Dzialania_ratowniczePSP-AMBROZKIEWICZ.pdf

Mł.. bryg. Jacek Ambro Ŝ kiewicz

Kraków 27.09.2007

Działania ratownictwa chemiczno-ekologicznego jednostek

Pa ń stwowej Stra Ŝ y Po Ŝ arnej

w przypadku substancji Ŝ r ą cych w transporcie drogowym.

I. Substancje Ŝ r ą ce wg ADR.

1. Klasyfikacja substancji wg ADR

Wg ADR substancje / towary / niebezpieczne s ą sklasyfikowane na 13 klas na podstawie

zagro Ŝ enia dominuj ą cego.

Klasa 1. Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi.

Klasa 2. Gazy spr ęŜ one, skroplone lub rozpuszczone pod ci ś nieniem

Klasa 3. Materiały ciekłe zapalne.

Klasa 4.1. Materiały stałe zapalne

Klasa 4.2. Materiały stałe samozapalne

Klasa 4.3. Materiały wytwarzaj ą ce z wod ą palne gazy

Klasa 5.1. Materiały utleniaj ą ce podtrzymuj ą ce palenie

Klasa 5.2. Nadtlenki organiczne

Klasa 6.1. Materiały truj ą ce

Klasa 6.2. Materiały budz ą ce odraz ę lub zaka ź ne

Klasa 7. Materiały promieniotwórcze

Klasa 8. Materiały Ŝ r ą ce

Klasa 9. Materiały ró Ŝ ne

Klasa 8 – materiały Ŝ r ą ce obejmuje materiały i przedmioty zawieraj ą ce materiały niniejszej kla-

sy, które wskutek działania chemicznego atakuj ą tkank ę nabłonkow ą skóry lub błony ś luzowej,

je ś li wejd ą z ni ą w kontakt, oraz materiały, które w razie wycieku mog ą uszkodzi ć lub zniszczy ć

inne towary lub ś rodki transportu, a tak Ŝ e mog ą powodowa ć inne zagro Ŝ enia. Tytuł niniejszej

klasy obejmuje równie Ŝ materiały, które tworz ą Ŝ r ą c ą ciecz tylko w obecno ś ci wody lub, które

wydzielaj ą Ŝ r ą ce pary lub mgły wobec naturalnej wilgoci powietrza.

Substancje Ŝ r ą ce to takie substancje i preparaty, które w zetkni ę ciu z Ŝ ywymi tkankami mog ą

powodowa ć ich zniszczenie, klasyfikuje si ę jako substancje i preparaty Ŝ r ą ce,

2. Oznaczenia stosowane przy substancjach Ŝ r ą cych.

2.2. Oznaczenie wg Rozporz ą dzenie MINISTRA ZDROWIA z dnia 2 wrze ś nia 2003 r. w

sprawie oznakowania opakowa ń substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych. (Dz.

U. Nr 173, poz. 1679).

Znak:

Symbol:

Substancje i preparaty klasyfikuje si ę jako Ŝ r ą ce i przypisuje si ę im symbol "C" zgodnie z

nast ę puj ą cymi kryteriami:

- substancja lub preparat s ą rozwa Ŝ ane jako Ŝ r ą ce, je Ŝ eli po naniesieniu na zdrow ą ,

nieuszkodzon ą skór ę zwierz ę cia spowoduj ą w czasie badania działania dra Ŝ ni ą cego na skór ę ,

metodami zawartymi w przepisach wydanych na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy albo

metodami równowa Ŝ nymi, zniszczenie tkanek skóry na całej jej grubo ś ci, u co najmniej jednego

zwierz ę cia,

Zwroty wskazuj ą ce rodzaj zagro Ŝ enia przypisuje si ę zgodnie z nast ę puj ą cymi kryteriami:

R35 Powoduje powa Ŝ ne oparzenia.

Je Ŝ eli substancja lub preparat aplikowane na zdrow ą , nieuszkodzon ą skór ę zwierz ę cia spowoduj ą

zniszczenie tkanek skóry na całej grubo ś ci w wyniku nara Ŝ enia trwaj ą cego do 3 minut lub, je Ŝ eli

ten wynik mo Ŝ na przewidzie ć .

R34 Powoduje oparzenia.

2.3. Oznakowanie wg ADR

2.3.1. Kody literowo-cyfrowe

Litery wyst ę puj ą ce w kodach s ą pierwszymi literami angielskich nazw zagro Ŝ e ń i tak dla

towarów Ŝ r ą cych b ę dzie to:

Litera:

Okre ś lenie angielskie:

Okre ś lenie polskie:

C orrosive

Ŝ r ą ce

Cyfry - o ile wyst ę puj ą - wskazuj ą na dalszy podział towarów niebezpiecznych w obr ę bie

zagro Ŝ e ń wskazanych literami, np. dla towarów Ŝ r ą cych mo Ŝ e to by ć :

C 1 - materiały Ŝ r ą ce kwa ś ne, ciekłe, nieorganiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 2 - materiały Ŝ r ą ce kwa ś ne, stałe, nieorganiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

Zestawienie kodów dla substancji Ŝ r ą cych przedstawia poni Ŝ sza tabela.

Kod

Opis grupy

C 1

materiały Ŝ r ą ce kwa ś ne, ciekłe, nieorganiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 2

materiały Ŝ r ą ce kwa ś ne, stałe, nieorganiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 3

materiały Ŝ r ą ce kwa ś ne, ciekłe, organiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 4

materiały Ŝ r ą ce kwa ś ne, stałe, organiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 5

materiały Ŝ r ą ce zasadowe, ciekłe, nieorganiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 6

materiały Ŝ r ą ce zasadowe, stałe, nieorganiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 7

materiały Ŝ r ą ce zasadowe, ciekłe, organiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 8

materiały Ŝ r ą ce zasadowe, stałe, organiczne, bez zagro Ŝ enia dodatkowego

C 9

inne materiały Ŝ r ą ce, ciekłe

C 10 inne materiały Ŝ r ą ce, stałe

C 11 przedmioty zawieraj ą ce materiały Ŝ r ą ce

CF 1 materiały Ŝ r ą ce, ciekłe, zapalne

CF 2 materiały Ŝ r ą ce, stałe zapalne

CS 1 materiały Ŝ r ą ce, ciekłe, samonagrzewaj ą ce si ę

CS 2 materiały Ŝ r ą ce, stałe, samonagrzewaj ą ce si ę

CW 1 materiały Ŝ r ą ce, ciekłe, wytwarzaj ą ce w zetkni ę ciu z wod ą gazy palne

CW 2 materiały Ŝ r ą ce, stałe, wytwarzaj ą ce w zetkni ę ciu z wod ą gazy palne

CO 1 materiały Ŝ r ą ce, ciekłe, utleniaj ą ce

CO 2

materiały Ŝ r ą ce, stałe, utleniaj ą ce

CT 1

materiały Ŝ r ą ce, ciekłe, truj ą ce

CT 2

materiały Ŝ r ą ce, stałe, truj ą ce

CFT

materiały Ŝ r ą ce, ciekłe, zapalne , truj ą ce

COT

materiały, Ŝ r ą ce, utleniaj ą ce , truj ą ce

2.3.2. Oznakowanie przy pomocy nalepek.

Wzór nalepki

Nalepki na przesyłkach : powinny mie ć kształt kwadratu obróconego o k ą t 45° (kształt rombu),

o długo ś ci boku, co najmniej 100mm. Wewn ą trz nalepki, w odległo ś ci 5 mm od kraw ę dzi, po-

winna przebiega ć , równolegle do niej, linia o takim samym kolorze jak kolor symbolu. Ze

wzgl ę du na wielko ść sztuki przesyłki podane wymiary nalepek mog ą by ć zmniejszone pod

warunkiem, Ŝ e nalepki pozostan ą dobrze widoczne.

Nalepki na pojazdach : minimalne wymiary: 250 x 250 mm, wewn ą trz nalepki w odległo ś ci

12,5 mm od jej kraw ę dzi, powinna przebiega ć równoległa linia w tym samym kolorze, co kolor

symbolu

2.3.3. Oznakowanie przy pomocy cyfr.

Nr. zagroŜenia.

Nr.substancji.

1830

Ka Ŝ demu z materiałów szczególnie niebezpiecznych nadane zostały dwa odpowiednie numery

rozpoznawcze tj. numer rozpoznawczy niebezpiecze ń stwa składaj ą cy si ę z dwóch lub trzech cyfr

i numer rozpoznawczy materiału (zgodny z katalogiem) składaj ą cy si ę z czterech cyfr.

- Pierwsza cyfra numeru rozpoznawczego rodzaju niebezpiecze ń stwa okre ś la zasadnicz ą

wła ś ciwo ść niebezpieczn ą materiału, rodzaj niebezpiecznego materiału, przy czym:

2 - oznacza gaz,

3 - materiał ciekły zapalny,

4 - materiał stały zapalny

5 - materiał utleniaj ą cy, podtrzymuj ą cy palenie lub nadtlenek organiczny,

6 - materiał truj ą cy,

8 - materiał Ŝ r ą cy,

- Druga i trzecia cyfra numeru precyzuj ą :

a) rodzaj niebezpiecze ń stwa,

b) stopie ń zagro Ŝ enia,

c) dodatkowe cechy niebezpieczne.

- Znaczenie oznacze ń cyfrowych drugiej i trzeciej cyfry numeru:

0 - brak dodatkowego zagro Ŝ enia (zagro Ŝ enie jest dostatecznie scharakteryzowane pierwsz ą

cyfr ą ),

1 - wybuchowo ść ,

2 - zdolno ść wytwarzania gazu,

3 - łatwozapalno ść ,

5 - wła ś ciwo ś ci utleniaj ą ce,

6 - toksyczno ść ,

7 - promieniotwórczo ść ,

8 - działanie Ŝ r ą ce,

9 - niebezpiecze ń stwo gwałtownej reakcji w wyniku samoczynnego rozpadu lub polimeryzacji.

Powtórzenie cyfry w numerze oznaczaj ą cym niebezpiecze ń stwo (pierwsza i druga cyfra s ą ta-

kie same) oznacza nasilenie niebezpiecze ń stwa głównego.

Do oznacze ń cyfrowych niebezpiecze ń stwa wprowadzono dodatkowo znak "X". Znak ten

podstawiony przed numerem rozpoznawczym niebezpiecze ń stwa oznacza absolutny zakaz

kontaktu tego materiału z wod ą .

Wg obowi ą zuj ą cego systemu oznacze ń substancji niebezpiecznych materiały w których wła ś ci-

wo ś ci Ŝ r ą ce jako wiod ą ce s ą sklasyfikowane jako klasa 8, niemniej bardzo wiele substancji ma

równie Ŝ ww. wła ś ciwo ś ci jako dodatkowe. Z poni Ŝ szej tabeli wynika, Ŝ e substancje Ŝ r ą ce to nie

tylko ciecze jak to si ę s ą dzi zwyczajowo maj ą c na my ś li najpopularniejsze kwasy. Zreszt ą wyko-

rzystywana do oznacze ń cyfra 8 okre ś la tylko wła ś ciwo ś ci danej substancji a nie jej stan sku-

pienia. Jest to charakterystyczne i nale Ŝ y na to zwróci ć szczególn ą uwag ę podczas działa ń ratow-

niczych. Poni Ŝ sza tabela przedstawia ró Ŝ ne przykłady oznakowania substancji Ŝ r ą cych ze wska-

zaniem na rodzaj stanu skupienia jak i ró Ŝ ne wła ś ciwo ś ci inne np. toksyczno ść , zapalno ść ,

wła ś ciwo ś ci utleniaj ą ce, promieniotwórcze, zakaz reakcji z wod ą .

268 gaz, truj ą cy, Ŝ r ą cy

338 materiał ciekły lekko zapalny, Ŝ r ą cy

X338 materiał ciekły lekko zapalny, Ŝ r ą cy, który reaguje *) niebezpiecznie z wod ą

368 zapalny ciekły materiał, truj ą cy, Ŝ r ą cy

38 materiał ciekły zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cznie), słabo Ŝ r ą cy lub podatny na

samonagrzewanie, ciekły Ŝ r ą cy

382 materiał ciekły zapalny, Ŝ r ą cy, który reaguje z wod ą i wydziela gazy zapalne

X382 materiał ciekły zapalny, Ŝ r ą cy, który reaguje *) niebezpiecznie z wod ą i wydziela gazy zapalne

48 materiał stały zapalny lub samonagrzewaj ą cy si ę , stały, Ŝ r ą cy

482 materiał stały, Ŝ r ą cy, który reaguje z wod ą , przy czym wydziela gazy zapalne

X482 materiał stały, który reaguje *) niebezpiecznie z wod ą , i wydziela Ŝ r ą ce gazy zapalne

558 materiał silnie utleniaj ą cy (podtrzymuj ą cy palenie), Ŝ r ą cy

568 materiał utleniaj ą cy (podtrzymuj ą cy palenie), truj ą cy, Ŝ r ą cy

58 materiał utleniaj ą cy (podtrzymuj ą cy palenie), Ŝ r ą cy

638 materiał truj ą cy, zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cznie), Ŝ r ą cy

668 materiał bardzo truj ą cy, Ŝ r ą cy

68 materiał truj ą cy, Ŝ r ą cy

78 materiał promieniotwórczy; Ŝ r ą cy

80 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy

X80 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy; który niebezpiecznie reaguje z wod ą *)

823 materiał ciekły Ŝ r ą cy; który reaguje z wod ą , wydziela gazy palne

83 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy; zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cznie)

X83 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy; zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cznie), który

niebezpiecznie reaguje z wod ą *)

839 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy; zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cz-nie), który mo Ŝ e

spontanicznie powodowa ć gwałtown ą reakcj ę

X839 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy; zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cz-nie), który mo Ŝ e

spontanicznie powodowa ć gwałtown ą reakcj ę i niebezpiecznie reaguje z wod ą *)

84 materiał Ŝ r ą cy, stały , zapalny lub podatny na samonagrzewanie

842 materiał Ŝ r ą cy, stały, który reaguje z wod ą i wydziela gazy zapalne

85 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy, materiał utleniaj ą cy (podtrzymuj ą cy palenie)

856 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy, materiał utleniaj ą cy (podtrzymuj ą cy palenie) i truj ą cy

86 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy, truj ą cy

88 materiał silnie Ŝ r ą cy

X88 materiał silnie Ŝ r ą cy; który niebezpiecznie reaguje z wod ą *)

883 materiał silnie Ŝ r ą cy; zapalny (temperatura zapłonu od 23°C do 61°C wł ą cznie)

884 materiał silnie Ŝ r ą cy; stały, zapalny lub podatny na samonagrzewanie

885 materiał silnie Ŝ r ą cy; utleniaj ą cy (podtrzymuj ą cy palenie)

886 materiał silnie Ŝ r ą cy; truj ą cy

X886 materiał silnie Ŝ r ą cy; truj ą cy, który niebezpiecznie reaguje z wod ą *)

89 materiał Ŝ r ą cy lub słabo Ŝ r ą cy, który mo Ŝ e spontanicznie powodowa ć gwałtown ą reakcj ę

* - zakaz kontaktu substancji z wod ą

Tabela: Zestawienie oznacze ń substancji niebezpiecznych ró Ŝ nych klas, w których wyst ę puj ą wła ś ciwo ś ci Ŝ r ą ce.

Przykład oznaczenia kwasu siarkowego 96 %.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: