Medycyna Ratunkowa W 1 8.10.2005
Mnogie obrażenia ciała
· 60-70 mln urazów rocznie
· 150 tyś zgonów rocznie z powodu urazów
· Śmiertelność pourazowa 50/100 tysięcy
· Koszty leczenia ofiar wypadków drogowych rocznie 20mln $
· Roczne koszty leczenia wszystkich urazów wynoszą 150 mln $
Polska:
· 3,5 mln obrażeń rocznie
· zapadalność 100 MOC/100 tys.
· śmiertelność pourazowa 75/100 tyś
· codziennie z powodu urazów ginie 75 osób
W Polsce w wypadkach komunikacyjnych ginie rocznie 6 000 osób, rannych zostaje ok. 40000.
W Polsce w wypadkach komunikacyjnych ginie 12osób/ 100 wypadków.
W UE w wypadkach komunikacyjnych ginie 3,5 osoby/ 100 wypadków.
„Pandemia urazów najcięższa i najdroższa wojna współczesnego świata”
· Śmiertelność z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego 500/100 tys.
· Śmiertelność z powodu nowotworów 200/100 tys.
· Śmiertelność pourazowa 75/100 tys.
Urazy są najczęstszą przyczyną zgonów u ludzi młodych do 40 roku życia.
W Polsce z powodu urazów ludzie tracą rocznie pół miliona lat życia, 300 tyś lat pracy.
Uraz (trauma)
Nagłe, gwałtowne zadziałanie na organizm czynnika zewnętrznego, który narusza zdrowie i prowadzi do zmian fizycznych i psychicznych.
Obrażenie- następstwo siły urazu; następstwo siły sprawczej.
Uraz:
· bezpośredni
· pośredni
mechaniczny termiczny chemiczny
skojarzony
Rana – przerwanie ciągłości powłoki skóry lub błon śluzowych.
Obrażenia:
· otwarte
· zamknięte
Obrażenia
izolowane wielomiejscowe wielonarządowe
jeden narząd jeden narząd w kilka narządów
kilku miejscach
obrażenia pojedyncze obrażenia mnogie
jedna okolica ciała kilka okolic ciała
Mnogie obrażenia uszkadzają narządy w co najmniej dwóch różnych okolicach ciała przy czym każda z osobna byłaby wskazaniem do leczenia szpitalnego.
Przyczyny obrażeń ciała:
· 25% wypadki drogowe
· 25% agresja i autoagresja ludzka
· 25% upadki z wysokości
· 25% inne
Przyczyną mnogich obrażeń ciała w 70% są wypadki drogowe. 75% poszkodowanych w Polsce w wypadkach drogowych to piesi.
Miejsca uszkodzeń w mnogich obrażeniach ciała:
· 82% głowa
· 14% szyja
· 47% klatka piersiowa
· 21% brzuch
· 29% miednica
· 45% kończyny dolne
· 31% kończyny górne
Kierowca samochodu: klatka piersiowa + brzuch
Motocyklista: głowa + kończyny
Upadek z wysokości: klatka piersiowa + kręgosłup + kończyny
> Śmiertelność:
· Polska 25%
· Kraje rozwinięte 11%
> Kalectwo pourazowe:
· Kraje rozwinięte 15%
Advanced Trauma Life Support -Program szkoleniowy Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgów w zakresie postępowania w MOC 1988
Szybki kwalifikowany transport do najbliższych właściwych warunków szpitalnych
(+) szybkie dotarcie do warunków szpitalnych
(-) wydłużony czas stabilizacji parametrów funkcji życiowych
Natychmiastowa stabilizacja
(+) szybsza poprawa parametrów życiowych
(-) opóźnienie specjalistycznego leczenia szpitalnego
urazy tępe urazy przenikające
STAY & PLAY SCOOP & RUN
Izolowany uraz głowy
Etapy postępowania:
Ø Allergies-uczulenie
Ø Mediatiors- leki
Ø Post illeness- przebyte lub istniejące choroby, ciąża
Ø Lost meal- ostatni posiłek
Ø Events preceding- okoliczności towarzyszące zdarzeniu
Zespół pasa bezpieczeństwa- trzustka, dwunastnica, jelito kręte, śledziona
Zespół obrażeń wielonarządowych
Ø Airway
Ø Breathing
Ø Circulation
Ø Dysfunction- krótka ocena neurologiczna
Ø Exposition – rozebranie
D-E- 90 sek.
Nie odchylaj do tyłu głowy poszkodowanych w celu udrożnienia dróg oddechowych
Ø Ponowne A-B-C-D
Ø Badanie BTLS
o Głowa: wyciek płynu/krwi z przewodu słuchowego (złamanie podstawy czaszki), z przewodów nosowych, objaw oczu szopa, objaw Beatla (wybroczyny krwawe w okolicy wyrostka sutkowatego), źrenica, szyja, stopień wypełnienie żył szyjnych (odma prężna, tamponada osierdzia, ostra niewydolność prawokomorowa), położenie tchawicy (poza linią środkową ciała świadczy o przesunięciu narządów)
o Klatka piersiowa: czy jest stabilny wymiar poprzeczny, strzałkowy (wiotka klatka piersiowa) opukujemy i osłuchujemy klatkę piersiową (odma, tamponada, krwotoki)
o Brzuch: palpacyjnie szukamy miejsc bolesnych, z obroną miejscową
o Miednica: sprawdzamy stabilność
o Kończyny: sprawdzamy osiowość (złamania lub zwichnięcia) czy są ruch czynne, dystalne czucie i tętno
ABCDE
F – zaopatrzenie złamań/ zwichnięć
M - monitoring
N- czynności pielęgnacyjne (opatrunki, pozycjonowanie)
O- tlen
PR- lek p/bólowy
S- stabilizacja
T – transport
Zakres czynności które należy wykonać ale nie jest to kolejność !!!
Główną przyczyną śmierci u chorych z mnogimi obrażeniami ciała jest wstrząs krwotoczny.
Krwotoki podział wg BTLS
Ø Krwotok zewnętrzny dający się opanować
Ø Krwotok zewnętrzny nie dający się opanować
Ø Krwotok wewnętrzny
Postępowanie w krwotoku zewnętrznym dającym się opanować:
· pozycja na wznak
· 100% tlenu
· „pakujemy i jedziemy”
· można wstępnie zastosować pneumatyczną odzież przeciwwstrząsową
· zapewnić dostęp do żyły po drodze
bolus 20 cm3/ kg (krystaloid; płyn Ringera, sól fizjologiczna); obwodowo, krótkie o dużej średnicy
· zabezpieczyć przed utratą ciepła
Postępowanie w krwotoku zewnętrznym nie dającym się opanować i w krwotoku wewnętrznym:
· zapewnienie dostępu do żyły po drodze
podawanie płynu w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100
· użyj opaskę uciskowa w razie potrzeby
· użycie pneumatycznej odzieży przeciwwstrząsowej nie jest wskazane
· zabezpieczenie przed utratą ciepła
· powiadomienie oddziału docelowego
andrei69