Transplantacja
Marzenie ludzkości – odzwierciedlone w legendach. Jedną z najstar-szych jest legenda o świętych Kosmosie i Damianie, którzy żyli w IV wieku naszej ery. Jej tekst znajduje się w serii tzw. „Złotych Legend” popularnych w średniowieczu i odrodzeniu. Obraz Guido di Pietro z koń-ca XIV wieku przedstzwia przyszycie zakrystianowi rzymskiego Kościo-ła pod wezwaniem świętych nogi Etiopczyka. Święci ci pochodzili z Arabii, żyli na początku IV wieku n.e. i obecnie uznawani są za patro-nów transplantologii.
Kroki milowe:
_ Alexis Carrel – 1912 (Nagroda Nobla),
_ Azatiopryna – 1963,
_ Cyklosporyna A – 1980.
Pierwsze przeszczepy:
· Nerka – 1959 (1966),
· Wątroba – 1963,
· Serce – 1967,
· Płuco-serce – 1981.
Przeszczepy od dawców żywych i ze zwłok – biostatyczne i unaczynione.
Koncepcja śmierci mózgowej – trwałe nieodwracalne zatrzymanie funkcji OUN. Polska – pnia mózbu, 2 badania co 3 godziny (trzech specjalistów).
Jednoczasowy brak wszystkich odruchów pniowych przy wykluczeniu działania barbituranów, benzoazepin i leków zwiotczających: źrenic na światło, rogówkowy, oczu lalki, próba kalorymetryczna, wymiotny, ka-szlowy; brak spontanicznych ruchów gałek ocznych, areaktywność bó-lowa i brak spontanicznej czynności oddechowej (przełamanie ośrodka oddechowego powyżej 55 mmHg CO2).
Mogą występować odruchy pniowe – Łazarza, erekcji.
Przeciwwskazania bezwzględne: HIV (narkomani, prostytucja, homosek-sualizm, tatuaż, więzienie, przygodne kontakty seksualne o których może świadczyć zakażenie kiłą), nowotwory, niewydolność wielonarządowa.
Przeciwwskazania względne: wiek > 60 lat, infekcje wirusowe (HCV, HBV), nadciśnienie, cukrzyca.
1-4% zgonów w szpitalu co daje około 50-60/mln (pobranie lub odłączenie) – urazy i udary OUN.
1 dawca na jedno łóżko OIOM.
Stanowisko Kościoła.
Ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek tkanek i narządów.
Centralny Rejestr Sprzeciwów (38,6 mln – 20 tys. sprzeciwów – 0,05%).
Centralna lista biorców – oczekujących – ponad 3000.
Aktywność w pobieraniu:
- Zachodniopomorskie – 22/mln,
- Opolskie – 18/mln,
- Dolny Śląsk – 17/mln,
- Wielkopolska – 14/mln,
- Podkarpacie – 0,
- Małopolska – 2/mln,
- Podlasie – 7/mln,
- Mazowsze – 11/mln.
Polska (1999):
▪ Nerki – 601
▪ Serce – 119
▪ Wątroba – 35.
Najmłodszą dziedziną transplantologii jest transplantacja kończyn. Do-tychczas wykonano nieliczne tego typu przeszczepy – po raz pierwszy w Lyonie we Francji. Profesor Revillard wykonał transplantację przedra-mienia u 48 letniego chorego po jego urazowej amputacji. Uzyskana fun-kcja przeszczepu była porównywalna do funkcji autoprzeszczepów.
Przeszczep – autogeniczny, izogeniczny, allogeniczny, ksenogeniczny.
Prowadzenie chorego po śmierci mózgowej: moczówka prosta, hypo-termia, wstrząs neurogenny.
Typowanie tkankowe w zakresie układu antygenów HLA (loci A,B,DR):
6 – 0,5%, 5 – 4,5%, 4 – 22%, 3 – 49,7%, 2 – 22%, 1 – 0,2%.
UW (płyn wewnątrzkomórkowy): dużo K i mało Na, koloidy – woda w łożysku, glukoza i laktobionat – odżywcze, bufory, adenozyna – synteza ATP, zmiatacze wolnych rodników, antybiotyki, steroidy i insulina.
Leki immunosupresyjne:
▪ Cyklosporyna – Neoral – hamuje syntezę Il2.
▪ Tacrolimus – Prograf – jw.
▪ Azatiopryna – Imuran – hamuje odpowiedź immunologiczną poprzez nieswoiste zahamowanie syntezy kwasów nukleinowych w komórkach.
▪ Mykofenolan mofetilu – Cell Cept – hamuje syntezę kwasów nukleinowych swoiście w limfocytach.
▪ Rapamycyna i Sirolimus – hamuje odpowiedź komórkową po zadziałaniu Il2.
▪ Zanapax – inhibitory receptora Il2.
Powikłania:
Odrzucanie nadostre – dobór immunologiczny
Odrzucanie ostre – zależne od limfocytów T – OKT – 3
Odrzucanie przewlekłe – naczyniowe – powolna utrata funkcji
Wyniki (przeżycie przeszczepów):
Nerka – 5-letnie – 80-92%
Serce – roczne – 80%; 5-letnie – 30%
Wątroba – roczne – 75% i właściwie się nie zmienia
Płuco – roczne – 80%; 5-letnie – 50%.
3
kasiula264