Anglia, Austria i Węgry
1. Co stanowiła ustawa Habeas Corpus Act z 1679r?
Ustawa ta stanowiła zabezpieczenie nietykalności osobistej jednostki przed samowolnym uwięzieniem przez organy państwowe.
2. Jaki ustrój miała Anglia w latach 1649-1660?
W latach 1649-1660 Anglia była Republiką.
3. Co było powodem konfliktu między królem a parlamentem w latach 1648-1660?
Przełomem konfliktu króla z parlamentem w latach 1649-1660 były samowolnie przez króla nakładane podatki i zbyt rzadkie zwoływanie parlamentu (4 razy na 20 lat).
4. Kto reprezentował program rewolucyjny w 1648 roku i jaką rolę spełniali?
Program rewolucyjny reprezentowali lewellerzy (reprezentanci bogatego mieszczaństwa i szlachty), którzy w 1649 roku opracowali projekt konstytucji jako „Umowę wolnego ludu Anglii jako środek dla ustanowienia pokoju dla tego umęczonego narodu”. Władzę w państwie mieli sprawować organa obieralne przez lud, Anglia winna być republiką,
a posłowie winni być wybieralni proporcjonalnie do liczby mieszkańców.
5. Jakie okresy wyróżniamy w dziejach republiki?
W dziejach republiki wyróżniamy:
- okres współpracy Cromuella z Długim
Parlamentem
- okres jawnej dyktatury Cromuella
6. Kiedy powstał i jaki były pierwsze akty wydane przez Długi Parlament?
Długi Parlament (Kadłubowy) powstał w 1648r, a jego pierwsze akty to:
- powołanie Najwyższego Trybunału Sprawiedliwości (1648 – skazał króla na śmierć)
- powołanie władzy wykon. – Rada Stanu
- zniósł w 1649r Izbę Lordów.
7. Kto sprawował władzę wykonawczą i na jakiej podstawie w latach republiki?
W grudniu 1653 r Cromuell wydał akt „Instrument rządzenia”, który stanowił jedyną w Anglii spisaną konstytucję, a władza wykonawcza na jego podstawie należała do Lorda Protektora i Rady Stanu składająca się z członków dożywotnio mianowanych przez Lorda Protektora spośród kandydatów przedstawionych przez Parlament i Radę Stanu.
8. Kto sprawował w okresie republiki władzę ustawodawczą?
Władzę ustawodawczą w okresie republiki sprawował jednoizbowy Parlament powoływany w wyborach.
9. Jak w XVIII w w Anglii został uregulowany problem wyznaniowy?
Problem wyznaniowy został uregulowany ustawą o tolerancji religijnej z 1689r
10. Co to był „Bill o prawach”? i kiedy został wydany?
Bill o prawach z 1689r zapewniał pełnię władzy wykonawczej królowi, sprawował ją przy pomocy powołanych przez siebie ministrów.
11. Jak długo trwała w tym czasie kadencja parlamentu?
Kadencja parlamentu w tym czasie trwałą 3 lata, a od 1716 roku 7 lat.
12. Co to była wydana w 1701 roku ustawa sukcesyjna? Określała:
- zasady sukcesji tronu dynastii
Hanowerskiej,
- zniesienie monarchy prawem
- usankcjonowała impeachment
13. Co to była dyspensa?
Dyspensa polegała na tym, że król nie normując ogólnej mocy przepisu prawnego w drodze przywileju uchylał jej stosowanie w konkretnym przypadku, bądź w stosunku do określonego celu.
14. Co to była suspensa?
Suspensa to całkowite zniesienie przwez króla .mocy ustawy w stosunku do wszystkich osób.
15. Co to był impeachment?
Była to odpowiedzialność konstytucyjna ministerstw, gdzie izba niższa pełniła rolę oskarżyciela, a wyższa osądzała.
16. Kto w 18 w. sprawował rządy w Anglii?
Rządy w Anglii w tym czasie sprawował król przy pomocy Lorda Kanclerza i Lorda Skarbu, który od 1714 roku został ministrem (premierem).
17. Co to była odpowiedzialność solidarna gabinetu?
Odpowiedzialność solidarna polegała na tym, że cały gabinet był odpowiedzialny za postępowanie ministra, a zakwestionowanie polityki któregokolwiek z nich powodowało ustąpienie całego gabinetu.
18. Na czym polega kontrola Izby Gmin nad rządem?
Izba Gmin może w każdej chwili udzielić votum nieufności w stosunku do rządu co jest równoczesne z jego dymisją.
19. Co to jest konstytucja w sensie materialnym?
Konstytucja w sensie materialnym to system podstawowych urządzeń społeczno-gospodarczych i polit., kt. charakteryzują dana organizację państwa. Konstytucja to system norm, przepisów i zwyczajów reprezentujących ustrój państwa?
20 .Co to jest konstytucja w sensie formalnym?
To ustawa zasadnicza, nadrzędna w hie-
rarchii ustaw, uchwalona i nowelizowana.
21. Jaką funkcję pełniła Tajna Rada?
Tajna Rada liczyłan300 członków w skład których wchodzili ministrowie i inni dostojni powołani przez króla, rejestrowała rozporządzenia, oraz z jej łona został wyłoniony Komitet Sądowy jako Najwyższy Trybunał Apelacyjny dla kolonii.
22. Na czym polegała reforma Greya z 1832 roku?
Odebrała przedstawicielstwo w Parla-
mencie wielu„ zgniłym miastom”
przyznając je innym, większym, ujedno-
liciła system wyborczy utrzymując wysoki cenzus majątkowy.
23. Na czym polegała reforma Disneliego z 1867 roku?
Reforma z 1867 Disneliego polegała na obniżeniu cenzusu majątkowego i wprowadzeniu tajności wyborów.
24. Co to była reforma Gladstonea??
Reforma Gladstonea z 1884 – 1885r wprowadziła prawo wyborcze dla mężczyzn posiadającym domostwa, wpro-
wadziła okręgi wyborcze i skróciła kadencję Izby Gmin ogranicz. ją do 5 lat.
25. Na czym polegała reforma Lioyd Georgea z 1918 roku?
Wprowadziła demokratyczny system wyborów, a czynne prawo wyborcze po raz pierwszy uzyskały kobiety pow. 30 r. życia.
26. Z ilu członków składa się Parlament?
Parlament to izba Gmin i Izba Lordów. Izba Gmin składa się z 630 członków, natomiast Izba Lordów to ponad 1000 osób, a wchodzą do niej ok.,900 osób dziedziczne osoby, a to posłowie powoływani przez królai lordowie duchowni.
27. Co to jest Parlament Act?
Parlament Act udzielony w 1911 to przyz-
nanie Izbie Lordów jedynie veta zawieszaj.
w stosunku do uchwalonych ustaw przez 3 kolejne sesje w ciągu 2 lat , a od 1949 roku przez 2 kolejne sesje w ciągu roku.
28. Kto w Anglii sprawuje rząd?
Rząd sprawuje zespół ministrów pod przewodnictwem premiera.
29. Jak w Anglii wygląda sądownictwo?
Od 1875 r mamy tu Sąd Najwyższy w Londybnie, dla kt. instancją rewizyjną jest Izba Lordów. Mamy całą sieć sądów w hrabstwach , a najniższym jest sąd pokoju.
30. Co świadczy o osobliwości sądownictwa w Anglii?
- brak właściwego ministra sprawiedliw,
- nieliczna liczba sędziów zawodowych
- brak odrębnego sądownictwa administrac.
31. Co to był Act of attainder?
Act of attainder to ustawa imienna, orzekająca karę śmierci lub wygnanie bez postępowania sądowego
31. Co to był sąd Izby Gwieździstej?
Sąd Izby Gwieździstej powstał za Henryka VII w 1487, był to sąd wyjątkowy zniesiony w 1641 roku, a sądził on przeciwników króla. Nazwa wywodzi się od kształtu sali sądowej.
----------------------------------------------
1. Kto i kiedy wydał Wielką Kartę Wolności
Jan bez ziemi, 1215
2. Daty gran. monarchii stanowej
1265-1485
3. Daty gran. monarchii absolutnej
1485-1641
4. Impeachment
Izbie Gmin służyło prawo oskarżania dygnitarzy państwowych, z wyj, króla, o narusz. prawa, o p-stwo i kierowania sprawy, celem ukarania, do Izby Lordów ( była sądem ). Ta procedura satała się podstawą prawnej, czyli konstytuc.odpow. członków gabinetu
5. Jaka dynastia objęła tron ang. w 1603
Stuartów – Jakub I ( do 1714 )
6. W jakich latach Anglia była republiką
1649-1660
7. Jaka ustawa i w kt. roku znacznie ograniczyła uprawnienia ustawod. Izby Lordów
Ust. z 1911 tzw. „Parliament Act” ( prawo veta zawieszaj. )
8. Pojęcie „kontrasygnata”
Termin ten oznacza obowiązek podpisywania przez premiera lub odpowiedniego ministra każdego królewsk. aktu, potwierdzebnie przez urzędnika królewsk. autentyczności podpisu monarchy. W 18w. Nadano jej inne znaczenie, stanowiła konieczny war. ważności król. aktów, a podpis. je ministrowie przyjmowali odpow. za działanie króla przed parlamentem
9. Podstawą jakiej odpow. stał się impeachment
Konstytucyjnej – prawnej
10. Na czym polegała z-da odpow. polit. ( parlament. )
Na możliwości usunięcia ministra, jeśli prowadzi on politykę niezgodną z wolą większości parlamentarnej
11. Na czym polegała z-da odpow. solidarnej gabinetu
W wypadku zakwest. polityki lub postęp. któregokolwiek z ministrów, ustępował cały gabinet
12.Czego dot. reforma Greya
Ust. z 1832 przyznawała prawo wyborcze w miastach wszystkim mężczyznom, jeśli posiadali lub dzierżawili domy o wart czynszowej min. 10 funtów
13. Czego dot. reforma Disrealiego
W 1867 obniżono cenzus majątkowy do 5 funtów, dot. to jednak tylko mieszkańców miast
14. Czego dot. reforma Gladstone’a
W latach 1884-1885 prawa wyb. orzymali wszyscy mężczyźni, właściciele samodzielnych domostw, zamieszkujący hrabstwa. Wprowadzono po raz pierwszy zasaadę, iż prawa przysługują obywatelom, a nie hrabstwom, czy miastom
15. Czego dot. reforma Lloyd George’a
Ust. z 1918 zniesiono cenzus majątk. w stos.do mężczyzn, kt. ukończyli 12 r. życia, kobietom przyznano prawa wyb. po ukończeniu 30 r. życia, jeśli posiadały mieszkanie, za kt. same lub ich mężowie płacili określony czynsz
16. Jaki char. miały wybory w Anglii od 1918
Powszechny, tajny, bezpośredni, ale nie równy
17. W kt. roku wybory w Anglii stały się w poełni demokrat.
Po II wojnie św. w 1948
18. Jakie osoby zasiadały w Izbie Lordów w 19w.
Dziedziczni parowie oraz lordowie, powoływani przez króla
19. Jakie uprawnienia przyznała Izbie Lordów ust. z 1911 i co to była za ustawa
Była to tzw. ust. „Parliament Act” i przyznała Izbie Lordów tylko prawo veta zawieszaj.
20. Jakie uprawnienia utraciła Izba Lordów w 1948
Uprawnienia sądu parów
21. W kt. roku rozpoczęto reformę sądownictwa
1846
22. W jakich latach zlikwidowano różne sądy najwyższe i jaki sąd utworzono w ich miejsce
W latach 1873-1875 zlikwid. Sąd Kanclerski, Sąd Ławy Królewskiej, Sąd Spraw Pospolitych i Sąd Eksczekieru, a w ich miejsce wprowadzono Sąd Najwyższy
23. Jaki organ sprawował kontrolę nad działaln. organów admin. państwowej
Powołane w 1871 Ministerstwo do Spraw Samorządu
24. Pojęcie prerogatywy królewskie
Są to wyłączne uprawnienia króla, do kt. należy : zwierzchn. nad siłami zbr. i naczelne dowództwo, prawo zwoływania i rozwiązywania parlamentu oraz sankcji ustaw, mianow. wyższych urzędników ( w tym premiera i członków rządu ), prawo wypowiadania wojny i zawierania pokoju, prawo łaski
25. Uprawnienia parlamentu
Pełnia władzy ustawod., inicjatywa ustawod.oraz prawo stanowienia budżetu
26.Ile lat trwa kadencja parlamentu
5
27. Jakie 2 rodzaje ministrów można wyróżnić wśród rządu
1/ ministrowie właściwi – stoją na czele poszczeg. resortów
2/ ministrowie młodsi – pełnią funkcę sekretarzy parlam., zapewniają łączność między szefem resortu, a Izbą Gmin
28. Jakie 2 partie obecnie występują w parlam. ang.
Partia Pracy, Partia Konserwatywna
29. Jakie partie przekształciły się w 1832 : paria wigów i partia torysów
- Torysi – w partię konserwat.
- Wigowie – w partię liberalną
30. Jakiego ministerstwa nie posiadała Anglia - Min. Sprawiedliwości
31. Jaki sąd jest Trybunałem Apelacyjnym - Sąd Izby Lordów
32. Jakie sądy isteniją w Anglii
Sądy pokoju, sądy hrabstw, Supreme Court w Londynie ( Sąd Najwyższy ), Sąd Izby Lordów
33. Jakie organy pełnią funkcje organów admin. lokalnej
Rady miejskie, rady wiejskie, rady hrabstw
34. Co cechuje parlament ang.
Bikameralizm – 2-izbowość
35. Jak nazywała się Anglia po 1707
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii
36. W kt. roku powstał Irlandzki Związek Katolicki - 1823
37. W kt. roku Irlandia ogłosiła wystąpienie ze Wspólnoty - 1949
38. W kt. roku ogłoszono powstanie suwerennej Republ. Irlandzkiej - 1919
39. Pojęcie „dominia”
Niezależne państwa o ustroju wzorowanym na ang. systemie parlament. Ich związki z Anglią polegały na uznawaniu zwierzchnictwa Korony Brytyjskiej i ograniczeń w zakresie polityki zagran. Najwcześniej status dominiów otrzymały : Kanada - 1867, Australia – 1900, Afryka Południowa – 1909
40. W kt. roku powołano Komitet Obrony Imperium - 1905
41. Jaki akt jest podstawą istnienia i działania Bryt. Wspólnoty Narodów
Uchwalony w 1931 Status Westminsterski
42. W kt. roku zmieniono nazwę Wspólnoty i jak od tej pory brzmi
1949 – brzmi : Wspólnota Narodów
43. Od kt. roku działa w Londynie stały Sekretariat Wspólnoty - 1967
44. Jakie państwa wchodzą obecnie w skład Wspólnoty
1/ Wlk. Brytania, 2/ dominia : Australia, Kanada, Nowa Zelandia, Jamajka, 3/ republiki : Indie, Kenia, Nigeria, Tanzania, 4/ monarchie : Malezja, 5/ państwa stowarzyszone : Antigua, Barbuda
---------------------------------------------
Austria i Węgry
1.Kiedy doszło do zawarcia unii realnej między Austria i Węgrami?
Do zawarcia Unii realnej między Austrią i Wegrami określonej historycznie „ugodą’ na mocy której Austria i Węgry były dwoma odrębnymi i równorzędnymi państwami, mające wspólnego monarchę doszło w 1867roku.
2. Jakie sprawy należały do wspólnych Austrii i Węgier?
a) sprawy zagraniczne
b) wojsko i marynarka wojenna
c) waluta i finanse w zakresie wydatków na cele wspólne.
3. Kto (jakie organy) sprawowały władzę w zakresie spraw wspólnych?
Władzę wykonawczą w zakresie spraw wspólnych sprawowało trzech wspólnych ministrów, zależnych wyłącznie od monarchy, a to: spraw zagranicznych, wojny, i finansów.
Władzę ustawodawczą, która opierała się jedynie do uchwalenia budżetu na wspólne wydatki sprecyzowały tzw. ‘delegacje”. Były delegacje parlamentów po 60 członków (20 wyższej, 40 niższej).
4. Kto sprawował władzę w państwie Austro-Węgierskim?
W Austro-Węgrzech powołano dwa odrębne rządy. Ministrowie tworzyli Radę Ministrów na czele z Prezesem Rady Min.
Władza ustawodawcza należała do dwuizbowego Parlamentu noszącego nazwę „Rady Państwa”. Składał się z Izby Panów i Izby Poselskiej. Obie były równorzędne pod względem ustawodawstwa. Izba Panów miała charakter arystokratyczny – byli tu nominowani przez cesarza członkowie oraz rodzina cesarza, jak też arcybiskupi i biskupi – ministra. Izba Poselska pochodziła z wyborów.
5. W jaki sposób odbywały się wybory do Izby Poselskiej?
System wyborczy do Izby Poselskiej był niedemokratyczny. Wybory odbywały się w 4 kuriach:
a) kurii wielkiej własności ziemskiej,
b) kurii małej, własności ziemskiej,
c) kurii miejskiej
d) kurii izb handlowych i przemysłowych
Każda kuria wybierała posłów oddzielnie, a był tu stosowany wysoki cenzus majątkowy.
6. Co w sprawach wyborczych zmieniła reforma z 1873 roku?
Reforma z 1873 roku wprowadziła odrębne (dla Austrii i Węgier) wybory do Izby Poselskiej, a reforma z 1896 roku wprowadziła piątą kurię „powszechnego głosowania”.
7. Kiedy zniesiono w Austro-Węgrach kurialny system wyborczy?
W 1907 roku reforma zniosła kurialny system wyborczy i wprowadziła do Izby Poselskiej – demokratyczny system wyborczy.
8.Jak był zorganizowany kraj w Austrii?
Austria dzieliła się na 17 krajów koronnych, które w 1860 roku powołały sejmy krajowe jednoizbowe. Sejmy te ze swego grona wybierały wydział krajowy.
Na czele kraju koronnego stał namiestnik. Kraje dzieliły się na starostwa powiatowe na czele ze starostą. Był więc system trzystopniowy: minister-namiestnik - powiat.
9. Jak w Austro-Węgrzech zorganizowany był samorząd?
Samorząd powiatowy i gminny istniał tylko w 4 krajach austriackich ,a organami ich była Rada Państwowa z marszałkiem na czele i Wydział Powiatowy .Powiaty dzieliły się na gminy z wójtami na czele, a samorządowe gminy to Rada Gminna i Zwierzchność Gminna. W miastach organy samorządu to: Rady Miejskie na czele z burmistrzem , a w większych miastach z prezydentem.
10. Jak w Austro-Węgrzech było zorganizowano sądownictwo?
W Austro- Węgrzech mieliśmy 3 –stopniowy system sądów:
a) jednoosobowe sądy powiatowe,
b) kolegialne sądy krajowe
c) wyższe sądy krajowe
Na terenie Galicji istniały w Krakowie i we Lwowie dwa wyższe sądy Krajowe. W Austrii w 1867 roku zorganizowano sądownictwo administracyjne (tylko 1 instancję).
11. Kiedy doszło do rozpadu monarchii austro-wegierskiej?
Po I wojnie światowej doszło do rozpadu monarchii austro-węgierskiej, a 11.11. 1918 proklamowano republikę Austrii, liczącą 9 krajów na czele z Prezydentem wybieranym na 6 lat, dwuizbowym parlamentem i rządami parlamentarnymi. Poszczególne kraje miały sejmy krajowe, które wybierały starostów krajowych.
---------------------------------------------------
Historia ustroju i prawa Austro - Węgier i Galicji w latach 1867-1918.
W 1867 doszło do zawarcia unii realnej Austrii z Węgrami, określonej historycznie „ugodą”. Austria i Węgry były dwoma odrębnymi i równorzędnymi państwami, a cesarz austriacki był równocześnie królem węgierskim. Ustrój nowo powstałej monarchii austro -węgierskiej opierał się zasadniczo na trzech aktach z 1867 roku.
1. Na „ugodzie austriacko- węgierskiej”
wyrażonej w formie dwóch ustaw,
austriackiej i węgierskiej, obu
sankcjonowanych przez monarchę,
pierwszej jako cesarza austriackiego,
drugiej jako króla węgierskiego,
2. Na konstytucji Królestwa Węgierskiego
z 1848 przywróconej w 1867 roku,
3. Na konstytucji Cesarstwa Austriackiego,
kt. tworzył szereg ustaw zasadniczych
uchwalonych przez parlament austriacki
Konstytucja Cesarstwa Austriackiego
...
lilinka971