FILOZOFIA.pdf
(
62 KB
)
Pobierz
www.maturazpolskiego.pl
FILOZOFIA
Wybitne umysły europejskiego baroku
•
filozofia baroku
✔
charakterystyczną cechą filozofii XVII wieku jest przekonanie, iż istnieją sprzeczności tkwiące w człowieku i natu-
rze świata
✔
wiek XVII jest czasem wielkich myślicieli, którzy wywarli wpływ na współczesność oraz przyszłość filozofii
✗
ich działalność jest punktem odniesienia, swoistą „trampoliną” dla osiągnięć późniejszej kultury, sztuki, nauki
✔
głównymi tematami badań intelektualnych są terminy pozornie abstrakcyjne, ale ważne dla każdego
✗
czas
✗
śmierć
✗
marność
•
Franciszek Bacon (1561–1626)
✔
angielski filozof
✔
twórca indukcyjnej metody poznania naukowego
✔
poglądy
✗
wiedza i religia winny być rozdzielone
✗
rozwój cywilizacji zależy od rozwoju nauki
✗
praca twórcza człowieka musi mieć siłę użyteczności dla społeczeństwa
✗
mottem jego poglądów jest stwierdzenie: „Wiedzieć, aby móc”
✔
utwory
✗
„Novum Organum” (1620)
✗
„Nova Atlantyda” (1627)
•
Rene Descartes (Kartezjusz 1596–1650)
✔
matematyk i filozof francuski
✔
twórca nowożytnego racjonaliznu
✔
poglądy
✗
wiedzy należy szukać w człowieku
✗
zbliżony do św. Augustyna w pytaniu: jakie są właściwości Boga, duszy i ciał?
✗
autor stwierdzenia: „Myślę, więc jestem” („Cogito ergo sum”)
✔
utwory
✗
„Rozprawa o metodzie” (1637)
✗
„Medytacje o pierwszej filozofii” (1641)
✗
„Zasady filozofii” (1644)
•
Gottfried Leibnitz (1646–1716)
✔
niemiecki filozof i matematyk
✔
poglądy
✗
Bóg ustalił z góry porządek tego świata (harmonia wszechświata)
✗
twierdził, że „żyjemy na najlepszym z możliwych światów”
➢
Wolter wykpił ten pogląd
✔
często nazywa się go „optymistycznym filozofem”
•
John Locke (1632–1704)
✔
największą sławę zyskał jako polityk i filozof
✔
zajmował się teorią poznania ludzkiego
✔
poglądy
✗
wprowadził termin „tabula rasa”
➢
umysł jest czystą kartą
➢
owa karta zapisywana jest ciągle nowym doświadczeniem życiowym
➢
refleksja nad życiem wzbogaca człowieka
➢
świat zewnętrzny kształtuje nas – zapełnia znakami tę pełną przenośni przestrzeń
✔
utwory
✗
„Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”
✗
„Myśli o wychowaniu”
1 z 2
FILOZOFIA
✗
„List o tolerancji”
•
Błażej Pascal (1623–1662)
✔
francuski – niezależny w poglądach - intelektualista, fizyk, matematyk, twórca prac konstrukcyjnych (maszyna do
liczenia)
✔
ze względu na stan zdrowia w 31. roku życia zmienił tryb pracy – stał się ascetą i mistykiem
✔
poglądy
✗
był praktycznym zwolennikiem poglądu o istniejącym rozdziale rozumu (porządek rozumu) od wiary (porządek
serca)
✗
twierdził, że intuicja „ma swoje racje, których nie posiada rozum”
✔
autor „Myśli”
•
Baruch Spinoza (1632–1677)
✔
jeden z najwybitniejszych umysłów niderlandzkiej myśli filozoficznej i społecznej
✔
pracował jako szlifierz diamentów
✔
zmarł na nieuleczalną wówczas gruźlicę
✔
poglądy
✗
twierdził, że „Biblia” jest tworem ludzkim, nie boskim
➢
wyklęty za to przez gminę żydowską i obłożony klątwą
✗
sądził, że wolność opiera się na zrozumieniu konieczności zewnętrznych wpływów, okoliczności
✗
uznawał istnienie tylko jednej substancji – Boga utożsamianego z przyrodą (panteizm)
➢
przez substancję rozumiał coś, co istnieje samo w sobie, jest pojmowane samo przez siebie i czego definicja nie
wymaga użycia żadnego istniejącego poza nim pojęcia
✗
uważał, że rozum odkrywa jedność świata z naturą człowieka
✔
dzieło „Etyka”
Utrwal terminy
liberalizm
– pogląd polityczno-socjologiczny mający swe źródło w filozofii oświecenia; elementy postawy filozoficz-
nej akcentujące tolerancję jako ważną część życia człowieka i społeczeństwa, szacunek dla poglądów oraz postaw in-
nych; swoboda działania
monada
– (według Leibnitza) materialna substancja niepodzielna, nie poddająca się wpływom zewnętrznym; rzeczy-
wistość jest zbiorem owych elementarnych jednostek
W literaturze i sztukach pięknych
•
Miron Białoszewski „Wywód jestem” (wiersz)
•
Zbigniew Herbert „Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy” (wiersz), „Pan Cogito” (wiersz)
•
Rembrandt van Rijn „Lekcja anatomii doktora Tulpa” (obraz)
•
Wolter „Kandyd” (powiastka filozoficzna)
2 z 2
Plik z chomika:
www.maturazpolskiego.pl
Inne pliki z tego folderu:
TEATR ELBIETANSKI I SZEKSPIROWSKI.pdf
(60 KB)
SWIETOSZEK.pdf
(78 KB)
POTOCKI.pdf
(70 KB)
Morsztyn.pdf
(97 KB)
BAROKOWA LITERATURA ANGIELSKA.pdf
(69 KB)
Inne foldery tego chomika:
01 Antyk
02 Średniowiecze
03 Renesans
05 Oświecenie
06 Romantyzm
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin