Wykład 13
Grypa
- Influenzaevirus A
- Influenzaevirus B
- Influenzaevirus C
- Togotovirus
- Isa- wirus
Wirus A
- rdzeń
- osłonka
osłonka zawiera:
· lipid
· białko matrix M1
· powierzchniowe glikoproteiny: hemaglutyniny- łączenie się wirusa z komórką; neuroaminidaza- uwolnienie z zakażonych komórek
- wirus posiada kanały pompujące protony- zakwaszenie niezbędne jest do uwolnienia rdzenia z osłonki; białko M1
Replikacja wirusa:
Ø adsorpcja
Ø endocytoza- do wnętrz endosomów
Ø fuzja
Ø dostanie się do jądra
Ø replikacja
Ø składanie
przyczyny zmienności wirusa grypy:
- skok antygenowy – następstwo rekombinacji między 2 podtypami wirusa
- przesunięcie antygenowe- skutek mutacji punktowej
Źródło zakażęnia:
- chory człowiek
- rzadko zwierząta ( grypa A)
Materiał zakaźny-
- wydzielina z dróg oddechowych
Drogi zakażenia:
- kropelkowa
- rzadko kontakt bezpośredni i pośredni
Zakaźność:
- 7 dni od zachorowania w grypie A
- 14 dni o zachorowania w grypie B
GRYPY A
4 pandemie w XX wieku:1918/19
- 1918/19r. – Hiszpańska- H1N1- śmiertelność osiągnęła 50% w wyniku zapalenia płuc, źródłem były świnie
- 1957r. – azjatycka- H2N2
- 1988r. Hong Kong- H3N2
- 1977r. Rosyjska-
Krążą obecnie po świecie
H1N1
H3N2
H1N2
Cechy epidemii:
- szybkie rozprzestrzenianie
- masowość zachorowań
- powikłania 1- 8%
- śmiertelność 0,1%
- straty ekonomiczne
obraz kliniczny:
okres wylęgania 1- 3 dni
- gorączka, dreszcze
- bóle mięśni, stawów
- ból głowy
- osłabienie
- suchy kaszel
- ból gardła
- katar
- zapalenie spojówek
- krwawienia z nosa
- wymioty, ból brzucha, biegunka
objawy ostre do tygodnia, gorączka DO 4 DNI
zakażenie nabłonka migawkowego górnych dróg oddechowych- złuszczanie błony podstawnej. Faza wiremii praktycznie nie występuje.
Osłabia odporność komórkową i humoralną:
· wydzielanie interferonu
· komórki NK
· p/ciała neutralizujące łączą się z hemaglutyniną
· Iga mniejsze znaczenie
· IgM, IgG we krwi
· Limfocyty T cytotoksyczne
Powikłania:
· ostre zapalenie oskrzeli
· ostre zapalenie oskrzelików
· zapalenie płuc pierwotne i wtórne
· zwłóknienie płuc
· nadreaktywność oskrzeli
· zaostrzenie POCHP
· zapalenie mięśnia sercowego
· zapalenie osierdzia
· zaostrzenie przewlekłej niewydolności krążenia
· ostre kłębkowe zapaleni nerek
· przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek
· zaostrzenie niewydolności nerek
· infekcje dróg moczowych
· zapalenie mózgu
· zapalenie opon
· poprzeczne zapalenie rdzenia
· mononeuropatia
· zespół Gulliana – Barryego
· drgawki gorączkowe
· zespół Rey’a
· wzrost zapadalności na chorobę PARKINSONA
· ostre zapalenie krtani
· ostre zapalenie zatok obocznych
· ostre zapalenie ucha środkowego
· zapalenie mięśni
· wstrząs toksyczny (toksynę produkuje gronkowiec)
24
Diagnostyka:
- Hodowla na zarodnikach jaj kurzych lub hodowla tkankowa
- Wykrywanie antygenów wirusa
- Wykrycie kwasu nukleinowego
- Odczyny serologiczne
Leczenie:
Ø odpoczynek, właściwe nawodnienie
Ø leki p/gorączkowe
Ø lek p/kaszlowy
Ø preparat wielowitaminowy, witamina C
Ø w razie nadkażenia antybiotyk o spektrum na gronkowce
Ø przyczynowe-
· inhibitory białka M1- amantadyna, rymantydyna
· inhibitory neuramidazy- oseltanivir, zanamiwir
profilaktyka:
szczepienie
chemioprofikaktyka: amantydyna, rymantadyna, oseltanivir
rodzaje szczepionek:
1. podjednostkowe
2. inaktywowane z rozszczepionym wirusem
3. inaktywowane z pełnym wirusem
4. zwierające żywe, atenuowane wirusy (liczne p/wskazania)
wskazania:
- powyżej 50r. ż.
- 6m- cy- do 5 lat
- przewlekłe choroby układu krążenia
- przewlekłe choroby układu oddechowego
- choroby nerek
- metaboliczne- cukrzyca
- choroby rozrostowe krwi
- niedobory odporności
epidemiologiczne :
- personel medyczny
- pracownicy domów spokojnej starości
- nauczyciele
- służby graniczne
- osoby mieszkające z osobami z grupy ryzyka
p/wskazania:
- ostra choroba gorączkowa
- zespół Gulliana- Barryego w wywiadzie
- uczulenie na białko jaja kurzego
- uczulenie na antybiotyki aminoglikozydowe
- niepożądane odczyny poszczepienne
działania niepożądane:
- miejscowe- ból, obrzęk, rumień
- ogólne: stany podgorączkowe, gorączka, bóle mięśni, bóle głowy
- zespół Gulliana- Barryego
- odczyny alergiczne: pokrzywka, wstrząs anafilaktyczny, obrzęk Quinckego
GŁÓWNYM REZERWUAREM GRYPY A SĄ PTAKI
Izolacja najczęściej od ptaków dzikich
Replikacja wirusa zachodzi w przewodzie pokarmowym, do otoczenia trafiają z odchodami.
Zachorowania u ludzi są wtórne do zachorowań u ptaków, ludzie zarażają się od ptaków.
Śmiertelność w Hong Kongu 33%
Grypa ptasia H5N1:
- zakażenie bezobjawowe
- objawy grypopodobne
- wirusowe zapalenie płuc i niewydolność
diagnostyka:
aspirat z nosowej części gardła
izolacja w hodowli –potwierdzenie
antygen- wykrycie antygenu HS, lub fragmentu genu HS (PCR)- podejrzenie
leki:
- rybawiryna
- amantadyna
- oseltaniwir
ograniczenie rozprzestrzeniania:
- wybijanie drobiu chorego
- chemioprofilaktyka
- nadzór epidemiologiczny
- szczepionka H5N1- rekombinant z atenuowanego wirusa A; H6 otrzymywany z hodowli genetycznie zmodyfikowanego bakulowirusa; inaktywowany wirus H5N2
kasiula264