić

długowieczny ruch spokojnym, współdziałały z życiem. One przestrzegały Tao i nie pragnęły

wiele. Nie pragnąc wiele, zadowalały się tym, co istnieje, i nie tworzyły nowego.

16. Doprowadzę pustkę do kresu - zachowam pełny spokój i wtedy wszystkie rzeczy będą

wzrastać, a ja czekać będę ich powrotu. Wszystkie rzeczy rozkwitają i wzrastają do swego

początku. Powrót do początku nazywa się spokojem, a spokój nazywa się powrotem do życia.

Powrót do życia nazywa się stałością. Znajomość stałości nazywa się oświeceniem, a

nieznajomość stałości czyni zło. Znający stałość staje się mądrym, mądry staje się

sprawiedliwym, a kto jest sprawiedliwy - staje się panującym. Panujący podąża za niebem,

niebo podąża za Tao, a Tao jest wieczne. Do końca życia nie zazna niebezpieczeństwa.

17. Prości ludzie wiedzieli, że mają ludzi wielkich. Oni kochali ich i wywyższali. Potem bali

się ich i pogardzali. Dlatego kto nie zasługuje na zaufanie, ten nie cieszy się zaufaniem.

Kto jest wnikliwy i wstrzemięźliwy w słowach, ten zyskuje zasługi i dokonuje czynów,

i naród mówi, że on przestrzega naturalności.

18. Gdy usunięto wielkie Tao, pojawił się "humanizm" i pojawiła się "sprawiedliwość".

Gdy pojawiło się mędrkowanie, powstała i wielka obłuda. Gdy sześciu krewnych wiedzie

spór, wtedy pojawia się "synowski szacunek" i "ojcowska miłość". Gdy w państwie panuje

nieporządek, wtedy pojawiają się "wierni poddani".

19. Kiedy będą zaniechane mędrkowanie i uczoność, wtedy naród będzie stokroć szczęśliwszy,

będą zaniechane "humanizm" i "sprawiedliwość", wtedy naród powróci do synowskiego

szacunku i ojcowskiej miłości, kiedy będą zniszczone chytrość i wyzysk, wtedy znikną

złodzieje i rozbójnicy. Wszystkie te trzy rzeczy pochodzą z braku wiedzy. Dlatego należy

wskazywać ludziom, że powinni być oni prości i skromni, zmniejszać osobiste i uwolnić

siebie od namiętności.

20. Kiedy będzie zniszczona "uczoność", wtedy nie będzie i troski. Jednakże niewielka jest

różnica pomiędzy obietnicą i pochlebstwem, i jak wielka jest różnica między dobrem i złem.

Należy unikać tego, czego ludzie się boja.

O! Jakiż zamęt tam, gdzie wciąż jeszcze nie ustalono porządku. Wszyscy ludzie są radośni,

jak gdyby obecni byli na uroczystym przyjęciu lub świętowali nadejście wiosny. Tylko ja

jeden jestem spokojny i nie wystawiam siebie na światło. Podobny jestem do dziecka, które

nie pojawiło się na świecie. O! Spieszę! Wydaje się, że nie ma miejsca gdzie mógłbym się

zatrzymać. Wszyscy ludzie pełni są pragnień, tylko ja jeden podobny jestem do tego, który

ze wszystkiego zrezygnował. Jestem serce głupiego człowieka. O, jakże ono jest puste!

Wszyscy ludzie pełni są światła, tylko ja jeden jestem pogrążony w mroku. Wszyscy ludzie

są zaciekawieni, tylko ja jeden jestem obojętny. Jestem jak ten, kto unosi się w przestworzach

morza i nie wie gdzie by się zatrzymać. Wszyscy ludzie ujawniają swe zdolności i tylko ja

jeden podobny jestem do głupiego i nikczemnego. Tylko ja jeden różnię się od innych tym,

że dostrzegam źródło życiodajne.

21. Kształty wielkiego Te podporządkowują się tylko Tao. Tao - rzecz niejasna i mglista.

O, mgliste! O, Niejasne! W nim zawarte są rzeczy. O, bezdenne! O, mgliste! W nim zawarte

są nasiona. Jego nasiona są całkowicie godne wiary i w nim zwarta jest prawda. Z dawien

dawna od naszych dni jego imię nie zanika. Ono istnieje dla oznaczenia początku wszystkich

rzeczy. Dlaczego ja znam początek wszystkich rzeczy? Tylko dzięki niemu.

22. Niepojęte staje się pełnym, krzywe staje się prostym, puste staje się napełnionym,

zmurszałe staje się nowym, nieliczne staje mnogie.

Mnogość wywołuje błądzenie. Dlatego mądry człowiek chroni jedność i staje się przykładem

dla wszystkich. On nie wystawia siebie na światło - dlatego jaśnieje, on nie mówi o sobie -

dlatego jest sławny, on nie wysławia siebie - dlatego jest zasłużony, on nie wywyższa się –

dlatego jest starszym pośród innych. On nie walczy - dlatego jest niepokonany na świecie.

W zamierzchłych czasach mówili, że niedoskonałe staje się doskonałym. Czyżby to były

puste słowa? Prawdziwe, doskonałe podporządkowuje sobie wszystko.

23. Należy mniej mówić, przestrzegać naturalności. Silny wiatr nie trwa przez cały poranek,

silny deszcz nie pada cały dzień. Kto czyni to wszystko?

Niebo i ziemia. Nawet niebo i ziemia nie mogą uczynić czegokolwiek długowiecznym, tym

bardziej człowiek. Dlatego służy on Tao.

Człowiek z Tao - jest tożsamy z Tao. Człowiek z Te - jest tożsamy z Te. Ten, kto utracił

tożsamy jest stracie. Ten, kto jest tożsamy Tao, otrzymuje Tao. Ten, kto jest tożsamy Te,

otrzymuje Te. Ten, kto jest tożsamy utracie, otrzymuje stratę. Tylko wątpliwości rodzą

niewiarę.

24. Kto wspiął się na palce, nie może stać. Kto robi wielkie kroki nie może chodzić. Kto sam

siebie wystawia na światło, nie błyszczy. Kto sam siebie wychwala, ten nie zdobędzie sławy.

Kto napada, nie osiąga sukcesu. Kto sam siebie wywyższa, nie może być starszym pośród

innych. Wobec Tao, wszystko to nazywa się zbędnym pragnieniem i bezużytecznym

postępowaniem. Takich nienawidzą wszystkie istoty. Dlatego człowiek posiadający Tao nie

czyni tego.

25. Oto rzecz w chaosie powstająca, przed niebem i ziemią zrodzona. O, spokojna! O, pusta!

Jednako stoi ona i nie zmienia się. Wszędzie działa i nie wystawiona jest na

niebezpieczeństwo. Można ją uważać za matkę sfery podniebnej. Nie znam jej imienia.

Oznaczając znakiem, nazwę ją Tao. Dowolne dając jej imię, nazwę ją wielka. Wielka – nazwę

ją przemijającą. Oto dlaczego wielkie jest Tao, wielkie niebo, wielka ziemia, wielki też jest

władca. We wszechświecie jest czterech wielkich, a jednym z nich jest władca.

Człowiek posłuszny jest ziemi. Ziemia posłuszna jest niebu, niebo posłuszne jest Tao, a Tao

przestrzega tego, co naturalne.

26. Ciężkie jest podłożem lekkiego. Spokój jest najważniejszy w ruchu. Dlatego mądry

człowiek działa cały dzień, nie porzucając ciężkiej sprawy. Chociaż żywi wspaniałą nadzieję,

przebywa w całkowitym spokoju. Na próżno władca dziesięciu tysięcy wozów bojowych,

sobą zajęty, tak lekkomyślnie patrzy na świat. Lekkomyślność rujnuje jego podłoże, a jego

pośpiech prowadzi do utraty punktu oparcia.

