Zakład Podstaw Budowy Urządzeń Transportowych

Wydział Transportu

Laboratorium Ergonomii

Semestr  IX

Zakład Podstaw Budowy Urządzeń Transportowych

Laboratorium Ergonomii 

Prowadzący zajęcia:               Dr inż. Iwona Grabarek

                                                        Dr inż. Józef Czajka

Tematy ćwiczeń:

Ćwiczenie I. Parametry fizjologiczne  oceny wysiłku fizycznego.

Ćwiczenie II. Wybrane parametry  obciążenia psychicznego.

Ćwiczenie III. Antropometria w ergonomii.

Ćwiczenie IV. Ocena drgań na SP w urządzeniach transportowych.

Ćwiczenie V. Ocena drgań na SP w urządzeniach transportowych.

Ćwiczenie VI. Ocena oświetlenia na stanowisku pracy.

Ćwiczenie VII. Ergonomiczna ocena stanowiska pracy.

Literatura zalecana :

1. Czajka J.H.                                          -              Ergonomia – materiały do ćwiczeń.

Oficyna Wydawnicza PW, 1999

2. Górska E., Tytyk E.              -              Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy.

Materiały pomocnicze do ćwiczeń.

                                                                      Oficyna Wydawnicza PW, 1996

3. Górska E., Juchełko H.              -              Ergonomia i organizacja stanowisk roboczych.

Ćwiczenia laboratoryjne.

Oficyna Wydawnicza PW, 1994

4.  Górska E.                                          -              Diagnoza ergonomiczna stanowisk pracy.

Oficyna Wydawnicza PW, 1998

Ćwiczenie I. Parametry fizjologiczne oceny wysiłku fizycznego

Wstęp

Badania ergonomiczne, których częścią jest fizjologiczna ocena trudności pracy i wydolności fizycznej człowieka, pozwalają ustalić zasady i normy dotyczące organizacji pracy, pożądanych cech maszyn i narzędzi oraz parametrów środowiska materialnego. Te zasady i normy mają na celu stworzenie właściwego obciążenia fizycznego pracownika.

              Zmiany fizjologiczne, zachodzące w organizmie w czasie wykonywania pracy zależą w znacznym stopniu od wydatku energetycznego. Umożliwia  to wykorzystanie pewnych wskaźników fizjologicznych do oceny natężenia wysiłku fizycznego pracownika. Praktycznie wchodzą w rachubę pomiary wentylacji płuc, częstości tętna i temperatury ciała. Znajomość chociażby jednego ze wskaźników fizjologicznych umożliwia uzyskanie wartości wydatku energetycznego w kJ/min., zgodnie z tablicą I.1.

Tablica  I.1.

Zależność zachodzących w czasie pracy zmian fizjologicznych od natężenia wysiłku fizycznego ( wg Christensena i Buskirke )

Podstawowy wydatek energetyczny dla młodego mężczyzny, średniego wzrostu ( 175 cm ) i średniej wagi ciała ( 75 kg ) wynosi około 7000 do 7500 kJ / 24h. Jako wydatek w czasie wolnym od pracy przyjmuje się około 2500 kJ / 24h. Łączny, całodobowy wydatek wynosi więc 10000 kJ / 24h. Do tej wartości całkowitej dodaje się wydatek na pracę :

-          do około 4200 kJ / 8h – praca lekka

-          od 4200 – 6300 kJ / 8h – praca średnio ciężka

-          od 6300 – 8400 kJ / 8h – praca ciężka

-          ponad 8400 kJ / 8h - praca najcięższa.

Aby otrzymać wydatek całkowity w ciągu 8 godzin trzeba wiedzieć :

a)      jaki jest czas wykonania poszczególnych czynności dotyczących przygotowania pracy, wykonania, przyniesienia narzędzi, transportu, itp.

b)     jaki jest wydatek energetyczny na każdą czynność i na całą operację.

Zadanie 1.  Ciśnienie krwi.

Cel ćwiczenia: Wykazać  zmiany ciśnienia krwi   w zależności od stopnia ciężkości pracy.

Aparatura i materiały pomocnicze : aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego, ciężarki, stoper, ergonometr 

Wykonanie ćwiczenia :

Wariant A

1.      Wybrać osoby , które będą wykonywały pracę podnoszenia ciężarków o różnej wadze.

      ( 6 kg, 4,5 kg, 3 kg, 1 kg )

2.      Dokonać przed rozpoczęciem pracy  pomiaru ciśnienia krwi  u osób badanych.

3.      Ustalić, dla wszystkich badanych osób, jednakowe tempo podnoszenia ciężarków i czas trwania pracy .

4.      Ciśnienie krwi mierzyć po zakończeniu pracy co 1 minutę, aż do momentu uzyskania wartości zanotowanej przed rozpoczęciem pracy.

Wariant B

1.      Wybrać osoby do eksperymentu.

2.      Ustalić parametry eksperymentu w stosunku do czasu trwania, tempa i obciążenia ( na ergonometrze  ).

3.      Dokonać przed rozpoczęciem pracy pomiaru ciśnienia krwi u osób badanych.

4.      Zmierzyć ciśnienie krwi po zakończeniu jazdy.

5.      Kontynuować pomiary co minutę, aż do momentu uzyskania wartości zanotowanej przed rozpoczęciem pracy.

Opracowanie wyników oraz wnioski :

Ustalić jak w porównaniu ze stanem spoczynku zmienia się w procesie pracy :

1.      ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi

2.      wielkość zmian ciśnienia w kolejnych pomiarach

3.      obliczyć wartość średnią ciśnienia tętniczego wg poniższego  wzoru  oraz wykonać wykres zależności ciśnienia średniego od rodzaju pracy

Cm = 0.5 ( Cs +  Cr )

4.      określić stopień ciężkości pracy na podstawie zmian ciśnienia krwi ( tablica 1 )

Tablica 1.

Zależność zmian ciśnienia krwi od stopnia ciężkości pracy