Awans na stopień nauczyciela mianowanego
Nauczyciel kontraktowy może rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego po przepracowaniu dwóch lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego (przez przepracowanie należy rozumieć okres zatrudnienia nauczyciela w szkole). Nauczyciel kontraktowy ma tym samym dwa lata na zaplanowanie własnego rozwoju zawodowego oraz działań, które będzie podejmował w celu doskonalenia warsztatu i metod pracy oraz podniesienia jakości pracy szkoły, w której jest zatrudniony. Ustawą z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz zmianie niektórych innych ustaw uchylono przepis obligujący nauczyciela kontraktowego do niezwłocznego rozpoczynania stażu na stopień nauczyciela mianowanego, po rygorem wygaśnięcia stosunku pracy w przypadku nieuzyskania tego stopnia w okresie 4 lat pracy w szkole. Nauczyciel kontraktowy podejmuje samodzielnie decyzję o ubieganiu się o stopień nauczyciela mianowanego.
W świetle art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela warunkiem nadania stopnia nauczyciela mianowanego jest: • spełnianie wymagań kwalifikacyjnych; • odbycie stażu i uzyskanie pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciela; • zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną. Postępowanie na stopień nauczyciela mianowanego składa się z dwóch etapów: • I etap (szkolny) – w trakcie którego nauczyciel odbywa staż i uzyskuje ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, • II etap (zewnętrzny) – postępowanie administracyjne rozpoczynane na wniosek nauczyciela skierowany do organu prowadzącego szkołę; w toku tego postępowania komisja egzaminacyjna - powołana przez organ prowadzący szkołę - ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. W okresie stażu nauczyciel realizuje własny plan rozwoju zawodowego, zatwierdzony przez dyrektora szkoły a po zakończeniu stażu przedkłada dyrektorowi szkoły sprawozdanie z jego realizacji. Nauczyciel kontraktowy ma przydzielonego opiekuna stażu, którego zadaniem jest wspieranie nauczyciela w realizacji planu rozwoju zawodowego. Za okres stażu nauczyciel otrzymuje ocenę dorobku zawodowego. Po uzyskaniu pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciel składa wniosek do organu prowadzącego szkołę o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego. Złożenie wniosku rozpoczyna drugi etap postępowania egzaminacyjnego, w którym nauczyciel zdaje egzamin przed komisją egzaminacyjną. Zdanie egzaminu jest warunkiem niezbędnym uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Nauczycielowi, który zdał egzamin przed komisją egzaminacyjną i spełnia pozostałe warunki, określone w art. 9b ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela organ prowadzący szkołę wydaje decyzję o nadaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Warunki odbywania stażu Warunki odbywania stażu są podobne jak w przypadku stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, a więc: • staż oznacza okres zatrudnienia nauczyciela w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczęty i realizowany w trybie i na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a ustawy, • warunkiem odbywania stażu jest zatrudnienie w wymiarze co najmniej • ½ obowiązkowego wymiaru zajęć w jednej lub łącznie w kilku szkołach (art. 22 ust. 3 i 4 Karty Nauczyciela), nauczyciel odbywający staż musi być zatrudniony zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami. Inny niż w przypadku stażu na stopień nauczyciela kontraktowego jest wymiar stażu. Staż na stopień nauczyciela mianowanego trwa 2 lata i 9 miesięcy lub rok i 9 miesięcy – w przypadku nauczyciela posiadającego co najmniej stopień naukowy doktora. Zgodnie z przepisem art. 9c ust. 2 dyrektor szkoły może skrócić do roku i 9 miesięcy staż nauczycielowi kontraktowemu, który uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego w trybie art. 9a ust. 3 Karty Nauczyciela. Zgodnie z ww. przepisem nauczyciele akademiccy legitymujący się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole wyższej lub osoby posiadające co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy uzyskują z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole stopień nauczyciela kontraktowego. Nauczyciel kontraktowy rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły. Jeżeli nauczyciel zostanie zatrudniony po upływie 14 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie rozpoczyna stażu do końca tego roku szkolnego (art. 9d ust. 2 Karty Nauczyciela). W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze (art. 9d ust. 5 Karty Nauczyciela). Dyrektor szkoły ma bezpośredni wpływ na przebieg stażu nauczyciela kontraktowego: • przydziela opiekuna stażu, • zatwierdza plan rozwoju zawodowego nauczyciela, • wystawia ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, a następnie • wchodzi w skład komisji egzaminacyjnej, która ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Dyrektor szkoły zapewnia prawidłowy przebieg stażu. Szczegółowe obowiązki dyrektora względem nauczyciela odbywającego staż określają przepisy § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Dyrektor szkoły zapewnia nauczycielowi odbywającemu staż niezbędne warunki do: 1) obserwacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych oraz innych prowadzonych w szkole, z uwzględnieniem zajęć prowadzonych przez nauczyciela tego samego przedmiotu lub rodzaju zajęć w tej samej lub innej szkole, 2) udziału w formach kształcenia ustawicznego, jeżeli wynika to z zatwierdzonego planu rozwoju zawodowego i potrzeb szkoły, 3) korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej poradni psychologiczno – pedagogicznej lub innych placówek i instytucji oświatowych. Podobnie jak w przypadku nauczyciela kontraktowego dyrektor szkoły przydziela, spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych, opiekuna stażu, którego zadaniem jest: • udzielanie nauczycielowi kontraktowemu pomocy, w szczególności w przygotowaniu i realizacji w okresie stażu planu rozwoju zawodowego nauczyciela, oraz • opracowanie projektu oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu. Do zadań opiekuna stażu należy również: • pomaganie nauczycielowi w dokonaniu zmian w projekcie planu rozwoju zawodowego zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły, • udzielanie nauczycielowi wskazówek związanych ze zmianą planu rozwoju zawodowego w trakcie trwania stażu, zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły, • omawianie z nauczycielem prowadzonych lub obserwowanych zajęć, • wspieranie nauczyciela w okresie realizacji planu rozwoju zawodowego, w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych. Opiekun stażu opracowuje projekt oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu i przedstawia go dyrektorowi szkoły w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zakończenia stażu przez nauczyciela. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w trakcie trwania stażu dyrektor szkoły może zmienić nauczycielowi opiekuna stażu.
Bozenasta