Stanislaw Łukasiewicz - Bylem sekretarzem Bieruta.pdf - BIOGRAFIA, AUTOBIOGRAFIA, PAMIĘTNIK - amadej37

Stanisław Łukasiewicz

BYŁEM SEKRETARZEM BIERUTA

Wspomnienia z pracy w Belwederze w latach 1945—1946

ainteresowanie historią polityczną Polski, w tym także czterdzie-

stolecia Polski Ludowej, w naszym społeczeństwie nie tylko nie

słabnie, ale raczej stale narasta i pogłębia się.

Różne są tego przyczyny. Jedną z nich jest charakterystyczna

niewątpliwie dla młodego pokolenia Polaków chęć poznania swojego

narodowego życiorysu, potrzeba znalezienia odpowiedzi na wiele

pytań, skonfrontowania jakże różnych często opinii i poglądów.

Książka, którą proponujemy Czytelnikowi, spełnia te oczekiwania;

prezentuje postać wybitnego męża stanu, w szczególnym dla PRL

okresie, niesie również wiele istotnych informacji dotyczących lat

1945—1946. Ich koloryt, niepowtarzalna atmosfera, odnajdujące się

w wydarzeniach znaczących i w tych o charakterze anegdotycznym,

także przecież oczekiwanych przez Czytelnika, mogły być oddane

tylko przez takiego człowieka jak Autor, zajmujący wówczas ważną

pozycję w Belwederze.

Przybliżenie sylwetki Bolesława Bieruta — wybitnego działacza

partyjnego i polityka, pokazanie jej w sposób naturalny, w uwikła-

niach wielu konieczności i trudnych sytuacji społecznych, jest nie-

wątpliwie wielką zaletą tej książki.

Tak jak każde wspomnienia i te również wywołają zapewne w

pamięci uczestników tamtych wydarzeń inne nieco oceny i opinie.

Subiektywizm jest jednak nieodłączną cechą tego gatunku li-

terackiego, zarazem wadą i zaletą. Zdając sobie sprawę z niedosko-

nałości literatury pamiętnikarskiej, ale i doceniając niewątpliwe zalety

tekstów S. Łukasiewicza — polecamy tę książkę Czytelnikowi, z

przekonaniem, iż będzie dlań nie tylko interesującą lekturą, lecz

także wywoła refleksje i zadumę, jakże potrzebną dzisiaj nam

wszystkim — Polakom.

araz po wojnie część inteligencji polskiej, zwłaszcza związanej z

obozem londyńskim AK, przyjęła postawę biernego oporu w

stosunku do powstającej władzy ludowej. Nie uznawano jej w ogóle

za władzę, traktując ją jako obcą narodowi, narzuconą mu przemocą

i sprzeczną z prawdziwymi interesami Polski. Twierdzono w tych

kołach, że i polscy komuniści pozbawieni są prawdziwej

niezależności, że jedynie ją pozorują, a w gruncie rzeczy słuchać

muszą tajnych dyrektyw Moskwy. Prawica, rozgoryczona i zawie-

dziona postawą dotychczasowych sojuszników na Zachodzie, dla

których — i, zdawało się, dla wspólnej sprawy — nie żałowała trudu,

oceniała, iż zgotowali jej oni okrutny los zdania się na łaskę i

niełaskę nieprzejednanego wroga politycznego. Cały świat zresztą

przyglądał się z dużym zainteresowaniem poczynaniom nowej wła-

dzy ludowej w Polsce i śledził przebieg wydarzeń w naszym kraju.

Putrament w późniejszej swojej książce pt. ,,Pół wieku" pisał o

tym okresie, że gdy wojska radzieckie zajęły Pragę i zjawiło się tam

w samochodzie kilku umundurowanych polskich literatów —

spoglądali oni na drugi brzeg, na walczącą jeszcze Warszawę ze

zgrozą, ze zdumieniem — jak na wielką niewiadomą.

Takie to były nastroje w kraju w pierwszych miesiącach po

wkroczeniu Armii Czerwonej, gdy w maju 1945 roku zgłosiłem się do

Związku Nauczycielstwa Polskiego, aby wrócić do swojej przed-

wojennej funkcji referenta prasowego, którą pełniłem około roku, od

września 1938 r. aż do wybuchu wojny. W pracy tej osiągnąłem

wtedy sporo sukcesów. Moje artykuliki, notatki, drukowane głównie w

warszawskiej prasie lewicowej, dotyczyły zagadnień społecznych,

ekonomicznych i politycznych w Polsce. Prezentowałem w nich

stanowisko organizującego się frontu ludowego, a właściwie —

najbardziej aktywnych w tym froncie komunistów.

Redagowałem tygodniowy biuletyn prasowy, dający wiadomości o

ruchu nauczycielskim. Dotyczyły one zawodowej sytuacji nauczyciela,

problemów szkoły, stanu oświaty w Polsce oraz ogólnych spraw

gospodarczych i społeczno-politycznych.

Mimo, iż coraz bardziej narastało zagrożenie niemieckie, które w

zasadzie łagodziło konflikty wewnątrzkrajowe — prasa endecka i jej

pokrewna wciąż jeszcze atakowały Związek Nauczycielstwa Polskiego

za jego prokomunistyczną i proradziecką działalność ideologiczną.

Często były to wulgarne napaści i pospolite insynuacje. W Łodzi

bojówkarze ,,Falangi" wrzucili do gmachu Związku bombę, raniąc

nauczyciela. Omawiałem zaraz takie wydarzenia w biuletynie

związkowym rozsyłanym do prasy, nie szczędząc mocnych słów i

dobitnych określeń przeciwko naszym kryptohitlerowcom, jak to wtedy

nazywano ,,falangistów".

Artykuliki moje chętnie przedrukowywała warszawska prasa lewicowa

(,,Robotnik" na pierwszej stronie). Po kilku takich publikacjach niektóre

pisma lewicowe zaprosiły mnie do stałej współpracy. Pisałem dla nich

teksty, w których podejmowałem polemikę z napaściami na Związek

(między innymi z Janem Wiktorem, który w faszyzującym tygodniku ,,

Prosto z mostu" oskarżał właśnie w tym czasie nauczycieli szkoły

podstawowej o sadyzm). Recenzowałem książki poświęcone szkole.

Fragmenty większej pracy pod tytułem ,,Szkoła w literaturze polskiej"

drukowałem w ,,Dzienniku Porannym". Pisałem zbeletryzowane felietony

o sytuacji nauczycieli, szczególnie samotnych nauczycielek na prowincji.

Jeden z takich artykułów, obrazujących pracę i dolę nauczycielki na

zapadłej wiosce, przedrukowało kilkadziesiąt lewicowych i prawicowych

pism w kraju. Pominęła go tylko prasa prorządowa.

Mój artykuł z prasowego biuletynu związkowego, omawiający problem

pozostawania poza szkołą coraz większej ilości dzieci — i to z różnych

środowisk społecznych — wykorzystała brukowa prasa endecka, aby

podnieść wielki krzyk przeciw kierownictwu Ministerstwa Oświaty. Artykuł

ukazał się na pierwszych stronach trzech endeckich gazet pod

sensacyjnym tytułem drukowanym wielką czcionką, jak to wtedy było w

modzie.

Ta intensywna działalność publicystyczna umocniła moją pozycję w

Związku. Zdobyłem pełną aprobatę dla tego rodzaju radykalnych

wystąpień ze strony mojego bezpośredniego szefa, wiceprezesa ZNP —

Czesława Wycecha. Zyskałem uznanie i poparcie (jawne bądź ciche)

lewicowych kół związkowych, grupujących się właśnie wokół jego osoby.

Czesław Wycech przeżywał wtedy w swojej społecznej, nauczy-

cielskiej i publicystycznej działalności piękny okres. Był wówczas

zażywnym, zdrowiem i energią promieniującym panem około czter-

dziestki, wzrostu raczej niskiego, o ujmującej powierzchowności. .,

Zjednywał sobie kolegów, budził w nich zaufanie i sympatię swoją

bezpośredniością, naturalnością, ciepłym, życzliwym uśmiechem.

Należał do lewego skrzydła ówczesnego PSL, solidaryzującego z

,,Wyzwoleniem" i z komunizującymi organizacjami chłopskimi.

Wcześniej był nauczycielem szkoły wiejskiej, krnąbrnym, buntującym

się. Przy każdej okazji występował w obronie praw nauczycielskich,

demonstrował żałosną rolę i dolę nauczyciela wiejskiego,

traktowanego przez władze sanacyjne niemal jak zło konieczne.

Wskazywał upadek oświaty, choćby poprzez to, że dla coraz więk-

szej liczby dzieci nie było miejsca w szkole. W sprawach społecz-

nych agitował za reformą rolną bez odszkodowania i za wszystkimi

innymi hasłami politycznymi organizującego się frontu ludowego.

Umieszczał mocne artykuły w prasie związkowej i chłopskiej; były

one pisane językiem prostym, bez modnych ówcześnie pretensjo-

nalnych sformułowań, trafiającym do czytelnika. Uczył, działał, pisał.

W swojej pracy był również reformatorem, wyrazicielem doli i potrzeb

środowiska wiejskiego, z którego wyrósł i któremu teraz chciał

pomagać. Szybko zatem naraził się władzom sanacyjnym.

Przenoszono go z jednej szkoły do drugiej, w coraz to dalsze i trud-

niejsze tereny Polski. Kiedy został wybrany do władz Związku Na-

uczycielstwa Polskiego, przeniósł się do Warszawy.

Po strajku szkolnym Czesław Wycech wybrany został wicepre-

zesem Związku, do którego próbował zbliżyć lewicę nauczycielską,

przede wszystkim ludzi umiejących władać słowem i piórem. Nakła-

niał Związek do sojuszu z rozwijającym się Stronnictwem Demokra-

tycznym i z innymi partiami — członkami frontu ludowego. W swoich

artykułach, licznie teraz publikowanych, propagował szkołę świecką,

hamował w szkolnictwie wpływy klerykalne. A nie były one małe w

masach nauczycielskich, szczególnie wśród nauczycieli szkół

średnich, wywodzących się z inteligencji. Kler polski miał swoich

zwolenników i w ZNP — także w centrali i w ówczesnym Zarządzie

Głównym. Prezes ZNP — Jan Kolanko, któremu w okresie strajku

szkolnego prawica przylepiła miano komunisty, bolszewika

wysługującego się Moskwie, jak się później okazało, był kle-rykałem,

składającym przy każdej okazji hołd papieżowi. Po strajku szkolnym

musiał ustąpić ze stanowiska prezesa, ale w Zarządzie Głównym

jeszcze przez jakiś czas pozostał. Był niezbyt długo opiekunem

,,Głosu Nauczycielskiego", którego redaktorem naczelnym był

Włodzimierz Racławicki. Obaj pochodzili w Małopolski.

Racławicki był mężczyzną przystojnym, średniego wzrostu, o

gładkiej, inteligentnej twarzy. Miał wtedy trzydzieści kilka lat, dobrze

się ubierał, wypowiadał się ciekawie, dowcipnie. Posługiwał się

sądami wyrobionymi, ujmował kwestie skrótowo i sensownie.

Skłonny był do miłych, przyjaznych uśmiechów. Ale swoje obowiązki

naczelnego redaktora i głównego w piśmie publicysty — do

Stanislaw Łukasiewicz - Bylem sekretarzem Bieruta.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: