GrabarzPolski022.pdf

# 22

CHRISTINE

KOLORY SUSPIRII

VERSUS CZĘŚĆ 3

TV NA DVD CZĘŚĆ 3

BLAIR WITCH POCZTAR CZĘŚĆ 10

HORROR NA 100 SŁÓW

KINO WŁOSKIE CZĘŚĆ 3

DYSTRYBUTOR Z LUDZKĄ TWARZĄ CZĘŚĆ 2

HITCHCOCK: WCZESNE FILMY MISTRZA CZĘŚĆ 1

FILMY: Apartament, Człowiek widmo, Krzesło diabła, Opętani, The Crazies, Wyspa tajemnic,

Zgotuj im piekło, Malone.

KSIĄŻKI: Czuję. Zawrót głowy, Dolina szkieletów, Koszmar na miarę, Uciekinier,

Urban Fantasy 2008, Wendigo

RADOSŁAW TOMALA & MACIEJ ŁUŃSKI „MO” (KOMIKS)

WIERSZE NIEPOKOJĄCE - PAWEŁ MATEJA

PRZEMEK CORSO „OPĘTANY” (OPOWIADANIE)

THE CRAZIES

USA 1973

DYSTRYBUCJA: BRAK

REŻYSERIA:

GEORGE A. ROMERO

OBSADA:

LANE CARROLL

LYNN LOWRY

HAROLD WAYNE JONES

WILL MACMILLAN

się do wody pitnej, zarażając obywateli

mieściny, w której diabeł mówi dobra-

noc. Pozostający przy zdrowych zmy-

słach mieszkańcy oblegani są przez

bandy obłąkanych rządzą krwi niby-tru-

pów. Romero decyduje się wprowadzić

także trzecią stronę konliktu: armię,

rozwiązującą swoje problemy za pomo-

cą karabinów i miotaczy ognia. W „The

Crazies” wątek wojskowych próbujących

wszelkimi środkami położyć kres epide-

ją wszelkie granice, gdzie humanizm

i empatia idą w odstawkę, gdzie zasada

„zabij albo zgiń” staję się wartością nad-

rzędną. Oczywiście opisywany obraz nie

odkrywa niezbadanego przez kino ob-

szaru, szczególnie dla widza A.D. 2010,

który widział już niejedną apokalipsę i to

w o wiele atrakcyjniejszym opakowaniu.

„The Crazies”, zrealizowane w 1973, ma

podobny punkt wyjścia, co „Noc żywych

trupów”, z roku 1968. Ziemię dotyka

kolejny kataklizm, a widz znów ogląda

jedynie wycinek z apokalipsy. Można

się spierać, że ilmowy wirus Trixie za-

infekował tylko jedno miasteczko, Evans

City w Pensylwanii, i nie ma mowy o glo-

balnej zagładzie, lecz inał „The Crazies”

wydaje się jednoznaczny – czekają nas

o wiele gorsze czasy.

mii przeplata się z historią Davida, Clan-

ka, Judy, Kathie i Artiego, podróżujących

w poszukiwaniu bezpiecznego azylu.

„The Crazies”, pomimo wciągającej ak-

cji i dynamicznego tempa, ma problem

z zachowaniem spójności fabularnej

i stylistycznej, przez co spada napięcie.

Może też razić nierówne aktorstwo, które

stanie się jednym z najpoważniejszych

mankamentów kina Romero. Pomimo

że „The Crazies” (aka „Code Name:

Trixie”) jest praktycznie zapomniany

przez szerszą publiczność, wart jest zo-

baczenia, choćby jako dokument nastro-

jów społecznych tamtych czasów.

Romero, wyraźnie zaintrygowany możli-

wością totalnej degrengolady moralnej,

w swoich ilmach zastanawia się, gdzie

podzieje się ostatni bastion prawdzi-

wie ludzkiej myśli. Niektóre ze scen

„The Crazies” przywołać na myśl mogą

reportaż ze strefy wojny, gdzie znika-

Wykorzystana w „Nocy żywych trupów”

formuła sprawdza się wyśmienicie. Rzą-

dowy wirus wywołujący niekontrolowane

napady morderczego szału przedostaje

Opromieniony sławą „Nocy żywych trupów”,

George A. Romero na kilka lat odsunął się od horroru.

W roku 1971 zrealizował komedię romantyczną „There’s

Always Vanilla”, która okazała się porażką zarówno inan-

sową, jak i artystyczną. Kolejna próba również zakończy-

ła się iaskiem – „Jack’s Wife” (1972) zaliczył sromotną

porażkę kasową. Kierując się sportową maksymą,

iż zwycięskiej drużyny się nie zmienia, Romero

powrócił do gatunku, który przyniósł mu sukces.

UWAGA! Artykuł może zawierać spoilery.

Zachęcam do obejrzenia ilmu przed przeczytaniem.

Kiedy w 1977 roku miała miejsce pre-

miera „Suspirii”, jej reżyser Dario Argen-

to był już znany jako twórca „zwierzęcej

trylogii” oraz doskonałego „Profondo

Rosso” (w polskim tłumaczeniu „Głęboka

Czerwień”). Jego dzieła kontynuowały

nurt thrillera kryminalnego, zapocząt-

kowany w 1963 roku przez Mario Bavę

ilmem „The Girl Who Knew Too Much”

(znanym również jako „The Evil Eye”)

oraz mniej znanymi obrazami reżyserów

takich jak Robert Hossein („Nuda per un

Delitto”, 1964), Roberto Mauri („Night

of Violence”, 1965), Antonio Margheriti

(„Nude... si muore”, 1968), czy Massimo

Dallamano („La morte non ha sesso” aka

„A Black Veil for Lisa”, 1968). Zaintereso-

wanie takim kinem we Włoszech okazało

się ogromne. Pomimo wątpliwej jakości

znacznej części ukazujących się ilmów

sale były pełne. Czym to wytłumaczyć?

Bez wątpienia największy wpływ mia-

ła popularność ukazującej się od 1929

roku serii powieści kryminalnych znanej

jako „Il Giallo Mondadori”. Przystępna

cena, prosty, niewyszukany język oraz

mrożąca krew w żyłach fabuła sprawiły,

że wkrótce gialla (nazwa wzięła się od

żółtego tła okładek powieści - giallo to po

włosku „żółty”) zagościły na stałe na pół-

kach włoskich domów. Dlatego też kiedy

pojawiły się pierwsze ilmy zainspirowa-

ne „żółtą” literaturą, reakcja Włochów nie

mogła być inna. Pełne napięcia obrazy

znalazły olbrzymią rzeszę zwolenników,

a światowe kino zyskało nowy gatunek,

ochrzczony wzorem książkowego pier-

wowzoru giallo.

nie chaotycznej, niedopracowanej, ale

właśnie w tym tkwi urok tego ilmu. Mamy

bowiem do czynienia ze współczesną

baśnią - tutaj niczego nie możemy brać

dosłownie. Niesamowite jest to, w jaki

sposób wszystko tu idealnie współgra:

genialna ścieżka dźwiękowa w wykona-

niu zespołu Goblin, fascynujący obraz

pełen intensywnych kolorów tworzących

atmosferę grozy i niepokoju oraz naiw-

na, irracjonalna gra aktorska - wszystko

to składa się na niepowtarzalną magię

„Suspirii”.

magią wiedźmy, a głównym sprawcą

„zamieszania” jest postać, która niewąt-

pliwie z człowiekiem od dawna wspólne-

go nic nie ma. „Dochodzenie” jest tutaj

raczej samotną próbą dojścia do prawdy

przez bohaterkę i nie ma nic wspólnego

z długim detektywistycznym śledztwem

znanym z ilmów giallo. Jedyne, co może

budzić skojarzenia z poprzednimi ilmami

Argento, to sposób prowadzenia kamery,

specyiczne aktorstwo, pewna umowność

przedstawionej fabuły oraz współpraca

ze znanym już z poprzedniego ilmu ze-

społem „Goblin”. Ale pamiętajmy, że są

to cechy charakterystyczne dla tego re-

żysera, a nie dla całego gatunku.

