Czy krioterapia jest bezpieczna.pdf

FIZYKOTERAPIA

Czy krioterapia jest

W artykule zamieszczono wyniki obserwacji objawów niepożądanych u pacjentów III Oddziału Rehabilitacji Schorzeń

Narządu Ruchu GCR „Repty” poddanych zabiegowi krioterapii ogólnoustrojowej.

ustrojowej w organizmie ludzkim

dochodzi do szeregu reakcji będących

odpowiedzią na niską temperaturę. Praca ta

jest próbą przedstawienia charakteru reak-

cji niepożądanych mogących pojawiać się

w trakcie krioterapii ogólnoustrojowej.

– bez rozróżnienia pod względem płci,

którzy skorzystali z zabiegu krioterapii

ogólnoustrojowej w okresie od marca

2006 r. do maja 2007 r. (ryc.1).

Większość pacjentów wykazywała dość

dobrą tolerancję zimna, a obserwowanymi

objawami niepożądanymi były bóle głowy

pojawiające się podczas przebywania

w kriokomorze w czasie dłuższym niż

90 sekund (6 osób) i wzrost ciśnienia tęt-

niczego krwi (13 osób). U czterech osób

oba objawy wystąpiły łącznie. W dwóch

przypadkach było to powodem przerwania

serii zabiegów, a w jednym – skrócenia

czasu trwania pojedynczego zabiegu.

Należy zauważyć, że podwyższenie

ciśnienia tętniczego następowało w trakcie

zabiegu u większości pacjentów, co było

stwierdzane pomiarem (metodą bezkrwa-

wą) dokonanym natychmiast po opuszcze-

niu kriokomory. Znamienny jest fakt, że

istotny skok ciśnienia skurczowego krwi,

tj. ponad 30 mmHg, występował zarówno

u osób zdrowych, jak i osób chorujących

na nadciśnienie (odpowiednio 6 i 7 osób).

Biorąc pod uwagę wiek pacjentów, częściej

wzrost ciśnienia tętniczego krwi występo-

wał u osób przed 60. r.ż. niż u starszych

(odpowiednio 9 i 4).

Kolejnymi objawami niepożądanymi

były:

− zaburzenia oddychania (3 osoby) związa-

ne z brakiem zdolności do dostosowania

rytmu oddechu do zaleceń personelu

Objawy niepożądane i ich charakter

Przeprowadzona przez nas obserwacja doty-

czyła częstości występowania w trakcie za-

biegu krioterapii ogólnoustrojowej objawów

niepożądanych i ich charakteru. Analizie

poddano 64 pacjentów hospitalizowanych

w III Oddziale Rehabilitacji Schorzeń

Narządu Ruchu GCR „Repty” w szerokim

przedziale wiekowym – od 20 do 79 lat

17%

20%

14%

37%

21-30

31-40

41-50

51-60

61-70

71-80

odmrożenia

zimno po zabiegu

bóle głowy

skok RR

zaburzenia oddychania

lęk

Wiek (lata)

Ryc. 1. Struktura wieku pacjentów poddanych krioterapii ogólnoustrojowej

Ryc. 2. Struktura objawów niepożądanych

3,5

2,5

1,5

0,5

bóle

głowy

zaburzenia

oddechu

lęk

odmrożenia

infekcje

skok RR

Objawy niepożądane

Ryc. 3. Struktura objawów niepożądanych powodujących przerwanie zabiegu

36 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2008

bezpieczna?

W trakcie zabiegu krioterapii ogólno-

FIZYKOTERAPIA

(zbyt szybki i zbyt głęboki wdech, zbyt

płytki wydech), co było powodem prze-

rwania krioterapii u tych pacjentów,

− napady nieokreślonego lęku połączo-

ne z uczuciem dyskomfortu (5 osób)

– zabiegi przerwano w trzech przy-

padkach, pozostali pacjenci mimo

wszystko wyrazili chęć dokończenia

serii zabiegów,

− powierzchowne odmrożenia I stopnia

(7 osób), które pojawiały się pod koniec

serii (7-8 zabieg) i zazwyczaj dotyczyły

dołów podkolanowych. Dolegliwości

bardzo szybko ustępowały i tylko u jed-

nej osoby były powodem przerwania

krioterapii,

− uporczywe uczucie zimna po kilku go-

dzinach od zakończenia pojedynczego

zabiegu, w połączeniu z bólami głowy

(1 osoba).

W jednym przypadku przerwano krio-

terapię z powodu ostrej infekcji górnych

dróg oddechowych, której wystąpienie

nie było jednak powikłaniem związanym

bezpośrednio z zabiegiem. Ogółem objawy

niepożądane wystąpiły u 30 z 64 pacjen-

tów poddanych zabiegowi krioterapii

ogólnoustrojowej, co stanowi 47% badanej

populacji (ryc. 2). Ostatecznie zabieg z po-

wodu ww. przyczyn przerwano jedynie

u ośmiu osób, tj. u 13% ogółu pacjentów

poddanych krioterapii ogólnoustrojowej.

Strukturę objawów niepożądanych, które

były przyczyną przerwania zabiegu krio-

terapii ogólnoustrojowej, i ich rozkład

ilościowy przedstawia ryc. 3. Należy

zaznaczyć, że u pięciu pacjentów wystę-

powało kilka objawów niepożądanych

jednocześnie.

Wszystkie osoby z grupy 34 pacjentów,

u których nie wystąpiły żadne objawy

niepożądane, wyrażały duże zadowolenie

i chęć powtórzenia tego rodzaju zabiegu

w przyszłości. Również 10 osób z grupy,

w której wystąpiły objawy niepożąda-

ne, okazywało zadowolenie z zabiegu

i w miarę możliwości chęć powtórnego

skorzystania z niego.

– poza prawidłową kwalifikacją – wydaje

się przestrzeganie zasady odpowiednio

długiego prowadzenia ćwiczeń ogólnokon-

dycyjnych w sali gimnastycznej po wyjściu

z kriokomory, tak aby organizm zdołał

wyprodukować odpowiednią ilość ciepła

endogennego, co zabezpiecza pacjenta

przed bardzo nieprzyjemnym uczuciem

zimna, pojawiającym się od kilkunastu

do kilkudziesięciu minut po zaprzestaniu

wysiłku fizycznego, i mogącym utrzymy-

wać się przez kilka godzin.

Bez wątpienia bilans korzyści i strat

mogących wynikać z tego rodzaju od-

działywania na organizm wskazuje na

dostarczanie większej liczby bodźców

o oddziaływaniu pożądanym, które zde-

cydowanie ułatwiają prowadzenie dalszej

rehabilitacji. Jednakże należy mieć na

uwadze, że pojawiają się także objawy

niepożądane, o istnieniu których należy

pamiętać i w razie ich wystąpienia szybko

i stanowczo na nie reagować. W żadnym

wypadku zabieg nie powinien być prze-

prowadzany bez nadzoru przeszkolonego

personelu medycznego.

Wnioski

Z analizy wyżej zaprezentowanych danych

można wysnuć wniosek, że choć w trakcie

zabiegu krioterapii ogólnoustrojowej dość

często pojawiają się objawy niepożądane,

rzadko są na tyle ciężkie, by powodować

konieczność jego przerwania. Zatem

jest on bezpieczny i dostępny dla osób

w każdym wieku, pod warunkiem ich

prawidłowej kwalifikacji oraz prze-

strzegania zasad bezpieczeństwa. Nigdy

nie obserwowano objawów mogących

w jakikolwiek sposób zagrażać życiu

pacjentów. Bezwzględnym warunkiem

poprawnego przeprowadzenia zabiegu

P RZEMYSŁAW S OŁTYS , D ANUTA E LWART

GCR „Repty”

Tarnowskie Góry

Piśmiennictwo u autorów i w „RwP+”

Piśmiennictwo

1. Z. Zagrobelny „Krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa” Urban&Partner 2003

2. G. Straburzyński „Fizjoterapia” PZWL

3. www.fizjoterapia.pl/kriokomora

4. A. Sieroń G. Cieślar „Zastosowanie zimna w medycynie”

5. B. Adamowicz „Komory kriogeniczne - możliwość wyboru”

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: