Krahn Betina - Whisky.pdf - Krahn Betina - cymmes

Betina Krahn

WHISKY

Pa Ņ dziernik, 1794, Westmoreland, Pensylwania

Whit, zgód Ņ si ħ .

Ale Whitney Daniels przyspieszyła kroku. Szła energicznie le Ļ n Ģ Ļ cie Ň k Ģ ukryt Ģ w Ļ ród

zaro Ļ li. Omijała opadłe li Ļ cie, by nie szele Ļ ciły pod stopami i delikatnie odsuwała stercz Ģ ce

nad Ļ cie Ň k Ģ gał ħ zie krzewów, by przypadkiem nie odłama ę gał Ģ zki i nie pozostawi ę Ļ ladu, Ň e

kto Ļ t ħ dy przechodził. Zerkn ħ ła spod ronda starego filcowego kapelusza na id Ģ cego obok niej

młodego, krzepkiego m ħŇ czyzn ħ . Ju Ň w dzieci ı stwie nauczyła si ħ od ojca, jak rozmawia ę z

osob Ģ , która chce ubi ę z kim Ļ interes, a Charlie zachowywał si ħ inaczej ni Ň zwykle.

- Co ty na to, Whit? - przerwał milczenie Charlie Dunbar. Patrzył na jej długie silne

nogi, których kształt uwidaczniał si ħ w m ħ skich zamszowych spodniach. Zaczynało

dochodzi ę w nim do głosu po ŇĢ danie, czego Whitney Daniels nie mogła powiedzie ę o sobie. -

Nar Ģ bi ħ ci drewna na zim ħ . Wybior ħ z naszego to najlepsze.

- Nie - uci ħ ła rozmow ħ i zatrzymała si ħ , wypatruj Ģ c w le Ļ nym podszyciu rzadkiej

krzewinki o pło ŇĢ cych si ħ p ħ dach. -Charlie, poszukaj ze mn Ģ gaulterii. - Dwa dni temu

widziałam j Ģ obok Ļ cie Ň ki.

- Mo Ň e chciałaby Ļ materiał w kwiaty na sukni ħ ? Przywiozłem go du Ň o z fortu dla

mamy i dziewcz Ģ t.

Whitney nie zwracała na niego uwagi. Przykucn ħ ła i wypatrywała w trawie

zaokr Ģ glonych li Ļ ci gaulterii o słodkim, lecz ostrym smaku; uwielbiała je Ň u ę .

- Whit, czy słyszała Ļ ?- Charlie przykucn Ģ ł obok niej. chc Ģ c przyci Ģ gn Ģę jej wzrok.

Udało mu si ħ to, bo spojrzała na niego władczo szmaragdowymi oczami i powróciła do

szukania w trawie cennej ro Ļ liny. On jednak nie ust Ģ pił i natarczywie powtórzył: - Dam ci

cał Ģ bele kwiecistego materiału na suknie. - Przecie Ň ja nic znosz ħ sukni. -Nachmurzona

wstała i nadal przeszukiwała wzrokiem le Ļ ne podszycie.

Charlie te Ň wstał i przysun Ģ ł si ħ do niej. Znacznie urósł od czasu, gdy widziała go po

raz ostatni. Miał na sobie rozchełstan Ģ koszul ħ z samodziału, pod któr Ģ wida ę było owłosiony

spocony tors. Ta jego blisko Ļę , podniecenie i m ħ sko Ļę zbiły Whitney z tropu. Odwróciła od

niego twarz i ruszyła w dalsz Ģ drog ħ . Wyprzedziła go i wło Ň yła r ħ ce do kieszeni spodni.

- Charlie, najlepszy strój maj Ģ m ħŇ czy Ņ ni - spodnie i wysokie buty. Do pracy nie

musz Ģ nawet wkłada ę koszuli. Suknia... - Wzdrygn ħ ła si ħ teatralnie. Gdy Charlie zrównał z

ni Ģ krok, wygłosiła mow ħ na temat skr ħ powania strojem kobiecego ciała: - To nie do

przyj ħ cia. Czy wiesz, ile rzeczy dziewcz ħ ta musz Ģ wkłada ę pod rzekomo stosowne dla nich

suknie i jak si ħ Ļ ciskaj Ģ ? To Ļ mieszne. Poruszamy si ħ z trudem w tych okropnych damskich

fatałaszkach, sztywnych gorsetach, narzutkach na gorsety, koszulach i halkach. Ile trzeba

zu Ň y ę na to materiału, ile stworzy ę warstw grubego samodziału, ile przygotowa ę krochmalu! I

jak to wszystko ociera skór ħ . - Przerwała wywód, gdy Ň spostrzegła, Ň e Charlie przystan Ģ ł i

znajduje si ħ kilka kroków za ni Ģ . Odwróciła si ħ , by sprawdzi ę , co go zatrzymało.

Z jego miny wynikało, Ň e doskonale wie, co dziewcz ħ ta nosz Ģ pod sukniami, co ociera

im skór ħ .

- Idziesz ze mn Ģ czy chcesz tak sta ę przez cały dzie ı ? -spytała i znowu nachmurzona

ruszyła w drog ħ .

Charlie spogl Ģ dał na jej kołysz Ģ ce si ħ zgrabne biodra i w duchu przyznawał, Ň e

niewybaczalne jest ukrywanie ich pod warstwami materiału, oboj ħ tne - mu Ļ linu czy

samodziału. Ale uwa Ň ał, Ň e Whitney podobałaby mu si ħ w sukni, ukrywaj Ģ cej wraz z bielizn Ģ

znane mu ju Ň rozkoszne kobiece kr Ģ gło Ļ ci.

Whitney nie mogła zapomnie ę tej miny Charliego, a im dłu Ň ej o mej my Ļ lała, tym

bardziej si ħ niepokoiła. Od kiedy przed dwoma tygodniami powrócił do domu po trzech

latach słu Ň by wojskowej w forcie Pitt, zachowywał si ħ inaczej ni Ň dawniej, gdy był jej koleg Ģ

i towarzyszem zabaw, z którym nieraz współzawodniczyła. Mówiło si ħ , Ň e w wojsku miał

ró Ň ne przygody, a skoro tak, to zapewne i z kobietami, co przecie Ň musiało zmieni ę jego

zachowanie.

- No trudno. - Charlie zrównał z ni Ģ krok. - Wła Ļ nie oprosiła si ħ jedna z moich macior.

Dam ci sze Ļę lub nawet wi ħ cej ładnych prosi Ģ t.

- ĺ wi ı mamy pod dostatkiem - odparła oboj ħ tnie.

- Whitney - burkn Ģ ł i chwycił j Ģ za r ħ k ħ , chc Ģ c, by na niego spojrzała. Jej poci Ģ gł Ģ

twarz rozja Ļ nił czaruj Ģ cy u Ļ miech, ale Charlie szybko zorientował si ħ , Ň e ona nie patrzy na

niego, lecz na co Ļ poza nim.

- Jest! - Wyszarpn ħ ła dło ı z jego r ħ ki i rzuciła si ħ w pobliskie rozło Ň yste krzewy.

Si ħ gn ħ ła do k ħ py połyskuj Ģ cych, nisko rosn Ģ cych li Ļ ci i zerwała ich gar Ļę . Podniosła jeden do

ust, ale cofn ħ ła go, gdy przypomniała sobie cel tej wyprawy. Mrukn ħ ła pod nosem: -

Powinnam poczeka ę , dopóki nie spróbuj ħ zacieru. - Wło Ň yła li Ļ cie do kieszeni, dogoniła

swego towarzysza i nakazała mu: - Zapami ħ taj to miejsce. Natrafiłam tu na najwspanialsz Ģ

k ħ p ħ gaulterii, jak Ģ udało mi si ħ znale Ņę od dłu Ň szego czasu.

- Whit...

Znowu go wyprzedziła, a gdy zrównał si ħ z ni Ģ i przytrzymał j Ģ za r ħ k ħ , napomniała

go.

- Sza! Idziemy za blisko. Je Ļ li nie chcesz oberwa ę , to ucisz si ħ i czekaj, a Ň dam ci

znak.

W milczeniu pod ĢŇ ał za ni Ģ przez las i zastanawiał si ħ , jak zaprotestowa ę przeciwko

takiemu traktowaniu. Było wczesne popołudnie. Przed ich oczami roztaczał si ħ

wczesnojesienny krajobraz zachodniej Pensylwanii. Korony drzew wci ĢŇ tworzyły nad ich

głowami baldachim li Ļ ci, ale tu i ówdzie w zieleni pojawiły si ħ ju Ň odcienie złota, Ň ółcienia i

br Ģ zu. Podobnie wygl Ģ dały paprocie i zioła, nadal bujnie porastaj Ģ ce le Ļ ne podszycie. Sło ı ce

grzało jeszcze mocno, a ro Ļ liny wygl Ģ dały niezwykle Ļ wie Ň o. Dzi ħ ki ostatnim deszczom

rozsiewały miłe wonie. Chłodny wietrzyk i zapach Ļ wie Ň o opadłych li Ļ ci przypominały

jednak o nieubłaganym nadej Ļ ciu jesieni.

Wkrótce schodzili po zboczu łagodnie opadaj Ģ cym do gł ħ bokiego parowu. Gdy

pokonywali ostami nierówny odcinek drogi. Dunbar chciał pomóc pannie Daniels i wzi Ģ ł j Ģ

za r ħ k ħ , ale natychmiast j Ģ wyszarpn ħ ła.

Schodz Ģ c do gardzieli parowu, wdrapywali si ħ na zwietrzałe otoczaki lub je okr ĢŇ ali i

pokonywali malownicze wzniesienia piaskowca, nieustannie rze Ņ bionego przez siły natury.

To była bardzo trudna droga. Miała zniech ħ ci ę osoby niepo ŇĢ dane do przyj Ļ cia na polan ħ ,

gdzie Blackstone Daniels, ojciec Whitney, ukrywał ogromny miedziany destylator do

p ħ dzenia whisky. Ojciec Whitney, tak jak inni mieszka ı cy Rapture, uprawiał kukurydz ħ , Ň yto

i j ħ czmie ı , ale uwa Ň ał si ħ przede wszystkim za gorzelnika i najwi ħ ksz Ģ dum ħ i zysk czerpał z

produkcji alkoholu.

Farmerzy z dolin wy Ň ynnej zachodniej Pensylwanii musieli jak wszyscy inni radzi ę

sobie z suszami, plagami szkodników, nieurodzajami, powodziami i zarazami. Ale w

przeciwie ı stwie do mieszka ı ców wschodniego wybrze Ň a musieli jeszcze znosi ę izolacj ħ .

Nawet je Ļ li zdołali pokona ę Ň ywioły i osi Ģ gn Ģę dobre zbiory, to borykali si ħ z problemem ich

transportu na rynki na wschodzie kraju. Przewóz zbo Ň a wozami po wy Ň ynnym terenie był

kosztowny i uci ĢŇ liwy. Tote Ň dzi ħ ki pomysłowo Ļ ci wymu-szonejprzez potrzeb ħ , cho ę jak Ň e

typowej dla dumnych Szkotów i Irlandczyków, którzy skolonizowali ten obszar, przemieniali

nadwy Ň ki zbo Ň a w towar bardziej dochodowy i łatwiejszy do przewozu, czyli w whisky.

W Ļ ród drobnych gorzelników z hrabstwa Westmoreland najbardziej znany był wła Ļ nie

Blackstone Daniels. Potrafił bezbł ħ dnie oceni ę smak trunku i produkował przedni Ģ irlandzk Ģ

whisky. Uwa Ň ano, Ň e ma do tego talent. Przywo Ň ono do niego zbo Ň e z całej okolicy, by

przerabiał je na ów szlachetny trunek. Teraz, po Ň niwach, destylator Danielsa pracował pełn Ģ

par Ģ .

Whitney zatrzymała si ħ przed zej Ļ ciem do parowu i gestem dłoni nakazała to samo

Charliemu, który szedł za ni Ģ . Przyło Ň yła dłonie do ust i wydała d Ņ wi ħ k na Ļ laduj Ģ cy glos

lelka kozodoja. Trwała tak, dopóki nie usłyszała podobnego d Ņ wi ħ ku. Wówczas u Ļ miechn ħ ła

si ħ do Charliego i ruszyła na polan ħ , nie zachowuj Ģ c ju Ň zbytniej ostro Ň no Ļ ci.

ĺ ci Ļ le bior Ģ c, nie była to polana, lecz rozszerzaj Ģ cy si ħ koniec parowu, z obu stron

osłoni ħ ty przez stromizny piaskowca, na którym rosły bujne krzewy i drzewa. Na dnie

parowu stała prowizoryczna szopa, a obok niej du Ň o pustych beczek i worków ze zbo Ň em.

Było tam te Ň prymitywne kamienne palenisko, a na nim destylator zło Ň ony z dwóch

miedzianych p ħ katych kotłów, stoj Ģ cych jeden na drugim. W górnej cz ħĻ ci tych zamkni ħ tych:

i przy spawanych do siebie naczy ı znajdowała si ħ miedziana rurka o dziwnych skr ħ tach i

wygi ħ ciach. Urz Ģ dzenie stanowiło przedmiot dumy i rado Ļ ci Blacka Danielsa.

- Witam wujków! - Whitney z u Ļ miechem pozdrowiła dwóch starszych siwowłosych

braci, Juliusa i Ballarda, w czasie nieobecno Ļ ci jej ojca obsługuj Ģ cych destylator.

- Ach, to ty, dziewczyno! Zosta ı tam! - Julius wycelował w ni Ģ palec i Ň wawo

podniósł si ħ z odwróconej do góry dnem beczułki, na której siedział. Wujkowie czekali na ni Ģ

i teraz przygarbiony Julius i Ň ylasty Ballard o szczeciniastej brodzie pospieszyli, do wielkiej

d ħ bowej beczki. Podnie Ļ li wieko, by do nozdrzy Whitney dotarły charakterystyczne opary.

Zawsze lak si ħ robiło. Teraz wraz z Charliem w napi ħ ciu obserwowali, j jak Whitney zamyka

oczy i wci Ģ ga gł ħ boko do płuc ostry zapach, chc Ģ c oceni ę jako Ļę zacieru. Wydawało jej si ħ ,

Ň e aromat przenika j Ģ do szpiku ko Ļ ci, dzi ħ ki czemu łatwiej mogła porówna ę obecny bukiet

zapachów Ļ wie Ň o sfermentowanego zbo Ň a z wcze Ļ niejszymi.

Wzdrygn ħ ła si ħ i otworzyła oczy.

- Jest dobry - orzekła. - Ale musz ħ spróbowa ę , Ň eby oceni ę dokładniej.

Twój ojciec wie wszystko na podstawie zapachu. Rozpoznaje go z odległo Ļ ci

dwudziestu kroków - przekomarzał si ħ z ni Ģ Julius. Skin Ģ ł na ni Ģ , by podeszła bli Ň ej, i spytał:

- Kiedy tata wróci? Czy s Ģ od niego jakie Ļ wie Ļ ci na temat mityngu?

- Nie. Ale raczej nie zjawi si ħ wcze Ļ niej ni Ň za tydzie ı lub dwa. - Ruszyła do beczki i

skin ħ ła na Charliego, by te Ň podszedł. Stwierdziła z naciskiem: - Oczywi Ļ cie wujek Julius

raczy Ň artowa ę sobie ze mnie, bo ja zawsze najpierw oceniam smak.

Tak faktycznie było, wiec i teraz oczekiwali, Ň e dziewczyna spróbuje zacieru. Julius i

Ballard od lat pomagali jej ojcu p ħ dzi ę whisky. Znali zwi Ģ zane z tym jego zasady, zwyczaje i

przes Ģ dy. I naturalnie znali Whitney od urodzenia. Nie odst ħ powała ojca na krok, jak g Ģ bka

chłon Ģ c jego sposób mówienia, bycia i wiedz ħ o ĺ wiecie. Chocia Ň Black Daniels z trudem

tolerował donkichotowski idealizm córki, był z niej dumny i ch ħ tnie uczył t ħ poj ħ tn Ģ ,

dociekliw Ģ dziewczyn ħ ró Ň nych praktycznych umiej ħ tno Ļ ci. Teraz, pod jego nieobecno Ļę ,

Julius i Ballad posłali po ni Ģ , by oceniła smak zacieru, gdy Ň wiedzieli, Ň e odziedziczyła po

ojcu rozmaite talenty.

Julius przykucn Ģ ł i rozgl Ģ dał si ħ za miedzian Ģ warz Ģ chwi Ģ , u Ň ywan Ģ do próbowania

trunku.

- Ballard, gdzie ona si ħ podziała? Rano ni Ģ czerpałe Ļ . Zmieszany Ballard podrapał si ħ

po głowie i przez chwil ħ szukał zguby przy beczułkach i przy wygasłym ognisku, na którym

gotowali Ļ niadanie. W ko ı cu znalazł warz Ģ chew w szopie, w wiadrze z wod Ģ . Zamaszystym

gestem podał ja Whitney. Dokładnie wytarła czerpak r ħ kawem i uroczystym gestem

zanurzyła w beczce z zacierem, wolno wsuwaj Ģ c pod powierzchni ħ pienistego płynu o ostrym

zapachu. Po wyj ħ ciu podsun ħ ła sobie ły Ň k ħ pod nos i wdychała aromat. Skupiona, lekko

zmru Ň yła oczy i dłoni Ģ str Ģ ciła z zacieru pian ħ , tak jak to robił ojciec. Poci Ģ gn ħ ła s ĢŇ nisty łyk

i przez dłu Ň sz Ģ chwil ħ trzymała płyn w ustach, w ten sposób badaj Ģ c jego smak. Trzej

m ħŇ czy Ņ ni w napi ħ ciu obserwowali jej min ħ .

Po chwili odwróciła si ħ i wypluła płyn. Oddychała przez Ļ ci Ģ gni ħ te usta, staraj Ģ c si ħ

rozpozna ę najdrobniejsze doznania. Przede wszystkim czuła delikatne szczypanie j ħ zyka i

lekkie pieczenie podniebienia oraz policzków. Napój miał złamany słodkawy smak i

wyszukany aromat. Był znakomity!

- Istny nektar, napój bogów- orzekła bez wahania. Jej pi ħ kn Ģ twarz rozja Ļ nił radosny

u Ļ miech.

Wujkowie nic nie wiedzieli na temat napoju bogów, ale przyj ħ li to okre Ļ lenie bez

l ħ ku, bo czasami ojciec Whitney wyra Ň ał si ħ równie zagadkowo. Zadowolenie maluj Ģ ce si ħ na

jej twarzy mówiło samo za siebie. Wznie Ļ li wi ħ c triumfalne okrzyki, zawirowali wokół

beczki i u Ļ cisn ħ li si ħ nawzajem, a potem wy Ļ ciskali Whitney i Charliego, z rado Ļ ci, Ň e udało

si ħ wyprodukowa ę tyle przedniego zacieru.

Niebawem zgarn ħ li pian ħ i Charlie przelał cenny płyn do dolnej cz ħĻ ci destylatom, a

Ballard rozpalił ogie ı pod tym wielkim miedzianym kotłem. Wujkowie ustawili równo i

zamkn ħ li destylator, Charlie zaj Ģ ł si ħ r Ģ baniem drzewa, a Whitney układaniem szczap przy

prymitywnym palenisku.

Julius z podziwem patrzył, jak gibka panna Daniels krz Ģ ta si ħ po placu. Pomy Ļ lał, Ň e

cho ę długo wygl Ģ dała jak chłopiec, to w ostatnich dwóch latach przemieniła si ħ w prawdziw Ģ

kobiet ħ o prostych silnych ramionach, smukłej talii i zgrabnych biodrach. Ale wolała skrywa ę

swe kobiece wdzi ħ ki pod m ħ skimi zamszowymi spodniami, ci ħŇ kim pasem i lu Ņ n Ģ koszul Ģ z

samodziału. Zawsze tak si ħ ubierała. Gdy teraz stan ħ ła prosto i odchyliła si ħ do tyłu, opieraj Ģ c

dłonie na biodrach i bezwiednie eksponuj Ģ c dorodne j ħ drne piersi, nagle dobrze widoczne pod

surowym materiałem, Julius westchn Ģ ł ci ħŇ ko, bo na przykładzie zmiany jej wygl Ģ du

u Ļ wiadomił sobie, jak szybko płynie czas. Spostrzegł, Ň e spocony Charlie te Ň stoi prosto,

trzymaj Ģ c w dłoniach stylisko siekiery opartej o ziemi ħ i wpatruj Ģ c si ħ w Whitney.

Nachmurzył si ħ , bo zaczerwieniona twarz Dunbara zdradzała, i Ň widok panny Daniels

pobudza jego zmysły.

Niebawem wszyscy zebrali si ħ przy destylatorze w oczekiwaniu chwili, gdy z

miedzianej rurki wypłyn Ģ pierwsze krople klarownej mocnej whisky. To była wa Ň na chwila.

- Jaka szkoda, ze nie ma tu Blacka - nabo Ň nym tonem szepn Ģ ł Julius.

- Wujku, tata musi by ę tam, gdzie jest - przypomniała mu dobitnym tonem Whitney,

krzy Ň uj Ģ c r ħ ce na piersiach. – Gdy opanuje wzburzenie, przemówi w imieniu wszystkich

gorzelników, by pomóc panu Gallatinowi przekona ę federalistów, jak niesprawiedliwy jest

ten przekl ħ ty podwójny podatek, nało Ň ony na gorzelnie i na alkohol. Poka Ň e federalistom, Ň e

nie damy si ħ zastraszy ę i zmusi ę do wyrzeczenia swobód obywatelskich, jakie teraz mamy.

Mo Ň e ci grubi kongresmani zapomnieli, jak wysok Ģ cen ħ naród zapłacił za to, Ň eby byli tym,

kim s Ģ , ale my nie zapomnieli Ļ my. Zało Ňħ si ħ , Ň e generał Jerzy Waszyngton te Ň nie

zapomniał. On nas wysłucha. Ojciec długo i dzielnie walczył o te swobody. W wojnie o

niepodległo Ļę Stanów Zjednoczonych został dwukrotnie ranny. Zapłacił za nasz Ģ wolno Ļę

własn Ģ krwi Ģ . Nie powinien teraz płaci ę za ni Ģ pogorszeniem warunków Ň ycia, by federali Ļ ci

mogli upora ę si ħ z horrendalnymi długami. To nie jest w porz Ģ dku. – Zni Ň yła głos niemal do

dramatycznego szeptu: — Do pioruna, nie zniesiemy tego!

- Nie zniesiemy! - zawtórował jej Julius i hardo uniósł podbródek.

Taka postawa była powszechna w zachodnich hrabstwach Pensylwanii. Pierwszy

federalny rz Ģ d Stanów Zjednoczonych Ameryki prze Ň ywał jeden kryzys za drugim, oblegany

przez ŇĢ dne władzy frakcje i trapiony przez gigantyczne po Ň yczki, zaci Ģ gni ħ te w czasie wojny

o niepodległo Ļę . Błyskotliwy i arystokratyczny Alexander Hamilton zaproponował

rozwi Ģ zanie stosowane przez rz Ģ dz Ģ cych od najdawniejszych czasów, czyli opodatkowanie

ulubionego produktu, a zarazem takiego, bez którego mo Ň na si ħ obej Ļę , to znaczy alkoholu.

N ħ kany projektem ustawy kongres w ko ı cu j Ģ uchwalił, nakładaj Ģ c wysoki podatek na

gorzelnie i na produkowany w nich alkohol. Ponadto podatek trzeba było płaci ę gotówk Ģ , a

tej mieszka ı com zachodniej Pensylwanii chronicznie brakowało, gdy Ň obiegow Ģ walut Ģ stała

si ħ tu whisky.

Odwa Ň ni pensylwa ı scy farmerzy, pochodz Ģ cy ze Szkocji i Irlandii, podnie Ļ li bunt w

sytuacji, gdy zachłanni federalni poborcy podatkowi mieli im odebra ę nawet skromny dochód

czerpany z produkcji whisky. Uznali, Ň e za pomoc Ģ biurokratycznego aktu pozbawiono ich

wolno Ļ ci osobistej i ekonomicznej, o któr Ģ z takim po Ļ wi ħ ceniem i m ħ stwem walczyli w

wojnie o niepodległo Ļę . Dla nich było to pogwałcenie prawa. Dlatego postanowili bojkotowa ę

ten niesprawiedliwy podatek, tak jak kiedy Ļ postanowili z oddaniem broni ę bytu młodego

pa ı stwa.

Pocz Ģ tkowo stosowali bierny opór, niemal si ħ nim bawi Ģ c, czyli ukrywali destylatory i

przechytrzali poborców podatkowych, przybywaj Ģ cych do odległych dolin i zakładaj Ģ cych

tam urz ħ dy podatkowe. Ale ci ostatni uczyli si ħ na bł ħ dach i wraz z upokorzeniami, których

im nie szcz ħ dzono, coraz bardziej zaci ħ cie walczyli ze zbuntowanymi farmerami. Opór tych

ostatnich te Ň stawał si ħ coraz bardziej nieprzejednany, bo urz ħ dnicy rz Ģ dowi raz dawali im

nadziej ħ na anulowanie ustawy, a kiedy indziej j Ģ odbierali w rezultacie zmiany kursu polityki

w Filadelfii. Ostatecznie sfrustrowani gorzelnicy si ħ gn ħ li po bro ı , gotowi wznieci ę zbrojn Ģ

Krahn Betina - Whisky.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: