SPIS TREŚCI
WSTĘP
ROZDZIAŁ I
WYMIARY I DEFINICJE GLOBLIZACJI
1.1.1 Pierwszy wymiar globalizacji- wzrost sektora usług.
1.1.2. Drugi wymiar globalizacji - finanse.
1.1.3 Korporacje trans narodowe- wymiar trzeci.
1.1.4. Społeczeństwo w którym najlepszy zabiera wszystko
1.1.5.Homo financiarus- wymiar piąty.
1.2. Definicje globalizacji
1.2.1 Przyczyny globalizacji rynków i sektorów.
1.2.2. Czynniki globalizacji sektora.
1.2.3. Elementy powodzenia strategii globalnej
SZANSE I ZAGROŻENIA GLOBALIZACJI, GLOBALIZMU
I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
2.1. Globalizacja społeczna.
2.2. Globalizacja w zakresie ekonomicznym.
2.3. Instrumenty strategii globalnej.
3.1. Globalne strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi.
3.2. Globalna polityka zatrudnienia
Zmiany ekonomiczne po roku 1989 znacznie wpłynęły na rozwój gospodarczy Polski w we wszystkich dziedzinach gospodarki.
W owym czasie zmieniony został ustrój polityczny kraju.
Granice państwa zostały otworzone na świat. Korporacje ponad narodowe wkroczyły na ubogi rynek gospodarczy oczekujący nowych produktów
i technologii.
Nowe przepisy prawa umożliwiły rozwój gospodarczy Polski w zakresie globalnym.
Mięło już kilkanaście lat, nowo ukształtowane państwo nasyciło się „tym, co pochodzi z zachodu”, globalizacja przyjęła znaczne (ważne) rozmiary.
W związku z tym pojawiło się pojęcie strategicznego zarządzania globalnego. Nowe stwierdzenie obserwujemy w wielu dziedzinach nie tylko w działaniu korporacji, przedsiębiorstw w skali mikro, ale również w sferze mikro.
Do strefy mikro w przedsiębiorstwie między innymi zalicza się zasoby
w przedsiębiorstwie (zasoby ludzkie, kapitałowe i inne). Natomiast
w sferze makro znajdują się transakcje gospodarcze (globalne kontrakty, fuzje przejęcia itp.).
Głównym celem pracy jest ukazanie jak kształtuje się zjawisko globaizacji ogólnie, a także w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi,
Chcąc prawidłowo zrealizować postawiony cel konieczne jest omówienie zagadnień teoretycznych dotyczących globalizacji, a także analiza tworzenia
i funkcjonowania przedsiębiorstwa ponad narodowego (korporacji trans narodowych), jak również przedstawienie i analiza zarządzania zasobami ludzkim w procesie globalizacji.
Na strukturę pracy dyplomowej składają się następujące części: wstęp, trzy rozdziały, zakończenie, wykaz rysunków i bibliografia.
W pierwszym rozdziale przedstawione zostały definicje dotyczące globalizacji.
W kolejnym rozdziale dokonana została analiza szans i zagrożeń globalizacji.
Ostatni rozdział zawiera strategiczne podejście do zarządzania zasobami ludzkimi.
Do napisania pracy wykorzystałam literaturę dotyczącą w głównej mierze analizy teoretycznej globalizacji, a także przedstawienie zagadnień wynikających z praktyki.
Dane źródłowe obejmują okres od 1996 r. do 2004 r. W pracy zastosowano metodę opisową, a także kilka rysunków.
1.1.1.Pierwszy wymiar globalizacji- wzrost sektora usług.
w wymiarze wzrostu znaczenia sektora usług.
Pod pojęciem usług postrzega się podwójny wymiar określania usług.
Do pierwszego zakresu usług zaliczamy usługi świadczone w bezpośrednim kontakcie dwóch osób lub więcej osób np.: edukacja, leczenie, rozrywki itd. Natomiast drugi wymiar usług jest oceniany jako ogólny np.: masmedia, transport, telekomunikacja, ubezpieczenia, usługi finansowe, jak również ekspertyzy, których znaczenie wyraźnie kształtowane jest we współczesnej globalizacji[1].
Znamieniem współczesnej- rozwijającej się globalizacji jest wzrost znaczenia usług w gospodarce. Porównując wielkość świadczonych usług z danymi z początku wieku zakres i znaczenie świadczonych usług wzrósł dwukrotnie.
Główną cechą wzrostu globalizacji w czasach rozwoju ekonomicznego jest dematerializacja usług.
Dematerializacja usług powiązana jest z usprawnieniem i zbudowaniem nowoczesnej, jak również skomplikowanej struktury formalno-prawnej sprzyjającej świadczeniu usług. Wykonywanie usług odbywa się łącznie z kontraktami, aby sprawnie kontrakty mogły odbywać się niezbędne
są sprzyjające procedury prawne[2].
Obecnie w „świecie ekonomistów” trwają dyskusje dotyczące dematerializacji życia gospodarczego (usług), do takiego poziomu, żeby stanowiły 99% PKB.
Na podstawie wielu opinii można stwierdzić, iż ograniczone możliwości techniczne nie pozwolą na tak wysoki poziom dematerializacji , gdyż cykl życia przedmiotów jest często bardzo krótki i trudno było by dane produkty czy usługi przyjęły globalną pozycję gospodarczą.
Teoretycy ekonomii wyrażając wyżej omówione podejście potwierdzają fakt,
że produkcja materialna będzie funkcjonowała zawsze tzn. nie zaniknie.
Pojawiają się również głosy wśród ekonomistów, że ograniczenia materialne już w najbliższej przyszłości nie będą funkcjonowały. Potwierdza to fakt marginalizacji produkcji materialnej, która jest związana z produkcją produktów niezniszczalnych np.: samochodów, samolotów, żarówki itp[3].
1.1.3. Drugi wymiar globalizacji - finanse.
Wymiar ten związany jest ze wzrostem rozwoju działalności finansowej, która stanowi ważny podzespół usług.
Finanse stanowią znaczącą rolę w procesie globalizacji. Zakres funkcjonowania globalizacji powiązany jest z manipulacją informacją.
Finanse stanowią ważny element globalizacji , gdyż stanowią strukturę potrzebą do przekazywania sygnałów, postępowania zgodnie z przepisami prawa. Finanse stanowią ważny element wpływający na rozumienie informacji ponieważ standardy finansowe rachunkowości oparte są na tych samych podstawach i regułach. Różnice geograficzne i kulturowe państw
są znaczne, natomiast reguły finansowe różnią się w niewielkim stopniu.
Fakt niewielkich różnic wynika w znacznym stopniu z ujednolicenia nauczania ekonomii na świecie. Uczelnie ekonomiczne na całym świecie kształcące ekonomistów uczą ekonomi na podstawie tych samych źródeł i materiałów (wykresów, reguł, teorii itp.).
W związku z powyższym w śród współczesnego pokolenia ekonomistów wykształciły się zbliżone odruchy, zachowania, podobne praktyki zawodowe, które w rezultacie ukształtowały w jednolity sposób komunikowanie się za pomocą podobnie skonstruowanych zasad.
Nieprzerwanie, równolegle z globalizacją działalności finansowej rozwija się innowacyjność finansowa związana z konstruowaniem i wprowadzaniem do obrotu nowych zasad związanych z zjawiskami materialnymi oraz informacyjnymi.
Finanse stanowią ważną rolę w działalności gospodarczej.
Finanse jako proces powiązane są z procesami rzeczywistymi co w gruncie rzeczy jest nierozłączne, a w rezultacie to właśnie proces rzeczywisty jest kształtowany przez proces finansowy oraz jako odwrotne zjawisko procesy finansowe są odbiciem procesów rzeczywistych[4].
Przykładem występowania Wyżej omówionych procesów jest stan strachu
i trwogi w sytuacji napięć i burz na giełdach. Występuje wówczas twierdzenie, iż finanse kształtują resztę gospodarki.
1.1.3. Korporacje trans narodowe- wymiar trzeci.
Kolejny zakres globalizacji to nieustająco wzrastające współzależności funkcjonowania znacznej ilości dziedzin gospodarczych z korporacjami trans narodowymi.