27. Kto potrafi kroczyć, nie zostawia śladów. Kto potrafi mówić, nie popełnia błędów.

Kto umie liczyć, nie korzysta z rachunku. Kto potrafi zamykać drzwi, nie korzysta z zamka i

zamyka je tak mocno, że otworzyć nie sposób.

Dlatego mądry człowiek stale umiejętnie ratuje ludzi i nie porzuca ich. On zawsze potrafi

ratować istoty, dlatego ich nie porzuca. To nazywa się głębokim oświeceniem. W taki sposób

cnota jest nauczycielem niedobrych, a niedobrzy są dla niej podporą. Jeśli nie cenią swego

nauczyciela i cnota nie lubi swojej podpory, to chociaż uważają się za rozumnych, pogrążeni

są w ślepocie

Oto co jest najważniejsze i głębokie.

28. Kto znając swoją odwagę, zachowuje skromność, ten staje się w kraju jak górski strumień.

Kto stał się głównym w kraju, ten nie porzuca Te i powraca do stanu niemowlęcia. Kto znając

świąteczne zachowuje dla siebie powszednie, ten staje się przykładem dla wszystkich. Kto

stał się przykładem dla wszystkich, ten nie różni się od Te i powraca do bezpoczątkowego.

Kto znając swoją sławę pozostaje nieznany, ten staje się głównym w kraju. Kto staje się

głównym w kraju, ten osiąga doskonałość w Te i powraca do naturalnego. Kiedy naturalne

rozpada się, przekształca się ono w środek, przy którego pomocy człowiek mądry staje się

wodzem i jego wielki porządek nie ulega zagładzie.

29. Jeśli ktokolwiek próbuje siłą opanować kraj, to widzę, że nie osiąga celu. Kraj podobny

jest do tajemniczego naczynia, którego nie można dotknąć. Jeśli ktokolwiek dotknie, poniesie

klęskę. Jeśli ktokolwiek chwyci, ten utraci.

Dlatego jedne istoty idą, inne podążają za nimi, jedne rozkwitają, inne usychają, jednio

wzmacniają się, inni słabną, jedni stwarzają, inni giną.

Dlatego mądry człowiek rezygnuje z nadmiaru, odsuwa rozkosz i marnotrawstwo.

30. Kto służy przywódcy narodu za pośrednictwem Tao, nie zniewala innych krajów za

pomocą wojska, gdyż może to obrócić się przeciwko niemu. Gdzie przebywały wojska, tam

rośnie tarnina i oset. Po wielkich wojnach następują lata głodu.

Wytrawny wódz zwycięża i na tym poprzestaje i nie ośmiela się on dokonywać gwałtu. On

zwycięża i nie napada. On zwycięża i nie chełpi się. On zwycięża dlatego, że zmuszają go do

tego. On zwycięża, ale nie jest wojowniczy.

Kiedy istota pełna sił starzeje się - nazywa się to brakiem Tao, zginie przed czasem.

31. Dobre wojsko - narzędzie nieszczęścia, nienawidzą go wszystkie istoty. Dlatego człowiek

przestrzegający Tao nie używa go.

Szlachetny w czasie pokoju wybiera szacunek, a na wojnie stosuje przemoc. Wojsko

narzędzie nieszczęścia, nie jest ono narzędziem szlachetnego. On tylko wtedy używa wojska,

kiedy zmuszają go do tego. Zasada polega na tym, aby zachować spokój, a w wypadku

zwycięstwa - nie wysławiać siebie. Wysławiać swoje zwycięstwo, to znaczy cieszyć się z

zabicia ludzi. Kto raduje się z zabicia ludzi, nie może znaleźć współczucia w kraju. Dobrobyt

stwarzany jest przez szacunek, a nieszczęście przychodzi od gwałtu.

Z lewa stoją dowódcy skrzydeł - z prawej stoi wódz. Mówią, że należy ich powitać ceremonią

pogrzebową. Jeśli zabija się wielu ludzi, to należy z tego powodu gorzko płakać. Zwycięstwo

należy uczcić ceremonią pogrzebową.

TAO TE KING - Lao-tsy - Ksiega Drogi i Cnoty (znakomity przeklad z rosyjskiego).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: