KSIĘGOWOŚĆ I PODATKI z 31 października 11 (nr 211).pdf

Poniedziałek – wtorek 31 października – 1 listopada 2011, nr 211 (3097) gazetaprawna.pl

KSIĘGOWOŚĆ

I PODATKI

prenumerata

NAJNOWSZE W SERWISACH

TEMAT TYGODNIA

KSIEGOWOSC.GAZETAPRAWNA.PL

Jak przygotować się do zamknięcia

roku podatkowego w ﬁ rmie

C7-10

podatki i cła

Przychody z reklamy w internecie

opodatkowane w ramach innych źródeł

Czy obiady dla uczniów i nauczycieli

korzystają ze zwolnienia z VAT

Cesja książeczki mieszkaniowej

nie podlega podatkowi od spadków

i darowizn

Jaką stawką należy opodatkować

roboty rozbiórkowe

Z końcem roku przedsiębiorcy muszą m.in. sporządzić spis z natury, a także zamknąć

podatkową księgę przychodów i rozchodów. Warto sprawdzić, czy w księgach

nie pojawiły się pomyłki, bo za popełnione błędy podatnik może zostać ukarany

W NUMERZE

Komentarze

Fiskus dał wskazówki deweloperom, jak rozliczać

koszty inwestycji

rachunkowość

Jednostki zainteresowania publicznego

podlegają szczególnym zasadom rewizji

Orzecznictwo

Stroną postępowania po upadłości spółdzielni jest syndyk C3

egzaminy zawodowe

Wzory wniosków są do pobrania na

ePUAP

sfera budżetowa

Czy niesporządzenie lub nieprze-

kazanie w terminie sprawozdania

finansowego jest naruszeniem dyscy-

pliny finansów publicznych

Interpretacje

Nakłady na budowę ﬁ rmowej sieci internetowej

zwiększają wartość serwera

KADRY.GAZETAPRAWNA.PL

Zamówienia publiczne

Nieprawidłowe obliczenie kwoty VAT w składanej ofercie

może stanowić podstawę do jej odrzucenia

prawo pracy

Kiedy nowe zasady wynagrodzenia

wymagają wypowiedzenia zmienia-

jącego

Jak obniżyć wpłaty na PFRON

z tytułu nieosiągania wymaganego

wskaźnika zatrudnienia

Czy pracodawca może zdalnie

kontrolować telepracownika

Rozliczenia

Jak spółka rozlicza przychody z giełdowych instrumentów

ﬁ nansowych

C11

Podatki dochodowe

Jak stosować przepisy o podwójnym karaniu

za nieujawnianie źródeł dochodu

C13

ubezpieczenia

Jakie składki trzeba opłacać za

członków zarządu i rady nadzorczej

spółdzielni

Dorabianie emerytów mundurowych

do świadczenia

Poradnia podatkowa

Jaki kurs waluty przyjąć do rozliczenia wyjazdów

służbowych pracowników do krajów Unii Europejskiej

wynagrodzenia

C13

Stałe wykonywanie pracy w porze nocnej

nie wyklucza wypłaty dodatku z tego tytułu

Rachunkowość

Wydatki pracodawcy na organizację imprez integracyjnych

ujmuje się w księgach jako koszt operacyjny

bhp

Czy pracodawca powinien

zapłacić za zniszczoną

przy wykonywaniu pracy odzież

C14

sfera budżetowa

Nadużywanie władzy przez urzędnika

może stanowić powód do odwołania

go ze stanowiska

Czy można zawrzeć z radnym

umowę cywilnoprawną

Interwencja

Jakie uprawnienia mają urzędnicy skarbowi w czasie

kontroli krzyżowej

C15

Za tydzień Jak zamknąć rok w księgach rachunkowych Odliczenie VAT z faktury wystawionej przed terminem

Dziennik Gazeta Prawna, 31 października – 1 listopada 2011 nr 211 (3097)

gazetaprawna.pl

KOMENTARZE

Z sądu do sądu

i jeszcze raz

do sądu

Fiskus dał wskazówki deweloperom,

jak rozliczać koszty inwestycji

Tomasz

Rysiak

radca prawny w Kancelarii

Prawniczej Magnusson

opisywanej interpretacji

dyrektor Izby Skarbowej

w Warszawie potwier-

dził, że co do zasady koszty

wskazane przez podatnika

stanowią koszty bezpośred-

nio związane z przycho-

dem, które powinny być

rozpoznawane wraz z przy-

chodem z tytułu sprzedaży

inwestycji deweloperskiej.

Jednocześnie dyrektor Izby

Skarbowej w Warszawie

wskazał, że do kosztów

bezpośrednio związa-

nych z przychodem należy

również zaliczyć koszty ﬁ -

nansowania zewnętrznego

inwestycji (odsetki i prowi-

zje od pożyczek i kredytów),

z tym że moment zalicze-

nia wydatków poniesio-

nych przez podatnika na

zewnętrzne finansowa-

nie inwestycji do kosztów

uzyskania przychodu nie

może nastąpić wcześniej

niż zapłata lub skapita-

lizowanie tych kosztów.

Opisana zasada ma za-

stosowanie również do

kwestii ewentualnych

różnic kursowych od ze-

wnętrznego finansowania

pozyskanego przez podat-

nika w celu realizacji in-

westycji deweloperskiej.

Podobne stanowisko

w zakresie kosztów ze-

wnętrznego ﬁ nansowania

inwestycji deweloperskiej

zajął dyrektor Izby Skarbo-

wej w Warszawie w inter-

pretacji z 7 października

2011 r. (nr IPPB5/423-722/11

-3/RS), wskazując, że koszty

ﬁ nansowania w postaci

odsetek i prowizji będą sta-

nowiły koszty bezpośrednio

związane z uzyskiwany-

mi przychodami i powinny

być uznane za koszty uzy-

skania przychodu propor-

cjonalnie do przychodów

uzyskiwanych przez podat-

nika ze sprzedaży lokali,

nie wcześniej jednak niż

z chwilą zapłaty/kapitali-

zacji odsetek od pożyczek/

kredytów.

Jednocześnie w interpre-

tacji nr IPPB5/423-722/11-2/

RS, również z 7 paździer-

nika 2011 r., dyrektor

Izby Skarbowej w War-

szawie wypowiedział się

odnośnie do momentu

zaliczenia do kosztów

uzyskania przychodu, wy-

datków ponoszonych na

reklamę i promocję danej

inwestycji, potwierdza-

jąc, iż również te koszty

należy uznać za koszty

bezpośrednio związane

z przychodem, co uzasad-

nia rozpoznawanie tych

kosztów wraz z przycho-

dem z tytułu sprzedaży

danej inwestycji.

Wskazane interpretacje

stanowią przydatne źródło

informacji odnośnie

do sposobu rozliczania

dla celów podatkowych wy-

datków ponoszonych

przez deweloperów

w trakcie realizacji danej

inwestycji, pozwalając

na alokowanie kosztów do

odpowiednich lat realizacji

inwestycji.

Bogdan

Świąder

bogdan.swiader@infor.pl

nie wpływają na zakres

prawa do odliczenia.

Oznacza to, że ustalając

proporcję, którą stosuje

się do wyliczenia

kwoty odliczenia, nie

bierze się pod uwagę

obrotu pozostającego

poza zakresem VAT.

Jest to korzystna

dla przedsiębiorców

interpretacja, gdyż

powoduje, że podatnik

VAT może odliczyć

większą kwotę podatku.

Jest to korzystne dla

danego podatnika, który

złożył skargę do NSA, ale

nie oznacza, że uchwała

ta będzie przydatna dla

innych.

są jednym

z trudniejszych

zagadnień,

z którymi musi się

zmierzyć przedsiębiorca

lub jego księgowa. Dobrze,

że mogą oni liczyć na

pomoc sądów

administracyjnych, które

rozstrzygają obiektywnie

niejasne przepisy. Jednak

w przypadku osób

prowadzących prywatny

biznes liczy się przede

wszystkich czas, szybkość

i klarowność możliwych

rozwiązań podatkowych.

A z tym to już sądy różnie

sobie radzą.

Na wydanie orzeczenia

niekiedy trzeba czekać

miesiącami. Zdarza się,

że rozbieżności w in-

terpretacji przepisów

rozstrzygają nie zwykłe

składy, ale powiększo-

ne, np. składy siedmiu

sędziów. Jest to o tyle

istotne, że składy, które

rozstrzygają w liczbie

trzech sędziów, mają

prawo do wystąpienia

o podjęcie uchwały w po-

szerzonym gronie.

ści deweloperów jest

ponoszenie kosztów

związanych z realizacją

projektów deweloperskich

przez dłuższy okres, bez

jednoczesnego wykazywa-

nia przychodów, które to

przychody zwykle są

ujawniane w momencie

kończenia danego projektu

w związku ze sprzedażą

wybudowanych lokali czy

też budynków.

W konsekwencji istotne dla

deweloperów jest odpo-

wiednie przyporządkowa-

nie kosztów ponoszonych

przez deweloperów do po-

szczególnych etapów pro-

wadzenia działalności,

biorąc pod uwagę brzmie-

nie art. 15 ust 4 – 4d ustawy

o CIT, tj. podział kosztów

uzyskania przychodu na

bezpośrednio i pośrednio

związane z przychodami.

Istotnych wskazówek

w tym zakresie udzie-

lił niedawno dyrektor Izby

Skarbowej w Warszawie,

wydając wiele interpre-

tacji przepisów podatko-

wych dotyczących sposobu

rozliczania kosztów uzy-

skania przychodu przez

deweloperów. W interpre-

tacji z 15 września 2011 r.

(nr IPPB5/423-703/11-2/RS)

dyrektor Izby Skarbowej

w Warszawie odniósł się do

pytania podatnika dotyczą-

cego klasyﬁ kacji kosztów

ponoszonych w trakcie re-

alizacji projektu dewelo-

perskiego, w tym takich

kosztów jak, koszty zakupu

Istotne dla

deweloperów

jest odpowiednie

przyporządkowa-

nie kosztów

ponoszonych

przez nich

do poszczególnych

etapów

prowadzenia

działalności

Dalsze potyczki

Jedna uchwała może być

jednak kwestionowana

przez inne składy

sędziowskie, które

rozstrzygają podobne

sprawy. I nie jest to

przypadek rzadki.

Powiedzenie, że gdzie

dwóch prawników,

tam trzy zdania, często

w życiu się sprawdza.

I odnosi się też do sędziów

NSA. W takich sytuacjach

ma zastosowanie art. 269

wspomnianej ustawy.

Stanowi on, że jeżeli

jakikolwiek skład sądu

administracyjnego

rozpoznający sprawę

nie podziela stanowiska

zajętego w uchwale

składu siedmiu

sędziów, całej izby albo

w uchwale pełnego

składu Naczelnego Sądu

Administracyjnego,

przedstawia powstałe

zagadnienie prawne

do rozstrzygnięcia

odpowiedniemu składowi.

W sytuacjach takich

skład siedmiu

sędziów, skład izby

(np. finansowej, która

rozstrzyga zagadnienia

podatkowe) lub pełny

skład Naczelnego Sądu

Administracyjnego

podejmuje ponowną

uchwałę. Ponadto

jeżeli skład jednej

izby Naczelnego Sądu

Administracyjnego

wyjaśniający zagadnienie

prawne nie podziela

stanowiska zajętego

w uchwale innej

Izby, przedstawia

to zagadnienie do

rozstrzygnięcia pełnemu

składowi Naczelnego

Sądu Administracyjnego.

Jak widać, droga do

pełnego sukcesu

w potyczkach

sądowych nie jest łatwa

i wymaga niekiedy dużo

cierpliwości. Nie wszyscy

to wytrzymują,

a w konsekwencji

zamykają swoje ﬁ rmy.

materiałów budowlanych,

wynajęcia sprzętu, koszty

prac budowlanych, archi-

tekta, obsługi prawnej,

ubezpieczenia oraz ﬁ nan-

sowania projektu dewelo-

perskiego. Zgodnie z treścią

Bohaterowie drugiego planu

Siedmiu wspaniałych

Z art. 187 par. 2 ustawy

z 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed

sądami administracyj-

nymi (Dz.U. nr 153, poz.

1270 z późn. zm.) wynika,

że jeżeli przy rozpozna-

waniu skargi kasacyjnej

wyłoni się zagadnienie

prawne budzące poważne

wątpliwości, Naczelny Sąd

Administracyjny może od-

roczyć rozpoznanie sprawy

i przedstawić to zagad-

nienie do rozstrzygnięcia

składowi siedmiu sędziów

tego sądu. Uchwała składu

siedmiu sędziów Naczel-

nego Sądu Administracyj-

nego jest w danej sprawie

wiążąca. Naczelny Sąd Ad-

ministracyjny w składzie

siedmiu sędziów może też

przejąć sprawę do rozpo-

znania.

W tym trybie została

ostatnio wydana uchwała

NSA z 24 października

2011 r. (sygn. akt I FPS

9/10), która dotyczyła

niezwykle istotnego dla

podatników VAT sposobu

rozliczenia tzw. proporcji

sprzedaży. Sąd w składzie

siedmiu sędziów uznał, że

czynności niepodlegające

opodatkowaniu VAT

Wojciech

Krok

doradca podatkowy

w Parulski & Wspólnicy

Doradcy Podatkowi

przepisów prawnych powo-

duje konieczność podjęcia

niezwykle skomplikowanej

i żmudnej analizy inter-

pretacyjnej, jest przejawem

lekceważenia przez władzę

ustawodawczą demokra-

tycznego państwa praw-

nego jej elementarnych

powinności.

Wyrok trybunał należy

w pełni zaaprobować.

W niniejszym artykule

chciałem jednak zwrócić

uwagę na prawdziwych

bohaterów tej sprawy,

a mianowicie polskich

przedsiębiorców, którzy

od ponad sześciu lat bo-

rykają się z problemem

nieprecyzyjnych definicji

w podatku od nieruchomo-

ści. Ten wyrok jest swego

rodzaju symbolicznym

zadośćuczynieniem dla

wszystkich podatników,

którzy próbowali – często

bezskutecznie – przekonać

organy podatkowe i sądy,

że przecież nie wszystko

może podlegać opodatko-

waniu podatkiem od nie-

ruchomości.

Wydany przez trybunał

wyrok ilustruje, z czym

musi się zmagać funk-

cjonująca w Polsce ﬁ rma.

Pojęcia „błędne koło po-

średnie” i „amﬁ bologia”

oznaczają po prostu, że

przepisy podatkowe nie

znaczą w gruncie rzeczy

nic. Mimo to podatnika nikt

nie zwalnia z obowiązku

rozliczenia się z podatku od

nieruchomości.

Przykre jest to, że problem,

rozstrzygany przez Try-

bunał Konstytucyjny nie

jest jedyny ani wyjątko-

wy. Polscy przedsiębior-

cy muszą borykać się

z ogromną liczbą podob-

nych problemów, dokonując

karkołomnych interpretacji

przepisów, przy czym błąd

oznacza dotkliwe sankcje

podatkowe i karnoskarbo-

we. Niestety, polskie prawo

nie przewiduje wyłączeń

lub ograniczeń w zapła-

cie odsetek od podatków

dla zagadnień trudnych lub

skomplikowanych, które

wyjaśniać musi Trybunał

Konstytucyjny albo Naczel-

ny Sąd Administracyjny.

Może warto takie wyłą-

czenie wprowadzić, bo na

poprawę jakości naszych

przepisów podatkowych się

nie zanosi.

internetowej

Trybunału

Konstytucyjnego

udostępnione zostało

orzeczenie w sprawie

o sygn. akt

P 33/09 dotyczące

zgodności z konstytucją

przepisów o opodatkowaniu

budowli podatkiem od

nieruchomości.

W opublikowanym wyroku

na 47 stronach skład orze-

kający dokonał wyczer-

pującej analizy przepisów

dotyczących podatku od

nieruchomości. Trybunał

stwierdził m.in., że po-

wołany zestaw definicji

obarczony jest błędem lo-

gicznym określanym jako

błędne koło pośrednie. Od-

notować wypada ponadto,

że w wypadku tej części

definicji obiektu budow-

lanego, która dotyczy

budowli, występuje błąd

amfibologii.

Trybunał zwrócił uwagę,

że za niedopuszczalne

uznać należy stosowanie

nieprecyzyjnych przepi-

sów podatkowych czy też

rozszerzające ich stosowa-

nie, gdyby miało to na celu

zwiększenie obowiązków

podatkowych.

W końcowej części uzasad-

nienia trybunał umieścił

kilka ostrych zdań wobec

ustawodawcy, stwier-

dzając, że nie jest zatem

zrozumiałe, dlaczego usta-

wodawca przez tak długi

okres zaniechał podjęcia

odpowiednich działań le-

gislacyjnych mających na

celu usunięcie powstałych

wątpliwości, przerzuca-

jąc ciężar ich rozstrzyga-

nia na podatników, organy

podatkowe i sądy admini-

stracyjne. Możliwość wy-

eliminowania istniejących

niejasności przez zasto-

sowanie pozostających do

dyspozycji interpretatora

reguł wykładni nie oznacza

przecież, że obecne unor-

mowania zasługują na

pozytywną ocenę. Dopusz-

czenie do sytuacji, w której

sposób sformułowania

Polscy

przedsiębiorcy

od ponad sześciu

lat borykają się

z nieprecyzyjnymi

deﬁ nicjami

w podatku

od nieruchomości

prenumerata

KSIĘGOWOŚĆ

I PODATKI

Redaktor prowadzący:

Ewa Ciechanowska

tel. 22 530 40 44

ewa.ciechanowska@infor.pl

J edną z cech działalno-

R ozliczenia VAT

N iedawno na stronie

Dziennik Gazeta Prawna, 31 października – 1 listopada 2011 nr 211 (3097)

gazetaprawna.pl

ORZECZNICTWO

Stroną postępowania po upadłości spółdzielni jest syndyk

Wojewódzki Sąd

Administracyjny

we Wrocławiu

o procedurach

naliczonym. Dotyczyły one roz-

liczenia faktur na zakup: usług

geodezyjnych i kartograﬁ cz-

nych, usług rzeczoznawcy oraz

wyceny nieruchomości.

2003 r. – Prawo upadłościowe

i naprawcze (t.j. Dz. U. z 2009 r.

nr 175, poz. 1361 z późn. zm.)

data wydania postanowienia

o ogłoszeniu upadłości jest datą

upadłości (na co wskazuje art.

52 prawa upadłościowego). Je-

żeli ogłoszono upadłość obej-

mującą likwidację majątku

upadłego, postępowania są-

dowe i administracyjne doty-

czące masy upadłości mogą być

wszczęte i dalej prowadzone

jedynie przez syndyka lub prze-

ciwko niemu. WSA wskazał, że

w omawianej sprawie powyż-

sze postępowania syndyk pro-

wadzi na rzecz upadłego, lecz

w imieniu własnym (na posta-

wie art. 144 ust. 1 i 2 prawa upa-

dłościowego).

Taką rolę syndyka potwier-

dza też przepis art. 160 ust. 1,

zgodnie z którym w sprawach

dotyczących masy upadłości

syndyk, zarządca oraz nad-

zorca sądowy dokonują czyn-

ności na rachunek upadłego,

lecz w imieniu własnym.

Sąd wyjaśnił, że przepis ten

określa tzw. zastępstwo pro-

cesowe pośrednie. Chodzi o to,

że zastępca procesowy działa

na rzecz zastąpionego, ale we

własnym imieniu, co oznacza,

że posiada legitymację proce-

sową formalną.

Użyte w art. 144 ust. 2 prawa

upadłościowego wyrażenie, że

postępowania dotyczące masy

upadłości mogą być wszczęte

i dalej prowadzone jedynie

przez syndyka lub przeciwko

niemu, oznacza, że upadły, bę-

dąc stroną w znaczeniu ma-

terialnym, pozbawiony jest

legitymacji formalnej do wy-

stępowania w tych postępo-

waniach.

Sąd wyjaśnił więc, że dla

określenia statusu strony w po-

stępowaniu po ogłoszeniu upa-

dłości istotne są przepisy prawa

upadłościowego i naprawczego.

Wynika z nich, że syndyk za-

stępuje w takim postępowa-

niu upadłego. Dotyczy to rów-

nież sytuacji, która powstała

w omawianej sprawie.

KOMENTARZ EKSPERTA

MARIUSZ ALEKSANDROWICZ

radca prawny, doradca podatkowy,

Furtek Komosa Aleksandrowicz

P rzepisy prawa podatkowego, w tym procedury

TEZA Postępowanie dotyczące

mienia wchodzącego w skład

masy upadłości spółdzielni

może być wszczęte i prowa-

dzone jedynie przez syndyka

lub przeciw niemu. Syndyko-

wi przysługuje legitymacja do

występowania również w po-

stępowaniu podatkowym i to

on jest stroną postępowania.

UZASADNIENIE Spór w oma-

wianej sprawie dotyczył tego,

kto jest stroną postępowania:

syndyk czy spółdzielnia. Dyrek-

tor izby skarbowej stwierdził,

że postępowanie dotyczące

mienia wchodzącego w skład

masy upadłości może być

wszczęte i dalej prowadzone

jedynie przez syndyka lub prze-

ciw niemu. Tym samym syn-

dykowi przysługuje legityma-

cja do występowania również

w postępowaniu podatkowym,

w którym jest stroną w znacze-

niu formalnym (procesowym).

Stroną w znaczeniu material-

nym pozostaje nadal spółdziel-

nia będąca w upadłości. Organ

podatkowy uznał więc syndyka

za stronę postępowania.

Sąd podzielił w pełni stano-

wisko dyrektora izby skarbo-

wej. Wyjaśnił, że zgodnie z re-

gulacjami ustawy z 28 lutego

podatkowej, nie określają roli syndyka

w postępowaniu podatkowym dotyczącym masy

upadłości. Zarówno orzecznictwo sądowe, przykładowo

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 czerwca

2010 (I GSK 975/09), jak i literatura przedmiotu odwołują

się w tym zakresie bezpośrednio do przepisów prawa

upadłościowego, w szczególności do art. 144 i 160 ustawy

– Prawo upadłościowe i naprawcze. W świetle tych

poglądów postępowanie dotyczące mienia wchodzącego

w skład masy upadłości może być wszczęte albo dalej

prowadzone przez syndyka lub przeciw niemu.

Powszechnie uważane jest to za zastępstwo procesowe

pośrednie, kiedy zastępca działa na rzecz zastąpionego,

ale we własnym imieniu. Syndyk jest więc stroną

postępowania w znaczeniu formalnym. Natomiast stroną

postępowania w znaczeniu materialnym pozostaje nadal

upadły. W analizowanym wyroku WSA we Wrocławiu

w pełni potwierdził to stanowisko, wskazując, iż

podatnikiem podatku od towarów i usług była

spółdzielnia będąca w upadłości, natomiast stroną

wszczętej procedury podatkowej na podstawie przepisów

prawa upadłościowego był syndyk.

STAN FAKTYCZNY Dyrek-

tor izby skarbowej utrzymał

w mocy decyzję naczelnika

urzędu skarbowego, określają-

cą spółdzielni produkcji rolnej

w upadłości, reprezentowanej

przez syndyka zobowiązanie

podatkowe w podatku od to-

warów i usług za luty i marzec

2006 r. oraz nadwyżkę podat-

ku naliczonego nad należnym

w pozostałych miesiącach 2006

r. W wyniku kontroli wykazano

nieprawidłowości w podatku

Wyrok WSA we Wrocławiu

z 29 września 2011 r., sygn. akt

I SA/Wr 397/11, nieprawomocny.

Bez nowej decyzji nadpłatę trzeba zwrócić bez zwłoki

Wojewódzki Sąd

Administracyjny

w Białymstoku

o oprocentowaniu

nadwyżki podatku naliczone-

go nad należnym do przenie-

sienia na miesiąc następny za

październik 2004 r. Wymie-

nione należności zostały ob-

jęte tytułami wykonawczy-

mi wystawionymi w grudniu

2009 r., na podstawie których

wyegzekwowana została kwota

ponad 380 tys. zł. Spółka złożyła

odwołanie. W efekcie naczel-

nik urzędu skarbowego zwrócił

spółce prawie 337 tys. zł podat-

ku. Spółka zażądała też wypłaty

odsetek od nadpłaty.

równej wysokości odsetek za

zwłokę pobieranych od zaległo-

ści podatkowych, z zastrzeże-

niem par. 2, który przewiduje,

że nadpłaty, o których mowa

w art. 76 par. 2 (nadpłaty, któ-

rych wysokość nie przekracza

wysokości kosztów upomnie-

nia w postępowaniu egzeku-

cyjnym), nie podlegają opro-

centowaniu. W kolejnych

paragrafach tego przepisu

zostały określone terminy, od

których naliczane jest oprocen-

towanie.

W omawianej sprawie nad-

płata powstała w związku

z uchyleniem decyzji określa-

jącej zobowiązanie podatko-

we. Sąd wskazał, że zgodnie

z art. 78 par. 3 pkt 1 Ordynacji

podatkowej oprocentowanie

przysługuje w przypadkach

przewidzianych w art. 77 par.

1 pkt 1 lit. a-d), z zastrzeżeniem

pkt. 2, oraz w przypadku, o któ-

rym mowa w art. 77 par. 1 pkt

3 – od dnia powstania nadpłaty.

Zgodnie natomiast z art. 78 par.

3 pkt 2 Ordynacji podatkowej

oprocentowanie przysługuje

w przypadkach przewidzia-

nych w art. 77 par. 1 pkt 1 lit.

a-d) – od dnia wydania decy-

zji o zmianie lub uchyleniu de-

cyzji, jeżeli organ podatkowy

nie przyczynił się do powstania

przesłanki zmiany lub uchy-

lenia decyzji, a nadpłata nie

została zwrócona w terminie.

W myśl art. 77 par. 1 pkt 1 lit.

a-d) ordynacji nadpłata podlega

zwrotowi w terminie 30 dni od

dnia wydania decyzji o zmia-

nie, uchyleniu lub stwierdze-

niu nieważności decyzji: usta-

lającej wysokość zobowiązania

podatkowego, określającej wy-

sokość zobowiązania podat-

kowego, o odpowiedzialności

podatkowej płatnika lub in-

kasenta, o odpowiedzialności

podatkowej osoby trzeciej lub

spadkobiercy, z zastrzeżeniem

par. 3. Zgodnie natomiast z par.

3, w przypadku uchylenia decy-

zji, o której mowa w par. 1 pkt

1 lit. a-d), lub stwierdzenia jej

nieważności, jeżeli następ-

nie, w terminie 3 miesięcy od

dnia uchylenia lub stwierdze-

nia nieważności przez organ

podatkowy lub od dnia dorę-

czenia organowi podatkowe-

mu odpisu orzeczenia sądu

administracyjnego ze stwier-

dzeniem jego prawomocno-

ści, uchylającego decyzję lub

stwierdzającego jej nieważ-

ność, zostanie wydana decyzja

w tej samej sprawie, nadpłata,

którą stanowi różnica między

podatkiem wpłaconym a po-

datkiem wynikającym z tej de-

cyzji, podlega zwrotowi w ter-

minie 30 dni od dnia wydania

nowej decyzji.

Przewidziany w art. 77 par. 1

Ordynacji podatkowej 30-dnio-

wy termin do zwrotu tych nad-

płat jest zmieniany w przypad-

ku niewydania nowej decyzji

w terminie, o którym mowa

w par. 3. Wówczas – orzekł sąd

– nadpłata stanowiąca kwotę

wpłaconą na podstawie decy-

zji uchylonej lub decyzji, któ-

rej nieważność stwierdzono,

podlega zwrotowi bez zbędnej

zwłoki (na co wskazuje art. 77

par. 4 ordynacji).

Sąd dodał, że nie można po-

wiedzieć, że zgodnie z przepi-

sem art. 77 par. 4 ordynacji nad-

płata powstaje z dniem upływu

trzymiesięcznego terminu do

wydania nowej decyzji przez

organ I instancji. Z upływem

tego terminu – stwierdził sąd

– wiąże się wyłącznie obowią-

zek bezzwłocznego zwrotu

nadpłaty związanej z uchyle-

niem decyzji stanowiącej pod-

stawę zapłaty podatku. Jak wy-

nika z kolei z art. 78 par. 3 pkt

1 Ordynacji podatkowej, opro-

centowanie nadpłaty przysłu-

guje zatem od dnia zapłaty po-

datku.

TEZA Organ podatkowy na

mocy art. 77 par. 3 Ordynacji

podatkowej może zatrzymać

wpłacony podatek bez oprocen-

towania przez okres 3 miesięcy.

Jeśli organ nie wyda nowej de-

cyzji, to nadpłata będąca kwotą

wpłaconą na podstawie decy-

zji uchylonej lub decyzji, któ-

rej nieważność stwierdzono,

podlega zwrotowi bez zbęd-

nej zwłoki wraz z oprocento-

waniem.

UZASADNIENIE Spór spro-

wadzał się do ustalenia, czy

skarżącej przysługuje opro-

centowanie od nadpłaty zwró-

conej przez organ podatkowy

(t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60

z późn. zm.).

Sąd wyjaśnił, że zgodnie

z ogólną zasadą określoną

w art. 78 par. 1 Ordynacji po-

datkowej nadpłaty podlegają

oprocentowaniu w wysokości

STAN FAKTYCZNY Dyrektor

urzędu kontroli skarbowej

decyzją z listopada 2009 r.

określił spółce zobowiązanie

podatkowe w podatku od towa-

rów i usług za kwiecień, lipiec,

sierpień, wrzesień, listopad

i grudzień 2004 r. oraz kwotę

Wyrok WSA w Białymstoku

z 31 sierpnia 2011 r., sygn. akt

I SA/Bk 227/11, nieprawomocny.

Podatnik może dokonać zbiorczej korekty wystawionych faktur

Wojewódzki Sąd

Administracyjny

w Poznaniu o VAT

do ceny w wysokości 5 proc.

wartości każdej dostawy

– po spełnieniu warunków

dotyczących jakości i ter-

minowości dostarczanych

towarów oraz osiągnięcia

określonej wysokości obrotu.

Wyżej wymieniony dodatek

został spółce wypłacony na

podstawie odrębnego poro-

zumienia określającego wy-

sokość dopłaty jako 3 proc.

sumy kwot wskazanych

na wszystkich fakturach

z każdej dostawy dokona-

nej w pierwszym kwartale

2009 r. Spółka wystawiła

więc zbiorczą fakturę ko-

rygującą dokumentującą

podwyższenie wartości ob-

rotu z zastosowaniem wyli-

czenia: iloczyn sumy kwot

wskazanych na wszystkich

fakturach, procentu dodatku

oraz stawki podatku.

UZASADNIENIE Skarżąca

chciała wiedzieć, czy otrzy-

many dodatek do cen towa-

rów może udokumentować

jedną zbiorczą fakturą kory-

gującą wewnątrzwspólnoto-

wą dostawę towarów zamiast

dokonywać korekty każdej do-

stawy osobno. W jej opinii jest

to możliwe.

Sąd wskazał, że art. 29 ust.

4a ustawy o VAT dotyczy przy-

padku, gdy podstawa opodat-

kowania ulega zmniejszeniu

w stosunku do podstawy okre-

ślonej w pierwotnie wystawio-

nej fakturze. W konsekwencji,

gdy nastąpi zmiana podstawy

opodatkowania, podatnik nie

koryguje wstecz rozliczenia po-

datku, ale czyni to w rozlicze-

niu za okres, w którym uzyskał

potwierdzenie otrzymania fak-

tury korygującej przez nabywcę

towaru lub usługi. Z kolei z art.

29 ust. 4c ustawy o VAT wynika,

że powyższa zasada ma odpo-

wiednie zastosowanie w przy-

padku stwierdzenia pomyłki

w kwocie podatku na fakturze

i wystawienia korekty faktury

do faktury, w której wykaza-

no kwotę podatku wyższą niż

należna.

Z kolei w art. 86 ust. 10a

ustawy o VAT przyjęto zasadę,

że w przypadku gdy nabywca

towaru lub usługi otrzymał ko-

rektę faktury, o której mowa

w art. 29 ust. 4a lub 4c, ma on

obowiązek zmniejszenia kwoty

podatku naliczonego w rozli-

czeniu za okres, w którym tę

korektę faktury otrzymał. Jeże-

li podatnik nie obniżył kwoty

podatku należnego o kwotę po-

datku naliczonego określonego

w fakturze, której korekta doty-

czy, a prawo do takiego obniże-

nia mu przysługuje, zmniejsze-

nie kwoty podatku naliczonego

uwzględnia się w rozliczeniu

za okres, w którym podatnik

dokonuje tego obniżenia.

Sąd dodał, że z par. 14

ust. 1 rozporządzenia ministra

ﬁ nansów (Dz.U. z 2008 r. nr 212,

poz. 1337) wynika, że fakturę

korygującą wystawia się rów-

nież, gdy podwyższono cenę

po wystawieniu faktury lub

w razie stwierdzenia pomył-

ki w cenie, stawce lub kwocie

podatku bądź w jakiejkolwiek

innej pozycji faktury.

Brzmienie przytoczonych

przepisów oznacza, że ustawo-

dawca dopuszcza możliwość

korekty podstawy opodatkowa-

nia i rozliczenia korekty w in-

nym okresie rozliczeniowym

niż okres, w którym powstał

obowiązek podatkowy.

Jak uzasadniał sąd, termin

rozliczenia przez sprzedawcę

faktur korygujących zwiększa-

jących kwotę należnego VAT

uzależniony jest od okoliczno-

ści powodujących konieczność

dokonania korekt faktur pier-

wotnych.

W omawianej sprawie przy-

czynę korekty stanowił doda-

tek do cen towarów wypłacany

na podstawie dodatkowego po-

rozumienia między stronami.

Zdarzenie to niewątpliwie na-

stąpiło po wystawieniu faktu-

ry pierwotnej i nie było znane

w chwili jej wystawienia, dla-

tego też nie było podstaw do

dokonania korekty deklaracji

wstecz, skoro pierwotnie spo-

rządzona faktura i deklaracja

VAT były prawidłowe.

TEZA W przypadku gdy przy-

czynę korekty stanowi doda-

tek do cen towarów wypłaca-

ny na podstawie dodatkowego

porozumienia między strona-

mi oraz zdarzenie to nastą-

piło po wystawieniu faktury

pierwotnej, to nie było też

podstaw do korekty deklara-

cji wstecz.

STAN FAKTYCZNY Spółka

sprzedaje wyroby drew-

niane na rynek europejski

(wewnątrzwspólnotowa do-

stawa towarów) ze stawką

0proc. VAT. Zgodnie z umo-

wą z kontrahentem sprzeda-

jącemu przysługuje dodatek

Wyrok WSA w Poznaniu

z 12 października 2011 r., sygn. akt

I SA/Po 606/11, nieprawomocny

Opr. Łukasz Zalewski

Dziennik Gazeta Prawna, 31 października – 1 listopada 2011 nr 211 (3097)

gazetaprawna.pl

INTERPRETACJE

Nakłady na budowę ﬁ rmowej sieci zwiększają wartość serwera

Sieć dostępowa do szerokopasmowego internetu nie jest samodzielnym środkiem trwałym.

Odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane według 30-proc. stawki

PROBLEM Podatniczka prowa-

dzi jednoosobową działalność

gospodarczą. Buduje sieć do-

stępową do szerokopasmowego

internetu. Elementami wcho-

dzącymi w skład sieci teleinfor-

matycznej są urządzenia ak-

tywne oraz osprzęt pasywny.

Wymienić wśród nich można

m.in. radiowe urządzenia do-

stępowe i radiowe urządzenia

odbiorcze, systemy zasilania

wymienionych urządzeń, kon-

strukcje masztowe wraz z ele-

mentami uziemienia.

Sieć dostępowa do szeroko-

pasmowego internetu będzie

stanowiła środek trwały ﬁ r-

my. Czy podatniczka prawi-

dłowo stosuje stawkę amor-

tyzacji?

ale również na płaszczyźnie

prawnej i konwencjonalnej.

Kompletność środka trwałego

bywa także rozumiana jako

zdolność środka trwałego do

samoistnego działania.

Jeżeli środki trwałe uległy

ulepszeniu w wyniku przebu-

dowy, rozbudowy, rekonstruk-

cji, adaptacji lub moderniza-

cji, wartość początkową tych

środków powiększa się o sumę

wydatków na ich ulepszenie,

w tym także o wydatki na na-

bycie części składowych lub

peryferyjnych, których jed-

nostkowa cena nabycia prze-

kracza 3,5 tys. zł. Środki trwałe

uważa się za ulepszone, gdy

suma wydatków poniesionych

na ich przebudowę, rozbudo-

wę, rekonstrukcję, adaptację

lub modernizację w danym

roku podatkowym przekracza

3,5 tys. zł i wydatki te powodu-

ją wzrost wartości użytkowej

w stosunku do wartości z dnia

przyjęcia środków trwałych do

używania, mierzonej w szcze-

gólności okresem używania,

zdolnością wytwórczą, jako-

ścią produktów uzyskiwanych

za pomocą ulepszonych środ-

ków trwałych i kosztami ich

eksploatacji.

Gdy budowana sieć dostępo-

wa do szerokopasmowego in-

ternetu nie zostanie połączona

trwale z budynkiem, tj. będzie

umieszczona w listwach mon-

tażowych, to wydatki ponie-

sione na jej budowę zwiększą

wartość początkową serwera

(środka trwałego).

Zgodnie z rozporządzeniem

Rady Ministrów z 10 grudnia

2010 r. w sprawie Klasyﬁ kacji

Środków Trwałych (KŚT), (Dz.U.

nr 242, poz. 1622) zespoły kom-

puterowe kwaliﬁ kują się do

grupy 4 podgrupy 49 rodzaju

491, który obejmuje swym za-

kresem maszyny i urządzenia

do wprowadzenia, przetwarza-

nia, przechowywania i wypro-

wadzania informacji cyfrowych

lub analogowych, w szczegól-

ności: jednostki centralne,

jednostki pamięci, jednostki

zasilające, urządzenia wejścia

(w tym m.in. rejestratory, ska-

nery), urządzenia wyjścia, urzą-

dzenia wejścia-wyjścia (konsole

operatorskie, monitory ekra-

nowe), urządzenia transmisji

i ochrony danych. Obiektem

może być cały zespół służący

do przetwarzania informacji,

złożony z jednostki centralnej

i podłączonych do niej jedno-

stek zewnętrznych, względnie

poszczególna maszyna i urzą-

dzenie wydzielone w osobne

jednostki.

Stosownie do art. 22i ust. 1

ustawy o podatku dochodo-

wym od osób ﬁ zycznych (t.j.

Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307

z późn. zm.) odpisów amorty-

zacyjnych od środków trwa-

łych, z zastrzeżeniem art. 22j-

-22ł ustawy o PIT, dokonuje się

przy zastosowaniu stawek

amortyzacyjnych określonych

w Wykazie stawek amorty-

zacyjnych i zasad, o których

mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1

ustawy o PIT.

Stawka amortyzacyjna dla

zespołów komputerowych,

określonych w KŚT symbolem

491, według Wykazu rocznych

stawek amortyzacyjnych, sta-

nowiącym załącznik nr 1 do

ustawy o podatku dochodo-

wym od osób ﬁ zycznych, wy-

nosi 30 proc.

Wydatki poniesione na budo-

wę sieci dostępowej do szeroko-

pasmowego internetu zwięk-

szą wartość początkową środka

trwałego (serwera) i od tak usta-

lonej wartości początkowej po-

winny być dokonywane odpisy

amortyzacyjne według 30-proc.

KOMENTARZ EKSPERTA

pogląd, że sieć komputerowa nie jest samodziel-

nym środkiem trwałym, lecz powiększa wartość

początkową serwera. Jego zdaniem dotyczy to nie tylko

biurowej sieci komputerowej, lecz również sieci dostępo-

wej do szerokopasmowego internetu.

Pomimo różnic w charakterze obu tych sieci, pogląd

ministra wydaje się słuszny. Podobnie jak sieć kompu-

terowa, także sieć dostępowa do szerokopasmowego

internetu nie może funkcjonować bez jednostki central-

nej, sterującej całym systemem. Zatem bez tej jednostki

jej poszczególne elementy nie są kompletne i zdatne do

użytku, a zatem nie spełniają deﬁ nicji środka trwałego

z ustaw PIT i CIT. W konsekwencji cała sieć jest jednym

środkiem trwałym.

Dla zasad amortyzacji tego środka trwałego kluczowy jest

sposób jego połączenia z budynkiem. Jeśli połączenie to nie

ma charakteru trwałego, możemy (lecz nie musimy) skorzy-

stać z wysokiej, 30-proc. stawki amortyzacyjnej. W przeciw-

nym przypadku stawka amortyzacyjna odpowiada stawce

właściwej dla budynku, jest więc wielokrotnie niższa.

ODPOWIEDŹ IZBY Do środków

trwałych zalicza się przed-

mioty kompletne i zdatne do

użytku. Środek trwały kom-

pletny to środek niemający

braków, całkowity. Środek

trwały zdatny do użytku to

rzecz nadająca się do wypeł-

nienia przeznaczonych mu

funkcji. Kompletność i zdat-

ność środków trwałych do

użytku należy postrzegać nie

tylko w aspekcie ﬁ zycznym,

stawki amortyzacyjnej, tj. staw-

ki właściwej dla zespołów kom-

puterowych, określonych w KŚT

symbolem 491.

Interpretacja indywidualna

dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi

z 13 października 2011 r.

(nr IPTPB1/415-95/11-4/ASZ).

Zbycie gruntu użytkownikowi nie stanowi dostawy towaru

Sprzedaż nieruchomości gruntowej w drodze bezprzetargowej na rzecz jej wieczystego użytkownika

ustanowionego przed 2004 rokiem nie podlega VAT

PROBLEM Aktem notarialnym

z 30 grudnia 2010 r. podatni-

cy nabyli od gminy za kwotę

118 500 zł własność gruntów

o powierzchni 3,2660 ha, któ-

rego byli użytkownikami wie-

czystymi. Do tej kwoty został

doliczony 22-proc. VAT w kwo-

cie 26 070 zł, zgodnie z ówcze-

sną interpretacją przepisów

w tym zakresie. Czy w przy-

padku sprzedaży gruntu

w drodze bezprzetargowej na

rzecz użytkownika wieczyste-

go należy doliczyć VAT?

użytkownika wieczystego

nie podlegało opodatkowaniu

VAT. Dopiero z chwilą wejścia

w życie ustawy z 11 marca

2004 r. o podatku od towa-

rów i usług (t.j. Dz.U. z 2011

r. nr 177, poz. 1054) zmieniła

się zarówno deﬁ nicja towa-

ru, jak i zakres opodatkowa-

nia podatkiem od towarów

i usług. Tym samym opłaty

z tytułu użytkowania wieczy-

stego ustanowionego przed

rokiem 2004 nie podlegają

opodatkowaniu tym podat-

kiem aż do momentu wyga-

śnięcia umowy o wieczystym

użytkowaniu nieruchomo-

ści lub w związku z jej wyku-

pem. Oznacza to, że czynność

sprzedaży nieruchomości na

rzecz dotychczasowego użyt-

kownika wieczystego, dla

którego prawo użytkowania

wieczystego ustanowiono

przed rokiem 2004, nie sta-

nowi dostawy towarów ani

żadnej innej czynności pod-

legającej opodatkowaniu VAT

i pozostaje poza zakresem tej

ustawy.

W sytuacji natomiast, jeże-

li wieczyste użytkowanie zo-

stało ustanowione po 1 maja

2004 r., wówczas opłaty z ty-

tułu użytkowania wieczyste-

go podlegają opodatkowaniu

VAT jako odpłatna dostawa

towarów. Natomiast czyn-

ność zbycia prawa użytkowa-

nia wieczystego nie podlega

opodatkowaniu jako ponow-

na dostawa towarów ani żad-

na inna czynność podlegają-

ca opodatkowaniu VAT, gdyż

mamy do czynienia z konty-

nuacją dokonanej już dosta-

wy towarów i jednorazową

(bądź w ratach) zapłatą war-

tości ceny.

Sprzedaż nieruchomości

na rzecz dotychczasowego

użytkownika wieczystego,

będąca w istocie przekształ-

ceniem prawa wieczystego

użytkowania w prawo wła-

sności nieruchomości sta-

nowi jedynie zmianę tytułu

prawnego do nieruchomo-

ści, nie wpływa natomiast na

władztwo rzeczy, które użyt-

kownik wieczysty już uzyskał

w momencie objęcia prawa

wieczystego użytkowania

i nie może być traktowana

jako sprzedaż tego samego

towaru.

Dostawą towaru w rozu-

mieniu przepisów ustawy

było objęcie prawa użytkow-

nika wieczystego przedmio-

towej nieruchomości przez

użytkownika wieczystego.

Z tą bowiem chwilą użyt-

kownik otrzymał już prawo

do faktycznego dysponowa-

nia nieruchomością, jak gdy-

by był jej właścicielem.

Zatem sprzedaż nierucho-

mości gruntowej w drodze

bezprzetargowej na rzecz jej

wieczystego użytkownika

nie stanowi dostawy towa-

rów ani żadnej innej czynno-

ści podlegającej opodatko-

waniu VAT.

Interpretacja indywidualna

dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi

z 14 października 2011 r.

(nr IPTPP1/443-470/11-4/IG).

ODPOWIEDŹ IZBY Do 30 kwiet-

nia 2004 r. ustanowienie

Doładowanie telefonu przez bank to usługa ﬁ nansowa

Bank, dokonując przelewu pieniędzy z rachunku klienta w związku z doładowaniem telefonu komórkowego,

przeprowadza transakcję ﬁ nansową zwolnioną z VAT

PROBLEM Bank prowadzi

działalność, której statuto-

wym przedmiotem jest m.in.

prowadzenie rachunków

bankowych oraz przeprowa-

dzanie bankowych rozliczeń

pieniężnych, tj. świadczenie

usług w zakresie prowadze-

nia rachunków pieniężnych,

transakcji płatniczych, prze-

kazów i transferów pienięż-

nych, tj. usług korzystających

ze zwolnienia przedmioto-

wego w zakresie podatku

od towarów i usług na pod-

stawie art. 43 ust. 1 pkt 40

ustawy o VAT. Bank zawarł

z kontrahentem umowę

o współpracy w zakresie ob-

sługi doładowań kont telefo-

nów komórkowych pre-paid

za pośrednictwem systemu

transakcyjnego banku. Na

podstawie tej umowy bank

umożliwi swoim klientom,

za pośrednictwem syste-

mu transakcyjnego banku,

zapłatę dla kontrahenta za

zlecenie usługi doładowania

telefonów komórkowych re-

alizowanej za pomocą syste-

mu komputerowego znaj-

dującego się na serwerach

kontrahenta i stanowiącego

jego własność. Bank będzie

dokonywał transferu środ-

ków pieniężnych z rachun-

ku klienta, dla którego pro-

wadzi rachunek i świadczy

usługę banku internetowe-

go na rachunek kontrahenta

z tytułu płatności za dołado-

wanie telefonów komórko-

wych. Zapłata za usługę do-

ładowania będzie wpływać

na prowadzony przez bank

rachunek rozliczeniowy,

którego posiadaczem jest

kontrahent. Bankowi przy-

sługuje wynagrodzenie za

obsługę pojedynczych płat-

ności za transakcję zakupu

usługi doładowania. Bank

będzie potrącał należną mu

prowizję każdorazowo od

doładowania. Czy taka usłu-

ga będzie zwolniona z VAT?

ODPOWIEDŹ IZBY Zwolnienie

z podatku dotyczy m.in. usług

w zakresie depozytów środ-

ków pieniężnych, prowadze-

nia rachunków pieniężnych,

wszelkiego rodzaju transak-

cji płatniczych, przekazów

i transferów pieniężnych,

długów, czeków i weksli oraz

usługi pośrednictwa w świad-

czeniu tych usług. Usługa

polegająca na świadczeniu

przez bank na rzecz swoich

klientów, dla których bank

prowadzi rachunek bankowy

i świadczy usługę banku in-

ternetowego, usługi zapłaty

dla kontrahenta za pośred-

nictwem systemu transak-

cyjnego banku za zlecenie

usługi doładowania telefo-

nów komórkowych– stanowi

element usługi ﬁ nansowej,

o której mowa w art. 43 ust.

1 pkt 40 ustawy o VAT. Pole-

ga ona bowiem na dokona-

niu transferu środków pie-

niężnych z rachunku klienta

prowadzonego przez bank na

rachunek kontrahenta, któ-

ry również prowadzony jest

przez bank, z tytułu płat-

ności za doładowanie tele-

fonów komórkowych. Tym

samym, podatnik wykonu-

je jedną z usług związanych

z prowadzeniem rachunku

klienta.

Świadczona przez bank

usługa finansowa polega-

jąca na dokonaniu transferu

środków pieniężnych z ra-

chunku klienta na rachu-

nek kontrahenta z tytułu

płatności za doładowanie

telefonów komórkowych,

korzystać będzie ze zwol-

nienia z VAT na podstawie

art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy

o VAT jako element usługi

finansowej zwolnionej z po-

datku.

Interpretacja indywidualna

dyrektora Izby Skarbowej

w Poznaniu z 14 października 2011 r.

(nr ILPP2/443-1090/11-2/MN).

Oprac. Ewa Matyszewska

GRZEGORZ KUJAWSKI

doradca podatkowy, partner w KNDP

M inister ﬁ nansów potwierdził swój dotychczasowy

Dziennik Gazeta Prawna, 31 października– 1 listopada 2011 nr 211 (3097)

gazetaprawna.pl

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Cena w ofercie musi zawierać VAT

EKSPERCI RADZĄ

Jak opodatkować import

usług szkoleniowych

Nieprawidłowe obliczenie kwoty podatku w ofercie składanej w trybie

zamówienia publicznego może stanowić podstawę do jej odrzucenia

TOMASZ WAGNER

ekspert w Ernst & Young

Magdalena Majkowska

magdalena.majkowska@infor.pl

konawca zastosował w celu

wyliczenia kwoty VAT, stano-

wiącego składnik tej ceny, nie-

właściwą stawkę podatku, bę-

dzie to błąd w obliczeniu ceny.

Rozróżnienie to ma istotne

praktyczne konsekwencje. Je-

żeli bowiem oferta takie błę-

dy zawiera, to zamawiający

ją odrzuca. Takiego skutku

nie mają nieprawidłowości

kwaliﬁ kowane jako omyłki

rachunkowe, które są popra-

wiane przez zamawiającego.

Stanowisko to potwierdzają

wyroki Krajowej Izby Odwo-

ławczej (KIO), która rozpo-

znaje odwołania wnoszone

w postępowaniu o udziele-

nie zamówień publicznych.

(por. m.in. wyroki z: 24 marca

2009 r., sygn. akt 282/09, 5 lu-

tego 2009 r., sygn. akt KIO/UZP

95/09, 27 lutego 2009 r., sygn.

akt. KIO/UZP 178/09).

Orzeczenia KIO nie są jed-

nak jednolite w tym zakresie.

Ostatnio Izba wydaje wyroki,

w których uznaje, że zastoso-

wanie w ofercie nieprawidło-

wej stawki VAT nie jest błę-

dem w obliczeniu ceny i nie

może być podstawą odrzuce-

nia oferty. Przykładem jest wy-

rok KIO z 1 marca 2011 r., sygn.

akt KIO 313/11 (por. też wcze-

śniejsze wyroki m.in. z 1 lutego

2011 r., sygn. akt KIO 106/11,

z 4 stycznia 2011 r., sygn. akt

KIO 2746/10). Izba argumentu-

je, że kwestia określenia VAT

i rozliczeń z tego tytułu jest

sprawą pomiędzy wykonawcą

oraz organami podatkowymi.

W związku z tym w postępo-

waniach o zamówienia pu-

bliczne zamawiający nie ma

obowiązku ani uprawnienia

do weryﬁ kacji wysokości przy-

szłych zobowiązań prawno-

-podatkowych wykonawców.

Zamawiający powinien do-

konać porównania złożonych

ofert w takich kwotach, jakie

wykonawcy podali w złożo-

nych ofertach z uwzględnie-

niem podanych przez nich sta-

wek i kwot VAT, a następnie

na podstawie tak przeprowa-

dzonej oceny dokonać wyboru

najkorzystniejszej oferty.

PRZYKŁAD

Podatniczka świadczy usługi edukacyjne. Kiedy dojdzie

do ich importu i jak go rozliczyć pod kątem VAT?

Podmioty biorące udział w po-

stępowaniu o udzielenie za-

mówienia publicznego mają

obowiązek uwzględnienia

w swoich ofertach także VAT

należnego od danego towaru

lub usługi będących przedmio-

tem tego zamówienia. Wynika

to z art. 2 pkt 1 ustawy – Prawo

zamówień publicznych (dalej:

ustawa p.z.p.). Zgodnie z tym

przepisem na potrzeby prawa

zamówień publicznych poję-

cie ceny należy rozumieć tak,

jak zostało ono zdeﬁ niowane

w ustawie o cenach. Jest to za-

tem wartość wyrażona w jed-

nostkach pieniężnych, którą

kupujący jest obowiązany za-

płacić za towar lub usługę.

W cenie uwzględnia się VAT

i akcyzę, jeżeli sprzedaż tym

podatkom podlega.

Ustawa p.z.p. nie reguluje

jednak zasad określania wła-

ściwej stawki VAT, w szcze-

gólności nie precyzuje, czy

obowiązek w tym zakresie

spoczywa wyłącznie na wy-

konawcy, czy też zamawia-

jący może ją weryfikować,

bądź też wskazać już w spe-

cyﬁ kacji istotnych warunków

zamówienia (SIWZ). Na tym

tle rodzą się istotne praktycz-

ne problemy, które powstają

w przypadku niewłaściwego

określenia kwoty podatku.

Brak prawa do odliczenia

Gmina planuje budowę obiektu związanego z realizacją zadań

własnych z zakresu kultury. W tym celu zawrze umowę

z przedsiębiorcą wyłonionym w trybie ustawy o zamówieniach

publicznych. Wykonawca obciąży gminę jako zamawiającego

VAT. Zrealizowana inwestycja stanowić będzie własność gminy.

Nie będzie sprzedana ani oddana w użytkowanie. W związku

z tym gmina nie będzie miała możliwości odzyskania VAT wyni-

kającego z faktur dokumentujących wykonanie tej inwestycji.

Zwolnienia określone w art.

43 ust. 1 pkt 26-29 ustawy

o VAT dla usług edukacyj-

nych przewidują w każdym

przypadku konieczność

spełnienia określonych

warunków (podmioto-

wych lub przedmiotowych).

Może to rodzić wątpliwości

w przypadku importu tego

rodzaju usług. W szczegól-

ności trudno oczekiwać

od podmiotu zagranicz-

nego objęcia go systemem

oświaty w rozumieniu

polskich przepisów, jak

również rozstrzygnąć, czy

dane szkolenie jest pro-

wadzone w formach i na

zasadach przewidzianych

w odrębnych przepisach.

Niemniej jednak co do

zasady zwolnienie z VAT

danego rodzaju usług nie

powinno być uzależnio-

ne od miejsca (kraju) ich

świadczenia. W konsekwen-

cji, w przypadku gdy dana

usługa o charakterze eduka-

cyjnym jest objęta zwolnie-

niem w kraju świadczącego,

to również w przypadku

importu takich usług zwol-

nienie powinno znaleźć

zastosowanie. Oczywiście

może się zdarzyć, że zakres

zwolnienia przewidziany

w polskich przepisach jest

różny od przewidzianych

w innych krajach, na co

w pewnym zakresie zezwa-

lają przepisy dyrektywy VAT.

W praktyce, celem upew-

nienia się co do możliwości

zastosowania zwolnienia,

uzasadnione jest w miarę

możliwości zweryﬁ ko-

wanie statusu podmio-

tu świadczącego w kraju

jego siedziby. Przy założe-

niu, że warunek uzyskania

akredytacji w rozumie-

niu przepisów o systemie

oświaty byłby przez niego

spełniony na podstawie

wewnętrznych, analo-

gicznych przepisów kraju

swojej siedziby, to polski

podatnik powinien być

również uprawniony do

zastosowania zwolnienia.

Taką możliwość potwier-

dził minister finansów

w interpretacji z 4 maja

2011 r. (nr ILPP1/443-

88/11-5/KŁ).

braku takich klauzul zmusze-

ni byli ponieść koszt wzrostu

tego podatku od 1 stycznia

2011 r. Podwyższenie staw-

ki nie skutkowało bowiem

zmianą wynagrodzenia na-

leżnego wykonawcy. Mogły

temu zapobiec postanowienia

o waloryzacji wynagrodzenia

w przypadku zmiany stawek

podatku, które skutkowałyby

zmianą wynagrodzenia bez

potrzeby zmiany (anektowa-

nia) umowy.

Jak wyjaśnił prezes Urzędu

Zamówień Publicznych zasto-

sowanie w umowie w spra-

wie zamówienia publiczne-

go klauzul waloryzacyjnych

w celu ustalenia wynagro-

dzenia należnego wykonawcy

musi być przewidziane już na

etapie postępowania o udzie-

lenie zamówienia publiczne-

go w SIWZ (arg. z art. 36 ust. 1

pkt 16 ustawy p.z.p. oraz art.

144 ust. 1 ustawy p.z.p.). Taki

sposób ustalania wynagrodze-

nia wykonawcy za wykonanie

przedmiotu zamówienia musi

być znany wszystkim wyko-

nawcom

O wyjaśnieniach tych warto

pamiętać, mając na uwadze,

że stawki VAT mogą jeszcze

ulec zmianie, a kolejne pod-

wyżki uzależnione są od tego,

czy wartość relacji długu pu-

blicznego do PKB przekroczy

55 proc. Jeśli tak się nie stanie,

to od 2014 r. stawki zostaną

obniżone do poziomu sprzed 1

stycznia 2011 r. Wystąpi zatem

sytuacja odwrotna, tj. zmniej-

szenie stawki VAT spowoduje

(przy braku klauzul waloryza-

cyjnych) zwiększenie wyna-

grodzenia netto wykonawcy

w stosunku do wynagrodzenia

stanowiącego podstawę obli-

czenia ceny oferty.

w jakim towary są wykorzy-

stywane do wykonywania

czynności opodatkowanych,

podatnikowi przysługuje co

do zasady prawo do obniże-

nia kwoty podatku należnego

o kwotę podatku naliczonego.

Zatem, także w przypadku

umowy zawartej w trybie za-

mówień publicznych istotne

jest to, czy zrealizowana in-

westycja będzie, czy też nie

będzie wykorzystywana do

wykonywania przez zama-

wiającego czynności opodat-

kowanych. Jeżeli nie będzie

i nie zostanie również zbyta,

gdyż służyć będzie zadaniom

własnym zamawiającego na-

łożonych odrębnymi przepi-

sami prawa, to uznać należy,

że prawo do odliczenia VAT

nie przysługuje.

Podstawa prawna

Ustawa z 11 marca 2004 r.

o podatku od towarów i usług (t.j.

Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054).

Koszty zastępstwa

przed KIO

Dla zamawiającego istotne

mogą okazać się także możli-

wość odliczenia VAT od kosz-

tów zastępstwa procesowego

w postępowaniu przed KIO.

Możliwość taką potwier-

dził dyrektor izby skarbowej

w Katowicach w interpretacji

z 16 września 2008 r. (sygn.

IBPP1/443-889/08/AZb). Za-

mawiającego (związek mię-

dzygminny będący czynnym

podatnikiem VAT) przed KIO

zastępował adwokat. Powsta-

ło pytanie, czy zamawiający

ma prawo do odliczenia VAT

wynikającego z faktury wy-

stawionej przez kancelarię

adwokacką. W sprawie tej

zrealizowana inwestycja bę-

dzie stanowiła własność za-

mawiającego, przy czym na

podstawie umów cywilno-

prawnych oddana zostanie

w dzierżawę. Umowy dzier-

żawy podlegać będą opodat-

kowaniu VAT według stawki

podstawowej.

Organ podatkowy uznał,

że ponieważ nabywana usłu-

ga udokumentowana faktu-

rą VAT służyć będzie w cało-

ści wykonywaniu czynności

opodatkowanych VAT, tj.

uzyskiwaniu obrotu z ty-

tułu dzierżawy, to zostanie

spełniony warunek do odli-

czenia podatku naliczone-

go. Oznacza to, że zamawia-

jącemu przysługuje prawo

do pomniejszenia kwoty

podatku należnego o kwotę

podatku naliczonego wyni-

kającego z faktury VAT wy-

stawionej przez kancelarię

adwokacką i dokumentują-

cej zastępstwo procesowe

przed KIO.

Odrzucenie oferty

na skutek błędów

Wyjaśnijmy, że zgodnie z art.

87 ust. 2 ustawy p.z.p. zama-

wiający jest uprawniony do

poprawiania określonych ka-

tegorii omyłek, które znalazły

się w ofertach. Są to:

n oczywiste omyłki pisarskie,

n oczywiste omyłki rachunko-

we, z uwzględnieniem kon-

sekwencji rachunkowych

dokonanych poprawek,

n inne omyłki polegające na

niezgodności oferty ze spe-

cyﬁ kacją istotnych warun-

ków zamówienia, niepodo-

wujące istotnych zmian

w treści oferty.

Jaki VAT trzeba zapłacić

od zbycia budynku z gruntem

MAREK WOJDA

doradca podatkowy w Baker & McKenzie

Podatnik chce sprzedać nieruchomość – budynek i grunt.

Czy może zastosować jedną stawkę VAT?

W przypadku sprzedaży

gruntów zabudowanych

przepisy o VAT wpro-

wadzają zasadę będącą

niejako odwróceniem cy-

wilnoprawnej kwaliﬁ ka-

cji tego rodzaju transakcji.

Zgodnie z ustawą o VAT,

w przypadku dostawy

sprzedaży budynków lub

budowli trwale związa-

nych z gruntem, lub części

takich budynków lub

budowli, z podstawy opo-

datkowania nie wyodręb-

nia się wartości gruntu.

Zasada ta ma zastosowa-

nie zarówno w przypadku

sprzedaży prawa własno-

ści, jak również sprzedaży

prawa użytkowania wie-

czystego takiego gruntu.

Z perspektywy VAT przed-

miotem dostawy jest

więc np. budynek, nato-

miast wartość gruntu, na

którym jest posadowiony,

powinna być uwzględnio-

na w podstawie opodatko-

wania z tytułu tej dostawy.

W praktyce oznacza to, że

grunt dzieli zasady opo-

datkowania VAT wła-

ściwe dla tego budynku,

w szczególności jeśli

chodzi o stawkę VAT (ew.

zastosowanie zwolnienia),

moment powstania obo-

wiązku podatkowego itp.

Odpowiadając na posta-

wione na wstępie pytanie,

w przypadku sprzedaży

budynku trwale związane-

go z gruntem, z reguły rze-

czywiście względem całej

transakcji będzie miała za-

stosowanie jedna stawka

VAT lub zwolnienie, właści-

we dla budynku. W niektó-

rych przypadkach, kwestia

ta może jednak okazać się

bardziej skomplikowana,

co ma związek z kryteriami

zwolnień z VAT dla budyn-

ków, budowli lub ich części.

Jeśli przyjąć powszech-

ny obecnie wśród organów

podatkowych pogląd, że

w określonych okolicz-

nościach może dojść do

tzw. pierwszego zasiedle-

nia np. budynku wyłącz-

nie w pewnej części, może

okazać się, że do dostawy

tego budynku będzie miało

jednocześnie zastosowa-

nie zwolnienie z VAT (pro-

porcjonalnie w zakresie,

w jakim doszło do pierwsze-

go zasiedlenia) oraz stawka

23-proc. Wciąż jednak

w takim przypadku grunt

będzie dzielił sposób opo-

datkowania budynku. EM

Określenie stawki podatku

Stawkę tego podatku zgodnie z art. 41 ustawy o VAT ustala

się w zależności od przedmiotu wykonywanej usługi,

dostawy bądź roboty budowlanej. Dotyczy to również doko-

nywania tych czynności w ramach realizacji zamówienia

publicznego.

Odliczenie podatku

naliczonego

Zasadą jest, że krajowe, regio-

nalne i lokalne organy wła-

dzy oraz podmioty prawa

publicznego nie są uważane

za podatnika VAT w zakresie

realizowanych zadań nało-

żonych odrębnymi przepisa-

mi prawa, dla realizacji któ-

rych zostały one powołane.

Są one jednak podatnikami

w zakresie czynności wyko-

nywanych na podstawie za-

wartych umów cywilnopraw-

nych. Podmioty publiczne

zawierają umowy prawa cy-

wilnego z przedsiębiorcami

wyłonionymi w trybie usta-

wy o zamówieniach publicz-

nych. Ponieważ wykonawca

inwestycji obciąża podmiot

publiczny VAT, to z punk-

tu widzenia zamawiającego

istotne jest to, czy podatek

ten podlega odliczeniu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1

ustawy o VAT, w zakresie,

Błędne wyliczenie kwoty

VAT może być zarówno wy-

nikiem omyłki rachunko-

wej, jak również (mającego

doniosłe skutki praktyczne)

– błędu w obliczeniu ceny.

Pierwszy przypadek wystą-

pi, gdy mimo zastosowania

właściwej stawki VAT, podana

kwota podatku (stanowiąca

wynik działania arytmetycz-

nego, tj. iloczyn ceny netto

i stawki VAT) jest nieprawi-

dłowa. Zgodnie z wyjaśnie-

niami Urzędu Zamówień

Publicznych taki przypadek

należy kwalifikować jako

omyłkę rachunkową przy

obliczeniu ceny.

Natomiast, gdy przy obli-

czeniu ceny brutto oferty wy-

Poglądu tego nie podziela

jednak Urząd Zamówień Pu-

blicznych, który zaskarżył do

sądu wyrok Krajowej Izby Od-

woławczej w sprawie o sygn.

akt KIO 313/11. Sąd okręgowy,

do którego wpłynęła skarga,

zdecydował się zadać w tej

sprawie pytanie prawne Są-

dowi Najwyższemu.

Wynagrodzenie

wykonawcy

W umowie w sprawie zamó-

wienia publicznego warto

dbać o wpisywanie klauzu-

li dotyczącej automatycznej

waloryzacji wynagrodzenia

z powodu ustawowej zmia-

ny stawki VAT. Przekonali się

o tym wykonawcy, którzy przy

Podstawa prawna

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku

od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 177, poz. 1054).

Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo

zamówień publicznych (t.j. Dz.U.

z 2010 r. nr 113, poz. 759 z późn. zm.).

Podstawa prawn a

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku

od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r.

nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: