COREL DRAW 8 - podstawy programu - kartografia.doc

KARTOGRAFIA – ćwiczenie komputerowe nr 1

COREL DRAW 8 – podstawy programu

Ćwiczenie polega na opracowaniu mapy Cypru, z wyrysowaniem linii brzegowej oraz granicy politycznej, z zaznaczeniem dwóch obszarów politycznych i głównych miast.

CorelDRAW 8 – to program graficzny, przeznaczony do tworzenia grafiki wektorowej. Bazuje on na rysowanych i nakładanych na siebie obiektach (liniach, figurach geometrycznych, opisach tekstowych i innych), które można dowolnie modyfikować (obracać, przesuwać, zmieniać obrys, kolor wypełnienia, wielkość.

Etapy wykonania ćwiczenia:

1.       Pobrać ze strony internetowej www.wgsr.uw.edu.pl/kartografia/1rok/2 następujący plik: cypr_podkład.jpg. Wybrany plik można pobrać używając prawego przycisku myszy komputerowej i wybierając: Zapisz element docelowy jako ...

2.      Pobrany plik oraz pliki robocze należy zawsze zapisywać w swoim katalogu na dysku C. Po zakończeniu zajęć pliki należy zapisać jako załączniki do wiadomości pocztowej lub na dowolny nośnik, a następnie usunąć je z dysku C.

3.      Przystępując do pracy z programem należy go uruchomić i otworzyć w nim nowy plik (New Graphic), a następnie nadać mu określoną nazwę (np. cypr) i zapisać go w swoim katalogu na dysku C (File / Save as ...).

Plik zostanie zapisany jako *.cdr (np. cypr.cdr). Należy również sprawdzić, czy domyślnym ustawieniem wielkości arkusza w programie jest format A4 w ułożeniu poziomym.

4.      Przed przystąpieniem do rysowania mapy należy założyć nową warstwę, do której zaimportowana zostanie mapa podkładowa. W tym celu z wiersza poleceń należy wybrać Layout / Object manager ..., wtedy w prawym górnym rogu otwarte zostanie okno menadżera obiektów.

Klikając prawym przyciskiem myszki na Object Manager (w oknie menadżera obiektów w prawym górnym rogu ekranu) należy wybrać New w celu założenia nowej warstwy. Tę samą operację można wykonać bez użycia myszki, wybierając na klawiaturze Ctrl N (przytrzymując klawisz Ctrl należy jednocześnie wcisnąć N).

Po założeniu nowej warstwy należy nadać jej nazwę. Można to zrobić klikając prawym przyciskiem myszy w podświetlona tymczasową nazwę warstwy Layer 1 i wybierając polecenie Rename. Warstwę tę należy odpowiednio nazwać (np. skan, podkład, mapa podkładowa).

5.      Do nowoutworzonej warstwy należy zaimportować mapę podkładową (plik ściągnięty z podanej w pkt. 1 strony internetowej). W tym celu należy wybrać File / Import, a następnie w oknie importowania wskazać folder, w którym znajduje się plik z mapą podkładową. Dobrze jest również zaznaczyć format importowanego pliku (JPEG Bitmaps JPG). Pozwala to uniknąć błędów wynikających z próby zaimportowania nieodpowiedniego pliku (np. gdyby w folderze znajdowały się różne pliki o tej samej nazwie, ale z innym rozszerzeniem.

6.      W oknie menadżera obiektów (Object Manager) można nadawać każdej z warstw odpowiednie charakterystyki:

– włączyć / wyłączyć daną warstwę, czyli sprawić, że będzie ona widoczna na ekranie monitora albo nie.

– włączyć / wyłączyć drukowalność warstwy, czyli pojawienie się (lub nie) elementów umieszczonych w danej warstwie na wydruku. Funkcja ta jest przydatna, gdy mamy np. warstwę z materiałem podkładowym (skanem), na podstawie którego ma byc rysowana mapa. Jest to typowo robocza warstwa i nie ma sensu drukowanie jej treści.

– włączyć/ wyłączyć edytowalność warstwy, czyli umożliwić lub uniemożliwić dokonywanie na zawartych w niej elementach jakichkolwiek operacji.

              Z punktu widzenia dalszej pracy w programie CorelDRAW istotna wydaje się funkcja edycji przez warstwy. Jej włączenie powoduje, że jednocześnie aktywnych może być kilka warstw i w kilku można pracować. Wyłączenie tej funkcji sprawia, że jakiekolwiek operacje mogą być wykonane tylko w warstwie, która w danym momencie jest aktywna (jej nazwa jest podświetlona).

7.     

Po zaimportowaniu mapy należy ją odpowiednio ustawić na arkuszu (wyśrodkować). Służy do tego funkcja Arrange / Align and Distribute / Center of page.

