ONTOGENEZA
Ø Rozwój osobniczy
Całokształt procesów morfologicznych i fizjologicznych trwających od momentu zapłodnienia do śmierci osobnika
Składa się z 2 okresów:
§ Prenatalnego
§ Postnatalnego
ZAPŁODNIENIE
Ø Jest to połączenie komórki jajowej i plemnika zachodzące w 1/3 zewnętrznej części jajowodu, w pobliżu jajnika. Może nastąpić tylko wtedy, kiedy uwolniona przez jajnik komórka jajowa spotyka się z plemnikiem, który przedostał się przez szyjkę macicy i macicę do jajowodu. Do zapłodnienia dochodzi zwykle w ciągu 36 godzin od uwolnienia komórki jajowej.
Ø Kiedy plemnik zbliża się do komórki jajowej, czapeczka pokrywająca jego główkę zaczyna się rozpuszczać. Umożliwia to główce plemnika penetrację otoczki komórki jajowej. Gdy plemnik przenika do komórki jajowej, ogonek
Ø Po zapłodnieniu komórka jajowa, zwana teraz zygotą, przemieszcza się w dół jajowodu, w kierunku macicy. Zygota zaczyna gwałtownie wzrastać i 2-3 dni później, w momencie dotarcia do macicy, staje się embrionem
Ø Embrion po dotarciu do macicy ulokowuje się w obrębie jednego z fałdów wyściółki. W tym czasie składa się on z 2 różnych rodzajów komórek- jedne z nich tworzy łożysko, a druga płód
Ø Następnie embrion zagnieżdża się w ścianie macicy i rozpoczyna się okres ciąży. Dzieje się to po 7 dniach od zapłodnienia
I TRYMESTR
Ø To okres najbardziej intensywnego rozwoju. Z zapłodnionej komórki jajowej powstaje istota przypominająca miniaturowego człowieka.
PIERWSZY MIESIĄC
Ø Okres szybkich podziałów zapłodnionej komórki
Ø Kończy się faza jaja płodowego, a rozpoczyna się faza zarodkowa (embrionalna)
Ø Zarysowują się okolice głowy
Ø Tworzą się oczy
Ø Od 21 dnia pracuje serce
Ø Tworzy się zamknięty system naczyń krwionośnych
Ø Powstają zaczątki 33 kręgów
Ø Pojawia się jama ustna, zawiązki narządów wewnętrznych, kończyn, uszu i nosa, oraz 40 par mięśni
Ø Kończąc 1 miesiąc zarodek ludzki jest zwinięty w łuk ma 0.5 cm długości i waży poniżej 1 g
DRUGI MIESIĄC
Ø Okres tworzenia się podstawowych narządów (organogeneza)
Ø Pojawiają się zawiązki dłoni i stóp, gruczołów rozrodczych, rozrodczych narządów płciowych
Ø Twarz nabiera ludzkiego wyglądu
Ø Głowa staje się największą częścią ciała
Ø Pojawiają się zawiązki zębów
Ø W zawiązku oka powstaje barwnik widoczny przez przezroczystą skórę dziecka
Ø Serce, szczęka, żuchwa są całkowicie uformowane
Ø Wytwarza się podniebienie, przewód nosowo- łzowy
Ø Wątroba podejmuje się wytworzenia komórek krwionośnych
Ø Tworzenie się wargi i zawiązek języka
Ø Małżowina uszna przybiera kształt dziedziczony po rodzicach
Ø Drogi moczowo płciowe i przewód pokarmowy oddzielają się od siebie
Ø Kostnieją żebra i kręgi
Ø Gałki oczne nabierają pigmentu, tworzą się powieki
Ø Na dłoniach pojawiają się główne linie papilarne
Ø Następuje rozwój gruczołów dokrewnych oraz kubków smakowych
Ø U dziewczynek zaczyna się formowanie łechtaczki, u chłopców moszny
Ø Kończąc 2 miesiąc dziecko mierzy 3 cm
Ø Dziecko kończy zarodkowy okres rozwoju
TRZECI MIESIĄC
Ø Rozpoczyna się płodowy okres życia
Ø Dziecko jest coraz bardziej aktywne, przejawia już indywidualne cechy w wyglądzie i zachowaniu
Ø Grubieje skóra i mięśnie
Ø Na skórze wyrasta meszek płodowy
Ø Powieki przykrywają oczy
Ø Na kończynach pojawiają się zawiązki paznokci
Ø Twarz ma już proporcje dziecięce
Ø Powstaje otwór odbytowy i gruczoły wytwarzające ślinę
Ø Nerki produkują mocz, kora nadnerczy wytwarza hormony
Ø Rozwijają się struny głosowe
Ø Dziecko ma 7,5 cm i waży 14 g
II TRYMESTR
Ø Charakteryzuje się intensywnym wzrostem dziecka oraz dużym tempem rozwoju układu nerwowego
Rozwój fizyczny:
§ Mózg osiąga pełną liczbę neuronów, które intensywnie się rozwijają
§ Następuje mielinizacja- tworzenia się otoczki tłuszczowej wzdłuż włókien nerwowych w rdzeniu kręgowym. Dzięki temu przebieg impulsów nerwowych jest szybszy i bardziej efektywny
CZWARTY MIESIĄC
Ø Intensywny przyrost długości ciała do 25 cm i ciężaru do 20 dkg
Ø Główka zajmuje 1/3 ciała, dzięki rozwojowi mięśni karku trzyma się prosto
Ø Na palcach pojawiają się poduszeczki dotykowe, a na nich linie papilarne
Ø Serce przepompowuje ok. 30 l. krwi
Ø Tarczyca asymiluje jod i wydziela tyroksynę
Ø Organizm syntezuje białka
Ø Magazynowana jest brunatna tkanka tłuszczowa, która zostaje przekształcona bezpośrednio w energię
Ø Zwiększa się ilość płynu owodniowego, który zapewnia utrzymanie stałej temperatury, łagodzi wstrząsy i skutki urazów fizycznych matki
Ø Mózg dynamicznie dojrzewa, na jego powierzchni pojawiają się bruzdy ( bruzda Sylwiusza) i zwoje
Ø Uformowany jest móżdżek- zmysł równowagi i koordynacji ruchowej
Ø Powstają nowe połączenia nerwowe
Ø W przedniej części kory mózgowej powstaje- tworzy się mapa ruchowa i czuciowa ciała
Ø Zwiększa się ilość płynu owodniowego, który zapewnia utrzymanie stałej temperatury ciała
PIĄTY MIESIĄC
Ø Dziecko osiąga do około 30 cm długości i do 40 dkg wagi
Ø Porost włosów, brwi i rzęs
Ø Wysłuchiwane tony serca
Ø W mózgu uwidocznia się bruzda czołowa, ciemieniowo-potyliczna i ostrogowa oraz spoidła
Ø Stopniowa aktywność dziecka staje się regularna i cyklicznie zmienia się
SZÓSTY MIESIĄC
Ø Ciało dziecka staję się powoli proporcjonalne
Ø Wielkość do 35 cm, masa 50-70 dkg
Ø Wytwarzają się wiązadła stawowe
Ø Szkielet intensywnie kostnieje
Ø Dziecko magazynuje substancje potrzebne po urodzeniu: wapń, żelazo, białko, ciała odpornościowe
Ø Dojrzewają narządy wewnętrzne
Ø Kończy się wzrost liczby komórek i zwojów nerwowych
Ø Gęstnieje sieć wiązań nerwowych
Kończy się II trymestr
III TRYMESTR
Ø To okres w którym wzrasta możliwość przeżycia dziecka poza organizmem matki.
SIÓDMY MIESIĄC
Ø Dziecko osiąga około 30 cm wzrostu i waży 90-135 dkg
Ø Dalej rosną włosy i paznokcie
Ø U chłopców jądra z jamy brzusznej zsuwają się do moszny
Ø Zmniejsza się przestrzeń wokół dziecka, co utrudnia swobodne poruszanie się
Ø Powstają wzorce pamięciowe ruchów
Ø Większość odruchów wrodzonych jest już widoczna np. odruch ssania
7/8 MIESIĄC
Ø Układ nerwowy sprawniej koordynuje ruchami ciała, zawiaduje czynnościami, myśleniem, uczuciami
Ø Dziecko coraz częściej przybiera pozycję główkową w dół
Ø Wytwarza się zdolność lewej półkuli mózgowej do przyjmowania dźwięków mowy, a prawej muzyki
ÓSMY MIESIĄC
Ø Dziecko wazy 180- 200 dkg
Ø Skóra wygładza się i różowieje
Ø Ciało przybiera kształt bardziej zaokrąglony
Ø Dojrzewają narządy wewnętrzne zwłaszcza układu oddechowego
DZIEWIĄTY MIESIĄC
Ø Na 2 tygodnie przed urodzeniem dziecko przestaje rosnąć
Ø W jelicie grubym gromadzą się martwe komórki przewodu pokarmowego oraz połknięte włoski
ONTOGENEZA, ROZWÓJ POSTNATALNY ( POURODZENIOWY)
ROZWÓJ FIZYCZNY:
Obejmuje rozwój:
· Somatyczny
· Psychiczny
· Motoryczny
Jest związany z następującymi czynnikami:
Ø Wzrastania- zwiększania wymiarów i masy ciała
Ø Różnicowania- morfologicznej specjalizacji narządowej i kształtowanie typowych proporcji ciała
Ø Dojrzewania- doskonalenie funkcjonalnego oraz między narządowej
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZWÓJ
Czynniki endogenne:
Ø Czynniki genetyczne (płeć)
Ø Właściwości śródmacicznego środowiska matki
Ø Wiek rodziców ( ryzyko zespołu Downa od 1:700 do 1:50)
Ø Kolejność ciąży
Ø Hormony
Czynniki egzogenne:
Ø Wpływy biogeograficzne ( klimat, zasoby wodno- mineralne, flora, fauna)
Ø Wpływy społeczno ekonomiczne ( poziom wykształcenia i kultury rodziców, wychowawców, wpływy emocjonalne, środowisko …………………….
ROZWÓJ FIZYCZNY CECHUJE:
Ø Determinacja ( czynniki genetyczne)
Ø Stymulacja ( hormony)
Ø Modyfikacja ( czynniki środowiskowe)
...
kasienka395