Powstanie pierwszych organizacji trans narodowych obserwujemy już od XVI
i XVII wieku. Początkowo funkcjonowały jako przedsiębiorstwa kolonialne
i transportowe do których zaliczamy wielkie korporację kolonialne
i wydobywcze. W drugiej połowie XIX wieku reprezentowały wysoki poziom teoretycznego i merytorycznego działania na współczesne im czasy.
Współczesne korporacje trans narodowe nie są powiązane z historią.
Obecnie w znacznej mierze procesy produkcyjne mają charakter wielonarodowy tzn. produkt nie jest powiązany z danym obszarem, regionem czy krajem.
Fakt ten potwierdza np.: produkcja samochodów. Materiały do produkcji samochodów składające się na ostateczny produkt pochodzą z wielu instytucji na całym świecie zajmujących się produkcją poszczególnych części, zespołów materiałów, jak również w różnych miejscach na świecie odbywa się produkcja, sprzedaż, a nawet zaksięgowanie wystąpienia transakcji[5].
„Umiędzynarodowienie oraz globalizacja przedsiębiorstw realizowana jest przez międzynarodowe fuzje i przejęcia. Pozwala to na szybką i efektywną ekspansję na rynki zagraniczne, gdyż eliminuję konkurencję oraz zachowuje najlepsze zasoby funkcjonujących na danym rynku przedsiębiorstw, w tym ich klientów, kontrakty oraz kanały dystrybucji”[6].
Korporacje trans narodowe zaliczane są do przedsiębiorstw o wielkiej sile ekonomicznej, które stanowią ważny nośnik globalizacji i jednocześnie stanowią miernik poziomu globalizacji. Korporacje trans narodowe
w procesie globalizacji wpływają na współczesny świat wokół nas w skali mikro i makro ekonomicznej[7].
Obecnie korporacje trans narodowe mają wpływ na oblicze gospodarki światowej poprzez ingerencje w losy różnych dziedzin gospodarowania.
Przez ostatnie sto lat instytucje transportowe stworzyły znaczącą sieć zintegrowanego systemu produkcji na świecie obejmującego nas wszystkich[8].
Na podstawie danych Banku Światowego z 2001 roku stwierdzono, iż w 2/3 przepływów globalnych uczestniczy 300 największych korporacji.
Potęga korporacji trans narodowych oparta jest na fakcie, iż wytwarzają 1/3 światowej produkcji przemysłowej i ok. 1/4 światowego produktu brutto.
W związku z potęgą kapitałową i możliwościami technicznymi mogą w krótkim czasie przemieszczać się w dowolne miejsca na całym świecie. Gwałtowne przemieszczanie może wpłynąć w negatywny sposób na otoczenie – państwo, a w szczególności na system podatkowy, który może ulec wahaniom, a nawet przyczynić się do powstania kryzysów. Znaczna ilość organizacji ponad narodowych zmonopolizowała całe dziedziny gospodarki łącznie z usługami[9].
Organizacja trans narodowa przenosząc miejsce działalności do innego państwa, czy regionu powoduje wzrost bezrobocia, a także ograniczenie eksportu[10].
Specjalną pozycję korporacje trans narodowe mają w zakresie przepływów nie materialnych praw własności i kontraktów.
Korporacje trans narodowe traktują gospodarkę światową jako jeden wielki rynek. Na obszarze, którego wybierają najkorzystniejsze miejsce do prowadzenia działalności - najbardziej dochodowy region.
Główną cechą korporacji trans narodowych jest innowacyjność powiązana z reklamą i marketingiem dzięki czemu w znaczący sposób wpływają na warunki życia grup społecznych[11].
Trans narodowe organizacje funkcjonują w następujących sektorach:
- Sprzętu elektronicznego i elektrycznego,
- Samochodowym,
- Ropy naftowej,
- Dysrtybucji[12].
Do głównych zasobów aktywnych korporacji trans narodowych zaliczamy np.: markę handlową, która jest najważniejszym atutem w grze konkurencyjnej.
Korporacja trans narodowa nie tylko przelicza zyski opierając się na marce.
Szczególną uwaga przywiązywana jest do sposobu osiągania zysków. W znacznym stopniu kładziony jest nacisk na etyczną stronę działalności gospodarczej. Powszechnie przyjętym stwierdzeniem jest to, że działalność etyczna jest nierozłącznym elementem funkcjonowania. Do elementów etycznego postępowania zlicza się przeciwdziałanie łamaniu praw człowieka przez firmy, przeciw działanie dyskryminacji i poszanowania w sferze zatrudniania (dorosłych ludzi i dzieci). Za ważny element marketingu uważny jest rzetelny sposób udzielania informacji, a także wspieranie akcji humanitarnych[13].
Korporacje trans narodowe stanowią ważny element na rynku pracy. Zatrudnienie pracowników w korporacjach trans narodowych w 2003 roku kształtowało się na poziomie 2,8 mln osób. Do największych, globalnych pracodawców zalicza się: Wal -Mart Stores (1,2 mln), DaimlerChrysler (0,5 mln), Siemens Group (0,4 mln), General Motor ( 0,3 mln)[14].
Korporacje trans narodowe coraz częściej spotykane, to takie, które prowadzą działalność wyłącznie wirtualną. Działalność wirtualna polega na kontaktach głównie za pomocą sieci internetowe. W związku z powyższym bezpośrednie kontakty z dostawcami, odbiorcami, kontrahentami ograniczone są
do minimum. Tego typu organizacje pod względem dostępności usług stały się organizacjami na pierwszym planie sprzedaży globalnej- wirtualnej[15].
Procesy rozwojowe na polskim rynku z punktu widzenia szefa średniej wielkości australijskiej firmy działającej na polskim rynku zostały scharakteryzowane jako: „ global players-led development” tzn. rozwój napędzany przez globalnych graczy” ( mówiąc zwięźle przez największe trans narodowe organizacje, których głównym kluczem do sukcesu jest marka)[16].
Trans narodowe korporacje stanowią odpowiedź na zmiany jakościowe dotyczące przesyłania informacji i jednocześnie są związane z poszczególnymi czynnikami produkcji oraz z metodami dostosowanymi do liberalizacji międzynarodowych stosunków gospodarczych, mających wpływ na wzrastającą swobodę rozmieszczenia produkcji na globalnym rynku[17].
Korporacje trans narodowe kształtując przewagę konkurencyjną w długim okresie czasu, szczególną uwagę zwracają na dbanie o wydajność kapitału intelektualnego.
Współczesna literatura w następujący sposób klasyfikuje w dwóch podejściach trans narodowe korporacje:
1) stanowią odpowiedź na jakościowe zmiany w gospodarcze,
2) określane są jako czynnik sprawczy globalizacji.
Można stwierdzić, że na podstawie opinii wielu badaczy globalizacji korporacje trans narodowe w procesie globalizacji to organizacje, których celem jest wytworzenie, sprzedaż produktów i usług na wielu rynkach zagranicznych, by przez optymalne łączenie czynników w skali globalnej dążyć do maksymalizacji nadwyżki ekonomicznej[18].
Korporacje trans narodowe charakteryzują się następującymi cechami:
1) suwerenność – niezależność interesów państw,
2) złożoność- działalność oparta jest na porozumieniach z wieloma przedsiębiorstwami, nie tylko na własnych kapitałach (aktywach),
3) rozproszenie geograficzne- lokalizacja placówek w wielu krajach,
4) specjalizacja – wykonywanie przez poszczególne jednostki określonych, wyspecjalizowanych czynności,
5) zdolność arbitrażowania- związana jest z wykonywaniem czynności w wewnętrznych strukturach korporacji,
6) elastyczność organizowania- efektywne zasoby, angażowanie zasobów, przesunięcia zasobów w dziale zadań i ich koordynacji,
7) zdolność integrowania- trwałe powiązania jednostek organizacyjnych,
8) globalna efektywność- związana zmniejszeniem kosztów w całym systemie korporacyjnym, ale nie ma potrzeby we wszystkich jednostkach organizacyjnych[19].
Korporacje trans narodowe zdobywają coraz większe znaczenie w gospodarce światowej. Polityka państw rozwijających się wobec korporacji, które poczyniły restrykcyjne działania polegające na uruchamianiu działań promujących międzynarodowe zaangażowanie krajowych przedsiębiorstw[20].
Mówiąc o globalizacji nie można zapomnieć o znaczeniu jakie mają organizacje trans narodowe.
1.1.4. Społeczeństwo w którym najlepszy zabiera wszystko- wymiar czwarty.
Wymiar ten dobrze jest przedstawiony w książce R. Franka i Ph. Cookera pt. „Społeczeństwo, gdzie rozgrywający zabiera wszystko”. Autorzy w/w książki stwierdzają na podstawie obserwacji świata stwierdzają, iż istnieje nieporównywalna różnica w wysokości wynagrodzeń w stosunku do małej jakościowej różnicy wyników, Duże znaczenie w globalizacji mają masmedia w związku z nagłośnieniem procesów przedsiębiorstw w wyniku czego w wyniku czego wylansowany zostaje najlepszy, np.: produkt w zakresie muzyki (idol). Jednym słowem jest czołowe miejsce dla jednego lub dwóch, pozostali zostają w cieniu (nie ma miejsca na 100 najlepszych grup, wokalistów muzycznych).
Poniżej zostanie przedstawiony wymiar globalizacji na innym przykładzie. Znaczącą rolę w świetle globalizacji od końca lat 90-tych ma wzrost ilości sprzedaży i fuzji przedsiębiorstw. W wyniku fuzji (rozwoju przedsiębiorstw) instytucje biorące udział w tych zmianach szukają sposobu osiągnięcia pozycji dominującej na rynku tzn. zdobycia przewagi konkurencyjnej łącznie z osiągnięciem silnej pozycji „pierwszego”, który zabiera obfite profity[21].
W wymiarze tym pojawiło się po raz pierwszy określenie gatunku ludzkiego,
a nawet pojawienie się ”nowego” gatunku ludzkiego określanego jako financiarus, którego przodkiem jest mniej doskonały homo economicus.
Homo financiarus- jest to osobnik, którego dążeniem i celem funkcjonowania jest maksymalizacja wartości, wielkości portfela papierów wartościowych
z zachowaniem szczególności występowania ryzyka. Przedstawiciele tego
„gatunku” uważają za swój świat otoczenie w którym w pełni się realizują
to świat symboli w świecie wirtualnej rzeczywistości.
Homo financiarus postrzega świat jako dwu wymiarową przestrzeń. Pierwsza płaszczyzna to stopień ryzyka, natomiast druga to przestrzeń. Do przestrzeni homo financiarus-a zalicza się świat aktyw, praw własności, kontraktów.
Homo financiarus interesuje się innowacjami finansowymi polegającymi
na wzrastającym handlu, a także zmianami praw własności.
1.2. Definicje globalizacji.
W praktyce często spotykamy termin „globalizacja”, który używany jest nie prawidłowo.
Aby zrozumieć pojęcie globalizacji, należy wyróżnić:
1) globalizację rynków,
2) globalizację sektorów[22].
Globalizacja rynków dotyczy popytu. Zgodnie z teorią popytu czynnikami określającymi poziom przepływów dóbr określają konsumenci łącznie z ich potrzebami. Aby dany produkt , czy usługa funkcjonował w wymiarze globalnym należy określić : podejście i zapotrzebowanie w zakresie podobnym na całym świecie. Gdyż występująca różnorodność regionów, kultur, klimatów, może nie akceptować produktów i usług nie związanych z nimi.
Odpowiednim przykładem przedstawiającym omawianym przeciwieństwo rynku globalnego to wielkość sprzedaży chleba na świecie.
W większości kultur chleb jest podstawowym składnikiem codziennego jadłospisu. W różnych rejonach świata, państw czy regionów jest on wytwarzany na podstawie różnych technologii. Tak, więc nie jest to produkt globalny. Rynek globalny chleba powstaje poprzez kojarzenie danego chleba
z odkreślonym miejscem[23].
Globalizacja sprawiła, iż popyt na usługi i produkty stał się bardzo różnorodny. W związku z tym faktem potrzeb konsumentów znacznie zmieniły się. Konsumenci już nie przywiązują uwagi do codziennych
i standardowych ofert, czekają na „nowości”. Stwierdza się również,
...
UKSW.Prawo