Pierwsze ilmy Argento wyznaczyły nową

jakość we włoskim kinie grozy. Muzyka

Ennio Morricone, nastrojowe zdjęcia,

oraz specyiczna scenograia nadały

giallo charakteru oraz wprowadziły go

w złoty okres. Dotychczasowe charak-

terystyczne dla tego gatunku cechy, jak

zawiła intryga, śledztwo z zaskakującym,

przewrotnym inałem oraz postać mor-

dercy w czarnym płaszczu i rękawicz-

kach, zostały wzbogacone o brutalne

sceny morderstw często okraszone efek-

tami gore. Z thrillera kryminalnego giallo

wyewoluowało w stronę horroru.

Wiele czynników wyraźnie odstaje od do-

tychczasowego, jak i przyszłego dorobku

giallo. Czy zatem słusznie wiele osób

zalicza „Suspirię” do tego gatunku? Otóż

moim zdaniem nie.

Naprawdę nie widzę cech pozwalających

zaklasyikować „Suspirię” jako giallo.

Może jest kilka drobnych podobieństw,

ale brakuje głównej idei: krwawego kry-

minału z dochodzeniem mającym na

celu ustalenie tożsamości mordercy oraz

krwawymi zabójstwami bronią białą (czy

wręcz). Giallo szokowało ludzką brutal-

nością, wychodziło z założenia, że nawet

wasz sąsiad mógł być zdolny do zabój-

stwa, natomiast w „Suspirii” zagrożeniem

są złe czary i okrutne czarownice.

Po premierze „Profondo Rosso” kierunek,

w jakim zmierzał Argento, mógł wydawać

się jasny. Jego styl był już w pełni wykla-

rowany, a publiczność czekała na kolejny

krwawy kryminał. Tymczasem reżyser

wszystkich zaskoczył. W jego nowym

ilmie nie było ani rękawiczek, ani samo-

zwańczych detektywów. Argento nakręcił

obraz uważany przez wielu krytyków za

najwybitniejszy włoski horror, zawierają-

cy najbardziej widowiskową dotychczas

scenę śmierci oraz najpiękniejszą grę

świateł. „Suspirię” można kochać, można

ją nienawidzić, ale niewątpliwie jest to

ilm przełomowy. Fabuła sprawia wraże-

Zdaję sobie sprawę, że jest to teza kon-

trowersyjna - kłóci się z opiniami wielu

krytyków, recenzentów. W internecie

pełno jest opisów przedstawiających

„Suspirię” jako „najwybitniejszy przykład

giallo”. Otóż pytam się: czemu zaliczać ją

do tego gatunku? Tylko dlatego, że na-

kręcił ją Argento? Błędne jest moim zda-

niem założenie, że wszystko, co tworzył

ten reżyser, było giallem. Pamiętajmy,

że oprócz takich ilmów jak „Profondo

Rosso”, „Cat O’Nine Tales” czy „Opera”

nakręcił również komedię „Le Cinque

Giornate”, był współautorem scenariu-

sza słynnego westernu „C’era una volta

il West” („Pewnego razu na dzikim Za-

chodzie”) oraz wyprodukował dwie czę-

ści horroru „Demons”.

W końcu argument, który zostawiłem

sobie na deser: historia przedstawiona

w „Suspirii” nigdy nie znalazłaby się

w którejś z włoskich żółtych książe-

czek. Jest to materiał bardziej na zeszyt

„Dylana Doga” czy książkę fantasy/

horror. Dlatego podtrzymam swoją tezę,

że pomimo wielu kolorów „Suspirii”, żółty

na pewno do nich nie należy.

Moim zdaniem „Suspiria” to wybitny,

przełomowy horror. Ale z giallem nie ma

praktycznie nic wspólnego. Nie ma tu

postaci mordercy - sprawcami zabójstw

i okaleczeń są siły nadprzyrodzone.

Postacią negatywną nie jest tu zwykły,

szary człowiek, tylko władające czarną

Giallo to nie tylko Argento, a Argento to

nie tylko giallo. I tymi słowami, zachęca-

jąc do własnych przemyśleń, kończę ten

skromny felietonik (jednocześnie starając

się nie myśleć o planowanym remake’u

tego kultowego dzieła).

STEP HEN KING (jak o RICHARD BAC HMAN) - Uiekin ier (Running Man)

---------- ---------- ---------- ----------

Wydawca: Alba tros 20l0

Tłumaczenie: Robert Lipski

Ilość stron: 33 6

Główny bohater „Uciekinie-

ra”, Ben Richards, jest jednym

z obywateli Co-Op City, miasta

którego „dominującym zapa-

chem wspaniałego roku 2025

była dusząca woń rozkładu”.

Jak większość ludzi jest w trud-

nej sytuacji, bez pracy, ale za

to z chorą na zapalenie płuc

18-miesięczną córką. Elita

wysysająca z reszty co się da, utrzymuje

biedotę w ryzach posługując się starymi

sprawdzonymi metodami: propagandą

i igrzyskami, których areną jest telewizja

Free Vee i Korporacja Gier. Od własnego

podłego życia można się oderwać tylko

patrząc na kogoś kto upadla się bardziej.

Ludzie chcą krwi, a tę zapewnią teletur-

nieje takie jak „Prześcignąć krokodyla”

czy „Karuzela dolarowa”, ale najpopular-

niejszym jest „Uciekinier”.

Zasady gry są proste: Ben będzie ucie-

kał przed Łowcami, a za każdą godzinę

dostanie 100 Nowych Dolarów, za każ-

dego zabitego Łowcę lub funkcjonariusza

dodatkową stówę. Jeśli przeżyje 30 dni,

wygra wolność i miliard w nowej walucie.

Ale w sześcioletniej historii programu

nikomu nie udało się przeżyć dłużej niż

tydzień. Uciekając przed Łowcami, Ben

uczy się czegoś o sobie i ludziach, któ-

rych spotyka. Początkowo jest taki, jakim

stworzyło go środowisko, w którym żyje.

Zdystansowany, bez współczucia, trochę

egoistyczny. Potem spotyka ludzi, którzy

pomimo ryzyka narażają się dla niego,

dają mu schronienie i demaskują kłam-

stwa głoszone przez Free Vee i sam za-

czyna bardziej zwracać uwagę na to, co

dzieje się za zasłoną kłamstw.

W roku, w którym wydano „Uciekinie-

ra”, u jego autora, Richarda Bachmana,

zdiagnozowano raka mózgu.

Zmarł pod koniec 1985 roku,

niedługo po publikacji swojej

kolejnej powieści „Chudszy”.

Jednak przyczyną śmierci

autora nie był guz, ale docie-

kliwość jednego z czytelni-

ków, który odkrył, że Richard

Bachman to alter ego autora

horrorów Stephena Kinga.

Ten, wielokrotnie pytany o zamieszanie

z Bachmanem, nigdy nie podał prostej

odpowiedzi. Wiadomo, że pierwsze dwie

książki wydane pod pseudonimem napi-

sał jeszcze przed debiutancką powieścią

„Carrie”, ale zostały odrzucone przez

wydawców. Kiedy znalazł się wydawca

chcący wydać „Rage”, zapytano Kinga

pod jakim pseudonimem chce wydać

książkę. Ten rozejrzał się po pokoju: na

biurku leżała książka Richarda Starka,

a z magnetofonu leciała piosenka grupy

Bachman-Turner Overdrive. Tak narodził

się Richard Bachman.

„Uciekinier” jest doskonałym czytadłem.

Zagłębiając się w mroczny świat rządzo-

ny brutalną rozrywką reżyserowaną przez

potężny Koncern zadajemy sobie pytanie

ile z tego ikcyjnego świata jest w tym na-

szym – realnym. Czy niczym obywatele

Co-Op City, chłoniemy tanią rozrywkę i in-

formacyjną papkę zamiast szukać prawdy

o świecie? Szybka akcja i zgrabna narra-

cja nie dają się oderwać od książki.

Pisząc o „Uciekinierze” nie można pomi-

nąć ilmu z 1987 roku pod tym samym

tytułem, w którym w rolę Richardsa wcielił

się Arnold Schwarzenegger. Chciałbym

wszystkich uspokoić i wyraźnie zazna-

czyć, że ilm i książka maja niewiele

wspólnego, a właściwie to ilm wywraca

powieść do góry nogami.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: