1.Skrawalność – podatność materiału do kształtowania na drodze obróbki wiórowej przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi i warunków technologicznych procesu.
Zależy od: własności obrabianego materiału (skład chemiczny, przebieg i warunki procesu, obróbka cieplna, stan powierzchni, własn. Fizyczne, własn. Mechaniczne, wymiary i kształt przedmiotu), własności materiału ostrza (geometria ostrza, wymiary i kształt materiału, kształt ostrza oraz jego zaostrzenie), rodzaju ostrza (dokładność obróbki, chropowatość powierzchni)
2.Rodzaje wskaźników skrawalności: trwałość ostrza – okresowa szybkość skrawania, opór skrawania, gładkość powierzchni obrobionej, rodzaj powstających wiórów.
3.Mechanizmy zużycia :1.mechaniczne, 2.adhezyjne, 3.dyfuzyjne, 4.cieplne, 5.chemiczne
dalej 1a.ścierne, 1b.wytrzymałościowe, dalej 1b1.wyszczerbienia, 1b2.wykruszenia, 1b3.wyłamanie, 1b4.pęknięcia.
4.Rodzaje zużycia: 1.Zużycie powierzchni przyłożenia uwidacznia się na ostrzu w postaci szeregu równoległych linii tworzących na całej czynnej długości tej powierzchni ślad zużycia o nierównomiernej szerokości, 2.Zużycie powierzchni przyłożenia prawie od samego początku wpływa niekorzystnie na proces skrawania, powoduje stopniowe pogarszanie jakości powierzchni obrobionej, a zwłaszcza jej gładkości, 3.Zużycie powierzchni natarcia – w miejscu zetknięcia wióra z powierzchnią natarcia, w pewnej odległości od krawędzi skrawającej, powstaje ślad tego zetknięcia w postaci niewielkiego wgłębienia – rowka (żłobka).
5.Chropowatość – zbiór mikro nierówności pozostawionych na powierzchni obrobionej po skrawaniu. Zależą od : parametrów skrawania, warunków chłodzenia, zużycia ostrza, sztywności przedmiotu obrabianego i obrabiarki, drgań narzędzia i przedmiotu obrabianego.
Parametry chropowatości: średnie arytmetyczne odchyleni profilu od linii średniej Ra, wysokość chropowatości Rz.
6.Klasyfikacja wiórów: ze względu na budowę: 1.wióry odłupywane lub odrywane, 2.wióry ścinane dalej 2a.wióry elementowe (odpryskowe), 2b.wióry wstęgowe, 2c.wióry schodkowe.
Ze względu na kształt: wstęgowe – proste, faliste, skłębione . śrubowe . spiralne – płaskie, stożkowe . łukowe.
7.Narost – jest to klinowe przedłużenie ostrza, utworzone z materiału obrabianego. Narost częściowo przejmuje pracę ostrza zmieniając przy tym nie tylko przebieg tworzenia się wióra, ale co ważniejsze zmienia także wymiary i charakter obrabianej powierzchni. Składa z bardzo silnie odkształconych warstewek materiału obrabianego i ma charakterystyczną włóknistą budowę.
8.Wpływ składu chemicznego na skrawalność:
Węgiel ma dwojakie działanie : gdy % C wzrasta polepszają się własności wytrzymałościowe co powoduje pogorszenie trwałości ostrza i wzrost siły skrawania, z drugiej strony gdy %C wzrasta również kruchość i niweluje wpływ miękkiego i ciągliwego ferrytu co powoduje polepszenie takich wskaźników jak gładkość powierzchni i nawet trwałość ostrza. Najlepsza skrawalność to stale o zawartości %C około 0.2.
Mangan ma podobny wpływ jak C, zwiększając % zawartość Mn zwiększamy własności wytrzymałościowe i kruchość stali. W stalach automatowych określa podstawowe reakcje metalurgiczne. Wiąże w stali siarkę do siarczku manganu i uniemożliwia postanie siarczku żelaza, powodującego kruchość na gorąco.
Siarka polepsza skrawalność zmniejszając plastyczność, łamliwość wióra, poprawia gładkość powierzchni. Siarczki manganu mają następujący wpływ na proces skrawania: zmniejszają wytrzymałość w strefie płynięcia i obniżają temperaturę skrawania, zwiększają łamliwość wióra, ograniczają tworzenie się narostu.
Krzem do 1% może wpłynąć dodatnio na skrawalność, zmniejszając plastyczność pochodzi z procesu odtleniania stali i jest pierwiastkiem zdecydowanie niekorzystnym, bowiem tworzy w stali twarde wtrącenia krzemianowe, które znacznie obniżają trwałość ostrza.
Ołów polepsza skrawalność poprzez przerwanie ciągłości ferrytu równocześnie tworzy czynnik smarujący, w stalach automatowych występuje w postaci miękkich końców na wytrąceniach siarczków manganu. Wióry skręcają się ściślej i łatwiej łamią, zbliżając się do idealnej postaci wiórów.
Tytan, niob, wanad tworzą w stalach drobnodyspersyjne węgliki lub węgliko-azotki znacznie podwyższające wytrzymałość stali a tym samym pogarszające skrawalność.
W, Mo, Ni, Co, Cr, wywołują znaczny wzrost własności mechanicznych materiału, a więc wyraźnie i silnie pogarszają skrawalność.
9.Wpływ własności wytrzymałościowych na skrawalność.
Ze względu na skrawalność pożądane są stale o małej wytrzymałości, małej ciągliwości i małej ścierności. Spośród własności mechanicznych najczęściej przyjmuje się za czynnik charakteryzujący skrawalność – twardość danego materiału. Ocena skrawalności na podstawie twardości może być przeprowadzona jedynie w obrębie określonych grup stali np. węglowych, chromowych, manganowych.
10.Wpływ składników strukturalnych na skrawalność.
Ferryt
Cementyt
Perlit
Martenzyt, Austenit
dawiddd93