Funkcja Align umożliwia ustawienie zaznaczonych obiektów w jednej linii, zaś funkcja Distribute – równomierne rozłożenie zaznaczonych obiektów (np. w jednakowych odstępach).

8. Po odpowiednim ułożeniu mapy podkładowej na arkuszu należy zablokować warstwę ze skanem i założyć nową warstwę, w której rysowana będzie linia brzegowa Cypru.

9.      Kolejnym etapem ćwiczenia jest digitalizacja linii brzegowej Cypru. W tym celu wykorzystane zostanie narzędzie służące do rysowania odcinków linii łamanych. Przed digitalizacją należy ustawić parametry linii, która będzie rysowana (grubość 0.15 mm, roboczy kolor linii: czerwony). Wybrano czerwoną linię, by była ona dobrze widoczna podczas rysowania na niebieskiej linii brzegowej mapy podkładowej.

10. 

Należy wybrać miejsce, w którym rozpoczęta zostanie digitalizacja (poprzez kliknięcie lewym przyciskiem myszy w ikonę narzędzia do digitalizacji (Bezier Tool) i kliknięcie w mapę w miejscu uznanym za początek linii brzegowej). Digitalizacja linii polega na rysowaniu odcinków ograniczonych tzw. punktami węzłowymi (uzyskanymi poprzez kliknięcie lewym przyciskiem myszy). Zatem po śladzie linii krzywej, jaką jest linia brzegowa Cypru rysujemy linię łamaną, złożona z różnej długości odcinków.

11.  Liczba punktów węzłowych bezpośrednio związana jest ze stopniem generalizacji treści. Przebieg linii brzegowej powinien zostać nieco uproszczony. Na tym etapie wiedzy kartograficznej należy przyjąć, iż linia brzegowa Cypru w zadanej w tym ćwiczeniu skali powinna składać się z ok. 400-450 punktów węzłowych. Punkty węzłowe powinny być lokalizowane w miejscach szczególnych (np. w miejscach wygięcia, zmiany kierunku linii). Każdy odcinek pomiędzy dwoma kolejnymi punktami węzłowymi powinien być w miarę możliwości fragmentem prostej. Ostatni punkt węzłowy powinien znaleźć się dokładnie w miejscu, w którym rozpoczęto digitalizację.

12. 

Podczas digitalizacji często niezbędne jest pomniejszenie lub powiększenie obrazu na ekranie. W programie CorelDRAW służy do tego narzędzie Zoom Tool (oznaczone ikoną w kształcie lupy). Wybranie funkcji Zoom In powoduje powiększenie obrazu, a Zoom Out – pomniejszenie. Można również korzystać z odpowiednich klawiszy na klawiaturze: F2 – powiekszenie, F3 – pomniejszenie, F4 – takie wyskalowanie rysunku, by na ekranie zmieścił się on w całości.

13.  Jeżeli podczas digitalizacji konieczne jest przesuniecie obrazu na ekranie monitora, należy skorzystać z suwaków do przesuwania obrazu. Po odpowiednim ustawieniu obrazu na ekranie monitora należy upewnić się, czy cały czas włączona jest funkcja rysowania . Jeśli tak, można powrócić do dalszego digitalizowania linii brzegowej poprzez kliknięcie w kolejny punkt węzłowy.

14. 

Jeżeli funkcja rysowania została wyłączona, wówczas należy włączyć narzędzie do wskazywania obiektów (Pick Tool), wskazać narysowaną wcześniej linię klikając w nią. Kiedy narysowana linia zostanie zaznaczona (otoczona czarnymi kwadracikami), należy włączyć narzędzie do rysowania krzywej, kliknąć lewym przyciskiem myszy w ostatni punkt węzłowy i rysować następne. W ten sposób nowa krzywa zostanie dowiązana do tego, co narysowano wcześniej i będą one tworzyć jeden obiekt.

15.  Ważnym zagadnieniem jest też korygowanie przebiegu rysowanej krzywej. Drobne poprawki można wprowadzać na bieżąco. Wystarczy (podczas digitalizacji, bez wyłączania narzędzia do rysowania) naprowadzić kursor na punkt węzłowy, który został źle zlokalizowany, przytrzymać lewy przycisk myszy i przeciągnąć punkt w odpowiednie miejsce.

16.  Linia brzegowa rysowana jest jako linia łamana. W programie Corel DRAW istnieje możliwość zamiany linii łamanej na linię krzywą. Służy do tego narzędzie Shape Tool , przy użyciu którego można modyfikować kształt linii. Włączenie tego narzędzia powoduje rozwinięcie się paska poleceń związanych z modyfikacją kształtu linii. Po narysowaniu całej linii brzegowej należy ją wskazać i włączyć narzędzie kształtu (Shape Tool), a następnie zaznaczyć wszystkie punkty węzłowe narysowanej linii (kliknąć lewym przyciskiem myszy i przesunąć kursor tak, by w prostokącie znalazła się cała digitalizowana linia). Następnie należy wybrać polecenie To Curve, a potem Smooth, które pozwala zamienić linię łamaną na linię krzywą oraz wygładzić jej przebieg. Operację tę można odwrócić wybierając polecenie To Line, które umożliwia zamianę linii krzywej w łamaną.

Po zakończeniu rysowania i wygładzeniu linii brzegowej należy jeszcze dokładnie przeanalizować przebieg linii, by poprawić ewentualne błędy. Należy pamiętać, że wygładzanie linii odbywa się w sposób automatyczny, nie zawsze odpowiada ono rzeczywistemu przebiegowi krzywej.

17.  Ostatnim etapem rysowania linii brzegowej jest zmiana parametrów linii. Wybrany wcześniej kolor czerwony był wygodny podczas rysowania, ponieważ dobrze odróżniał się od niebieskiej linii na skanie. Teraz można już nadać linii brzegowej właściwy, czyli niebieski kolor.

18. 

Kolejnym etapem opracowania mapy Cypru jest wrysowanie granicy politycznej. Należy założyć nową warstwę – granica. Dla wygody rysowania można roboczo nadać linii granicy czerwony kolor. Docelowo powinna ona być czarna, grubsza niż linia brzegowa (np. 0.3 mm), przerywana. Linię granicy należy zamienić na linię krzywą i wygładzić. Wybierając styl linii należy zwrócić uwagę, by układ przerywanych kresek bądź kropek był dość gęsty. Znaki tworzące linię (kropki, kreski) muszą być zwarte, dawać wrażenie ciągłości. Po narysowaniu granicy można wyłączyć widoczność warstwy ze skanem. Ułatwi to dalsze postępowanie.

19. 

Założyć nową warstwę – obszary, w której znajdą się rozkolorowane obszary Cypru i Cypru Północnego. Do warstwy obszary należy wkopiować narysowana wcześniej linie brzegową i granicę. Do kopiowania służy polecenie Edit / Copy (lub skrót klawiszowy: przytrzymując Ctrl wybrać C), dzięki któremu zaznaczony wcześniej obiekt umieszczany jest w schowku. Aby go stamtąd wydostać należy wybrać Edit / Paste (lub skrót klawiszowy: przytrzymując Ctrl wybrać V). Należy zatem zaznaczyć linię brzegową (pamiętać o odblokowaniu odpowiedniej warstwy!), skopiować ją, uaktywnić warstwę obszary (powinna być podświetlona na czerwono) i wkleić do niej kopiowaną krzywą. W ten sam sposób należy postąpić z linią granicy politycznej. Tę ostatnia należy wkleić do warstwy obszary dwukrotnie. Potem należy zablokować wszystkie warstwy z wyjątkiem obszarów!

20.  Następnym etapem wydzielania obszarów jest rozdzielenie linii brzegowej w miejscach, w których dochodzi do niej granica polityczna. W tym celu należy wybrać narzędzie Shape Tool i wskazać linie brzegową. Przybliżyć na ekranie miejsca, w których granica styka się z linią

brzegową (kolejno: najpierw jedno, potem drugie), kliknąć prawym przyciskiem myszy w miejscu złączenia i wybrać polecenie Break Apart. W tym miejscu utworzony zostanie dodatkowy punkt węzłowy, a linia brzegowa zostanie tu rozłączona. Te samą operację należy powtórzyć w drugim punkcie styku granicy i linii brzegowej. Następnie włączyć narzędzie do wskazywania obiektów (Pick Tool) i wskazać linię brzegową. Jest ona teraz jednym obiektem, który składa się z dwóch rozdzielonych linii krzywych. Trzeba przetransformować ją w dwa oddzielne obiekty. Służy do tego polecenie Arrange / Break Apart (lub skrót klawiszowy: przytrzymując Ctrl wybrać K).

21. 

W ten sposób w warstwie obszary mamy dwa fragmenty linii brzegowej i dwie (identyczne) granice polityczne. Odpowiednie połączenie linii i zamknięcie utworzonych przez nie obiektów pozwoli uzyskać obszary, które można będzie rozkolorować. W programie Corel DRAW rozkolorować można bowiem tylko obiekt zamknięty! Aby połączyć odpowiednie krzywe i domknąć je w obszary należy: wskazać jeden fragment linii brzegowej (północny lub południowy) i przytrzymując klawisz Shift wskazać jednocześnie granicę, wybrać z paska poleceń Arrange / Combine (lub skrót klawiszowy: ctrl L). Potem włączyć narzędzie do edycji kształtu Shape Tool i zaznaczyć, przytrzymując lewy przycisk myszy, wspólny punkt węzłowy i włączyć narzędzie Join Two Nodes, łączące dwa węzły w jeden. To samo należy zrobić w drugim punkcie, w którym linia brzegowa łączy się z granicą.

22.  W programie Corel DRAW wszystkie obiekty znajdujące się w danej warstwie umieszczane są jeden nad drugim. W warstwie obszary „na wierzchu” znajduje się nowoutworzony obszar. Aby przystąpić do scalania drugiej części linii brzegowej z granicą należy utworzony już obszar przesunąć na spód. W tym celu trzeba go wskazać i przytrzymując klawisz Ctrl wybrać z klawiatury Page Down. Dopiero potem można powtórzyć operację łączenia linii brzegowej i granicy w drugi obszar.

23. 

Kolejnym krokiem jest rozkolorowanie utworzonych obszarów. Służy do tego narzędzie Fill Tool . Wybierając je, otwieramy okno, w którym można ustawić udział procentowy poszczególnych barw. Należy wybrać model CMYK. Każda barwa jest oznaczona inną literą: C to cyan, czyli niebieski, M – magenta, czyli purpurowy, Y – yellow, żółty, a K to czarny. Należy pamiętać, że barwy wybrane jako wypełnienia obszarów powinny być jasne, pastelowe i łatwo rozróżnialne. Żadna ze składowych tych barw nie powinna przekroczyć 20%.

24.  Po rozkolorowaniu obszarów należy zablokować warstwę i przesunąć ją pod warstwę ze skanem. Aby to zrobić, trzeba kliknąć lewym przyciskiem myszy w nazwę warstwy (w oknie z listą warstw – Object Manager) i przeciągnąć ją tak, by znalazła się poniżej skanu.

25. 





Następnym krokiem jest włączenie widoczności warstwy ze skanem. Wyświetlony na ekranie skan zasłoni rozkolorowane obszary, ale pozwoli na zlokalizowanie głównych miast Cypru: Nikozji, Larnaki i Limassol. W tym celu należy założyć nową warstwę – sygnatury miast. Do narysowania sygnatur użyte zostanie narzędzie (Ellipse Tool), służące do rysowania kół i elips. Pierwszą sygnaturę należy narysować poza mapą (z boku lub pod spodem, na białym tle arkusza A4). Po włączeniu narzędzia i odpowiednim powiększeniu obrazu na ekranie trzeba kliknąć w białe tło i przytrzymując klawisz Ctrl i lewy przycisk myszy przeciągnąć kursor, by narysowane zostało koło. Używając tego narzędzia bez klawisza Ctrl narysujemy nie koło, lecz elipsę! Następnie należy ustawić wymiary narysowanego koła: 2,2 mm, jego obrys (grubość 0,15 mm, kolor czarny) oraz wypełnienie (białe). Obok należy narysować drugie koło o średnicy 1,6 mm, bez obrysu, z czarnym wypełnieniem. Potem zaznaczyć obydwa koła (wskazując je i przytrzymując jednocześnie klawisz Shift) i wyśrodkować je wzajemnie (Arrange / Align and Distribute) zaznaczając dwukrotnie polecenie Center. Takie postępowanie spowoduje nałożenie na siebie dwóch kół i ustawienie ich względem punktu środkowego. Tak ustawione koła należy zgrupować: (Arrange / Group) lub przytrzymując klawisz Ctrl wcisnąć G. W ten sposób powstanie grupa dwóch obiektów tworzących jedną sygnaturę.

Na rysowanej mapie Cypru mają zostać zaznaczone trzy miasta, dlatego też sygnaturę należy powielić, by otrzymać trzy sygnatury. Najłatwiej zrobić to wykorzystując polecenie Edit / Duplicate (lub przytrzymując klawisz Ctrl wybrać D). Wskazując sygnaturę możemy przenieść ją (przytrzymując lewy przycisk myszy) w dowolne miejsce. Na wyświetlonej mapie podkładowej należy znaleźć wymienione wcześniej miasta i przenieść sygnatury ustawiając je w centrach miast.

26. 

Kolejnym krokiem jest podpisanie zaznaczonych miast. Należy założyć nową warstwę – opisy. Do podpisania nazw miast wykorzystane zostanie narzędzie (Text Tool). Należy wybrać narzędzie, kliknąć lewym przyciskiem myszy w miejsce, w którym ma znaleźć się opis, a następnie ustawić odpowiednią czcionkę (Arial CE) oraz wielkość liter (9 pkt) i wpisać nazwę. Nazwę stolicy Cypru – Nikozji należy wyróżnić poprzez podkreślenie jej. Należy użyć jednej z charakterystyk obiektów tekstowych - Underline. Każdą n...