Evelyn Anthony - Nasionko tamaryndowca.doc

Evelyn Anthony

Nasionko tamaryndowca

    Zakład Nagrań i Wydawnictw

    Związku Niewidomych

    Warszawa 1996

    Z angielskiego przełożył  Lesław Ludwig

    Tłoczono pismem punktowym dla niewidomych w Drukarni ZNiW Zn

    Warszawa, ul. Konwiktorska 9

    Przedruk z wydawnictwa "Graf", Gdańsk 1991

    Pisała K. Kruk Korekty dokonały U. Maksimowicz i I. Stankiewicz

Prolog

    Odesłał sekretarkę do domu.

    Lubiła swą pracę, była niezwykle obowiązkowa i nigdy słowem nie protestowała, gdy trzeba było zostać dłużej w biurze. Często nazywał ją w myślach bezcennym nabytkiem, lecz tego wieczoru jej chęć pomocy po godzinach wywołała w nim złość.

    Posprzeczali się o to, ale wyszedł z tej potyczki zwycięsko, został sam w swoim gabinecie. Odczekał jeszcze kilka minut chcąc upewnić się, że już poszła, podszedł do drzwi i przekręcił klucz. Za ochlapanymi mokrym śniegiem oknami panowały ciemności: zaciągnął zasłony i zapalił lampę na biurku. Było ono zawalone papierami i to właśnie ten bałagan zirytował jego sekretarkę. Uważała, że nie powinien chodzić z nimi po gmachu, by osobiście odnieść je do archiwum. Jednak te dokumenty zupełnie go nie interesowały, toteż odsunął je na bok, otwierając kluczem zawieszonym na łańcuszku u kamizelki środkową szufladę swego biurka.

    Tylko on miał do niej klucz.

    Wyjął teczkę oznakowaną czerwoną nalepką w lewym górnym rogu.

    Umieścił ją pod lampą, po czym strona po stronie zaczął fotografować jej zawartość posługując się miniaturowym przedmiotem, który wcale nie przypominał aparatu.

    W pewnej chwili przerwał tę czynność i zastygł w bezruchu, ponieważ ktoś szedł korytarzem koło jego gabinetu. Stał z oczyma utkwionymi w klamkę. Na myśl, że mógł zrezygnować z wieloletniego nawyku i nie zamknąć drzwi ogarnęła go chwilowa panika, znana z nocnych koszmarów. Jeśli kroki zatrzymają się i rozlegnie się pukanie, po czym drzwi się otworzą… Nikt jednak nie zapukał, nikt nie przekręcił klamki. Kroki minęły jego drzwi, a ich odgłos stawał się coraz bardziej stłumiony, aż zdał sobie sprawę, że to, co słyszy, jest biciem jego własnego rozdygotanego serca. W pięć minut dokończył dzieła i poukładał dokumenty w teczce; dopiero wtedy podszedł do drzwi i upewnił się, że nic złego nie mogło go spotkać. Nacisnął klamkę i uśmiechnął się: były zamknięte. Nie zapomniał.

    Kiedy wychodził z gabinetu, biurko było posprzątane, środkowa szuflada zamknięta na klucz, mało istotne dokumenty odniesione do archiwum, a teczka z czerwoną nalepką, oznaczającą "ściśle tajne", spoczywała w sejfie piętro niżej.

    Rozdział pierwszy - Proszę państwa, zbliżamy się do Barbadosu. Za około dziesięć minut wylądujemy na lotnisku Seaways.

    Pilot miał znudzony głos; dziecko w klasie turystycznej przestało płakać po raz pierwszy od dwóch godzin. Judith była tego pewna, ponieważ sprawdzała czas na zegarku; irytujące zawodzenie nasiliło się teraz i nagle zamilkło, zupełnie jakby zdezorientowane niemowlę zrozumiało, że podróż zbliża się do końca. Z pewnością dziecko nie mogło przejawiać mniejszego entuzjazmu od niej. Inni pasażerowie pochylali się w stronę okien wykręcając szyje, by zobaczyć wyspę w otoczce błękitu oceanu. Judith Farrow zerknęła przez siedzącego obok pasażera i ujrzała mały skrawek lądu, niezwykle zielony w palącym słońcu. Na ten widok, niemal wbrew sobie, poczuła odrobinę zainteresowania, a nawet dreszczyk emocji.

    Słyszała, że wyspa jest niezwykłej urody. Oddalona od pełnych gwaru większych wysp karaibskich, była oazą spokoju, uśpionym rajem, w którym ktoś taki jak ona mógł na nowo przemyśleć swe chaotyczne życie i spróbować zaprowadzić w nim jakiś ład. Miała dwadzieścia osiem lat, ale porządek jej życia uległ daleko posuniętemu rozkładowi, zamieniając się w bezkształtne, ohydne, odarte z godności bytowanie. Weź urlop - tę radę usłyszała od swego szefa, Sama Nielsona. Zostaw za sobą Onz, Nowy Jork, przyjaciół, codzienną rutynę.

    Szef był dobrym człowiekiem, z którym łączył ją sympatyczny związek; on mógł wykazywać się nieszkodliwym paternalizmem w stosunku do kobiety niewiele starszej od jego córki Nancy - Judith dzieliła z nią mieszkanie.

    Nancy, twarda, zdecydowana, równie mało sentymentalna wobec swoich licznych romansów co pierwszy z brzegu playboy, sugerowała to samo rozwiązanie: ucieczkę.

    I chociaż Judith nie miała na to wielkiej ochoty, zrobiła tak jak jej doradzano. Sam i Nancy zapewniali ją, że po kilku dniach poczuje się lepiej, zobaczy wszystko z właściwej perspektywy. Zauważyła, że wyspa zniknęła pod skrzydłem podchodzącego do lądowania samolotu. Guzik prawda, że poczuje się lepiej. To bzdura, że urlop może przywrócić jej utraconą wiarę, złudzenia, szacunek do samej siebie. Z drugiej strony Nielsonowie mogą mieć rację; kiedy cztery lata temu spotkała ją życiowa tragedia, zdecydowała się na odcięcie się od swoich angielskich korzeni i rozpoczęcie nowego życia w Usa, Śmierć męża była dla niej katastrofą w prawdziwym znaczeniu tego słowa, to nie ulegało wątpliwości. W porównaniu z nią utrata mężczyzny, którego kochała i z którym żyła przez pół roku, była drobiazgiem. Jej romans z Richardem Patersonem nie zasługiwał na więcej niż dwutygodniowy okres rekonwalescencji.

    Lądowanie przebiegło gładko; pasażerowie ustawiali się w kolejce do wyjścia. Niemowlę znowu się rozpłakało. Judith była mężatką przez dwa lata, ale nigdy nie urodziła dziecka.

    Nigdy nawet nie zaszła w ciążę.

    Wyszła za Patricka Farrowa mając dwadzieścia dwa lata, on był człowiekiem zamożnym, pełnym uroku i poczucia humoru typowego dla Irlandczyków, miał wiecznie ziezaspokojony pęd do podróży, wyszukiwania nowych miejsc i "kolekcjonowania" nowych ludzi.

    Judith stała się nowym nabytkiem w jego kolekcji, gdy udał się do Maroka, a ona mieszkała akurat w tamtejszej ambasadzie brytyjskiej. Jej wuj pracował tam jako radca, a Pata Farrowa poznała podczas kolacji wydanej przez ambasadora. W miesiąc później wzięli ślub i rozpoczęli dwuletni pościg po świecie. Z początku udawała, że jest szczęśliwa, że bawi ją ten styl życia. Fajnie było pojechać do Kenii, następnie złapać samolot z Mombasy do Nepalu, gdzie Pat już po tygodniu nudził się jak mops, a poza tym ktoś proponował właśnie wycieczkę do Tokio, by zobaczyć kwitnące wiśnie.

    Farrow był hojny i czuły, ale nie mieli stałego domu, a nawet najbardziej luksusowy apartament hotelowy przypominał do złudzenia poprzedni, kiedy już nowość tej sytuacji przestała ją bawić. Nie ulegało jednak wątpliwości, że jej mąż był szczęśliwy. Był największym szczęściarzem na świecie, jak często oznajmiał wszem i wobec na kolejnym całonocnym przyjęciu, trzymając w jednej ręce kieliszek szampana, a drugą obejmując swą żonę.

    Przyjechali na krótko do

    Londynu, chcąc zdążyć na główną gonitwę sezonu i Judith zobaczyła się z ojcem, zostawiając Pata, by sam pojechał na wyścigi. Wracając z Newmarket wpadł swoim jensenem na tył zaparkowanej ciężarówki.

    Zginął na miejscu.

    Jej ojciec starał się być dla niej miły, ale był człowiekiem oschłym i zamknięty w sobie od czasu, gdy na początku małżeństwa porzuciła go żona; zbyt wiele uczuć kosztowała go ta dawna klęska życiowa, by zachował je dla swojej córki.

    Tak więc Judith znalazła się w

    Nowym Jorku z listem polecającym do Sama Nielsona od swego wujka, który tymczasem zamienił Maroko na Ottawę.

    Brakowało jej Pata Farrowa; wydawało się jej niemożliwe, by taki ładunek energii i radości życia mógł zostać na zawsze unicestwiony; ale smutek ustępował miejsca poczuciu winy, ponieważ przestała kochać męża przed jego śmiercią.

    Swój majątek podzielił równo między nią, a kobietę mieszkającą w Irlandii, która urodziła mu nieślubnego syna.

    Judith nie mogła narzekać na brak pieniędzy, chociaż pozostawił jej skromniejszą sumę, niż sugerował to jego styl życia. Judith ubiegała się i otrzymała pracę osobistej asystentki Nielsona, który pełnił obowiązki dyrektora jednego z wydziałów Sekretariatu Onz. Miało to miejsce cztery lata temu. Kilku mężczyzn miało ochotę na romans z nią, a pewien czarujący, ale śmiertelnie poważny prawnik z biura Nielsona oświadczył się jej. Wszystkim mówiła: "nie". I, co było dla niej typowe, kiedy w końcu powiedziała: "tak", zrobiła to wobec niewłaściwego faceta. Jej wybór kochanka okazał się równie pechowy jak wybór męża.

    Gdy opuściła samolot, upalne powietrze otuliło ją szczelnie ze wszystkich stron niczym koc, a słońce tak oślepiło, że musiała zmrużyć oczy. Otaczało ją kojące ciepło, przenikliwy upał, który można było znieść dzięki łagodnemu pasatowi utrzymującemu temperaturę na stałym poziomie i odbierającemu tropikalnemu słońcu jego palący żar.

    Lotnisko było bardzo małe, wyzbyte pośpiechu i frustracji zawsze kojarzących się jej z lataniem. Bagaż rozładowywano w żółwim tempie, pasażerowie posuwali się wolno przez kontrolę celną i paszportową, mijając tęgiego ciemnoskórego policjanta w białym tropiku, z baretkami na piersi, przypominającego wiejskiego konstabla. Wyglądało na to, że nikomu nie przeszkadza fakt, iż muszą czekać, chociaż na lotnisku nie było wolnocłowych sklepów ani innych wartych obejrzenia atrakcji dla turystów. Nagle, w sposób niemal cudowny, gorączkowe tempo życia w Ameryce zwolniło do tego stopnia, że niemal się zatrzymało.

    Judith przeszła przez kontrolę celną i czekała na swoją torbę - w przeciwieństwie do większości kobiet nie lubiła zabierać ze sobą wiele bagażu; wystarczyła jej jedna walizka, w której miała zeszłoroczne letnie sukienki i dwa kostiumy kąpielowe. Wiedziała, że nie spotka tu nikogo znajomego i nie miała zamiaru opuszczać hotelu.

    Richard Paterson dzwonił do niej w dniu jej wyjazdu. Telefon odebrała Nancy, która powiedziała mu, że Judith wyszła gdzieś na chwilę i odłożyła słuchawkę, zanim zdążył zapytać, dokąd. Teraz, kierując się w stronę wyjścia wraz z czarnym bagażowym niosącym jej walizkę, Judith poczuła ogromną ulgę.

    Wszystko wyglądało tu inaczej i to od chwili lądowania.

    Policjant w lśniącym białym mundurze spojrzał na nią i uśmiechnął się. Był młody - nigdy przedtem nie zauważyła, jakim wspaniałym okazem samca może być czarnoskóry mężczyzna.

    Nie miał zbyt czarnej karnacji; chociaż ludność Barbadosu nie stanowiła takiej mieszanki rasowej jak na innych wyspach, niemniej nie była też czystej krwi, a piękny młody człowiek w stylizowanym na kolonialny mundurze był bez wątpienia wynikiem rasowej integracji pokolenia lub pokoleń przed jego narodzinami.

    - Witamy na Barbadosie - powiedział. - Taksówki stoją tam.

    - Dziękuję - odparła Judith.

    Po raz pierwszy od wielu dni uśmiechnęła się. - Dziękuję bardzo.

    Wyspa tonęła w kwiatach.

    Hibiskus, różowe i białe oleandry, wspaniałe purpurowe bugenwille pięły się po płotach i dachach, a najpiękniejsze z nich, szkarłatne poinsecje, zwykle oglądane w kwiaciarniach w czasie Bożego Narodzenia w postaci strzelistych roślin, rozrastały się tu w płomienne krzewy wybuchające po obu stronach drogi feerią barw.

    Taksówkarz mówił coś do niej przez całą drogę, ale jego gardłowy akcent praktycznie uniemożliwiał zrozumienie.

    Judith zdołała wyłowić zaledwie kilka słów. A potem dojrzała morze: szafirowy błękit ze śnieżnobiałymi grzywaczami.

    Palmy pięły się w niebo. Hotel okazał się kolejną niespodzianką. Składał się z szeregu małych bungalowów otoczonych bujnymi tropikalnymi ogrodami, jakie widziała wszędzie podczas jazdy z lotniska.

    Basen, wypełniony wodą o barwie akwamaryny, iskrzył się na środku wyłożonego chodnikiem patio w otoczeniu jaskrawych kwiatów; wokół niego stały małe stoliki osłonięte pasiastymi parasolami przypominającymi jakieś niesamowite gigantyczne grzyby, a czarny niczym smoła barman stał za barem potrząsając shakerem jakby grał na marakasach.

    Wpisała się do księgi gości; zrobiło jej się bardzo gorąco.

    Ubranie lepiło się do niej, a kiedy w lustrze za recepcją ujrzała swe odbicie, zaskoczona zdała sobie sprawę, że ta blada, zmęczona twarz w obramowaniu prostych brązowych włosów należy do niej.

    Rozejrzała się po małym bungalowie; było tu dużo światła, białe ściany i jaskrawe perkalowe zasłony powiększały jeszcze to wrażenie. Balkon wychodził na plażę, a w sypialni mruczała cichutko klimatyzacja.

    Ucieszyła się, gdy odkryła maleńką, całkowicie wyposażoną kuchnię. Weszła do łazienki, zrzuciła z siebie ubranie i wsunęła się pod prysznic pozwalając, by jej głowa i całe ciało nasiąknęły wodą. Jej biała skóra wydawała się nieatrakcyjna w porównaniu z brązowymi ciałami, jakie widziała rozłożone wokół basenu.

    Strumienie wody smagały jej ciało i twarz, spływając obfitą strugą między piersiami.

    Poczucie nagości przywiodło jej na myśl niechciane wspomnienia.

    Zakręciła kran i owinęła się ręcznikiem. Zbliżenia fizyczne z Richardem Patersonem były ostatnią rzeczą, którą chciała teraz pamiętać. Wytarła się do sucha i poszła do sypialni.

    Słońce właśnie zachodziło i na niebie pokazała się szara linia - posuwała się ku górze sprawiając wrażenie, jakby ktoś powoli zaciągał story. Wkrótce się ściemni. Poczuła się tak zmęczona, że rzuciła się na łóżko; przypomniała sobie o mokrym ręczniku, odrzuciła go na bok i przykryła się prześcieradłem. Może później zadzwoni, by coś jej przysłano - jakąś kanapkę i kawę.

    Wciąż nie mogła się zdecydować, co zamówić, kiedy zasnęła.

    Gdy obudziła się, wokół panowały absolutne ciemności, a fosforyzujące wskazówki jej zegarka wskazywały drugą w nocy.

    Sąsiedni bungalow zajmował pewien mężczyzna, który o tej porze jeszcze nie spał.

    Zauważył, że w ciemnych dotychczas oknach po prawej stronie rozbłysło światło; ich żółty blask rozświetlał mrok niczym latarnia morska. Właśnie zrezygnował z prób czytania, w długi czas po tym, jak przestał próbować zasnąć i wyszedł posiedzieć na balkonie z papierosem w ręce. Noc była pełna odgłosów; zaledwie o dwadzieścia jardów od niego morze uderzało o plażę, a z drzew rosnących wzdłuż piaszczystej linii brzegowej rozlegał się natarczywy, przenikliwy świst. Brzmiało to jak ptasi śpiew, ale rozpoznał w nim cykanie świerszczy i prozaiczny szum okiennych klimatyzatorów. To już druga noc, podczas której nie mógł zmrużyć oka. Sen nigdy nie przychodził do ścigającego.

    Przez całe życie cierpiał okresy bezsenności; bez żadnego ostrzeżenia, bez widocznego związku z sytuacjami stresowymi, jakie nieraz były jego udziałem, przychodziły noce, kiedy nie mógł zasnąć. Równie nagle okresy takie mijały. Nauczył się akceptować tę przypadłość nie uciekając się do środków nasennych.

    Nigdy przedtem nie był w

    Indiach Zachodnich; bawiła go możliwość wyboru miejsca, które z typowym dla siebie ironicznym zacięciem nazywał kapitalistycznym rajem, utrzymywanym dzięki morderczej pracy czarnego proletariatu. Był przekonany, że wybór ten obrazi jego znajomych, niezwykle chętnych do krytykowania innych.

    Lubił podrzucać kości niezgody swoim wrogom i oddalać się, podczas gdy oni wyrywali je sobie zapamiętale. Siedział w ciemnościach paląc i rozmyślając, z oczami utkwionymi w błyszczący chaos gwiazd na niebie. Ludzie wyruszyli w nieskończoną przestrzeń odkrywając jej skończoność; pędem przelecieli obok gwiazd stwierdzając, że są niezamieszkałe i wstrętne.

    Ogromny biały księżyc został zbezczeszczony: stanął na nim but astronauty. Wiedział, że nic już nigdy nie zostanie takie samo. Nie było niezmienności w dawnym sensie tego słowa, stosowanym w odniesieniu do gwiazd. Wszystko podlegało zmianom; ludzie mądrzy cieszyli się z tego i starali się płynąć z prądem.

    Inni stawiali opór hamując postęp swymi zwłokami. Było prawdą, pomimo swej gorzkiej ironii, że dzieci rewolucji stawały się najbardziej zatwardziałymi reakcjonistami, wyrazicielami postaw zdecydowanie wstecznych. Prąd zmieniał teraz kierunek; czuł rosnącą siłę tego procesu, chociaż odbywał się on pod powierzchnią. Mógł zabrać z sobą jakąś kobietę, ale nie miał na to ochoty. Jego ciało trzydziestodziewięcioletniego mężczyzny było równie zmęczone jak jego spragniony snu umysł.

    Nie miał problemów ze zdobywaniem kobiet; przychodziło mu to tak łatwo, że przestawało cokolwiek znaczyć. Sąsiedni bungalow wydawał się pusty; dopiero gdy w oknach zapaliło się światło, zdał sobie sprawę, że jest zamieszkany. Słyszał jakieś odgłosy; miał wyczulony słuch. Jego uszy wyłowiły hałasy towarzyszące chodzeniu po pokojach, trzask otwieranych i zamykanych drzwi. Zapaliło się światło, zalewając balkon żółtym blaskiem. Drzwi rozsunęły się i wyszła przez nie kobieta, podeszła do barierki - przez chwilę wychylała się przez nią wpatrując się w czarne morze, na którego powierzchni szeroka, pomarszczona smuga światła zdawała się niknąć na horyzoncie. Trzymała się prosto i miała młode ciało; jej długie włosy opadały na ramiona. Nie mógł dojrzeć twarzy. Siedział bez ruchu w ciemnościach obserwując ją, ciałem zasłaniał czerwony ognik papierosa. Nadal zwrócona plecami weszła do środka. Szkoda, pomyślał. Świadomość, że o tej porze ktoś inny jeszcze nie śpi i znajduje się tak blisko, była kojąca.

    Usłyszał, jak drzwi jej bungalowu zamknęły się i pomyślał zdziwiony, że wyszła na dwór. Po chwili rozległ się plusk. No pewnie: poszła popływać w basenie.

    Na patio paliło się tylko jedno żółte światło nad zamkniętym barem. Nie było potrzebne, ponieważ ogromny biały księżyc tkwił na niebie w otoczeniu gwiazd. Spoglądając w górę Judith przypomniała sobie każdy wyświechtany frazes na ten temat: księżyc niczym perła, gwiazdy jak brylanty; palmy uginające się na wietrze i cykające świerszcze. Te wytarte sentymentalne zwroty brzmiały nieprawdopodobnie, dopóki nie zobaczyło się tego na własne oczy. A wtedy nie sposób było opisać tego inaczej niż słowami, które uległy dewaluacji.

    Skoczyła do basenu i zaczęła leniwie pływać, zajmując swój umysł zabawą w metafory, przy pomocy któryc...