Lekcja 1 -- Podstawy podstaw

Lekcja ta zapoczątkuje serię szkoleń dla początkujących użytkowników AutoCAD-a. W kolejnych artykułach tego cyklu postaram się przybliżyć narzędzia i techniki projektowania w tym programie poprzez odpowiednio przygotowane lekcje. Każda będzie zaczynała się dwu-, trzyzdaniowym streszczeniem poprzedniej oraz krótkim wprowadzeniem w temat nowej lekcji. Wszystkie będą zawierały ćwiczenia praktyczne oraz pliki udostępniane wraz z artykułem. Pora przejść do meritum sprawy, czyli do AutoCAD-a. Wszystkie ćwiczenia, jakie będziemy prezentować, będą wykonywane w wersji 2000.

Bardzo często zdarza się, że projektanci pracujący z programem AutoCAD popełniają elementarne błędy z uwagi na nieznajomość filozofii pracy z programem i będzie to zagadnienie, które postaram się przybliżyć w tej lekcji. Ponadto omówię wygląd głównego okna aplikacji, aby pokazać, w jak przejrzysty sposób są rozmieszczone poszczególne opcje programu. Pokażę, jak dostosować go do własnych potrzeb -- na tym etapie jeszcze nie wiemy, jakie są nasze potrzeby, ale jest to najodpowiedniejsza chwila, aby poznać podstawy. Uznałem, że nie będę opisywać instalacji oprogramowania, ponieważ tego uczą podręczniki. Po tym przydługim wstępie zacznijmy naukę.

Filozofia pracy z programem AutoCAD

Zakładam, że wielu z projektantów podczas pracy zetknęło się z deską kreślarską -- horror. Gdy przesiadają się z deski na AutoCAD-a, starają się wprowadzić w życie wszystko to, czego się nauczyli, więc rozpoczynając rysunek, zadają następujące pytania:

·         jaki format strony;

·         jaka skala.

I tu moja odpowiedź -- nie jesteśmy ograniczani formatem strony, mamy nieograniczoną przestrzeń, a skala -- standardowo 1:1. Następuje chwila ciszy i zaczyna się tyrada: jak zmieszczę na ekranie 150-metrową halę, jak narysuję detale. Chcę, aby mój rysunek na kartce był w skali 1:50, a nie 1:1, bo 1:1 nie zmieści się nawet na 100 kartkach... Po wygłoszeniu tych i wielu innych wątpliwości przez projektantów pada moja riposta: za chwilę wszystko stanie się jasne, proszę pamiętać jedynie dwie zasady:

·         format strony -- obszar niczym nie ograniczony;

·         skala -- pracujemy zawsze w skali 1:1.

Tyle, jeśli chodzi o filozofię pracy z programem. Zasady są, jak sądzę, jasne i nieskomplikowane. Bardziej zaawansowani użytkownicy programu mogą powiedzieć, że to herezje. Można zmienić skalę oraz wprowadzić arkusz o określonych rozmiarach. Owszem, można. O ile jednak wprowadzenie arkusza o określonych rozmiarach może spowodować po prostu to, że nasz rysunek nie będzie się na nim mieścił (chociaż arkusz możemy w każdej chwili zmienić na inny), o tyle kiedy sporządzimy nasz rysunek w skali np. 1:2 i spróbujemy go zwymiarować, okaże się, że każdy wymiar jest 2 razy większy i będziemy musieli poświęcić kolejne 2 dni na ręczne ich zmienianie. Gorsza będzie próba edycji rysunku po upływie 2-3 miesięcy, kiedy nie będziemy już pamiętali, jakich sztuk dokonaliśmy podczas rysowania. Wtedy nie obędzie się bez rzucania w monitor ciężkimi przedmiotami.

Wygląd głównego okna aplikacji

Firma Autodesk, producent programu AutoCAD, ściśle współpracuje z biurami projektowymi, czego wynikiem jest starannie przemyślany i bardzo użyteczny interfejs użytkownika. Wszystkie ikony są bardzo czytelne i intuicyjne, zebrane są w bardzo dobrze, moim zdaniem, zorganizowane grupy. Rysunek 1 przedstawia interfejs programu wraz z opisem poszczególnych grup. W kolejnych częściach cyklu stopniowo przybliżę kolejne paski narzędzi oraz poszczególne narzędzia w nich zebrane.

Rys. 1.

Dostosowanie programu do własnych potrzeb

Bardzo często zdarza się, że nie odpowiadają nam fabryczne ustawienia programu, mimo że są niezłe. Jednak każdy z przekory musi dodać coś swojego, co będzie wprawiało szefa w zakłopotanie, koledzy z biura będą mu zazdrościli nowego menu czy większego "crossa". Jako że zmiana wszystkich ustawień nie ma sensu, pokażę te, które mają kluczowy wpływ na wydajność pracy z programem.

Zaczniemy od kliknięcia prawym klawiszem myszki w obszarze dialogowym okna i w wyświetlonym okienku wybieramy ostatnią z pozycji Opcje. Spowoduje to otwarcie dużego okna dialogowego przedstawionego na rysunku 2.

Rys. 2.

W okienku jest wiele zakładek, które jak na razie nic nam nie mówią. Na tym etapie nauki właściwie niewiele będziemy w nich zmieniać. Podstawowe zmiany, jakie będą nas interesowały, znajdują się w zakładce Ekran; są to:

·         zmiana koloru tła;

·         zmiana kroju czcionki w obszarze dialogowym;

·         zmiana wielkości krzyża nitkowego.

Reszty parametrów nie powinno się na tym etapie zmieniać, ponieważ w miarę poznawania programu omówię, jak można zmieniać poszczególne parametry, aby ułatwić sobie życie.

Zacznijmy od zmienienia kolorów naszego programu -- klikamy na przycisku Kolory i naszym oczom pokazuje się okienko dialogowe pokazane na rysunku 3.

Rys. 3.

W okienku tym możemy zmienić kolor tła, np. na zielony, kolor tekstu w obszarze dialogowym, kolor obszaru dialogowego itd. Jak tego dokonać? Musimy klikać w kolejnych obszarach, którym chcemy zmienić kolor, lub wybierać je z rozwijanego menu i nadawać im kolor z również rozwijanego menu Kolor (rys. 4).

Rys. 4.

Zmiana czcionek to mniejszy problem, ponieważ wykonuje się ją w sposób intuicyjny (rys. 5).

Rys. 5.

Rozmiar krzyża nitkowego zmienia się poprzez przesunięcie suwaka (rys. 6). Łatwy ten AutoCAD, banalne operacje -- nauka idzie jak po maśle.

Rys. 6.

Kolejną rzeczą, jaką zrobimy, będzie ustawienie automatycznego zapisu efektów naszej pracy co, powiedzmy, 20 minut. Standardowo opcja ta jest nastawiona na 120 minut, co doprowadza do szewskiej pasji, jeśli tracimy efekt 100-minutowej operacji w wyniku np. przypadkowego wyłączenia UPS-a. Przechodzimy na zakładkę Otwórz i zapisz i zmieniamy liczbę minut na 20, klikamy OK. Właśnie dokonaliśmy pierwszych ustawień programu.

Podstawowe parametry już mamy ustawione, więc przyszedł czas na pokazanie, jak wyciągać ukryte paski narzędzi. Sprawa również jest mało skomplikowana, a jej przedstawienie pozwoli mi na pomijanie tej operacji podczas kolejnych lekcji. Aby wyciągnąć ukryty pasek narzędzi, klikamy polecenie Widok w górnym menu, następnie wybieramy opcje Paski narzędzi. Powinno wyświetlić się poniższe okienko dialogowe (rys. 7).

Rys. 7.

Z okienka tego wybieramy poszczególne paski narzędzi poprzez klikanie na krzyżykach obok nazw pasków. Będą one kolejno się pokazywały na ekranie.

Jak widać, nauka AutoCAD-a przebiega bez większych problemów -- eksperymentujcie, ile się da, to pozwoli wyzbyć się lęku podczas pracy z programem. Pierwotne paski narzędzi można odzyskać poprzez wpisanie polecenia menu i wczytanie pliku ACAD.MNU.

Na tym zakończę tę lekcję. Myślę, że nauczyliśmy się solidnych podstaw, które będziemy sukcesywnie pogłębiać.

Lekcja 2 -- Otwieramy pierwszy rysunek

W poprzedniej lekcji przedstawiłem podstawy filozofii pracy z programem AutoCAD oraz pokazałem podstawowe możliwości konfiguracji programu, które pozwalają na dopasowanie jego wyglądu do indywidualnych potrzeb użytkownika systemu.

Tworzenie rysunków

Dziś zapoznamy się z podstawami otwierania rysunków oraz z możliwościami ich zapisywania w innych formatach. Na początek zajmiemy się otwieraniem nowych rysunków. Mimo że będziemy korzystali ze standardu, omówimy teraz wszystkie opcje. Zaoszczędzi nam to czas w późniejszych lekcjach.

Używanie standardu

Opcja ta pozwala na praktycznie natychmiastowe przejście do rysowania w programie; jedyną rzeczą, którą musimy zrobić, jest wybranie jednostek rysunkowych (rys.1a, 1b):

·         metryczne (milimetry, centymetry, metry);

·         angielskie (stopy, cale).

Rys. 1a. Okno dla AutoCAD-a 2000

Rys. 1b. Okno dla AutoCAD-a 2000i

Przykład -- tworzenie nowego rysunku z użyciem opcji Użyj standardu

1.       Otwieramy AutoCAD-a poprzez kliknięcie na jego ikonie umieszczonej na pulpicie.

2.       Jeśli korzystamy z AutoCAD-a 2000i, wybieramy zakładkę Utwórz rysunki i z rozwijanego menu wybieramy opcję Użyj standardu, następnie odpowiedni układ jednostek (rys. 2a).
Jeśli korzystamy z AutoCAD-a 2000, wciskamy klawisz symbolizujący kartkę i następnie wybieramy odpowiedni układ jednostek (rys. 2b).

Rys. 2a.

Rys. 2b.

Szablon

Przy uruchamianiu nowego rysunku możemy korzystać z szablonów posiadających ustawienia dla określonych zadań projektowych (rys. 3a, 3b). Możemy również bez przeszkód tworzyć własne szablony, zawierające między innymi:

·         rodzaj i dokładność jednostek;

·         granice rysunkowe;

·         ustawienia warstw;

·         style wymiarowania i tekstu;

·         bloki ramek tytułowych wraz z tabelkami i znakami firmowymi itd.

Rys. 3a. Okno dla AutoCAD-a 2000

Rys. 3b. Okno dla AutoCAD-a 2000i

Przykład -- tworzenie nowego rysunku z użyciem opcji Szablon

1.       Otwieramy AutoCAD-a poprze kliknięcie na jego ikonie umieszczoną na pulpicie.

2.       Jeśli korzystamy z AutoCAD-a 2000i, wybieramy zakładkę Utwórz rysunki i z rozwijanego menu wybieramy opcję Szablon, następnie odpowiedni szablon rysunkowy (rys. 4a).
Jeśli korzystamy z AutoCAD-a 2000, wciskamy klawisz symbolizujący kartkę z umieszczoną ramką i tabliczką rysunkową, następnie wybieramy odpowiedni szablon rysunkowy (rys. 4b).

Rys. 4a.

Rys. 4b.

Kreatory

Korzystanie z kreatorów pozwala zdefiniować niektóre parametry rysunku przed przystąpieniem do jego kreślenia. Kreator podnosi funkcjonalność opcji Użyj standardu, pozwalając użytkownikowi na dostrojenie pewnych funkcji praktycznie bez znajomości AutoCAD-a (rys. 5a, 5b).

Rys. 5a. Okno dla AutoCAD-a 2000

Rys. 5b. Okno dla AutoCAD-a 2000i

Przykład -- tworzenie nowego rysunku z użyciem opcji Kreatory

1.       Otwieramy AutoCAD-a poprze kliknięcie na jego ikonie umieszczonej na pulpicie.

2.       Jeśli korzystamy z AutoCAD-a 2000i, wybieramy zakładkę Utwórz rysunki i z rozwijanego menu wybieramy opcję Kreatory, następnie odpowiednią opcję umożliwiającą szybkie ustawienia z zastosowaniem kreatora, albo opcję Ustawienia zaawansowane (rys. 6a).
Jeśli korzystamy z AutoCAD-a 2000, wciskamy klawisz symbolizujący kartkę i następnie wybieramy odpowiednią opcję umożliwiającą szybkie ustawienia z zastosowaniem kreatora (rys. 6b).

Rys. 6a.

Rys. 6b.

3.       Kolejne kroki są zależne od wybranej opcji i różnią się liczbą danych możliwych do ustawienia:

o        wybranie opcji związanej z szybkimi ustawieniami pozwala na ustawienie jednostek oraz obszaru rysunkowego (rys. 7a);

o        wybranie opcji związanej z ustawieniami zaawansowanymi pozwala na ustawienie jednostek, zmianę miary kątów i ich dokładności, kierunku kąta, zwrotu miary kąta oraz wielkości obszaru rysunkowego (rys. 7b).

Rys. 7a.

Rys. 7b.

Otwieranie rysunków

Teraz już dokładnie wiemy, w jaki sposób tworzyć nowe rysunki z zastosowaniem szablonów oraz kreatorów. Co jednak zrobić, jeśli wykonaliśmy rysunek za pomocą kreatora czy z zastosowaniem standardu i przypomniało nam się, że jednak chcemy zmodyfikować lub obejrzeć jeden z rysunków, które udało się nam np. pobrać z sieci. Możemy zamknąć program i po ponownym jego uruchomieniu kliknąć na zakładce Otwórz rysunki (AutoCAD 2000i -- rys. 8a).

Rys. 8a.

lub kliknąć na ikonie otwierania nowego rysunku (AutoCAD 2000 -- rys. 8b).

Rys. 8b.

Możemy jednak również, nie zamykając aplikacji, otworzyć istniejący rysunek. Klikamy Plik->Otwórz. Pokaże się okienko dialogowe pozwalające na otwarcie interesującego nas pliku (rys. 8c).

Rys. 8c.

Pamiętajmy, że AutoCAD standardowo pozwala na otwieranie plików z rozszerzeniem DWG. Istnieje jednak również możliwość otwarcia plików w formacie DXF oraz szablonów posiadających rozszerzenie DWT. Oczywiście AutoCAD posiada wiele możliwości związanych z importowaniem rysunków w innych formatach niż DWG -- ten problem przedstawię później. Omówię także bardziej zaawansowane funkcje, takie jak np. częściowe otwieranie rysunków.

Zapisywanie rysunków

Skoro potrafimy już otworzyć rysunek oraz stworzyć nowy projekt, nadszedł czas na zapisanie efektów naszej pracy. Zapisywanie rysunków do pliku jest stosunkowo prostym działaniem. Podczas pierwszego zapisywania rysunku klikamy Plik->Zapisz, co spowoduje otwarcie okna dialogowego pozwalającego na zapis rysunku (okna te różnią się nieznacznie w programach AutoCAD 2000 i 2000i -- rys. 9a, 9b).

Rys. 9a. Okno dla AutoCAD-a 2000

Rys. 9b. Okno dla AutoCAD-a 2000i

Na tym zakończymy dzisiejszą lekcję. W następnej nauczymy się rysować z zastosowaniem narzędzi rysunkowych AutoCAD-a.

Lekcja 3 -- Pierwsze kreski