Życiorys Mao Tse Tung.pdf

(123 KB) Pobierz
Życiorys Mao Tse Tung
Mao Zedong (ur. 26 grudnia 1893, zm. 9 września 1976) – chiński przywódca komunistyczny;
od 1943 r. szef biura politycznego Komunistycznej Partii Chin oraz Przewodniczący Komitetu
Politycznego Komunistycznej Partii Chin aż do śmierci.
1 października 1949 na placu Tiananmen Mao ogłosił powstanie Chińskiej Republiki
Ludowej. Od lat pięćdziesiątych za jego sprawą przeprowadzono szereg kampanii
politycznych i gospodarczych takich jak: Kampania przeciw prawicowcom, Kampania
wielkiego skoku naprzód, rewolucja kulturalna, których efektem była śmierć dziesiątków
milionów ludzi.
Razem z Zhu De był założycielem Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (1 sierpnia 1927 r.) po tym
jak Czang Kaj-szek rozpoczął serię czystek przeciwko komunistom. Po zdobyciu władzy Mao
zapoczątkował przebudowę systemu gospodarczego i społecznego Chin poprzez proces
kolektywizacji. Przyczynił się także do rozłamu w bloku państw komunistycznych i zaognienia
stosunków z ZSRR. U schyłku życia doprowadził do ocieplenia stosunków z USA.
Mao był najstarszym z czworga dzieci średniozamożnego rolnika, trudniącego się także
działalnością kredytową. Urodził się w wiosce Shaoshan w okręgu Xiangtan (???), (prowincja
Hunan). Jego przodkowie przybyli na te tereny z prowincji Jiangxi w czasie panowania
dynastii Ming. Od pokoleń zajmowali się uprawą roli.
W czasie rewolucji 1911 r
. służył w lokalnej milicji. Później Mao wrócił do szkoły w Changsha i stał się aktywnym
propagatorem rozwoju sprawności fizycznej młodzieży oraz animatorem wielu akcji
społecznych.
Po ukończeniu szkoły w Hunan w 1918 r. udał się do Pekinu ze swoim przyszłym teściem
prof. Yang Changji. W tym czasie doszło do zamieszek wywołanych przez tzw. Ruch 4 Maja.
Yang był wtedy nauczycielem akademickim w stolicy. Dzięki poparciu Yanga Mao otrzymał
posadę pomocnika bibliotecznego. Jednocześnie zapisał się na zajęcia w stołecznym
uniwersytecie jako student zaoczny. Uczestniczył tam w wykładach prowadzonych przez
takie osoby jak: Chen Duxiu, Hu Shih i Qian Xuantong. Zaczął także dużo czytać, literatura
poznana w tym okresie miała później duży wpływ na jego dalsze poglądy. W Pekinie poślubił
swą pierwszą żonę Yang Kaihui (również studentkę i córkę Yang Changji). Wprawdzie gdy
Mao miał 14 lat jego ojciec zaaranżował małżeństwo z dziewczyną z jego rodzinnej wioski
ale Mao nigdy nie zaakceptował tego wyboru.
Zamiast udać się za granicę, tak jak uczyniło to wielu jego rówieśników, Mao postanowił
pozostać w ojczyźnie. I na początku lat 20. podróżował po kraju. Na koniec wrócił do
Hunanu, gdzie włączył się do ruchu walczącego o prawa pracownicze.
W wieku 27 lat Mao wziął udział w pierwszym kongresie Partii Komunistycznej w Szanghaju
(23 lipca 1921). Dwa lata później na trzecim kongresie partii został wybrany do Komitetu
Centralnego. Przez chwilę pracował w Szanghaju, gdzie komuniści mieli siedzibę. Po tym jak
partia poniosła wiele niepowodzeń w organizacji ruchu robotniczego i pojawiły się problemy
przy współpracy z Kuomintangiem Mao poczuł się rozczarowany ruchem rewolucyjnym i
wrócił do swej rodzinnej wioski w Shaoshan, gdzie odpoczywał od polityki. W tym czasie
rozwinęły się u niego zaburzenia psychiczne w postaci depresji, które trapiły go już do końca
życia. Z powrotem zainteresował się działalnością polityczną po tym jak wybuchły gwałtowne
zamieszki w Szanghaju i Guangzhou, które dały początek ruchowi o nazwie "Zmazanie
hańby". Dlatego też postanowił przenieść się do Kantonu (Guangzhou), gdzie komuniści mieli
najsilniejszą bazę.
W czasie pierwszej chińskiej wojny domowej Mao pełnił funkcję kierownika Instytutu do
Spraw Wyszkolenia Chłopstwa, który był przybudówką Kuomintangu (komuniści zawarli
wówczas sojusz z nacjonalistami). Na początku 1927 r. został wysłany do prowincji Hunan
aby zdać sprawozdanie z tamtejszych powstań chłopskich. Raport, który powstał z tej
podróży jest uważany za pierwszy ważny element teorii maoistowskiej
W początkach kariery politycznej Mao rozwinął swoje poglądy polityczne. Jego myśli miały
 
ogromny wpływ na obecny kształt Chin, chociaż ich przejawów można się doszukiwać
obecnie na całym świecie (np. Wietnam czy Korea Północna).
Mao twierdził że należy odrzucić tradycyjny marksizm i wykształcić nową ideologię która
sprawdzi się w rolniczym kraju takim jak Chiny. Karol Marks, którego dzieła Zedong wręcz
pochłaniał skupił się głównie na analizie kapitalizmu opierając się na obserwacji
uprzemysłowionych krajów Europy zachodniej a w szczególności życia proletariatu
robotniczego. W Chinach teorie Marksa nie mogły mieć wielkiego znaczenia bo robotnicy
przemysłowi stanowili niewielki odsetek społeczeństwa a ogromna większość ludności
mieszkała na wsi. Z tego też względu Mao zmodyfikował nieco tradycyjny komunizm
skupiając się na agitacji na prowincji.
Mao wierzył, że jego myśl zbudowana na poglądach Hegla i Marksa doprowadzi do
powstania nowej ideologii nazywanej przez niego dialektycznym materializmem. W tym
czasie wypracował on także takie koncepcje jak: dyktatura ludowa czy trójstopniowa strategia
walki partyzanckiej.
Na wiosnę 1927 r. doszło do rozpętania przez Kuomintang tzw. "białego terroru" (jego celem
było zniszczenie komunistów), Mao musiał wtedy pozostawać w ukryciu, za jego sprawą
doszło do wybuchu tzw. "powstania jesiennych żniw" w Changsha (Hunan). Zedong był wtedy
o krok od śmierci – zbiegł gdy był prowadzony na egzekucję. Później dołączył do grupy
wiernych zwolenników, którzy prowadzili walkę partyzancką w górach Jinggang w
południowo-wschodniej części kraju. Tam właśnie w latach 1931-1934 za jego sprawą doszło
do powstania Chińskiej Republiki Sowieckiej, gdzie on sam był przewodniczącym. Również
wtedy poślubił swą drugą żonę He Zizhen po tym jak jego pierwsza małżonka została
zamordowana przez wojska Kuomintangu.
Mao z pomocą Zhu De doprowadził do stworzenia niewielkiej, ale skutecznej armii. Na
terenach gdzie udało mu się obronić przed nacjonalistami próbował przeprowadzić reformy
rolne, udzielał także schronienia uciekinierom, którzy próbowali uratować się przed czystkami
antykomunistycznymi przeprowadzanymi w miastach. Jego metody walki w tym okresie były
zwykłą partyzantką, jednak on sam rozróżniał wojną podjazdową (youji zhan) od tej, którą on
prowadził, określając ją jako wojnę ruchomą (yundong zhan).
Czang Kaj-szek, który wcześniej przypuszczał że odzyska kontrolę nad Chinami w wyniku
tzw. "Ekspedycji północnej" był zdeterminowany do osiągnięcia celu jakim było: oczyszczenie
Chin z "czerwonych". W październiku 1934 r. jego oddziały osaczyły komunistów i zmusiły
ich do podjęcia tzw. Długiego marszu (odwrotu z Jiangxi na południowy wschód do Shaanxi
w północno-zachodnich Chinach). To właśnie w czasie tej 9,600 km "wędrówki" Mao wyrósł
na głównego wodza komunistów, dzięki pomocy towarzyszy partyjnych udało mu się nakłonić
do przejścia na swoją stronę Zhou Enlaia oraz wejść do Komitetu Politycznego partii.
Z bazy w Yan'an dowodził komunistycznym oporem w czasie drugiej wojny chińsko-
japońskiej (1937-1945). Później Mao doprowadził do skupienia całej władzy w partii w swoich
rękach przeprowadzając tzw. kampanię oczyszczenia w 1942 r., kiedy to pozbył się takich
rywali jak: Wang Ming, Wang Shiwei i Ding Ling. W tym czasie zawiera też trzecie
małżeństwo i po rozwodzie z He Zizhen poślubia aktorkę Lan Ping, która staje się później
znana jako Jiang Qing.
W czasie wojny z Japończykami strategia walki Zedonga spotykała się zarówno ze
sprzeciwem Czang Kaj-szeka jak i Amerykanów. USA uważało, że nacjonaliści są bardzo
ważnym sojusznikiem, który jest zdolny do związania sił japońskich okupantów w Chinach.
Nacjonaliści mieli jednak inne plany, mianowicie formalnie "walczyli" z Japończykami a w
rzeczywistości szykowali się do ostatecznej rozprawy ze swoim śmiertelnym wrogiem, jakim
byli komuniści. Roosevelt jednak w ogóle nie rozumiał wewnętrznych rozgrywek o władzę
pomiędzy głównymi siłami politycznymi Chin. Dzięki temu do nacjonalistów płynęły cenne
dostawy broni w ramach ustawy Lend-Lease, które miały się przydać w przyszłym konflikcie.
W reakcji na to Mao próbował odzyskać kontrolę nad pewnymi regionami kraju i wyprzeć
stamtąd Kuomintang. Zarówno komuniści jak i nacjonaliści byli krytykowani przez aliantów za
walkę pomiędzy sobą zamiast angażowania się w opór przeciwko armii cesarskiej.
 
Po zakończeniu wojny USA kontynuowały wspieranie Czang Kaj-szeka i otwarcie bez
żadnego skrępowania opowiedziały się przeciwko Ludowej Armii Wyzwoleńczej, która
walczyła z Kuomintangiem o kontrolę nad krajem. To wsparcie było częścią szerszej strategii
Stanów Zjednoczonych, która polegała na powstrzymywaniu postępów komunizmu. Z drugiej
strony KPCh otrzymywała zaopatrzenie w postaci uzbrojenia ze strony ZSRR, który starał się
jednak ukryć swoją pomoc, aby uniknąć otwartego konfliktu z USA, dlatego też pomoc
radziecka nie mogła w wystarczającym stopniu zaspokoić potrzeb komunistów.
21 stycznia 1949 Kuomintang odniósł duże straty w walce z czerwonoarmistami. Rankiem 10
grudnia 1949 r. Armia Czerwona rozpoczęła oblężenie Chengdu – ostatniego miasta
będącego w posiadaniu nacjonalistów na stałym kontynencie. Czang Kaj-szek został
zmuszony do ucieczki na Tajwan. Główną przyczyną klęski Kuomintangu było nieliczenie się
z ludnością (komuniści dużą wagę przykładali do agitacji i propagandy) i bezwzględne
wymuszanie od niej posłuszeństwa oraz korupcja we własnych oddziałach.
Chińska Republika Ludowa (ChRL) została założona 1 października 1949 r. Wówczas kraj
był jeszcze pogrążony w walce, która trwała już praktycznie drugą dekadę (wcześniej
walczono z Japończykami a teraz z jeszcze większą siłą wybuchła wojna domowa). Od 1954
do 1959 r. Mao był Przewodniczącym Centralnego Rządu Ludowego Chińskiej Republiki
Ludowej, oraz aż do śmierci Przewodniczącym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii
Chin (stąd wziął się jego późniejszy przydomek "Przewodniczący" Mao (???), pod którym
zapamiętano go już do końca życia, chociaż nazywano go też "Wielkim Wodzem"
(???????)). Partia komunistyczna bardzo ważną rolę przywiązywała do mediów, których
jedynym celem było propagowanie wizerunku Mao i jego idei. Rozpętano też ogromną
kampanię oczerniania nacjonalistów z Tajwanu oraz Japonii i USA. Ludność była ciągle
indoktrynowana i zmuszana do manifestacji "swych gorących uczuć" wobec partii oraz do
wzmacniania i odbudowy kraju. Prawie każdy Chińczyk musiał mieć w swym domu "biblię
chińskiego komunizmu" pod tytułem "Cytaty przewodniczącego Mao Zedonga" («?????»),
która była uważana za źródło nieomylnych prawd czy temat dyskusji w miejscu pracy. Sam
Mao zdystansował się od wcześniej prowadzonego skromnego życia, mianowicie wprowadził
się do rezydencji w Zhongnanhai, która mieściła się obok Zakazanego Miasta w Pekinie.
Ponadto nakazał wybudowanie tam basenu i wielu innych budynków. Według twierdzeń jego
osobistego lekarza – dr. Li Zhisui (swoje wspomnienia opublikował on w książce "Prywatne
życie przewodniczącego Mao", która jest krytykowana przez zagorzałych zwolenników Mao
jako kontrowersyjna) Mao pracował najczęściej przebywając w łóżku lub obok basenu.
Preferował nieformalny styl ubierania się z wyjątkami jedynie na oficjalne wizyty państwowe.
Po skupieniu praktycznie całej dostępnej władzy w swoich rękach Mao uruchomił gwałtowną
kolektywizację rolnictwa, która trwała do 1958 r. Wprowadzono urzędową kontrolę cen,
uproszczono pismo chińskie, co miało przyczynić się do zmniejszenia analfabetyzmu.
Odebrano ziemię wielkim posiadaczom ziemskim oraz bogatszym chłopom i rozdano ją
biedniejszym. Wielkie plany przemysłowe miały na celu jak najszybsze zindustrializowanie
kraju (przy czym budowano głównie obiekty przemysłu ciężkiego, a zaniedbywano gałęzie
produkujące artykuły pierwszej potrzeby).
W tym okresie przeprowadzono m.in. Kampanię Stu Kwiatów, gdzie Mao "objawił" swą wolę
dotyczącą sposobu rządzenia krajem oraz zgodził się na rozpatrzenie różnych pomysłów
dotyczących formy rządów. Intelektualiści i inteligencja, którzy do tej pory korzystali ze
względnej swobody słowa (do której zachęciła ich Kampania Stu Kwiatów) zaczęli tworzyć
opozycję przeciwko rządom komunistów i kwestionować legalność ich władzy. Początkowo
nie spotkało się to z przeciwdziałaniem KPCh. Ale po kilku miesiącach cierpliwość
przewodniczącego Mao wyczerpała się i polecił on przeprowadzenie wielkich represji
przeciwko grupie około 500 tys. najlepiej wykształconych obywateli, wśród których znalazł się
każdy co do którego istniało jakiekolwiek podejrzenie "nieprawomyślności". Ludzie ci zostali
pozbawieni jakichkolwiek wpływów (wielu zostało po prostu zlikwidowanych lub
przeniesionych na wieś) w życiu politycznym poprzez tzw. "Kampanię przeciwko
prawicowcom". Na celowniku władz znalazł się m.in. Jung Chang, który twierdził że
Kampania Stu Kwiatów była jedynie podstępem mającym na celu wykorzenienie
"niebezpiecznego myślenia" (wykrycie wszelkich nielojalnych członków KPCh). Inni działacze
tacy jak dr Li Zhisui sugerowali, że Mao rozumiał politykę jako narzędzie osłabiania tych w
 
partii, którzy ośmielili się wypowiedzieć jakiekolwiek krytyczne słowa, jednak nawet sam
Przewodniczący został zaskoczony przez rozmiary sprzeciwu skierowanego przeciwko
niemu.
W styczniu 1958 Mao rozpoczął realizację drugiego planu 5-letniego znanego jako Wielki
skok naprzód. Dzięki niemu zamierzano udowodnić że istnieje odmienny model na wzrost
gospodarczy od tego, który lansował ZSRR. Skupiono się w nim całkowicie na przemyśle
ciężkim. Ponadto zdecydowano że względnie małe spółdzielnie rolnicze (kolektywy), które
tworzono z tak wielkim wysiłkiem miały być od zaraz przekształcone w wielkie komuny
ludowe. Powstał także pomysł, aby sami chłopi w swoich gospodarstwach zajmowali się na
małą skalę wytopem żelaza i stali. Zakazano w ogóle posiadania prywatnej żywności,
zwierzęta hodowlane i płody rolne były odtąd własnością kolektywną i wspólną.
W czasie "wielkiego skoku" Mao i inni partyjni działacze zalecili wdrożenie wielu nowych
metod uprawy roli, które nie zostały przez naukę jeszcze dokładnie sprawdzone ale miały się
stać podstawą nowo tworzonych komun. Połączenie "domowej produkcji przemysłowej" z
kolektywnym systemem uprawy roli, który eliminował osobistą aktywność i pomysłowość
rolnika okazał się katastrofalny dla chińskiego rolnictwa, w 1959 r. doszło do około 15%
spadku zbiorów zbóż, po którym nastąpiło 10% obniżenie w 1960 r., a w 1961 r. nie doszło
do żadnej poprawy. Partyjni aktywiści dążący do uniknięcia za wszelką cenę czystek, represji
i zdegradowania w hierarchii partyjnej wyolbrzymiali liczbę zboża zbieranego z pól. Na
podstawie tych fałszywych danych i sfabrykowanego rzekomego sukcesu, kadry partyjne
rozkazały zarekwirowanie ogromnej części żywności dla państwa, która została skierowana
do miast ale także i na eksport (m.in. w celu dozbrajania armii). Dodatkowo w niektórych
rejonach wystąpiły susze i powodzie. To wszystko przyczyniło się do wywołania jednej z
największych katastrof humanitarnych w dziejach ludzkości (obok wielkiego głodu na
Ukrainie w latach 30., podczas kolektywizacji stalinowskiej), w czasie której miliony ludzi
pozostawionych przez "państwo ludowe" samym sobie zmarło z głodu. Głód był bezpośrednią
przyczyną śmierci dziesiątków milionów chińskich chłopów w latach 1959-1962. Później wiele
wychudzonych i źle odżywionych dzieci, które walczyły o przetrwanie zmarło wkrótce po
zakończeniu kampanii wielkiego skoku (koniec 1962 r.).
Wiedza Mao o tych wydarzeniach jest kwestią dyskusyjną. Według niektórych (głównie dr Li
Zhisui), Zedong wiedział jedynie o niewielkich brakach ludności w zaopatrzeniu (mógł być po
prostu dezinformowany przez współpracowników) według innych był w pełni świadomy
rezultatów swojego "programu ekonomicznego". Wielki skok był tragedią dla Chin. Mimo że
oficjalnie osiągnięto wcześniej założone cele odnośnie produkcji stali to w rzeczywistości
metal wytworzony w domowych warunkach był bezużytecznym złomem i nie spełniał
żadnych norm jakościowych (ponieważ był produkowany z niskiej jakości surowców w
prowizorycznych piecach bez węgla, ludność zmuszano nawet aby do opału używała takich
rzeczy jak: meble czy ceramika).
Jak by tego było mało większość wybudowanych tam, kanałów i innych projektów z zakresu
infrastruktury, które zostały z wielkim wysiłkiem stworzone przez zmuszanych do tego
chłopów i więźniów (wielu z nich zmarło przy pracy, w której wyznaczono "mordercze" normy
niemożliwe do wypełnienia) okazało się bezużytecznych bo nie zostały one zaprojektowane
przez dysponujących odpowiednią wiedzą inżynierów, których Mao odrzucił ze względu na
podłoże ideologiczne.
Na kongresie KPCh w Lushan na przełomie lipca i sierpnia 1959 r. kilku działaczy wyraziło
opinię że "Wielki skok" nie okazał się takim sukcesem jak wcześniej planowano. Wyróżnił się
tu głównie minister obrony Peng Dehuai. Mao zaaranżował akcję oskarżycielską przeciwko
Pengowi i jego zwolennikom, co spowodowało że znikły wszelkie głosy krytyczne wobec
polityki "Wielkiego skoku".
Odnośnie rzeczywistej liczby osób, które zmarły w czasie "wielkiego skoku" istnieją duże
kontrowersje. Aż do połowy lat 80. gdy opublikowano pierwsze badania spisu ludności
niewiele wiadomo było na temat katastrofy, która dotknęła chińską wieś. Garstka zachodnich
obserwatorów, którym pozwolono na wjazd do kraju miała jedynie dostęp do modelowych
wsi, gdzie zwodzono ich opiniami o wielkim sukcesie polityki gospodarczej w końcu lat 60.
Ponadto raporty o głodzie docierały na zachód głównie poprzez Hongkong i Tajwan, które
 
były znaczącymi importerami chińskiej żywności co zamazuje rzeczywisty obraz klęski, którą
Chiny starały się ukryć poprzez ogłaszanie rekordowych zbiorów (w oficjalnych rozliczeniach
handlowych Chiny były eksporterem netto płodów rolnych). Spisy ludności przeprowadzano w
latach 1953, 1964 i 1982. Pierwsze badania dotyczące ustalenia rzeczywistej liczby zmarłych
z głodu podjęła amerykańska demograf dr Judith Banister, zostały one opublikowane w 1984
r. Trudności stwarzały tu między innymi długie okresy pomiędzy poszczególnymi spisami
powszechnymi i wątpliwości co do wiarygodności danych rządu ChRL. Niemniej jednak
Banister stwierdziła że z oficjalnych danych wynika, że w latach 1958-1961 zmarło około 30
milionów ludzi. Inne szacunki oceniają te wartości na 20 do 43 milionów [3]
W zakresie stosunków zagranicznych okres ten został zdominowany przez dalszą izolację
Chin na arenie międzynarodowej. Było to spowodowane konfliktem z ZSRR w wyniku którego
Nikita Chruszczow nakazał wycofanie wszystkich ekspertów sowieckich z tego kraju oraz
wstrzymanie wszelkiej pomocy. Ochłodzenie stosunków wywołane zostało poprzez spory
graniczne (kwestionowana była linia graniczna na rzece Amur) oraz rozbieżne wizje rozwoju
komunizmu na świecie i kontrolę nad nim a także angażowania się Chin w krajach z nimi
sąsiadujących. Większość tych problemów była spowodowana śmiercią Stalina i
zastąpieniem go przez Chruszczowa. Stalin uznawał siebie za kontynuatora "prawidłowej"
myśli marksistowskiej na długo przed tym jak Mao zdobył kontrolę nad KPCh i dlatego
Zedong dopóki Stalin jeszcze żył starał się przynajmniej dochowywać wierności wielkiemu
sąsiadowi. Po śmierci Stalina Mao uważał, że z racji "starszeństwa" przywództwo w
międzynarodowym ruchu komunistycznym powinno należeć do niego. To wywoływało
napięcia na linii Pekin-Moskwa, a Mao (który uważał siebie za największego znawcę ideologii
marksistowskiej) obwiniał za taką sytuację Chruszczowa. Chiny, które wcześniej były satelitą
Moskwy zerwały wcześniejszą zależność.
Chiny osaczone przez USA (z bazami w Korei Południowej, Japonii i Tajwanie) stanęły teraz
przed nowym zagrożeniem z północy i z zachodu, co nie wróżyło dobrze na przyszłość.
Ostatecznie polityka "Wielkiego skoku" została porzucona po spotkaniu politbiura w styczniu
1961 r. Wówczas Mao usunął się nieco w cień a efektywnie rządy zaczęli sprawować: Liu
Shaoqi, który został prezydentem ChRL w 1959 r. a polityką gospodarczą zajął się Deng
Xiaoping, który uratował kraj od zapaści przez zniesienie komun ludowych i wprowadzenie
pewnych elementów prywatnej własności (chłopi mogli prowadzić małe gospodarstwa na
własną rękę), ponadto zaczęto importować zboże z Australii i Kanady aby załagodzić głód.
Po tych wydarzeniach inni członkowie partii łącznie z Liu Shaoqi i Deng Xiaopingiem podjęli
decyzję, że Mao powinien zostać odsunięty od władzy i należy pozostawić mu jedynie
funkcje symboliczne i reprezentacyjne. Podjęto próbę zmarginalizowania Zedonga, który
jednak w dalszym ciągu zachowywał funkcję Przewodniczącego. Liu Shaoqi i inni zaczęli
oceniać sytuację bardziej realistycznie i zamierzali zrezygnować z niektórych idealistycznych
założeń, które były życzeniami Mao.
Stając w obliczu utraty miejsca na politycznej scenie Zedong postanowił odpowiedzieć
Shaoqi i Xiaopingowi organizując tzw. rewolucję kulturalną w 1966 r. To dało mu możliwość
oszukania hierarchów partyjnych i przeniesienia ośrodków władzy bezpośrednio w ręce tzw.
"Czerwonej Gwardii", którą tworzyły grupy młodych ludzi (często nastolatków), za jej sprawą
ustanowiono własne sądy, które zajęły się kolejną kampanią zwalczania przeciwników
"Wielkiego Wodza". Rewolucja doprowadziła do zniszczenia większości bogatego
dziedzictwa kulturalnego Chin i do uwięzienia ogromnej liczby intelektualistów. W kraju
natomiast zapanował chaos gospodarczy i społeczny. Miliony ludzkich żyć zostało
zrujnowanych tylko dlatego aby Mao mógł pozostać przy władzy (czasy te opisuje m.in. film:
"Żegnaj, moja konkubino" (Ba wang bie ji)).
W tym czasie Mao wskazał również następcę, którym został Lin Biao. Później nastąpiła seria
niejasnych zdarzeń, nie wiadomo do końca czy Lin planował dokonanie przewrotu czy
zabójstwo Przewodniczącego ale zginął podczas próby ucieczki z kraju (w podejrzanej
katastrofie lotniczej), prawdopodobnie przewidywał że zostanie aresztowany. Został później
pośmiertnie wyrzucony za to z partii. Mao stracił wtedy zaufanie do większości głównych
aktywistów KPCh.
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin